Positive organizational behavior Interventies in organisaties Matthijs Steeneveld www.msteeneveld.nl
Programma Introductie Positieve psychologie in organisaties overzicht Interventies aan de slag Afronding Praktisch: powerpoint krijg je gemaild
Introductie Schud handen Welke ervaring heb je met positieve interventies in je organisatie? 1 minuut, dan wisselen
Introductie Wat zijn jullie ervaringen?
Positieve psychologie in organisaties - geschiedenis Maslow: hiërarchie van behoeftes Herzberg: 2-factor theorie: motivatoren & hygiënefactoren McGregor: theory Y werknemers zijn ambitieus en gemotiveerd vanuit zichzelf.
Positieve psychologie in organisaties gebieden Krachtenbenadering Virtuousness (deugdzaamheid) Welbevinden Appreciative Inquiry Work engagement en flow Motivatie Leiderschap Coaching Positive organisational scholarship Positive organisational behavior (POB)
Krachtenbenadering Mensen bewust maken van eigen krachten en die laten inzetten Gallup StrengthsFinder: meer betrokkenheid, effectiever, winstgevender Seligman & Peterson: Character Strengths & Virtues Linley
Virtuousness (deugdzaamheid, ethos) I.p.v. regels juist het volgen van hoogste ethische idealen What should I be? Ethisch leiderschap werktevredenheid en affectieve toewijding Deugdzaamheid beïnvloedt organisatieprestaties Seligman & Peterson: Character Strengths & Virtues Gardner
Welbevinden Wat verhoogt welbevinden en wat is het effect van hoger welbevinden? Genieten & betekenis O.a. succes, presteren, gezondheid, stressvermindering Broaden-and-build theory Happy planet index op overheidsniveau Zie bijv. Gelukkig werken Onno Hamburger & Ad Bergsma (en Erwin Klappe)
Appreciative Inquiry Waarderen van wat er is en daaruit groeien Werken vanuit positieve ervaringen Organisatieverandering vanuit organisatie zelf Zie bijv. Cooperrider
Work engagement en flow Betrokkenheid, opgaan in bezigheden: oorzaken en gevolgen Vigor, dedication and absorption energie, toewijding en absorptie (Schaufeli et al., 2002) Vragenlijst work engagement: o.a. Schaufeli & Bakker, 2006
Motivatie Hoe motiveer je mensen/werknemers? Self-determinatie (Deci, Ryan): Behoefte aan: Autonomie Betrokkenheid Competentie Stimuleren van A & C intrinsieke motivatie Vergelijk flow, welbevinden
Leiderschap Hoe dienen leiders zich te gedragen voor een positieve, effectieve organisatie Authentiek leiderschap (o.a. Gardner, Luthans) Resonant leiderschap (Boyatzis) Transformationeel leiderschap (bijv. Bass, 1998): Doen wat goed is (vgl virtuousness) Vertrouwen en identificatie van werknemers
Coaching Binnen coaching veel gebruik van positieve psychologie-principes Wetenschappelijke basis, soms onverwacht: Te gelukkig kan prestatie verminderen (Oishi, Diener & Lucas, 2007) Fantaseren over ideale toekomst kan motivatie verminderen (Oettingen & Stephens, 2009) Bijv. Robert Biswas-Diener
Positive organisational scholarship In organisaties onderzoeken van: Optimale organisatie die leidt tot Individueel opbloeien
Positive Organisational Behavior (Luthans, 2002) Onderzoeksgebaseerd Meetbaar State-like Prestatie-impact Psychological capital (PsyCap): Self-efficacy Optimisme Hoop (doorzettingsvermogen) Veerkracht PsyCap-interventie (Luthans, Avey, Avolio, 2009)
Interventies keuze Authentiek leiderschap: Hoe ben jij een leider? PsyCap hoop/optimisme: Hoe kun je vol hoop aan doelen beginnen? Welbevinden: Overdenken wat jou gelukkig maakt, hoe je dit kunt implementeren
Authentiek leiderschap interventie
Authentiek leiderschapsontwikkeling: onderdelen PsyCap (Zelfeffectiviteit, optimisme, hoop, veerkracht) Positief moreel perspectief value/virtue Leider zelfbewustzijn & zelfregulatie Leiderschapsgedrag/-processen Persoonlijke/sociale identificatie Rolmodel leading by example Zelf-determinatie steunen Volger zelfbewustzijn & zelfregulatie Organisatiecontext
Interventie wat maakt jou een leider? 1-op-1 interviews Vraag: Wanneer was jij een leider? Doorvragen op: Wat was er belangrijk voor je? waarden Wat waren je wensen? hoop, optimisme Hoe kwam je tegenslag te boven? veerkracht
Post-its Maak af: Belangrijk in mijn leiderschap is Plak op de muur & doe inspiratie op
Ontwikkeling Hoe wil je jouw leider-zijn verder ontwikkelen? Waarden Hoop Optimisme Veerkracht Zelfeffectiviteit
PsyCap hoop-interventie Agency doelgerichte energie Pathways planning van doelen Goals Zie o.a. Snyder
Interventie hoop-interview 1-op-1 Interview over een doel, taak, 1. Vraag naar mogelijke doelen selecteer 2. Hoe gaat het tot nu toe? Vraag in positieve termen: Wat heeft wél waarde? Wat daagt uit? Wat helpt om dat voor elkaar te krijgen? Wat is er allemaal mogelijk? Hoe zijn belemmeringen aan te pakken? Welke alternatieve stappen kun jij nemen?
Interventie hoop-interview Delen: schrijf je doel op een post-it
Interventie hoop-interview 1-op-1 Interview over een doel, taak, 1. Vraag naar persoonlijke waarde van het doel 2. Vraag naar realistische uitdaging Is het uitdagend, kan je het, welke tussenstappen? 3. Vraag naar haalbaarheid/toepasbaarheid Kun jij het zelf starten en uitvoeren?
Welbevinden interventie
Theorie welbevinden Hedonia genieten van ervaring Eudaemonia betekenisvol herinneren Vergelijk bijv. Kahneman
Toekomst / betekenis Nu / plezier
Toekomst / betekenis Rat racer Nu / plezier
Toekomst / betekenis Rat racer Nu / plezier Hedonist
Toekomst / betekenis Rat racer Nu / plezier Nihilist Hedonist
Toekomst / betekenis Rat racer Optimalist Nu / plezier Nihilist Hedonist
Happiness Booster post-its Zowel genieten als betekenis Jouw Happiness Boosters! Nu, het moment Jezelf, ontwikkeling Actie, doen Verbinden, contact Betekenis, doel
Wat maakt jou gelukkiger? Maak een selectie 1-op-1: geef elkaar 5 min. alle aandacht Leg uit waarom dat voor jou werkt
Conclusie Zeer divers Verschillende mate van bewezen effectiviteit Aanvulling op corrigeren Sterke groei in interventies & onderzoek
Afronding Vragen? Wat neem je mee? Kaartje aan jezelf