gemeente Eindhoven CONCEPT Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat Behandeld door M. Honing Telefoon (040) 238 24 88 Verzenddatum 28 oktober 2011 Verslagcommissie Ruimte en Vastgoed (cie RV) Betreft openbare vergadering van 11 oktober 2011, locatie raadszaal Stadhuis, aanvang 20.30 uur, einde 22.45 uur. Uitnodiging aan Aanwezig M. Oosterveer Voorzitter X M. Honing Secretaris X F. Depla PvdA X T. Meulensteen PvdA X mw. A. Schoots PvdA X J. de Jong VVD X E. Thewissen VVD X H. Rozendaal VVD X W. Aarts D66 verhinderd M. van Dorst D66 X mw. J. van Eijs D66 X mw. R. van Herk CDA verhinderd N. Stoevelaar CDA X mw. K. Wagt CDA verhinderd M. Bouassria GroenLinks verhinderd C. Prinsen GroenLinks verhinderd H. van Zijl GroenLinks X J. van Erp SP X mw. B. van Kaathoven SP verhinderd M. Lathouwers SP verhinderd F. van de Barg OuderenAppèl verhinderd F. Noldus OuderenAppèl X D. Rennenberg OuderenAppèl verhinderd H. Broers Lijst Pim Fortuyn X R. Reker Lijst Pim Fortuyn X C. Stroek Lijst Pim Fortuyn verhinderd G. Geerts leefbaar eindhoven X K. Rijnders leefbaar eindhoven X mw. T. van den Berk Trots Op Nederland X mw. P. Sodenkamp fractie Petra Sodenkamp verhinderd P. Mulder fractie Mulder verhinderd
Mede aanwezig wethouder M. Fiers wethouder M. Schreurs 1 Opening en mededelingen. 1.1 Mededelingen van de voorzitter. 1.2 Mededelingen van het college. 2 Te behandelen in de raadsvergadering van 2.1 Raadsvoorstel tot het vaststellen van de Programmabegroting 2012-2015, het Meerjaren Investerings Programma (MIP) 2012 en de Verordeningen gemeentelijke belastingen en rechten 2012. raadsnummer 11R4513. Het gedeelte Verordeningen gemeentelijke belastingen en rechten 2012 wordt behandeld in de commissie Financiën & Bestuur. Aangezien de onderwerpen NatLab 2.0 en Welstand in de commissievergaderingen van 18 oktober en/of 15 november 2011 staan geagendeerd, worden deze thema s ook buiten de discussie van vanavond gehouden. GroenLinks De fractie heeft in de commissie F&B geen verhelderende vragen over het meerjaren investeringsprogramma gesteld, maar zou dat graag nu doen. In 2012 komt er een einde aan het Groenfonds. Deze reservering werd gebruikt voor extra investeringen in groen. GroenLinks dringt aan op een alternatief; gezien het structurele tekort op de post onderhoud openbare ruimte is dit geen overbodige luxe. Wat gaat de wethouder doen om dit tekort op te lossen, en wat zijn daar de consequenties van? Gaat het onderhoudsniveau van de openbare ruimte omlaag? Wat zijn de consequenties van de maatregel om de afschrijvingstermijn van investeringen in het onderhoud van schoolgebouwen met tien jaar te verlengen ten gunste van de investeringen voor de vmbo-scholen? Komt hierdoor het noodzakelijke curatief onderhoud van de schoolgebouwen niet in de knel? GroenLinks staat achter de reservering voor de investering in de slow lane van Landelijk Strijp, maar welke prioriteit krijgt de rest van het project? Kunnen de bedrijven die door deze ontwikkeling weg moeten, elders in de stad een plaats krijgen? Laat de stadsontwikkeling dit toe? Er komt een einde aan het Mensen Wensen budget. Wat komt hiervoor in de plaats? PvdA 2
De PvdA steunt het collegebesluit om de wijkaanpak te continueren, maar is bezorgd over het structurele tekort op de post onderhoud openbare ruimte. In de kadernota heeft het college toch juist aangegeven bezuinigingsmogelijkheden op deze post te zien? Hoe denkt de wethouder dit te realiseren? Waar blijft de integrale uitwerking die hierover was beloofd? Wanneer kan de nieuwe systematiek worden ingevoerd? Hoe worden burger en bedrijven hierbij betrokken? Het tekort op het onderhoud van de openbare ruimte moet volgens de fractie worden opgelost in de begroting voor het groenonderhoud en mag niet ten koste gaan van projecten zoals Schoon, heel en veilig. Is de wethouder het eens met dit uitgangspunt? De PvdA houdt onverminderd vast aan het belang van vrijetijdsaccommodaties (VTA s). Houdt de wethouder vast aan het principe dat er geen VTA s worden gesloten zonder