Evaluatie Maatschappelijke Stage Ervaringen van stage-aanbieders K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd Olga van Keulen MSc Februari 2014
Colofon Evaluatie Maatschappelijke Stage Ervaringen van stage-aanbieders Teksten en samenstelling: Olga van Keulen MSc Eindredactie: Olga van Keulen MSc Betty Vervoort Publiciteit K2 heeft, met inachtneming van de belangen van de opdrachtgever, de vrijheid om voor de opdrachtgever gemaakte producties te gebruiken voor haar eigen publiciteit of promotie. Een samenvatting van het project op de website van K2 maakt hiervan onderdeel uit. Het is de opdrachtgever niet toegestaan om op de door K2 ontwikkelde diensten en producten een logo of ander object te plaatsen, waardoor de indruk wordt gewekt dat de dienst of het product door een andere dan K2 is gemaakt of ontwikkeld. K2 verleent aan de opdrachtgever het recht de stukken te verveelvoudigen uitsluitend voor gebruik in de eigen organisatie en voor zover passend binnen het doel van de opdracht. Bij alle andere publicatiedoeleinden is toestemming van K2 van toepassing. Uitgave: K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd Koningsweg 2 Postbus 1430 5200 BL s-hertogenbosch (073) 614 17 74 mail@k2.nl www.k2.nl Deze publicatie is tot stand gekomen met subsidie van de provincie Noord-Brabant. Teksten in deze uitgave mogen alleen na toestemming van K2 worden overgenomen. Overname van beeldmateriaal is niet toegestaan.
Inhoud pagina Samenvatting 4 Inleiding 5 Hoofdstuk 1 Achtergrondkenmerken 6 Hoofdstuk 2 De weg naar de organisatie 7 Hoofdstuk 3 Gebruik van Maspoint door stage-aanbieders 8 Hoofdstuk 4 Ervaringen met leerlingen als vrijwilliger 9 Hoofdstuk 5 Ervaringen met school en ouders 11 Hoofdstuk 6 Opbrengst van de MaS 12 Hoofdstuk 7 Toekomst van de MaS: hoe nu verder? 13 Hoofdstuk 8 Conclusie en aanbevelingen 15 K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 3
Samenvatting We evalueren in deze rapportage de ervaringen van stage-aanbieders met de Maatschappelijke Stage (MaS). Hoe ervoeren zij randvoorwaarden als de docent, de stagemakelaars, het digitaal systeem Maspoint en de inzet van leerlingen. Vanaf 2015 stelt de overheid de MaS niet meer verplicht voor scholen. Daarom is in dit onderzoek ook gevraagd hoe stage-aanbieders tegenover een andere invulling van vrijwillige inzet door leerlingen staan. Resultaten De vragenlijst is door 89 stage-aanbieders volledig ingevuld. Ondervraagden komen vooral uit de sectoren zorg, sport en vrijetijdsactiviteiten Gemiddeld liepen per aanbieder 25 leerlingen stage tijdens het schooljaar 2011-2012. De respondenten ervaren een balans tussen de vraag naar stage en het aanbod dat zij kunnen bieden. Leerlingen komen meestal via het informele netwerk bij de aanbieders terecht. Ongeveer de helft van de ondervraagden gebruikt Maspoint. De ondervraagden gebruiken Maspoint voornamelijk vanwege de verplichtstelling, maar ook omdat zij de meerwaarde van het systeem inzien. Respondenten scoorden hun leerling(en) positief op hun inzet, mate van voorbereiding, capaciteiten en het eerste contact dat ze met de leerlingen legden. Uit de evaluatie onder leerlingen kwam naar voren dat leerlingen het prettig vinden als de taken aansluiten bij hun vaardigheden en affiniteit, stage-aanbieders houden hier (redelijk veel) rekening mee. Respondenten zijn minder positief over het contact en de mate van betrokkenheid van scholen, ouders en stage-makelaars. Maar een tiende van de stage-aanbieders vindt het contact met scholen goed. De opbrengsten van de inzet van leerlingen zijn vooral dat hun aanwezigheid zorgt voor een andere sfeer bij de organisaties. Daarnaast