Aanbieding...3. Beleidsbegroting...5

Vergelijkbare documenten
Aanbieding...3. Beleidsbegroting...5

Aanbieding Jaarverslag Algemene beschouwingen... 7

Aanbieding Beleidsbegroting... 5

Aanbieding Jaarverslag Algemene beschouwingen... 7

Aanbieding Jaarverslag

s t r u c t u u r v i s i e G o o r Goor 202

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, (t.a.v. J. van der Meer)

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Algemene beschouwingen... 7

Haarlem, 23 augustus Onderwerp: Begroting Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Programmabegroting

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

Programmabegroting. Indeling en layout. versie

Raadsvoorstel agendapunt

Begroting Aanbieding Raad

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA

Nota van Zienswijzen behorende bij het Bestemmingsplan Buitengebied Rucphen 2012, De Leijkens

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Aanbiedingsbrief. Aan de raad.

17 november 2015 Corr.nr , FC Nummer 82/2015 Zaaknr

Bijlage: 3 Bij welk oorspronkelijk stuk hoort de bijlage: 2009i00970 discussiememo p&c cyclus

Financiële begroting 2015 samengevat

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders - Waterwet - Verordening voor de Fysieke Leefomgeving Flevoland (VFL) Lelystad, 21 maart 2013

Bestemmingsplan Weideveld 2016, 1 e herziening. (ontwerp 25 januari 2019)

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

Vaststellen plan van aanpak herijking Regionale Structuurvisie Wonen Noord-Limburg

Managementrapportage 2017

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep De Kunst van Samen. Aan de Gemeenteraad

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Samen werken aan een aantrekkelijke leefomgeving, waarin elke inwoner weet wat kan en mag en waar de gemeente faciliteert.

Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

Statenvoorstel 74/16 A

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017

Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein

GEMEENTE NUTH Raad: 22 mei 2012 Agendapunt: RTG: 8 mei 2012

Gemeente, Bergen op Z oom ---:::> u~

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen

Wethouder Financiën, ruimtelijke ordening en gemeentelijke organisatie

BEGROTING 2017 PRESENTATIE

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

f. OW BIJ beleidsplan Onderhoud Groen 2014-O.docx Grip op groen.veilig en heel

Raadsvoorstel. Pagina 1 van 5

Convenant gezamenlijk werken aan de stedelijke ontwikkeling van Heerlen

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek

Ontwerp-structuurvisie, vastgesteld door Gedeputeerde Staten op

PARKSTAD LIMBURG Living lab voor stedelijke transformatie. Haarzuilens 24 september 2015

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014

ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 22 december 2011

BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET)

Managementrapportage 2016

Uitvoeringsprogramma Retail Parkstad Limburg

Themaraad financiën 3 april

Voorjaarsnota Aanbieding Gemeenteraad 26 april 2013

BOT Integraal beleidsplan sociaal domein Doelenboom en indicatoren

Startnotitie (gewijzigd) ACTUALISATIE GROENBELEIDSPLAN

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen

Ten aanzien van de portefeuilleverdeling en de motivatie wordt verwezen naar respectievelijk bijlage 1 en bijlage 2.

Tabel 3-1 bedragen x 1.000

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen

30 juni 2015 Corr.nr , FC Nummer 49/2015 Zaaknr

PS2008BEM College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Programmabegroting 2009, posten voorjaarsnota. Aan Provinciale Staten,

Onderwerp: RKC adviesbrief over tweede afdoening aanbevelingen Openbaar Groen

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend

Nota reserves en voorzieningen

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel

Collegevoorstel. Zaaknummer: Onderwerp: beleidsplannen onderhoud wegen, groen en gebouwen 2014

Inleiding. Partijen. Inhoud overeenkomst

Rekenkamerbrief betreffende vertaling coalitieakkoord Vertrouwen verbinden versnellen in programmabegroting 2008

Ô Ú fiª Æ ª æªºæ ±ªÆ ÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÚÍÈ

BIEO Begroting in één oogopslag

* * Statenvoorstel

nieuwkoop raadsvoorstel Q IJïjj 0597 G.A.H. Eikhuizen Ruimtelijke Ontwikkeling en Grondbedrijf/Lex Niekel

Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus. Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus

Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

Uitwerking begrotingsplanning Stappen Kadernota:

Uitvoeringsnotitie Meerjaren Onderhoudsprogramma Verhardingen (MJOP )

Bouwgrondexploitatie Rapportage 3e kwartaal 2010

Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle. Inhoudsopgave Samenvatting pag. 1. Ontwerpbesluit I pag.

8.6. Buitenring Parkstad Limburg

Programma 10. Financiën

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010:

Programmabegroting

BEGROTING 2014 SOCIALE DIENST DRECHTSTEDEN

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten

Bijlagen: Ondertekende brief met verzoek om bijdrage uit het Provinciaal Herstructurerings Programma. Brief Gedeputeerde Staten van 21 maart 2012

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding

B en W Adviesnota ADVIES. capaciteit voor het jaar 2018 om te voldoen aan de extra capaciteitsvraag vanuit diverse projecten en opdrachten.

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

achtergrond hoofdstuk 1 Structuurvisie 2020 keuzes van visie naar uitvoering inbreng samenleving achtergrond ruimtelijk en sociaal kader bijlagen

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen

Totaal

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist

Transcriptie:

Inhoudsopgave Aanbieding...3 Beleidsbegroting...5 Algemene beschouwingen... 7 Beleidsvelden en programma s... 9 Overzicht opbouw beleidsbegroting... 9 Leeswijzer... 12 Overzicht baten en lasten per beleidsveld... 15 01 Bouwen en wonen... 17 02 Verkeer en vervoer... 25 03 Milieu... 31 04 Economie en toerisme... 37 05 Veiligheid en handhaving... 45 06 Jeugd... 51 07 Welzijn, sport en cultuur... 57 08 Zorg... 63 09 Werk en inkomen... 71 10 Bestuur en bedrijfsvoering... 79 11 Beheer... 85 Algemene dekkingsmiddelen... 91 Paragrafen... 95 1. Paragraaf lokale heffingen... 97 2. Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing... 103 3. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen... 111 4. Financieringsparagraaf (treasury)... 117 5. Paragraaf bedrijfsvoering... 121 6. Paragraaf verbonden partijen... 127 7. Paragraaf grondbeleid... 129 8. Krimp (omgaan met demografische ontwikkelingen)... 139 Financiële begroting... 145 1. Financiële beschouwingen... 147 2. Financiële positie... 147 3. Toelichting baten en lasten... 152 Bijlagen... 159 Afkortingslijst... 161 Overzicht verbonden partijen... 163 Staat van reserves en voorzieningen... 176 Nadere toelichting reserves en voorzieningen... 179 Beknopte samenvatting beleidskaders per beleidsveld... 183 Vaststelling... 201 1