dat er een betaalbaar alternatief voorhanden is? Kan de wethouder garanderen dat de functies behouden blijven van de VTA s die moeten sluiten? Kan hierover informatie naar de commissie komen? De PvdA is verheugd dat de starterslening niet meer nodig is omdat markt en corporaties dit knelpunt hebben opgepakt. Men heeft gesignaleerd dat de effecten van het project Wonen boven winkels achterblijven bij de verwachtingen, terwijl particuliere initiatieven wel succesvol zijn. Kan de overheid deze rol niet beter overlaten aan de markt en aan de corporaties? Bij de discussie over de afschaffing van de dorps- en wijkraden heeft het college aangegeven met een alternatief te willen komen dat in een werkconferentie burgerparticipatie verder zou worden uitgewerkt. Deze conferentie is tot nu toe achterwege gebleven, maar de afschaffing van de wijk- en dorpsraden zet het college door. Waarom niet wachten met het één totdat er een alternatief voor het ander is? Bij interruptie wijst D66 erop dat het alternatief voor de dorps- en wijkraden er al is zie de wijken die geen geformaliseerde dorps- of wijkraad hebben. De VVD sluit zich hierbij aan; ook die fractie vindt het belangrijk dat wijken hieraan zelf hun invulling geven. Hoewel GroenLinks het inhoudelijk eens is met de interrupties van de beide anderen, vindt men het toch te ver gaan om voorbij te gaan aan de toezegging van de wethouder. De PvdA heeft begrip voor de opmerkingen van GroenLinks over Landelijk Strijp, maar legt hier toch een ander accent. De ontwikkeling biedt vooral kansen voor stimulering van de werkgelegenheid aan de onderkant van de samenleving, aldus de PvdA. Kan de financiële kant eens op de agenda van de commissie worden gezet? D66 Steeds vaker moet de gemeente geld bijleggen bij grondexploitatie; daar maakt D66 zich zorgen over. Ziet het college mogelijkheden om deze trend te keren? De fractie staat achter de voorgenomen fusie van de twee vmboscholen en is positief over de toename van het meervoudig gebruik van vastgoed. Het is positief dat de starterslening zijn doel heeft bereikt en kan 3
worden afgeschaft. Wel doemt er een ander knelpunt op: meer dan de helft van de eigenaren van starterswoningen verwacht niet dat hun volgende woning eveneens binnen de gemeentegrenzen zal staan. Wat onderneemt de wethouder om deze groep aan de stad te binden? Hoe wil het college het woon- en leefklimaat van MOE-landers verbeteren? De crisis in de woningmarkt dwingt tot prioriteiten: welke overwegingen en alternatieve mogelijkheden betrekt het college hierbij? Is er ruimte voor initiatieven om langdurig leegstaande kantoorpanden geschikt te maken als woonruimte, en voor projecten als Wonen boven winkels? Hoe verhoudt de ambitie op het gebied van onderhoud van de openbare ruimte zich tot de beperkte financiële middelen die daarvoor beschikbaar zijn? SP De SP is het ermee eens dat het woningaanbod beter moet worden afgestemd op de vraag, maar men heeft kritiek op de wijze waarop het college dat uitgangspunt invult. Het college stelt nog steeds de bouw van nieuwe woningen centraal, terwijl de woningproductie als gevolg van de crisis onder druk staat. Huisvesting van de middeninkomens is het grootste knelpunt op de woningmarkt; daaraan wordt nauwelijks aandacht besteed. Een ander knelpunt is de opeenstapeling van maatregelen die vooral de laagste inkomensgroepen treffen. De aangekondigde bezuinigingen op de huurtoeslag komt daar dan nog bovenop. Hoe functioneert de Eindhovense woningmarkt nu? Wat zijn de verwachtingen voor de nabije toekomst? Wat is de positie van de laagste inkomens? Zijn er voor deze groep voldoende goedkope woningen beschikbaar? Kan de wethouder de raad hierover informeren vóór aanvang van het aangekondigde debat over de frictie op de woningmarkt en de systematiek van woningtoewijzing? Welke huisvestingsmogelijkheden zijn er in leegstaande kantoorpanden en bedrijfspanden? Is er voor deze panden een transformatiebeleid? De SP dringt aan op actualisatie van de kantorennota, en vraagt ook om de doelen en