ontlasten de leerlingen vaste medewerkers en blijft een aantal zich vrijwillig inzetten na hun stage. De ruime meerderheid wil na afschaffing van de MaS leerlingen als vrijwilliger behouden. Gemiddeld willen de ondervraagden 12 leerlingen een plek bieden, voor gemiddeld 30 uur. Dit komt overeen met de huidige inzet. In de media is ook gesproken over maatschappelijke stage voor MBO en HBO studenten, ruim de helft van de ondervraagden zou hen een stageplaats aanbieden. Respondenten willen in de toekomst dat contact voor een stageplaats vooral vanuit leerlingen komt. Op de tweede plaats staat bemiddeling via een digitaal systeem. Voor diensten zoals de stagemarkt, de bemiddeling tussen leerling en stage-aanbieder en Maspoint zou maar een kleine tien procent willen betalen. Conclusie De resultaten uit dit onderzoek geven weer dat ook stage-aanbieders de inzet van leerlingen positief ervaren. Het is positief voor de organisatie, medewerkers en de cliënten. In de toekomst zouden zij weer met leerlingen willen werken. Er ligt wel een opgave om het contact tussen stage-aanbieders en scholen te verbeteren. Het is nog niet duidelijk waardoor het contact en de betrokkenheid niet positief wordt beoordeeld. Een aanbeveling is daarom dat zij met elkaar in gesprek gaan om te bespreken hoe scholen het contact ervaren en hoe zij het contact kunnen verbeteren. Een tweede aanbeveling is dat scholen, aanbieders en gemeenten met elkaar in gesprek gaan. De opbrengsten voor de leerling (beeldvorming vrijwilligerswerk, actief burgerschap, etc.) passen bij de wensen die gemeenten voor hun jeugdigen hebben. Zeker met de huidige trends in de maatschappij waar participeren hoog in het vaandel staat, is het verstandig om het spreekwoordelijk gezegde jong geleerd, oud gedaan in het hoofd te houden. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 4
Inleiding Vanaf 2015 stelt de overheid het uitvoeren van een maatschappelijke stage (MaS) door leerlingen niet meer verplicht. Dit betekent dat scholen zelf bepalen of zij doorgaan met de MaS of niet. In 2012 is het project Team Maatschappij vanuit ZonMw opgestart. Dit is een project om de vrijwillige inzet te vergroten en de pedagogische civil society te versterken. Gemeenten hebben voor dit project samen met partners een actieplan opgesteld. Team Maatschappij Den Bosch wil jongeren (14-27 jaar) faciliteren om een bijdrage aan de samenleving te leveren. De werkgroep (Divers, Galant en K2) heeft daarvoor meerdere activiteiten uitgezet. Ten eerste een inventarisatie van landelijke initiatieven die jongeren als vrijwilliger werven, ten tweede een evaluatie van de MaS vanuit leerlingenoogpunt en bij deze evaluatie ligt de focus op de stageaanbieders. Doel onderzoek Het doel van dit onderzoek is tweeledig, enerzijds brengt het de ervaringen van stage-aanbieders die een MaS hebben aangeboden aan een of meerdere leerlingen in beeld en anderzijds geeft het een indruk van de interesse van de stage-aanbieders om vrijwillige inzet in de toekomst anders vorm te geven. Het onderzoek moet input leveren voor de werkgroep om het gesprek aan te gaan met leerlingen, ouders, onderwijs, de gemeente en stage-aanbieders om het aantal jonge vrijwilligers in de toekomst te vergroten. Onderzoeksvragen In het onderzoek staan twee vragen centraal: 1. Hoe hebben stage-aanbieders de MaS ervaren? a. Hoe ervaren de stage-aanbieders randvoorwaarden als de docent, de stagemakelaars, het digitaal systeem Maspoint, de inzet van leerlingen, etc.? 2. Hoe staan stage-aanbieders tegenover een toekomstige andere invulling van vrijwillige inzet door leerlingen? a. In hoeverre hebben stage-aanbieders er behoefte aan om in de toekomst vrijwilligerswerk aan leerlingen aan te blijven bieden? b. Welke rol heeft de MaS gespeeld bij het inzetten van leerlingen als vrijwilliger? c. Welke randvoorwaarden zouden stage-aanbieders wensen en kunnen bieden? d. Wat zijn redenen en voorwaarden om leerlingen wel of niet vrijwilligerswerk te laten doen in de organisatie? Voor de verwerking zijn mixed-methods gebruikt; zowel kwantitatieve als kwalitatieve gegevens zijn geanalyseerd. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 5