2

Aanbieding Hierbij bieden wij u de begroting 2014 aan. De begroting geeft in combinatie met de Najaarsnota 2013 een actuele weergave van de financiële positie van onze gemeente. In beleidsmatige zin staan in deze begroting de 11 beleidsvelden en hun programma s met doelenbomen nog steeds centraal. Onderwerpen die meer regulier zijn en door de raad niet waren benoemd als prioriteit komen in deze begroting terug als beleidsveld zonder doelenboom. Dat betekent overigens niet dat deze onderwerpen geen aandacht krijgen. Per beleidsveld is op hoofdlijnen te zien wat er in totaliteit speelt, o.a. door het benoemen van alle relevante beleidskaders en het opnemen van vermeldenswaardige zaken. De laatste majeure wijzigingen in de opzet en systematiek van de begroting dateren uit de periode 2007-2009. In overleg met (een werkgroep uit) de raad zal de komende periode worden bezien in hoeverre aanpassingen aan de orde zijn. Te denken valt bijvoorbeeld aan een actualisatie van alle programma s en streefwaarden. Immers, de prioriteiten van destijds hoeven niet meer in alle gevallen de prioriteiten van nu te zijn. Het programma Sociaal klimaatbeleid (bij beleidsveld 3) is inmiddels afgerond. Het nieuwe programma Duurzaamheid borduurt hierop voort, maar moet in overleg met de raad nog nader worden ingevuld. Voor wat betreft het programma Reïntegratie (bij beleidsveld 9) zijn de indicatoren aangepast zodat deze aansluiten op het nieuwe beleidsplan dat in de raad van juni 2013 is behandeld. Verder zijn op onderdelen mogelijk aanvullende toelichtingen gewenst en op andere plaatsen juist minder. Overigens zijn wij als gemeente wel gebonden aan de verslaggevingseisen terzake. Middels een constructieve samenwerking zoals ook destijds is gebeurd, vertrouwen wij er op dat een opzet kan worden gevonden die voldoet aan de informatiebehoeften, praktisch werkbaar blijft én voldoet aan de voorschriften. Ook op dat laatste vlak zijn er enkele kleinere wijzigingen, waarmee in deze begroting al zoveel mogelijk rekening is gehouden. Zo heet de paragraaf Weerstandsvermogen voortaan Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Voorheen kenden we een resultaat vóór en ná bestemming. Ter verduidelijking is voortaan sprake van een saldo van baten en lasten (nog geen rekening gehouden met mutaties reserves) en een resultaat (waarbij wel rekening is gehouden met mutaties reserves). De financiering van alle voornemens en activiteiten staat onder aanzienlijke druk door de rijksbezuinigingen. Daarom ook is zowel de Voorjaarsnota 2013 als ook deze begroting 2014 beleidsarm en zullen in de Najaarsnota 2013 voorstellen worden opgenomen om de begroting toch meerjarig sluitend te laten zijn. Het is zeer wel mogelijk dat sommige activiteiten en streefwaarden voor de toekomst niet meer (in die mate) uitgevoerd c.q. behaald kunnen worden. De gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 zullen ook hun invloed hebben op de voornemens en activiteiten en leiden tot een actueel collegeprogramma. Tot slot blijven de effecten van de bevolkingsontwikkeling een permanent aandachtspunt bij het realiseren of instandhouden van voorzieningen. Dit alles tegen de achtergrond van investeringsambities, die deze stad ook heeft. De Voorjaarsnota 2013, jaarschijf 2014, is financieel 1-op-1 vertaald naar de begroting 2014. Ontwikkelingen ná de Voorjaarsnota 2013 worden financieel meegenomen in de Najaarsnota 2013. De Najaarsnota 2013 geeft derhalve de meest actuele financiële stand van zaken. Tot slot zal de Tarievennota 2014 in de raad van december 2013 worden behandeld, waarna de tarieven definitief worden vastgesteld. In de betreffende paragraaf gaan wij nader in op de lokale heffingen. Het college, De secretaris, J.J.M. Som H.J.M. Coumans 3

4

Beleidsbegroting 5

6

Algemene beschouwingen In eerdere begrotingen was reeds sprake van twee lijnen, die met elkaar verbonden moesten worden. Dit betreft de lijn van ambities en de lijn van de financiële positie. Beide lijnen blijven zich verder ontwikkelen en worden steeds concreter. Het Collegeprogramma 2010-2014, een toekomstvisie in de vorm van de Reisgids Kerkrade 2030 waarbij onze inwoners ook hun inbreng hebben gehad, een integrale Structuurvisie Kerkrade 2010 2020, de Stadsdeelvisie Kerkrade-West en inmiddels ook de Stadsdeelvisie Oost-I zijn tot stand gekomen. Met de herstructureringsvisie voor de stadsdelen Oost-II en Noord is inmiddels een start gemaakt. De bevolkingsontwikkeling noodzaakt hier ook toe. Als nadere uitwerking van de Reisgids is begin 2013 de Strategienota gemeente Kerkrade 2030 Wie alles wil behouden, zal uiteindelijk alles verliezen gereed gekomen. Dit document zal medio 2013 het bestuurlijke traject doorlopen. In de strategienota worden de identiteiten van onze stad uit de Reisgids nader onderbouwd. Het spreekt vanzelf dat de begrippen Woonstad, Europees en Gastvrij de basis vormen voor de positionering van Kerkrade. In de Strategienota wordt deze basis verder geactualiseerd. Het document biedt op een redelijk abstractieniveau een doorkijk naar de toekomst op de diverse beleidsterreinen en de hiertoe te maken noodzakelijke keuzes. De ontwikkelingen rondom onderwijs en de sociale werkvoorziening mogen ook niet onvermeld blijven en zullen nog de nodige aandacht blijven vragen. Verder heeft de gemeente voor wat betreft de gewenste centrumontwikkeling inmiddels forse stappen gezet. De ontwikkeling kan nu daadwerkelijk ter hand worden genomen. Het stadsmarketingplan is in december 2012 gereed gekomen. Daarvan is de bedoeling om de sterke punten van Kerkrade gestructureerd en nadrukkelijker op de kaart te zetten en zo een grotere spin-off voor de stad te realiseren. Verder staan we aan de vooravond van de drie grote decentralisatie-operaties, te weten de decentralisatie jeugd, werk en langdurige zorg. De decentralisaties zullen voor gemeenten gepaard gaan met nieuwe en grote financiële geldstromen, noodzakelijke afstemmingen met andere partijen, beleidsmatige overwegingen en uiteindelijk consequenties voor de uitvoering. Uit publicaties valt op te maken dat het bij de decentralisaties macro om circa 15 miljard zou gaan. Dat is in omvang bijna evenveel als het huidige gemeentefonds. Wij zullen u hierover nog verder informeren en waar nodig keuzes voorleggen. De overheidsfinanciën blijven fors onder druk staan en daarmee ook de financiële positie van de gemeente. Dit tegen de achtergrond van een voortdurende economisch sombere situatie, met name voor Europa, met als bijkomend probleem dat de Europese probleemlanden onvoldoende in staat blijken om de financiële problemen het hoofd te bieden. De lange duur van de problemen en de cumulatie van bezuinigingen maken het gemeenten dan ook steeds moeilijker om hun begroting in evenwicht te houden. Maar dat is wel de opdracht waar gemeenten voor staan. De Voorjaarsnota 2013 bracht een aanzienlijke tekortreeks. De meicirculaire 2013 bracht nog meer slecht nieuws en zal in de Najaarsnota 2013 worden verwerkt. Daarin zullen aanvullende bezuinigingen zijn opgenomen om de begroting sluitend te maken. Deze bezuinigingen zullen gevolgen hebben voor de stad en haar inwoners, alsook voor de interne bedrijfsvoering. Dat is echter het onvermijdelijke gevolg van het rijksbeleid. Daarbij worden we waarschijnlijk later dit jaar geconfronteerd met nog meer rijksbezuinigingen als gevolg van de laatste economische ontwikkelingen in relatie tot de Europese begrotingseisen. Daarnaast heeft Kerkrade nog te maken met de overige risico s zoals uiteengezet in de risicoparagraaf. De Najaarsnota 2013 geeft een actueel beeld van de financiële positie. De ambities zullen steeds gekoppeld moeten worden aan de financiële positie. De realisatie van álle ambities en plannen is financieel niet haalbaar. Dat noodzaakt tot het maken van keuzes en een bijbehorende herprioritering van het investeringsprogramma. In de Najaarsnota 2013 zullen de dan gemaakte keuzes worden verankerd. Op die wijze kunnen de inspanningen en middelen vervolgens opnieuw worden gericht en zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Dit zal overigens ook kunnen leiden tot andere prioriteiten en doelenbomen in de begroting. 7