resultaten van handhaving bij woonoverlast en bij huisvesting van arbeidsmigranten op te nemen in de begroting. VVD De VVD sluit zich aan bij de oproep van GroenLinks om een alternatief te bedenken voor het Groenfonds. De fractie mist een duidelijke prioritering bij de integrale wijkvernieuwing. Om hierin een goede keuze te kunnen maken vraagt de fractie een actueel overzicht van de stand van zaken, inclusief resultaten en effecten. De fractie overweegt om hierover een motie in te dienen. Het college is er niet in geslaagd om voor de behandeling van de begroting met een Monumentenplan te komen. Wanneer komt dit plan beschikbaar? Krijgt het Catharinaplein een drinkwaterkraantje, zoals bij motie was afgesproken? Kan de wethouder toezeggen dat de meerjaren onderhoudsplannen een plek in het 4
meerjaren investeringsprogramma krijgen? OuderenAppèl De vrees die het OuderenAppèl bij de kadernota heeft uitgesproken, wordt bewaarheid: veel kwetsbare groepen worden door de bezuinigingen hard getroffen. De fractie stemt in met de integrale wijkvernieuwing. Men is van plan om de ontwikkeling van Strijp S kritisch te blijven volgen. Het project vervanging openbare verlichting is uitgesteld; dat vindt het OuderenAppèl zorgelijk, want ruim 30% van de openbare verlichting voldoet niet aan de basiskwaliteitscriteria. Welke maatregelen zijn er nodig om daaraan wél te voldoen, en is het college bereid die te nemen? In de begroting 2012 is een incidenteel bedrag opgenomen voor onderhoud van de openbare ruimte; waar wordt dat aan besteed? Hoe denkt de wethouder de doelstellingen ten aanzien van het hondenbeleid (overlast hondenpoep) te realiseren? Kan de wethouder toelichten waarom het Catharinaplein na vier jaar alweer in aanmerking komt voor een revitalisering? Hoe verantwoordt de wethouder de kapitaalvernietiging van de oorspronkelijke investering? Tenslotte vraagt het OuderenAppèl aandacht voor de onderhoudsproblemen in Meerhoven (wadi s). Hoe denkt de wethouder dit probleem op te lossen? LPF De fractie staat achter het doel van duurzame stedelijke ontwikkeling, en benadrukt het belang van participatie van burgers en bedrijven. Over dat laatste is de LPF niet tevreden, burgerparticipatie bij bestemmingsplannen bijvoorbeeld, vindt men te beperkt. De LPF is vóór de verkoop van gemeentelijk vastgoed, maar vindt de verkoop van VTA s een stap te ver. Hoewel de gemeente moet besparen op de uitgaven, moet de leefbaarheid en de bereikbaarheid van de stad niet onder druk komen te staan. Eindhoven moet de levendige studentenstad blijven die zij is. leefbaar eindhoven leefbaar eindhoven zal uitvoerig op de begroting terugkomen bij de raadsbehandeling op 8 november a.s. De fractie heeft geen moties of amendementen in voorbereiding. Trots op Nederland De fractie vindt het jammer dat het college de starterslening afschaft; is er een alternatief? Bij interruptie verduidelijkt D66 dat de starterslening is afgeschaft omdat starters in Eindhoven hun weg op de woningmarkt nu wel weten te vinden; er is simpelweg niet langer behoefte aan. Trots op Nederland is het daar niet mee eens: het blijft voor starters heel lastig om een hypotheek te krijgen. De fractie heeft moeite met het afstoten van de VTA s en stelt als voorwaarde dat hun functie behouden blijft. Is er wel voldoende capaciteit 5
voor de handhaving van woonoverlast, illegale woonsplitsingen en woonvergunningen? Reactie van het college De nieuwe kantorennota is in voorbereiding: de wethouder verwacht dat die voor het einde van het jaar naar de raad wordt gestuurd. In de prioriteitennota heeft het college aangegeven welke zaken in de tussenliggende tijd worden aangepakt. De gemeente gaat kantoren met een bestemmingsplan niet actief uitkopen, en blijft terughoudend bij de bouw van nieuwe kantoren. Het vergunningenloket van de gemeente werkt goed mee aan de herbestemming van leegstaande kantoorgebouwen. Bij interruptie stelt de SP dat de wethouder wel aangeeft dat de gemeente streng is bij nieuwbouwplannen voor kantoren, maar dat ziet men graag