Hoofdstuk 1 Achtergrondkenmerken De vragenlijst verstuurden we naar 579 e-mailadressen 1, 114 genodigden startte de enquête, 89 aanbieders vulden hem volledig in. Ondervraagden komen met name uit de sectoren zorg, sport en vrijetijdsactiviteiten (zie grafiek 1). Bij 64% van de stage-aanbieders werkten voor de invoering van de MaS al jongeren als vrijwilliger. Gemiddeld liepen per aanbieder 25 leerlingen tijdens het schooljaar 2011-2012 stage. Dit aantal varieert tussen de 1 en de 1000 leerlingen. Bij 62% van de respondenten werkt er op dit moment een jongere als vrijwilliger, buiten de MaS om. Maatschappelijke betrokkenheid (78%) is de voornaamste motivatie voor stage-aanbieders om mee te doen aan de MaS (zie grafiek 2). Grafiek 1 Sectoren stage-aanbieders Zorg 20% Sport 23% Vrijetijdsactiviteiten 18% Cultuur Natuur/milieu/dierenwelzijn Onderwijs/educatie 5% 5% 6% Religie 1% Goede doelen 9% Anders, nl. 13% Grafiek 2: Redenen om mee te doen aan de MaS De organisatie is maatschappelijk betrokken 78% Een leerling vroeg om een stageplek binnen de organisatie Er is een gebrek aan vrijwilligers bij bepaalde taken/activiteiten 23% 57% Het is goed voor het imago van de organisatie 33% De organisatie wil jonge vrijwilligers aantrekken 49% Anders 6% 1 Bekend vanuit Maspoint K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 6
Hoofdstuk 2 De weg naar de organisatie De evaluatie van de MaS vanuit leerlingen wees uit dat zij vooral via het informeel netwerk een stage vonden. Deze evaluatie ondersteunt deze conclusie; namelijk dat stagiaires vooral via bekenden (werknemers, familieleden of kennissen) binnenkomen (zie grafiek 3). Grafiek 3 Hoe komen leerlingen bij de stage-aanbieder Via eerder vrijwilligerswerk bij onze organisatie Via contacten met onze werknemers, familieleden of kennissen Via onze eigen communicatiemiddelen (folder, website, persbericht) Via een vacature in Maspoint 26% 25% 26% 59% Via bemiddeling door de school 35% Via bemiddeling door de stagemakelaar van Galant 15% Anders, nl. 11% Vraag en aanbod van stages blijken voor de meeste aanbieders in balans te zijn (zie grafiek 4). Grafiek 4 Vraag en aanbod stageplekken 60% 26% 14% Meer vraag van leerlingen dan aanbod van stages Meer aanbod van stages dan vraag van leerlingen Vraag en aanbod waren in balans K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 7
Communicatie verloopt goed Invoer van vacature(s) verloopt goed Aanmelden en inloggen verloopt goed Handleidingen zijn duidelijk Informatie is gemakkelijk te begrijpen Hoofdstuk 3 Gebruik van Maspoint door stage-aanbieders Maspoint is een digitaal systeem dat beschikbare stages weergeeft voor leerlingen. Stages die leerlingen buiten Maspoint vinden, voeren zij in op deze site. We vroegen of en op welke wijze respondenten gebruik maken van dit digitale systeem. Het blijkt dat van de 89 respondenten, 55 respondenten Maspoint gebruikt. De resultaten in dit hoofdstuk zijn gebaseerd op de antwoorden van deze groep. Aanmelding bij het systeem deden de ondervraagden meestal zelf (50%), of ze werden aangemeld door de leerling (35%) of stagemakelaar (15%). Redenen