8

Beleidsvelden en programma s Overzicht opbouw beleidsbegroting In navolging van de sinds de begroting 2009 ingezette nieuwe stijl, kenmerkt deze begroting zich door de uitwerking aan de hand van doelenbomen en het sturen op uitzonderingen. De begroting 2014 is voor wat betreft het beleidsmatige gedeelte opgebouwd uit beleidsvelden met daarbinnen de bijzondere programma s, algemene dekkingsmiddelen en de verplichte paragrafen. De basis wordt gevormd door de 11 integrale beleidsvelden. Een beleidsveld is een samenhangend geheel van activiteiten dat betrekking heeft op de diverse reguliere en min of meer vaste beleidsterreinen. Deze omvatten alle onderdelen van de verschillende beleidsterreinen. De raad wil hier sturen op uitzonderingen ( geen nieuws is goed nieuws ). De raad mag er van uitgaan dat regulier beleid wordt uitgevoerd zoals het de bedoeling is. Daar waar dat niet het geval is, heeft het college een informatieplicht ten aanzien van de belangrijke afwijkingen. Alle activiteiten binnen deze beleidsvelden zijn gescreend, waarna een schifting is gemaakt tussen regulier beleid of bedrijfsvoering en nieuw c.q. bijzonder beleid. Verder is het natuurlijk van belang dat het activiteiten in 2014 betreft. De uitvoering van wettelijke taken en de diverse beleidsplannen met bijbehorende uitvoeringsprogramma s of projecten worden in beginsel als regulier beschouwd. Als er vermeldenswaardige uitzonderingen zijn, worden deze aangegeven. Bijvoorbeeld afwijkingen in de uitvoering (achterstanden, lagere kwaliteit, financieel, etc) of belangrijke nieuwe aspecten binnen reguliere taken. Een prioriteit of speerpunt is een afzonderlijk herkenbaar onderdeel van een beleidsveld waaraan de raad een bijzonder belang hecht en waarop hij intensief wil sturen. Een prioriteit of speerpunt kan ook investeringen omvatten. De prioriteiten worden als programma (nieuwe stijl) in de begroting opgenomen, in de vorm van een zogenaamde doelenboom met de bijbehorende nadere toelichting. Een overzicht van deze programma s is verderop opgenomen. In de voorliggende begroting worden bij de programma s en beleidsvelden tevens streefwaarden opgevoerd. De streefwaarden geven het beoogd effect aan welke de gemeente wenst te bereiken. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de leeswijzer. Ook voor de streefwaarden geldt dat deze aan verandering onderhevig kunnen zijn en verder ontwikkeld moeten worden. Het moge duidelijk zijn dat niet alle activiteiten die de gemeente ontplooit, expliciet in de doelenbomen of in de beleidsvelden terugkomen. Hetzij omdat ze als regulier of als onderdeel van de bedrijfsvoering worden beschouwd, hetzij omdat de activiteiten conform planning lopen en er geen bijzonderheden te melden zijn. Om toch een indruk te krijgen van het totale spectrum waarbinnen zich gemeentelijke activiteiten afspelen, is steeds per beleidsveld een overzicht opgenomen van de relevante beleidskaders. In de bijlagen achter in dit boekwerk is een beknopte samenvatting opgenomen van al deze beleidskaders. In de begroting 2014 is sprake van 8 programma s binnen 11 beleidsvelden. De algemene dekkingsmiddelen worden apart genoemd, omdat deze volgens de voorschriften buiten de programma s/beleidsvelden moeten worden gehouden. De 8 paragrafen tot slot omvatten een aantal verplichte en gemeentebrede onderwerpen. In de leeswijzer is een nadere toelichting opgenomen. Dit is op de volgende bladzijde schematisch weergegeven. 9

10

In het volgend overzicht wordt de indeling gekoppeld aan de huidige raadscommissieverdeling. Iedere raadscommissie is eerst verantwoordelijke voor de genoemde onderwerpen. Omschrijving Beleidsvelden Programma s Commissie 1. Bouwen en wonen Aantrekkelijk wonen en wijkontwikkeling GEZ 2. Verkeer en vervoer n.v.t. GEZ 3. Milieu Duurzaamheid GEZ 4. Economie en toerisme Toerisme GEZ 5. Veiligheid en handhaving Veilig leefmilieu AZM 6. Jeugd Voorkomen van vroegtijdige schooluitval BS 7. Welzijn, sport en cultuur Maatschappelijke participatie BS 8. Zorg Integraal gezondheidsbeleid BS 9. Werk en inkomen Reïntegratie BS 10. Bestuur en bedrijfsvoering n.v.t. AZM 11. Beheer n.v.t. GEZ Alle Parkstad - aangelegenheden AZM Algemene dekkingsmiddelen Paragrafen AZM AZM AZM = Algemene Zaken en Middelen GEZ = Grondgebied en Economische Zaken BS = Burgers en Samenleving 11

Leeswijzer Naam beleidsveld: Een van de elf beleidsvelden A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Hierin wordt (de reikwijdte van) het beleidsveld kort omschreven. Onderscheiden deelterreinen: De binnen de beleidsvelden onderscheiden beleidsmatige deelterreinen worden ter informatie kort aangeduid. Deze sluiten aan op de indeling van de meer gedetailleerde financiële productenbegroting op grootboekniveau. Portefeuillehouders: De betrokken c.q. verantwoordelijke portefeuillehouders ten aanzien van het onderhavige beleidsveld worden hier vermeld. Beleidskaders: De bestaande vastgestelde beleidsnota's worden hier genoemd. Bij sommige beleidsvelden worden rijksregelgeving en provinciale plannen genoemd, indien deze een sterke invloed hebben op het gemeentelijke beleid. Voornamelijk worden de gemeentelijke en regionale beleidskaders vermeld, hoewel ook relevante uitvoeringsprogramma s genoemd kunnen worden. B. Programma Indien van toepassing, dan wordt hier een programma weergegeven in de vorm van een doelenboom. Daarin treft u aan: - Naam programma: De naam van het betreffende programma nieuwe stijl, tevens is/zijn de verantwoordelijke portefeuillehouder(s) aangegeven. - Wat willen we bereiken? De algemene en afgeleide doelstellingen c.q. taakgebieden zijn in de doelenbomen aangegeven. Deze dienen zoveel mogelijk te zijn geformuleerd in termen van maatschappelijke effecten. Het SMART (specifiek-meetbaar-acceptabelrealistisch-tijdgebonden) maken en houden van de doelstellingen is een continu proces. - Financiële informatie Op het niveau van de afgeleide doelstellingen c.q. taakgebieden worden ter informatie de voor de nieuwe activiteiten 2014 beschikbare budgetten (exploitatie en/of investeringen) aangegeven, exclusief indirecte kosten. Tussen de genoemde activiteiten kan overigens budgettair worden geschoven. De opgenomen financiële informatie bij de programma s heeft slechts een indicatieve status. De autorisatie van budgetten vindt conform de 212-verordening plaats op het niveau van de beleidsvelden. 12