nader toegelicht. Daarnaast mist de fractie informatie over toezicht en beheer van leegstaande en verloederde kantoorgebouwen. Volgens de wethouder schrijft de gemeente de eigenaar van een verloederd pand aan, zeker als de veiligheid in het geding is. De eigenaar is verplicht zijn pand in een minimale staat van onderhoud te brengen en te houden. Te dure kantoorgebouwen wil de gemeente niet actief kopen, maar men staat wél open voor herbestemming. De praktijk heeft echter uitgewezen dat dit langdurige en complexe processen zijn, met veel haken en ogen. Voor de prioritering van de wijkaanpak verwijst de wethouder naar het evaluatierapport: hierin staat precies aangegeven welke projecten worden voortgezet en welke projecten stoppen. Als de VVD meer informatie wil, moet die fractie nauwkeuriger aangeven aan welke informatie er behoefte is. De wethouder kijkt terug op een succesvol werkbezoek aan Landelijk Strijp. In het meerjaren investeringprogramma wil zij anticiperen op de voorgenomen gebiedsontwikkeling door een reservering op te nemen voor de aanleg van de slow lane. Ook de gemeenten Best, Veldhoven, Waalre en Son en Breugel reserveren geld op hun begroting voor deze ontwikkeling. De gebiedsontwikkeling voor dit gebied wordt niet zelfstandig door de gemeenten ter hand genomen, want daarvoor zijn de middelen niet toereikend. Provincie en bedrijfsleven worden erbij betrokken en delen in de risico s. De wethouder hoopt het ontwikkeldocument voor het einde van het jaar aan de raad te presenteren. Uit onderzoek van het SRE en de evaluatie van de regeling blijkt dat de starterslening slechts een geringe meerwaarde heeft op de lokale woningmarkt. Daarom kiest het college ervoor om de regeling te beëindigen. 6
Het project Wonen boven winkels is een gezamenlijk project van de gemeente en Het Woonbedrijf. De wethouder zegt toe dat zij de commissie voor het einde van het jaar zal informeren over de resultaten tot nu toe. Onderzoek heeft uitgewezen dat het potentieel voor deze woningen hoog is, namelijk 700. Als het lukt om de woningen te realiseren, zal dit ten goede komen aan de levendigheid van centrum. De wethouder is gematigd positief. Bij interruptie benadrukt de PvdA dat zij vooral de afweging willen maken of het wel de gemeente is die een rol moet spelen in dit project. Kunnen de corporaties het niet zelfstandig uitvoeren? Mevrouw Fiers zal deze suggestie meenemen in haar evaluatie. Binnenkort komt de wethouder met een raadsvoorstel waarin de oude verordening van de dorps- en wijkraden wordt ingetrokken. Met de dorpsen wijkraden is de gemeente in overleg hoe burgerparticipatie in de toekomst kan worden vormgegeven. Daarnaast is er een werkbijeenkomst over de inspraak- en samenspraakregeling in voorbereiding. Huisvesting van MOE-landers is een belangrijk aandachtspunt voor het komende jaar. Er zijn prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties in voorbereiding. Naar verwachting zullen deze afspraken resulteren in de realisatie van een voorziening van enige omvang. De wethouder verwacht dat een leegstaand kantorencomplex voor dit doel wordt ingericht. Zij hoopt dat de raad dit initiatief positief zal benaderen. De uitstroom van de groep 24 tot 28 jarigen is groot in onze regio, maar dat is voor een studentenstad niet zo vreemd. Er blijft echter altijd een groep achter die in Eindhoven zijn of haar eerste baan vindt. De wethouder wil bezien wat er nodig is om juist deze groep sterker aan de regio te binden. De wethouder meldt dat de TU/e een woonlastenonderzoek gaat uitvoeren. De offertebesprekingen lopen nog; er is nu nog niet aan te geven wanneer het onderzoek klaar zal zijn. Zij stelt voor om de discussie over de betaalbaarheid van het woningaanbod aan de resultaten van dit onderzoek te koppelen. Er is een raadsinformatiebrief over woonoverlast en handhaving in voorbereiding. Daarin zal de wethouder de raad informeren over vergunningen, handhavingstrajecten en bezwaarprocedures. Als er voor de doelgroepen studenten en MOE-landers voldoende huisvesting wordt gerealiseerd, neemt de druk op de woningmarkt af en krijgen huisjesmelkers minder kans. Wat betreft de overlast van de wadi s (Meerhoven) geeft mevrouw Fiers aan dat haar daarover geen klachten bekend zijn. 7