om Mastpoint niet te gebruiken: 1) invullen is nutteloos, er zijn te weinig leerlingen, 2) de stages zijn meteen gevuld, 3) onbekendheid met het systeem. Wijze van inzet van Maspoint Er zijn twee manieren waarop stage-aanbieders met Maspoint kunnen werken: - Actief, door zelf vacatures te plaatsen - Passief, door alleen de stage te registreren De ondervraagden zetten Maspoint vooral passief in (58%), of gebruiken beide vormen (29%). De ondervraagden gebruiken Maspoint voornamelijk vanwege de verplichtstelling (42%), maar ook omdat zij de meerwaarde van het systeem inzien (31%). De overige groep (27%) gebruikt het systeem vanwege beide redenen. Gebruikerservaring met Maspoint Gebruikers van Maspoint ervaren het systeem als gebruiksvriendelijk (zie grafiek 5). Grafiek 5 Gebruikersgemak Maspoint Ja Neutraal Nee Nvt 0% 11% 32% 57% Ja 46% Neutraal 37% Nee 2% Nvt 15% Ja 59% Neutraal 22% Nee 6% Nvt 13% Ja Neutraal Nee Nvt Ja Neutraal Nee Nvt 2% 6% 13% 21% 26% 34% 43% 56% K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 8
Hoofdstuk 4 Ervaringen met leerlingen als vrijwilliger Hoe ervaren stage-aanbieders het contact met leerlingen? Zijn de leerlingen voldoende voorbereid op de stage? Ervaren zij verschil tussen de verschillende leerlingen? In dit hoofdstuk gaan we in op de ervaring van de ondervraagden met leerlingen. Ervaring met capaciteit, contact, inzet en voorbereiding van de leerling Respondenten scoorden hun leerling(en) op een schaal van onvoldoende tot goed op hun inzet, mate van voorbereiding, capaciteiten en het eerste contact dat ze met de leerlingen legden (zie grafiek 6 t/m 9). Op alle onderdelen is door de meeste stage-aanbieders positief (voldoende/goed) gescoord. Grafiek 6 Inzet van de leerling(en) 2 Grafiek 7 Mate van voorbereiding op de stage 2 5% 32% 64% 1% 1% 13% 48% 36% Matig Voldoende Goed Nvt Onvoldoende Matig Voldoende Goed Grafiek 8 Capaciteiten van de leerling(en) 3 Grafiek 9 Eerste contact met de leerling(en) 3 49% 45% 42% 55% 6% 2% 1% Matig Voldoende Goed Matig Voldoende Goed Nvt Ervaring met het toekennen van taken De evaluatie van de MaS-ervaring van leerlingen wees uit dat zij zeer verschillende taken kregen die ze wel en niet leuk vonden. We vroegen aan de ondervraagden of en in welke mate zij rekening houden met de interesses en capaciteiten van de leerling(en) bij het toekennen van de taken (zie grafiek 10). De meerderheid houdt redelijk veel rekening met de vaardigheden en affiniteit van de leerling(en). Grafiek 10 Mate waarin rekening is gehouden met capaciteiten en interesses van de leerlingen (n=86)...met capaciteiten van de leerling(en)...met interesses van de leerling(en) Veel 27% 27% Redelijk veel 49% 57% Een beetje 13% 17% 2 n=85 3 n=86 Niet 4% 7% K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 9
Ervaring met verschillende leerlingen Ervaren stage-aanbieders verschil tussen de verschillende leerlingen op het gebied van inzet en capaciteit? We vroegen of leeftijd, opleidingsniveau, sekse en de school van herkomst van invloed zijn op de verschillen in inzet (grafiek 11) en capaciteit (grafiek 12). Grafiek 11 geeft het percentage respondenten weer dat een verschil ervaart tussen leerlingen op het gebied van inzet vanwege de leeftijd, het opleidingsniveau, de school van herkomst of de sekse. De meningen lopen uiteen. Met name over de leeftijd en het opleidingsniveau bestaat verdeeldheid. Hoger opgeleide leerlingen zijn meestal meer intrinsiek geïnteresseerd. Meisjes meestal meer betrokken met waar ze mee bezig zijn dan jongens bij deze leeftijd. Overigens heeft het veel te maken met (eigen) instelling van stagiaire (karakter, begaanheid, scholing