- Wat gaan we doen? In de doelenboom is het uitgangspunt dat de afgeleide doelstellingen of taakgebieden (mede) kunnen worden gerealiseerd door het uitvoeren van de genoemde activiteiten. Het spreekt voor zich dat dit een sterk vereenvoudigde weergave is van de werkelijkheid. Het activiteitenplan voor 2014 wordt aangeduid. Het gaat hier in beginsel om de nieuwe en prioritaire zaken. Nieuw moet in een wat bredere context gezien, het kan ook gaan om de verdere uitwerking van lopende zaken. - Prestatie-indicatoren In de doelenboom wordt een aantal indicatoren/kengetallen benoemd waarvan verondersteld wordt dat deze een indicatie geven van enerzijds het realiseren van de activiteiten, maar vooral van het realiseren van de doelstellingen op langere termijn. Hierin zijn zo veel mogelijk streefwaarden toegevoegd, vooral ten aanzien van de maatschappelijke effecten. Zij vinden hun oorsprong in 2009 en gelden in beginsel voor de periode 2010-2014. Om destijds tot een realistische waarde te komen, zijn daarbij tevens betrokken de historische cijfers en ontwikkelingen van vóór 2009. Overigens dient bedacht te worden dat het niet of juist wel behalen van een doelstelling niet altijd (volledig) afhankelijk is van de gemeentelijke inspanningen, maar bijvoorbeeld ook van omgevingsfactoren in die periode. In de beleidsevaluatie is dit een aandachtspunt. - Nadere toelichting programma Hier is indien nodig nog een korte toelichting opgenomen ten aanzien van de hiervoor genoemde zaken. Er is ook actueel cijfermateriaal opgenomen ten aanzien van de indicatoren van het programma. C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren bij dit beleidsveld Hier kunnen eventuele overige activiteiten, projecten en cijfermatige gegevens of afwijkingen worden vermeld die in 2014 plaatsvinden, voor zover relevant en niet reeds in de doelenbomen van de programma s opgenomen. Het gewoon uitvoeren van wettelijke taken en/of van vastgestelde beleidsplannen (zie ook beleidskaders) valt hier in beginsel niet onder, daar dit als vanzelfsprekend mag worden beschouwd. Alleen bij bijzonderheden (bijv. forse achterstanden in uitvoering, teruggang kwaliteitsscores, financieel) is vermelding op zijn plaats. 13

D. Wat mag het kosten? Het overzicht van baten en lasten begroting 2014 geeft voor de verschillende jaren weer de gerealiseerde resp. de geraamde bedragen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds bestaand beleid en nieuw beleid, anderzijds tussen het saldo van baten en lasten (zonder rekening te houden met mutaties in reserves) en een resultaat (inclusief mutaties reserves). Actuele externe en interne ontwikkelingen, intensivering of juist noodzakelijke inperking van bestaand beleid en nieuw beleid noopten tot budgettaire bijstellingen, die middels de Voorjaarsnota 2013 zijn geformaliseerd. Voor deze begroting 2014 zijn derhalve alle mutaties voor 2014 e.v. voortvloeiende uit deze Voorjaarsnota gedefinieerd als nieuw beleid. De bedragen die bij de beleidsvelden zijn genoemd zijn exclusief de kapitaallasten van nieuwe c.q. geplande investeringen, deze staan namelijk macro in het administratieve beleidsveld 0. Een toelichting daarop treft u aan bij het onderdeel financiële begroting. De posten nieuw beleid worden onderaan de tabel nog beknopt aangeduid. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de Voorjaarsnota 2013. Een compleet cijfermatig overzicht is ter informatie nog opgenomen bij het onderdeel financiële begroting. Aangezien de rekening 2012 een verantwoordingsdocument achteraf betrof, is de categorie nieuw beleid niet van toepassing. Dat geldt tevens voor de mutaties voor de jaarschijf 2013 van de Voorjaarsnota 2013. Het saldo is berekend als baten minus lasten. Alle bedragen zijn x 1.000. Door afrondingen kunnen kleine verschillen ontstaan. Met ingang van deze begroting worden per jaarschijf de incidentele baten en lasten zoals recent gedefinieerd door de commissie BBV per beleidsveld inzichtelijk gemaakt. Daarbij wordt een ondergrens van 10.000 gehanteerd. Deze nieuwe systematiek is nog aan verfijning onderhevig en beoogt meer inzicht te geven in de structurele versus incidentele componenten van de begroting. Afwijkingen (diverse jaren) Hier vindt u een korte analyse van de grotere c.q. bestuurlijk relevante afwijkingen tussen de verschillende jaren. Het kan voorkomen dat de genoemde afwijkingen op zichzelf de mutatie van de totale baten en lasten niet volledig verklaren. In dat geval zijn er nog diverse kleinere plussen en/of minnen. Ook worden de kostenplaatsen/indirecte kosten buiten beschouwing gelaten. Deze worden bij het onderdeel Financiële begroting nl. afzonderlijk macro geanalyseerd aangezien deze aan de beleidsvelden worden doorbelast. Tevens is opgenomen de analyse van de meerjarige afwijkingen. In deze begroting 2014 betreft het de jaren 2015 2017 ten opzichte van de begroting 2014. Deze afwijkingen zijn ontstaan door mutaties waarover in eerdere Voorjaars- of Najaarsnota s is besloten. De bestuurlijk relevante mutaties worden hier kort aangeduid. Investeringen Per beleidsveld wordt weergegeven de beschikbare investeringsruimte per jaarschijf. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen uitbreidingsinvesteringen en vervangingsinvesteringen. Bij een aantal investeringen kan echter sprake zijn van een gemengd karakter. Dan wordt per geval gekeken welke omschrijving het meest passend is. Een specificatie is opgenomen in 2 van de Financiële begroting. In de tweede kolom wordt aangegeven of het een uitbreidingsinvestering (u) of vervangingsinvestering (v) betreft. Afwijkingen ramingen 2013 2017 Tevens is opgenomen de meerjarige analyse van de ramingen van de beschikbare investeringsruimte. Deze afwijkingen zijn ontstaan door mutaties waarover in eerdere Voorjaars- of Najaarsnota is besloten. Voor een beter inzicht worden de daarin genoemde mutaties hier kort herhaald, voor zover de wat grotere individuele posten nog steeds bestuurlijk relevant zijn. 14

Overzicht baten en lasten per beleidsveld BATEN 153,6 milj Bestuur en bedrijfsvoering 0% Beheer 4% Werk en inkomen 39% Algemene dekkingsmiddelen 49% Welzijn, sport en cultuur 1% Jeugd 0% Zorg 1% Veiligheid en handhaving 0% Milieu Economie en 4% toerisme 1% Verkeer en vervoer 1% Bouwen en wonen 1% LASTEN Bestuur en bedrijfsvoering 7% 153,6 milj Beheer 10% Bouwen en wonen Algemene dekkingsmiddelen 5% 2% Verkeer en vervoer 1% Milieu 4% Economie en toerisme 1% Veiligheid en handhaving 4% Jeugd 5% Welzijn, sport en cultuur 6% Werk en inkomen 43% Zorg 12% 15