Op 1 november a.s staat er een presentatie over buurtontmoeting gepland, waarin verschillende vormen van buurtontmoeting aan de orde komen. Zowel het beheer- als het vastgoed aspect worden meegenomen. De wethouders Fiers en Schreurs stellen voor om de inhoudelijke bespreking van deze punten op te schorten tot na deze presentatie. Beide vmbo s kunnen gerealiseerd worden, zegt mevrouw Schreurs, maar dit is niet zonder slag of stoot gegaan. De maatregel om de afschrijvingstermijn van schoolgebouwen met tien jaar te verlengen, heeft volgens de wethouder geen nadelige gevolgen voor de staat van onderhoud. Overigens is zij voorstander van behoud, renovatie en/of transformatie van schoolgebouwen. Hoewel de grondexploitatie van de gemeente nu in evenwicht is, kan niet als vanzelfsprekend worden aangenomen dat dit zondermeer het geval blijft. Zonder in details te treden, geeft wethouder Schreurs aan dat het college zich hiervoor actief blijft inzetten. Zij verwacht de raad binnen drie maanden nader over dit onderwerp te kunnen informeren. Via het bomencompensatiefonds kan het wegvallen van het groenfonds deels ( 0,5 miljoen per jaar) worden opgevangen. Overigens laat de gemeente kleine groeninvesteringen zoveel mogelijk meelopen in de reguliere onderhouds- en vernieuwingsbudgetten. Grote projecten wil de wethouder via het meerjaren investeringsprogramma (MIP) mee laten lopen. Een goede invulling en goed onderhoud van de openbare ruimte is van groot belang. Hiervoor heeft het college het Handboek openbare ruimte deel II in voorbereiding. Burgers worden bij de ontwikkeling van dit handboek uitvoerig geconsulteerd; alleen jongeren zijn minder goed vertegenwoordigd. Voor deze groep zijn aparte consultaties in voorbereiding. Uiteindelijk wil de gemeente burgers niet alleen inspraak geven over de inrichting van de openbare ruimte; ook de zeggenschap over het onderhoud wil de wethouder bij de buurten neerleggen. Projecten zoals Mensen Wensen en Schoon, heel en veilig kunnen hierin dan worden ondergebracht. Het wijkbudget is hiervoor volgens de wethouder een geschikt instrument. Voorwaarde is wel dat het onderhoud van de openbare ruimte op orde is. Dat geldt ook voor de bekostigingssystematiek. Als voorkomen kan worden dat er geld moet worden gestoken in curatief onderhoud, valt er veel winst te behalen. De wethouder zegt toe dat zij op korte termijn met een commissienotitie over dit onderwerp naar de raad komt. Hierin zal nog niet alles in detail zijn uitgewerkt omdat zij de ruimte wil hebben om in de praktijk het een en ander uit te werken. 8
Door grote projecten apart in het MIP te benoemen en door een nieuwe systematiek ten aanzien van het groenonderhoud te hanteren, worden de kosten inzichtelijk en kan volgens de wethouder worden voorkomen dat er op dit budget te korten ontstaan. Voor 2012 verwacht ze geen tekorten omdat zij een votatie voor een groot project in Meerhoven heeft kunnen regelen. Alleen de post curatief onderhoud kan hierin verandering brengen, maar dit zal in de tussenrapportages duidelijk worden aangegeven. De wethouder wil de systematiek in ieder geval ruim vóór de behandeling van de kadernota 2013 goed op orde hebben, zodat de raad een gewogen keuze kan maken over het onderhoudsniveau en de kosten ervan. De raad heeft een motie aangenomen om groen toe te voegen aan het Catharinaplein; de motie wordt nu uitgevoerd. Mevrouw Schreurs vreest dat het voorstel om ook een kraantje aan te brengen, niet is meegenomen. De gemeente gaat een nieuwe lichtstructuur voor de stad ontwikkelen, samen met Philips. Een raadsinformatiebrief over het Monumentenplan heeft de wethouder in voorbereiding. 3 Rondvraag en sluiting. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de commissie Ruimte en Vastgoed van 2011. M. Honing commissiesecretaris mho/ec08003968 9