en opvoeding). Respondent over het verschil in inzet Heeft te maken met beeld dat de leerlingen hebben van het nut van de stage. Respondent over het verschil in inzet Grafiek 12 geeft het percentage respondenten weer dat een verschil ervaart tussen leerlingen op het gebied van capaciteit vanwege de leeftijd, het opleidingsniveau, de school van herkomst of de sekse. De uitkomsten geven hetzelfde beeld als bij grafiek 11; de meningen zijn verdeeld. Er is niet één factor. De taken in bijv. het restaurant worden makkelijker en sneller uitgevoerd door een VMBO-er, dan iemand van de VWO. Respondent over het verschil in capaciteit Oudere leerlingen hebben een groter inlevingsvermogen t.a.v. jongere kinderen en beter inzicht van hun opdracht. Respondent over het verschil in capaciteit Grafiek 11 Ervaren verschillen tussen leerlingen op inzet 47% 53% 37% 34% Leeftijd (n= 77) Opleiding (n= 80) School (n= 75) Sekse (n= 73) Grafiek 12 Ervaren verschillen tussen leerlingen op capaciteit 52% 60% 37% 38% Leeftijd (n= 75) Opleiding (n= 78) School (n= 74) Sekse (n= 69) K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 10
Hoofdstuk 5 Ervaringen met school en ouders Naast contact met de leerling hebben de stage-aanbieders ook een relatie met de school, de stagemakelaar en wellicht met ouders. We vroegen de ondervraagden in hoeverre ze het contact met en de betrokkenheid van deze partijen ervaren (zie grafiek 13 t/m 15). De ervaringen die de stage-aanbieders hebben met school, ouders en stagemakelaars zijn wisselend. Opvallend is het lage percentage stage-aanbieders dat het contact met en de betrokkenheid met school als goed bestempeld. De stagemakelaar is niet altijd in beeld bij stage-aanbieders; zij bemiddelen alleen tussen leerling en stage-aanbieder wanneer een leerling geen stage kan vinden. Dit verklaart waarom maar 18% het contact en de betrokkenheid als goed ervaart. Grafiek 13 Ervaringen met de school (n=86) Grafiek 14 Ervaringen met de ouders (n=85) 8% 20% 26% 36% 11% 27% 15% 22% 18% 18% Grafiek 15 Ervaringen met de stagemakelaar (n=85) 27% 9% 20% 27% 17% K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 11
Hoofdstuk 6 Opbrengst van de MaS Het doel van de MaS is dat leerlingen een bijdrage aan de samenleving leveren, maar wat levert het de stage-aanbieders op? De ondervraagden konden meerdere opbrengsten aankruisen (zie grafiek 16). Aanwezigheid van de leerlingen zorgt bovenal voor een andere sfeer bij de organisaties. Leerlingen ontlasten vaste medewerkers, blijven zich vrijwillig inzetten na hun stage en zorgen ervoor dat er meer tijd is voor persoonlijk contact met cliënten. Andere opbrengsten die ondervraagden aangeven zijn vooral leerlinggerelateerd: zij ervaren hoe het is om (vrijwillig) te werken in een bepaalde sector (zorg, natuur, en het bedrijfsleven). Vaste medewerkers werden soms ontlast, maar ik heb ook situaties gezien dat ze juist extra belast werden. Jongeren op de werkvloer werkt wel heel positief voor onze doelgroep. Respondent over de opbrengst van MaS. Jongeren maken kennis met de doelgroep en met het vrijwilligerswerk. Zij leren dat vrijwilligerswerk helemaal niet suf of oubollig is. Respondent over de opbrengst van MaS. Grafiek 16 Opbrengsten van de inzet van de MaS voor de stage-aanbieder (n= 86) De aanwezigheid van leerlingen zorgt voor een andere sfeer 56% Vaste medewerkers worden ontlast 43% Leerlingen blijven zich na hun stage vrijwillig inzetten Er meer tijd voor persoonlijk contact met cliënten 34% 31% Leerlingen pakken taken op, die anders blijven liggen Leerlingen brengen nieuwe ideeën in Anders 17% 21% 26% Leerlingen trekken bezoekers en/of vrijwilligers aan 8% K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 12