16

Beleidsveld: 01 Bouwen en wonen A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het scheppen van optimale condities voor het woningaanbod en de woon- en leefomgeving alsook een wervend vestigingsklimaat. Onderscheiden deelterreinen: Ruimtelijke ordening; Wonen; Natuur, landschap en groen; Wijkgericht Werken Portefeuillehouders: P. Thomas ( ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, economische zaken en toerisme, wijkwethouder West) J. Bok ( openbare ruimte, ontwikkelingsbedrijf Kerkrade, vastgoed) L. Jongen ( wijkontwikkeling en wijkwethouder Oost) D. Schneider ( centrummanagement) Beleidskaders: Op rijksniveau fungeert de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte; Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig als kader (maart 2012). Provinciale en regionale beleidskaders: Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL); aanvulling Verstedelijking, Herstructurering en Kwaliteitsverbetering (2009); Agenda POL2013 op hoofdlijnen (februari 2012) Limburgse Wijkenaanpak Provinciale Woonvisie Limburg 2010-2015 (februari 2011) Intergemeentelijke Structuurvisie Parkstad Limburg (oktober 2009) Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg (december 2009) Groenagenda Parkstad Limburg (Regio Fonds) Regionale Woonstrategie 2012-2020 (december 2012) Regionale Woningbouwprogrammering 2006-2010 (verlengd t/m 2013) en in voorbereiding een Regionale Woningbouwprogrammering Parkstad Limburg 2013-2020 Document Kwaliteitssturing Regionale woningmarkt. Van Zeef naar Zwengel Regioprogramma Naar een duurzame vitale regio (juni 2010) Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) Herstructurering Parkstad Limburg (2009) Structuurvisiebesluit Wonen en Retail (oktober 2011) Projectplan Transformatieopgave Zorggeschikte woningen Geactualiseerde Envelop Herstructureringsvisie Parkstad Limburg 2012-2020 (januari 2013) Leidraad Regievoeren op plancapaciteit (juni 2012) IBA Parkstad 2012-2020 (Ibaboek 1.1 mei 2013) Provinciale Verordening Wonen Zuid-Limburg (juli 2013), inclusief beleidsregel Kwaliteitscriteria nieuwe woningen Zuid-Limburg Gemeentelijke beleidskaders: Structuurvisie Kerkrade 2010-2020 (maart 2011) Stadsdeelvisie Kerkrade-West (februari 2011) Stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I (december 2012) Beleidsnotitie Ruimtelijke Ordening (oktober 2009) Bestemmingsplannen Verordening VROM starterslening gemeente Kerkrade 2007 Jaarlijkse grondnota, Beheersvoorschriften O.B.K. en de Verkoopvoorwaarden gemeentegrond aan 17

particulieren Overeenkomst Algemene Prestatieafspraken 2012 t/m 2015 (20 januari 2012) alsmede Prestatieafspraken 2013 per stadsdeel (31 januari 2013) tussen Woningcorporaties en Gemeente Welstandsnota 2004 (update in 2008) Groenstructuurplan gemeente Kerkrade 1992 (update is voorzien in 2013) Bomenbeleidsplan 2006 Bomenverordening Kerkrade 2006 Groenontwikkelingsplan Kerkrade (in voorbereiding) Samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente Kerkrade en de Kerkraadse Bewonersplatforms 24 april 2007 4 jaren beleidsplan WMO gemeente Kerkrade Uitvoeringsprogramma Wijkontwikkeling (jaarlijks) Beleidsnotitie bestrijding verpauperde panden in Kerkrade 2008 Convenant Lokaal Overleg Volkshuisvesting Kerkrade (LOVK) 2010-2014 Verordening subsidiëring gevelverbetering Intrekkingsbeleid bouwvergunning (april 2008) Lijst van waardevolle en Monumentale bomen B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma Aantrekkelijk wonen en wijkontwikkeling. 18

19

Programma Aantrekkelijk wonen en wijkgericht werken J. Som; P. Thomas; L. Jongen; J. Bok; D. Schneider. Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Een aantrekkelijke en goed functionerende woon-, werk- en leefomgeving; activeren burgers Afgeleide doelstelling: Door het opstellen en uitvoeren van ruimtelijk beleid zorg dragen voor een verhoging van de tevredenheid over de woonkwaliteit, betere match vraag en aanbod woningen en meer groen Afgeleide doelstellingen / taakgebieden Wat gaan we doen? (2014) Prestatie-indicatoren Ruimtelijk beleid Opstellen, actualiseren en uitvoeren van ruimtelijk beleid als kader voor ontwikkelingen. (exploitatie 45.400). Uitwerken van de structuurvisie Kerkrade 2010-2020 in de stadsdeelvisie Noord en Oost II. Uitvoering Centrumplan algemene kwaliteit van de woonomgeving: 7,0 Rode ontwikkelingen Voorbereiden en uitvoeren van rode (stedelijke) ontwikkelingen om de tevredenheid woonkwaliteit en match vraag en aanbod woningen te verbeteren. Groene ontwikkelingen Voorbereiden en uitvoeren van groene ontwikkelingen om de tevredenheid te verbeteren en meer groen per inwoner te realiseren. (investeringen 400.000) Uitwerken van de structuurvisie Kerkrade 2010-2020 in de stadsdeelvisies Oost II en Noord. Realisatie van het meerjaren uitvoeringsprogramma van de stadsdeelvisies West en Oost I. Uitwerken van de structuurvisie Kerkrade 2010-2020 in de stadsdeelvisies Oost II en Noord. Realisatie van het meerjaren uitvoeringsprogramma van de stadsdeelvisies West en Oost I. aantal te slopen woningen 250 aantal te realiseren woningen 100 leegstaande woningen 6,0% oppervlakte groen m2/inw oppervlakte stedelijk groen m2/inw Wijkgericht werken Voortzetten wijkgericht werken met de kernbegrippen duurzaam, schoon, veilig en sociaal. (exploitatie 136.000) (Verder) stimuleren betrokkenheid burgers en buurtverenigingen Sociale activering Limburgse Wijkenaanpak (Krimp) tevredenheid buurtvoorzieningen 55% sociale cohesie 5,8 verloedering in de buurt 4,2 20