Hoofdstuk 7 Toekomst van de MaS: hoe nu verder? Willen stage-aanbieders, nu de verplichte maatschappelijke stage vanaf 2015 wordt afgeschaft, nog leerlingen (12 20 jr.) ervaring als vrijwilliger laten opdoen in hun organisatie? Zijn er dan (andere) randvoorwaarden nodig? Welke diensten vinden ze aantrekkelijk die nu geboden worden door bijvoorbeeld de stagemakelaar, het digitale systeem of de stagemarkt? Doorstart vrijwillige inzet? Driekwart van de stage-aanbieders wil na afschaffing van de MaS leerlingen als vrijwilliger behouden, twintig procent twijfelt en vijf procent van de ondervraagden stopt met het aanbieden van een maatschappelijke stage. Op de vraag voor welke leeftijdscategorie leerlingen ze in de toekomst openstaan, blijkt vooral de 14-plus groep voor de aanbieder interessant (zie tabel 1). Aanbieders zouden 0 tot 100 leerlingen een stageplek willen geven. Gemiddeld willen de ondervraagden 12 leerlingen een plek bieden. Ruim 70% zou in de toekomst maximaal 10 leerlingen een stageplaats willen geven. Er is dus een sterke spreiding in de aantallen leerlingen die aanbieders willen inzetten. De meeste aanbieders willen leerlingen maximaal 40 uur inzetten, met een gemiddelde van 30 uur. Dit komt overeen met de huidige inzet. In de media is ook gesproken over maatschappelijke stage voor MBO en HBO studenten. Ruim 50% (n= 79) geeft aan dat ze studenten een maatschappelijke stageplek willen bieden, ruim 40% wil dit misschien en 5% wil geen maatschappelijke stagiaires van het middelbaar beroeps en hoger onderwijs. Tabel 1 Leeftijdscategorieën waar stage-aanbieders open voor staan Leeftijdscategorie Percentage leerlingen 12-14 jaar 30% 14-16 jaar 82% 16-18 jaar 87% 18-20 jaar 75% Toekomstig contact tussen stage-aanbieders en leerlingen In Den Bosch is Galant de bemiddelaar tussen scholen en stage-aanbieders. We vroegen de respondenten hoe zij in de toekomst in contact willen komen met leerlingen (zie grafiek 17). Zij wensen vooral dat de leerling contact legt met de organisatie. Op de tweede plaats komt contact via een digitaal systeem. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 13
Grafiek 17 Manieren waarop stage-aanbieders in contact willen komen met leerlingen (n=83) 7% Via Maspoint, of een soortgelijk systeem 7% 20% Via contact met scholen Via bemiddeling van een stagemakelaar 41% 10% 15% Door eigen initiatief van de leerling(en) Via onze eigen communicatiemiddelen (flyers, website, twitter, etc.) Via ons netwerk (leden, vrijwilligers, deelnemers, etc.) Toekomstige diensten Galant verzorgt op dit moment diensten om de MaS voor scholen en stage-aanbieders te vergemakkelijken: de stagemarkt, bemiddeling wanneer leerlingen geen stageplaats kunnen vinden, of hulp bij het gebruik van Maspoint. Zijn deze diensten onmisbaar? En zouden stage-aanbieders in de toekomst voor eenzelfde systeem een bijdrage willen betalen en zo ja, waarvoor? Uit grafiek 18 blijkt dat 90% van de ondervraagden voor geen enkele dienst zou willen betalen. Grafiek 18 Toekomstige diensten waar stage-aanbieders voor willen betalen (n=80) 4% 1% 5%...bemiddeling door de Stagemakelaar... gebruik van Maspoint... voor zowel de bemiddeling door de Stagemakelaar als voor Maspoint 90% voor geen enkele van de hierboven genoemde diensten K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 14
Hoofdstuk 8 Conclusie en aanbevelingen De afschaffing van de verplichte MaS komt steeds dichterbij. Met deze evaluatie haalden we de ervaring van stage-aanbieders over de MaS boven tafel. Wat ging goed en wat kan in de toekomst beter? Welke ideeën en wensen hebben stage-aanbieders over een vervolg van vrijwillige inzet door leerlingen? Het doel van deze evaluatie was enerzijds zicht te krijgen op de ervaringen van stage-aanbieders en anderzijds om een indruk te geven van de interesse van de stage-aanbieders om vrijwillige inzet in de toekomst anders vorm te geven. Naar aanleiding van deze evaluatie vindt een klankbordbijeenkomst plaats met stage-aanbieders. De uitkomsten zijn tevens input voor de werkgroep om het gesprek aan te gaan met leerlingen, ouders, onderwijs, de gemeente en stage-aanbieders om het aantal jonge vrijwilligers in de toekomst te vergroten. In het onderzoek stonden twee vragen centraal: Hoe hebben stage-aanbieders de MaS ervaren? Hoe staan stage-aanbieders tegenover een toekomstige andere invulling van vrijwillige inzet door leerlingen? Ervaringen met de MaS Leerlingen zorgen voor een andere sfeer In eerste instantie doen de stage-aanbieders mee aan de MaS vanwege de maatschappelijke betrokkenheid van de organisatie. Of vanwege de wens om jonge vrijwilligers te werven voor de organisatie. Deelname is soms ook praktisch ontstaan doordat een leerling vroeg om een stageplaats. De opbrengsten zijn voor hen dat de aanwezigheid van de leerlingen zorgt voor een andere sfeer binnen hun organisatie en dat leerlingen de vaste medewerkers ontlasten. Er is aansluiting tussen de vraag en aanbod van stages Hoeveel leerlingen stage kunnen lopen, verschilt per stage-aanbieder. De ene stage-aanbieder begeleidt meer dan 100 leerlingen, terwijl voor anderen 12 leerlingen het maximale is. Soms ervaren de ondervraagden teveel vraag en kunnen ze niet iedereen een plek bieden, maar vaak is vraag en aanbod in balans. Een match vindt vaak plaats door de informele netwerken De match tussen leerling en stage-aanbieder vindt veelal plaats door bemiddeling van de school, beschikbare stages op Maspoint en doordat leerlingen zich al eerder vrijwillig hebben ingezet bij de organisatie. De grootste matchmaker is echter het informele netwerk. Werknemers, vrienden en kennissen zorgen ervoor dat een leerling bij de organisatie kan stagelopen. Ook de eerdere evaluatie vanuit leerlingen geeft deze conclusie weer. Zij gaven aan dat ze meestal hun ouders inschakelden als ze een stageplek moesten vinden. Leerlingen tonen voldoende inzet De ervaringen met de leerling zijn grotendeels positief. Het contact verloopt goed en de stage-aanbieders zijn tevreden over de inzet en capaciteit van de leerling(en). Sommige ondervraagden ervaren verschillen tussen leerlingen op deze gebieden, door de leeftijd, opleidingsniveau, de school van herkomst en de sekse van de leerling. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 15
Matige tevredenheid over het contact met school Er is maar een kleine groep ondervraagden die het contact en de betrokkenheid van school, stagemakelaars en ouders goed vindt. De lage tevredenheid met ouders is te verklaren, omdat niet alle stage-aanbieders contact zullen hebben met ouders. Hetzelfde geldt voor de stagemakelaars. Zij hebben alleen contact met organisaties waarvoor zij bemiddelden tussen leerling en aanbieder. Elke ondervraagde heeft echter contact met de school. Het is niet duidelijk waarom het percentage stage-aanbieders dat het contact en de betrokkenheid als goed beoordeeld zo klein is. Er is wel een grotere groep die het contact voldoende vindt, maar een grotere groep die het contact matig en onvoldoende vinden. Door de gesloten vragen is niet duidelijk wat de reden is dat de stage-aanbieders het contact negatief beoordelen. Niet alle stage-aanbieders gebruiken Maspoint Niet alle respondenten geven aan Maspoint te