Nadere toelichting programma Op grond van de Wet ruimtelijke ordening is de gemeente verplicht om ruimtelijk beleid (structuurvisie en bestemmingsplannen) vast te stellen en toe te passen. Dit beleid is nader uitgewerkt op basis van het nationaal, provinciaal en regionaal beleid. In maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte door de minister van Infrastructuur en Milieu vastgesteld. Op provinciaal niveau zal in mei 2014 een nieuw Provinciaal Omgevingsplan Limburg worden vastgesteld. In deze visies en het wettelijke instrumentarium (Algemene maatregel van bestuur en provinciale verordening) worden respectievelijk de nationale en provinciale belangen vastgelegd. In de dagelijkse praktijk betekent dit voor de gemeente Kerkrade dat het primaat van de ruimtelijke ordening met name bij de provincie, de Stadsregio Parkstad Limburg en bij onze gemeente komt te liggen. De Provincie heeft op 1 juli 2013 de Verordening Wonen Zuid-Limburg met bijbehorende beleidsregel Kwaliteitscriteria nieuwe woningen Zuid-Limburg vastgesteld. Deze verordening zet een rem op het vaststellen van nieuwe woningbouwplannen. Ze heeft een werkingsduur tot de in werking treding van het POL 2014 (naar verwachting in mei 2014). De stadsregio Parkstad Limburg, waarin acht gemeenten samenwerken op basis van de afspraken zoals vastgelegd in de WGR+ overeenkomst, heeft in oktober 2009 de intergemeentelijke structuurvisie vastgesteld. Voor Kerkrade zijn met name de projectgebieden "Park Gravenrode" en "Zuidflank" relevant. De regio voert hierbij de regie. Verder is in de visie een beheers- en sturingslijn opgesteld waarbij de gemeenten zich conformeren aan de intergemeentelijke structuurvisie (o.a. op basis van de zogenaamde ruimtelijke hiërarchie (XL, L, M en S). Daarnaast zijn de regionale nota's relevant voor het gemeentelijke ruimtelijk beleid. In oktober 2011 is het Structuurvisiebesluit Wonen en Retail door de Parkstadraad vastgesteld. In dit besluit is aangegeven dat mede als gevolg van de bevolkingskrimp respectievelijk de terugloop van het aantal huishoudens zowel het aantal woningen als het totale regionale winkeloppervlak aangepast dient te worden aan de toekomstige situatie. De Parkstadgemeenten, waaronder Kerkrade, zijn dit beleid vanaf 1 januari 2013 aan het implementeren bij het actualiseren van de bestemmingsplannen door de nog niet benutte ontwikkelingsmogelijkheden voor wonen en retail in beginsel te verwijderen, tenzij deze passen binnen het beleid zoals verwoord in de Regionale Woonvisie of de Retailstructuurvisie Parkstad Limburg. Uitwerken/uitvoeren van de gemeentelijke structuurvisies in stadsdeelvisies en centrumplan. De Structuurvisie Kerkrade 2010-2020 is op 30 maart 2011 vastgesteld door de gemeenteraad. Het betreft een gemeentelijk strategisch beleidsdocument, waarin op hoofdlijnen de afwegingen en keuzes voor de komende tien jaar zijn beschreven. Het is een richtinggevend document waarin duidelijk wordt welk sociaal, economisch en ruimtelijk beleid de gemeente nastreeft. De visie schetst een beeld van Kerkrade, van haar ontstaan en van de wijze waarop de gemeente samen met inwoners en andere partijen de komende jaren aan de slag wil gaan. De ambitie van Kerkrade is om een Europese en gastvrije stad te zijn. Ruimtelijke ontwikkelingen, waaronder de transformatieopgave met een onderscheid in de visie in beheergebieden, verdunningsgebieden en ontwikkelingsgebieden, worden uitgewerkt in stadsdeelvisies voor de wijken Oost II en Noord, die daarna juridisch worden vastgelegd in bestemmingsplannen. De stadsdeelvisie Kerkrade-West is in februari 2011 vastgesteld en de stadsdeelvisie Kerkrade Oost I is in december 2012 vastgesteld. De gemeentelijke structuurvisie en de stadsdeelvisies vormen het kader voor ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen), initiatieven, uitvoeringsprogramma en nota's die hierop betrekking hebben (bijv. de beleidsnotitie Ruimtelijke Ordening). Naast de afzonderlijke stadsdeelvisies is het centrumplan als apart gebied aangemerkt. Het centrumplan is door de raad als pilot sturing strategische projecten aangemerkt. De pilot en het stedenbouwkundig ontwerp van het Centrumplan zijn in de raad van oktober 2012 goedgekeurd. In de gemeentelijke structuurvisie komen de volgende thema's aan bod: Landschap en Groen, Infra, Wonen, Voorzieningen, Werken en Toerisme en Recreatie. Voor ieder thema is een ontwikkelingsrichting aangegeven: Wat we willen zijn én Wat we gaan doen. Daarbij is nadrukkelijk rekening gehouden met de demografische ontwikkelingen, waarbij bevolkingskrimp een rode draad vormt voor de verdere ontwikkeling van Kerkrade (zie ook paragraaf 8: Krimp). 21

(Verder) stimuleren betrokkenheid burgers, ondernemers en (buurt)verenigingen Met inachtneming van de kernbegrippen duurzaam, schoon, veilig en sociaal wordt dit vorm gegeven door het uitvoeren van uiteenlopende projecten. Daarbij wordt samengewerkt met veel partners in stad en wijken en zullen verschillende communicatie-instrumenten worden ingezet. Sociale activering Het sociaal activeren van burgers blijft een aandachtspunt voor wijkontwikkeling waarmee invulling wordt gegeven aan de taakstelling uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het bestaande netwerk en de bijbehorende overlegstructuur worden gehandhaafd en waar mogelijk versterkt. Hier wordt ook verwezen naar het beleidsveld Zorg. Limburgse Wijkenaanpak (bevolkingskrimp / transformatieopgave). Het uitwerken en uitvoeren van de Limburgse Wijkenaanpak gebeurt samen met de provincie Limburg en de Stadsregio Parkstad Limburg. Concrete voorbeelden zijn Kerkrade-West (businesscase Heilust) en de stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I, zoals aangegeven in de regionale herstructureringsvisie. Meer informatie hierover is ook opgenomen in de paragraaf grondbeleid en de paragraaf krimp. Indicatoren programma Omschrijving bron eenheid 2010 2011 2012 2013 streefwaarde 2010-2013 algemene kwaliteit van de woonomgeving burgeronderzoek score (0-10) 6,7 7,0 gesloopte woningen Woonmonitor Limburg** aantal 209 96 314 250*** gerealiseerde Woonmonitor nieuwbouwwoningen Limburg** aantal 59 330 107 100 leegstaande woningen irt woningvoorraad per 1/1 woz-registratie % 5,3 5,8 6,1 5,2* 6,0 oppervlakte groen per afd. Stedelijk inwoner Beheer m2/inw 57,0 65,9 66,1 - oppervlakte stedelijk groen afd. Stedelijk per inwoner Beheer m2/inw 24,6 27,8 28,5 - tevredenheid buurtvoorzieningen burgeronderzoek % 57 55 sociale cohesie burgeronderzoek score (0-10) 5,6 5,8 verloedering in de buurt burgeronderzoek score (0-10) 4,7 4,2 * voorlopig cijfer ** vanaf 2011, voorheen woningcartotheek gemeente Kerkrade *** Het jaarlijks te slopen aantal woningen is afhankelijk van de feitelijke woningvoorraad. C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren Er zijn geen overige vermeldenswaardige zaken, een meer uitgebreide toelichting op de diverse ontwikkelingen heeft bij onderdeel B plaatsgevonden. Bij dit beleidsveld is ook de paragraaf grondbeleid relevant. Indicatoren beleidsveld Er zijn geen specifieke indicatoren gedefinieerd ten aanzien van het beleidsveld. 22

D. Wat mag het kosten? Baten/lasten begroting 2014 Bedragen x 1.000 BELEIDSVELD 01 Bouwen Rekening en wonen 2012 Bijgestelde begroting 2013 Primaire begroting 2014 Meerjaren Begroting 2015 Meerjaren begroting 2016 Meerjaren begroting 2017 Bestaand beleid - lasten 21.793 5.661 3.529 3.367 3.356 3.317 - baten 3.209 2.080 675 1.069 621 621 Saldo Bestaand beleid -18.584-3.581-2.854-2.298-2.735-2.696 Nieuw beleid - lasten 0 0 50 0 0 0 - baten 0 0 0 0 0 0 Saldo Nieuw beleid 0 0-50 0 0 0 Saldo van baten en lasten -18.584-3.581-2.904-2.298-2.735-2.696 Mutaties reserves -toevoeging 0 93 159 504 56 56 -onttrekking 354 693 500 0 0 0 Resultaat -18.231-2.981-2.564-2.802-2.791-2.753 De post nieuw beleid vanaf 2014 heeft betrekking op de volgende lasten en/of baten (VJN2013): Voortzetten startersregeling In de vermelde lasten en baten per jaarschijf zijn inbegrepen de volgende incidentele posten: BELEIDSVELD 1 Incidentele posten Lasten (-/-) Bijgestelde begroting 2013 Stadsvernieuwing: Marktstraat 64 Primaire begroting 2014 Bedragen x 1.000 Meerjaren Meerjaren begroting begroting 2015 2016 Meerjaren begroting 2017 Grondexploitaties 93 159 504 56 56 Restitutie structuurgelden 52 Wijk van morgen, Dahliastraat 64 Stadsvernieuwing: sloopkosten Chevremontstraat 20 Stadsvernieuwing: gevels 19 Startersregeling 100 50 Groot onderhoud woonwagens 42 Baten (+) Grondexploitaties 220 Structuurfonds(speelruimtebeleid) 500 Parkeerfonds exploitatie (kunstwarenhuis) 25 Totaal incidenteel 291-209 -504-56 -56 23