gebruiken, hoewel zij een uitnodiging ontvingen om deel te nemen aan deze evaluatie, omdat hun gegevens in het systeem stonden. Het kan zijn dat onduidelijk is wat er met gebruik werd bedoeld. Ondervraagden die wel met Maspoint werken, zijn positief over het gebruikersgemak van het systeem. Ze gebruiken het systeem het vaakst als registratiemiddel, voornamelijk omdat het systeem verplicht is vanuit scholen. Toekomstige invulling vrijwillige inzet Leerlingen zijn in de toekomst ook welkom De meeste ondervraagden zien graag dat leerlingen zich ook in de toekomst vrijwillig inzetten. Het liefst zien zij dat leerlingen boven de veertien stage lopen binnen hun organisatie, ook studenten van het middelbaar- en hoger beroepsonderwijs zijn welkom. De huidige inzet, 30 uur, kan volgens hen gehanteerd blijven. Bemiddeling vanuit de leerling of via een digitaal systeem Voor de match tussen leerling en stageplaats is nu Maspoint beschikbaar. In de toekomst is er een kleine groep die aangeeft (betaald) gebruik te willen maken van het systeem. Een grote groep ondervraagden is van mening dat de leerling zelf bij hen moet komen om een stageplaats te vragen, of wil via de school zelf in contact komen met de leerling. Op de tweede plaats willen stage-aanbieders dat bemiddeling plaatsvindt via een digitaal systeem, maar hier willen ze niet voor betalen. Geen animo om voor diensten te betalen De overheidsvergoeding voor de MaS verdwijnt. We vroegen de respondenten van welke diensten (die nu beschikbaar zijn) zij tegen betaling gebruik zouden maken, maar hier is geen animo voor. Aanbevelingen De evaluatie onder leerlingen liet zien dat de vrijwillige inzet door leerlingen een positieve invloed heeft op verschillende gebieden: beeldvorming over vrijwilligerswerk, actief burgerschap, (organisatorische) vaardigheden, talentherkenning en op toekomstige opleidingskeuzes. De resultaten uit dit onderzoek geven weer dat ook stage-aanbieders de inzet van leerlingen positief ervaren. Het is positief voor de organisatie, medewerkers en de cliënten. In de toekomst zouden zij weer met leerlingen willen werken. Er ligt wel een opgave om het contact tussen stage-aanbieders en scholen te verbeteren. Het is nog niet duidelijk waardoor het contact en de betrokkenheid niet positief worden beoordeeld. Een aanbeveling is daarom dat zij met elkaar in gesprek gaan om te bespreken hoe scholen het contact ervaren en hoe zij het contact kunnen verbeteren. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 16
Nu de afschaffing van de verplichte MaS door de overheid dichterbij komt, is het tijd voor scholen en stageaanbieders om te verkennen of zij samen een vervolg zien en hoe zij de vrijwillige inzet samen willen vormgeven. Volgens de werkgroep is het ook belangrijk gemeenten mee te nemen in dit proces. De opbrengsten voor de leerling (beeldvorming vrijwilligerswerk, actief burgerschap, etc.) passen bij de wensen die gemeenten voor hun jeugdigen hebben. Een aanbeveling vanuit de werkgroep is daarom dat scholen, stage-aanbieders en gemeenten in gesprek gaan en bijvoorbeeld maatschappelijke en financiële kosten en baten op een rij te zetten. Zeker met de huidige trends in de maatschappij, waar participeren hoog in het vaandel staat, is het verstandig om het spreekwoordelijk gezegde jong geleerd, oud gedaan in het hoofd te houden. Vervolg De werkgroep organiseert een klankbordbijeenkomst voor de stage-aanbieders om de uitkomsten van deze evaluatie verder te verdiepen. Ook wil de werkgroep met deze klankbordbijeenkomst de toekomst van vrijwillige inzet door leerlingen verder verkennen. K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd 17