Afwijkingen rekening 2012 begroting 2014 De begrote post advieskosten van ruimtelijke ordening wijkt in 2014 met 30.000 af ten opzichte van 2012 door incidentele uitgaven t.b.v. deelname Biënnale ( 8.000), Studie rondom Parkstad Limburg Stadion ( 7.000), advies actualiseren pachtovereenkomsten ( 10.000), bijdrage ZKA onderzoek Continium ( 5.000). Voor de ontwikkeling van het centrumplan zijn in 2012 voor een bedrag van circa 12 miljoen panden aangekocht van Metroprop. In 2012 is er voor een bedrag van 240.000 expertise (van Pol, Deloitte, Fakton, Metrum, Lagroup, Lubbers en Bregman) ingehuurd voor de ontwikkeling van het centrumplan. Voor de uitvoering van het ISV II programma zijn in 2012 voor een bedrag van 202.000 uitgaven gedaan aan diverse projecten. Voor stadsvernieuwing is in 2012 voor een bedrag van 18.000 beschikbaar gesteld voor de sloop van een pand en de Chevremontstraat. Verder is er een bijdrage van 67.000 beschikbaar gesteld voor gevelverbeteringen. Voor het klooster Pannesheide is een bijdrage van 16.000 beschikbaar gesteld. Aan de startersregeling is in 2012 een bedrag van 150.000 besteed. Voor de jaarschijf 2013 is een bedrag van 100.000 en voor 2014 is er nog 50.000 beschikbaar. Tot slot wijken de bestede budgetten van de grond exploitaties en WOP projecten af doordat deze eenmalig van aard zijn. Afwijkingen begroting 2013 na wijziging begroting 2014 Voor de jaarschijf 2014 is een bedrag van 500.000 voorzien voor investeringsambities (speelruimtebeleid). Doordat de bedragen van grondexploitaties eenmalig van aard zijn kunnen de verschillende jaarschijven niet met elkaar worden vergeleken. Voor ISV II projecten is voor het jaar 2013 64.000 begroot. Voor de wijk van morgen is er via het structuurfonds een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van 64.000. Voor stadsvernieuwing (sloop Chevremontstraat 28) is 10.000 beschikbaar in 2013. Voor 2013 is een gevel verbeteringssubsidie beschikbaar van 19.400 en voor 2014 200.000. Voor groot onderhoud aan woonwagenunits is in 2013 41.500 beschikbaar. Voor de startersregeling is in de jaarschijf 2013 een bedrag van 100.000 en voor 2014 nog 50.000 beschikbaar. Jaarlijks wordt voor de Wijkuitvoeringsprogramma s een bedrag beschikbaar gesteld voor veelal incidentele projecten. Voor de jaarschijf 2014 is hiervoor nog 136.000 beschikbaar. Afwijkingen begroting 2015-2017 begroting 2014 De diverse afwijkingen hangen samen met de verschillende grondexploitaties, die van jaar tot jaar kunnen verschillen. Zie voor een nadere toelichting de paragraaf grondbeleid. Voor de jaarschijf 2014 is een bedrag van 500.000 voorzien voor investeringsambities. Investeringen Bedragen x 1.000 BELEIDSVELD 1 Gewijz. Raming Raming Raming Raming Raming ram.2013 2014 2015 2016 2017 totaal Uitbreiding 0 0 0 0 0 0 Vervanging 0 0 0 0 0 0 Totaal tbv dit beleidsveld 0 0 0 0 0 0 Afwijkingen ramingen 2013-2017 N.v.t. 24

Beleidsveld: 02 Verkeer en vervoer A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld De voorbereiding, planning en uitvoering van het verkeer- en vervoersbeleid gericht op het leveren van een bijdrage aan een goede, evenwichtige en veilige infrastructuur. Het verhogen van de bereikbaarheid, het verbeteren van de openbaar vervoervoorzieningen en verkeersveiligheid zijn daarbij de kernpunten. Onderscheiden deelterreinen Infrastructuur algemeen; Automobiliteit; Openbaar vervoer; Fiets / voetganger Portefeuillehouders J.Bok (openbare ruimte, verkeer en vervoer) Beleidskaders Met betrekking tot het beleidsveld verkeer en vervoer zijn diverse lokale en regionale beleidskaders relevant: Provinciaal Omgevingsplan Limburg (P.O.L.) Provinciaal en Regionaal Verkeers- en Vervoersplan (2011) Provinciale Nota Openbaar vervoer 2005 Wegenbeheersplan 2002-2006 (update 2012) Verkeersveiligheidsplan 1997 Wegcategorisering (2007) Parkeerbeleidsnota (2008) B. Programma Voor dit beleidsveld is geen apart programma in de vorm van een doelenboom gedefinieerd. 25

26

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren Naar aanleiding van de vernietiging van het Provinciaal InpassingsPlan (PIP) door de Raad van State eind 2011, heeft de Provincie in het voorjaar van 2012 een nieuw PIP opgesteld voor de Buitenring. De voorbereiding van het project door MNO (contractpartner van de Provincie) is door de Provincie naar aanleiding hiervan stopgezet. Het nieuwe PIP is in juni 2012 door Provinciale Staten vastgesteld. Hierna is het plan ter inzage gelegd en is de bezwarenperiode doorlopen. Eind mei heeft de Raad van State besloten om de uitspraak omtrent het PIP uit te stellen met ongeveer anderhalf jaar. Een uitspraak wordt derhalve eind 2014 verwacht. In de tussentijd zal de gemeente haar rol vervullen gebaseerd op de bestuursconvenant 2005. In het onderhoudsprogramma Wegen worden bij rehabilitatie de in de wegcategorisering opgenomen wegprofielen zoveel als mogelijk toegepast conform het programma Duurzaam Veilig Verkeer. Op deze wijze lift het programma Duurzaam Veilig Verkeer op een effectieve wijze mee met het onderhoudsprogramma Wegen. Samen met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Limburg (ROVL) streeft ook Kerkrade onder de slogan Maak van de nul een punt = mvd01. naar een optimale verkeersveiligheid van het lokale wegennet. Dus niet minder verkeersslachtoffers maar geen verkeersslachtoffers is ons gezamenlijk streven. Aan de verkeersveiligheid van de gemeentelijke infrastructuur is gewerkt door de uitvoering van diverse verkeersveiligheidacties, het uitvoeren van verkeersconvenanten met basisscholen en middelbare scholen (extra aandacht voor veiligheid in schoolomgevingen), alsmede de behandeling van klachten, suggesties en andere aandachtspunten op verkeersgebied. Nadat er in het voorjaar van 2013 opnieuw twee convenanten zijn ondertekend blijft Kerkrade ernaar streven om ook met de overige vijf basisscholen in Kerkrade een verkeersconvenant te ondertekenen om daarmee het onderwerp Verkeer structureel in het lesrooster van de school te kunnen opnemen. 2013 is door het ROVL uitgeroepen als het jaar van de fiets. De focus is gelegd op het veilig gebruik maken van de fiets. De doelgroepen daarvoor zijn de jongeren en de senioren. Bewust omgaan met bijvoorbeeld de E-bike, verkeersveilig gedrag en het promoten van het gebruik van de fiets zijn daarbij belangrijke doelen die nagestreefd worden In 2011 heeft de provincie Limburg in overleg met regio Parkstad Limburg een totaalpakket voor de treinagenda (grensoverschrijdend openbaar vervoer) bij de minister van Infrastructuur & Milieu ingediend. In april 2013 is het dossier in de Tweede Kamer behandeld. De mogelijkheid bestaat dat het ministerie het gereserveerde budget voor de Avantislijn beschikbaar wil stellen voor de IC-verbinding. Gestreefd wordt om zo spoedig mogelijk te starten met de intercityverbinding Heerlen-Aken, eventueel tijdelijk met een voorloopbedrijf. Tussen Landgraaf en Heerlen zal een extra spoor worden aangelegd. Daarnaast zal voor het gehele spoortraject Heerlen Herzogenrath elektrificatie worden aangebracht. Zodra de (voorloper van de) intercity gaat rijden wordt de huidige Euregiobahn opgeheven. Voor de Avantislijn / Via Avantis (verbinding Kerkrade-Centrum, Spekholzerheide, Avantis en Aken) is op 14 juli 2011 een Duitse maatschappelijke kosten baten analyse uitgevoerd. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de maatschappelijk baten hoger zijn dan de kosten. In 2012 is in opdracht van de provincie onderzoek gedaan naar het referentieontwerp van het tracé met een oostvariant ter hoogte van bedrijventerrein Avantis om alle risico s en kosten in beeld te brengen. Belangrijke punten zijn met name de gelijkvloerse kruisingen (spoorwegovergangen) op het tracé. Het referentieontwerp zal als basis fungeren voor het vervolgtraject. De kosten bedragen in totaal circa 40 miljoen, waarvan 22 miljoen op Duits grondgebied en 18 miljoen op Nederlands grondgebied. Voor het Nederlandse deel is dit bedrag gereserveerd: 9 miljoen Rijk, 7 miljoen provincie, 1 miljoen Heerlen en 1 miljoen Kerkrade (besluit nog te nemen). Door het Duitse bevoegde gezag zal in 2013 een besluit worden genomen over het grensoverschrijdend railverkeer, waaronder de treinagenda (intercityverbinding Heerlen-Aken en Avantislijn) in de stadsregio Parkstad Limburg. Afhankelijk hiervan zullen de benodigde vervolgprocedures worden opgestart. Het ontwerp van een nieuw treinstation (onderdeel van de Avantislijn) is begin 2013 afgerond. Het projectplan voor het treinstation en transferium is op 28 mei door de stuurgroep van Kerkrade-West vastgesteld. Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn m.b.t. de Avantislijn kan het ontwerp worden uitgevoerd (besluit nog te nemen). In 2014 dient het bestemmingsplan te worden vastgesteld. 27

In het kader van het Europese project Citizens Rail werkt de regio Parkstad Limburg aan de verbetering van de stations in o.a. Spekholzerheide en Kerkrade-Centrum. De haalbaarheidsstudie in opdracht van regio voor het combineren van een bus- en treinstation in Kerkrade-Centrum is op 7 mei 2013 afgerond. De wens om de haalbaarheid te onderzoeken van een OV-knooppunt aan de westzijde van het stadscentrum is in de gemeentelijke structuurvisie Kerkrade 2010-2020 (2011) en in de stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I (2012) vastgelegd. Bij de verdere ontwikkeling van het Museumplein en omgeving (uitbreiding Continium/Creative City) zullen de uitkomsten van de haalbaarheidsstudie in beginsel worden meegenomen om de stationsomgeving te verbeteren Het verhogen van bushaltes heeft binnen in het Wegenbeheersplan een vaste plaats en lift daarin actief mee met de reconstructie- en rehabilitatiewerkzaamheden. Met speciaal daarvoor ontworpen trottoirbanden die het straatniveau ter plaatse van de instapplek voor de autobus met circa 8 cm verhogen worden de bushaltes aangepast. Daarmee komt het gebruik van de reguliere autobus ook voor de minder valide passagier binnen handbereik (ook voor rolstoelgebruikers), hetgeen zich kan vertalen in een verminderde noodzakelijke inzet van het deur-tot-deur-vervoer van de regiotaxi. Op dit moment is de Provincie Limburg bezig met de voorbereiding van de concessie van openbaar vervoer 2016-2026 door de provincie Limburg. Door de Limburgse gemeenten zullen desgewenst diverse aandachtspunten bij de voorbereiding ingebracht worden. Om de vigerende GVVP (1997) te actualiseren is gestart met het opstellen van een nieuw GVVP. Daarmee wordt het verkeer- en vervoersbeleid van de gemeente Kerkrade voorzien van een actueel beleidskader waarin een goed functionerende verkeer- en vervoersstructuur centraal staat. Indicatoren beleidsveld omschrijving bron Een heid 2010 2011 2012 2013 Streef waarde 2010-2013 geregistreerde ongevallen Viastat online aantal 219 201 450 - uitsluitend mat. schade aantal 188 177 390 - met letsel aantal 30 24 60 - met dodelijke afloop aantal 1 0 0 meldingen Afd. Openbare verkeersoverlast Orde en Veiligheid aantal 231 211 193 200 tevreden met burgerverkeersdrukte in eigen onderzoek buurt % 37 30 Nb. De verkeersongevallenregistraties komen sinds 2008 via Rijkswaterstaat, daarvoor van de politie. De huidige registraties zijn beperkter, waardoor de cijfers niet meer vergelijkbaar zijn. De streefwaarden waren destijds nog bepaald op basis van de oude registratie. De ongevallencijfers van 2012 worden binnenkort verwacht. 28

D. Wat mag het kosten? Baten/lasten begroting 2014 Bedragen x 1.000 BELEIDSVELD 02 Verkeer Rekening en vervoer 2012 Bijgestelde begroting 2013 Primaire begroting 2014 Meerjaren Begroting 2015 Meerjaren begroting 2016 Meerjaren begroting 2017 Bestaand beleid - lasten 1.409 1.422 1.391 1.379 1.367 1.354 - baten 646 860 857 854 851 847 Saldo Bestaand beleid -763-562 -534-525 -516-507 Saldo van baten en lasten -763-562 -534-525 -516-507 Mutaties reserves -toevoeging 0 0 0 0 0 0 -onttrekking 0 0 0 0 0 0 Resultaat -763-562 -534-525 -516-507 De post nieuw beleid vanaf 2014 heeft betrekking op de volgende lasten en/of baten (VJN2013): N.v.t. In de vermelde lasten en baten per jaarschijf zijn inbegrepen de volgende incidentele posten: BELEIDSVELD 2 Incidentele posten Lasten (-/-) n.v.t. Baten (+) n.v.t. Totaal incidenteel Bijgestelde begroting 2013 Primaire begroting 2014 Bedragen x 1.000 Meerjaren Meerjaren begroting begroting 2015 2016 Meerjaren begroting 2017 Afwijkingen rekening 2012 begroting 2014 In verband met ziekte van een medewerker is er in 2012 een verkeerskundige adviseur ingehuurd voor een bedrag van 14.000. In 2012 is er voor de realisatie van de doorsteek van de Marktstraat naar het parkeerdek in de Einderstraat een bedrag van 48.000 besteed. In de najaarsnota 2012 heeft de raad ingestemd met een verhoging van de tarieven van de parkeergelden met ingang van 1-1-2013. Voor de begroting 2014 is hiermee de post parkeergelden met 70.000 bijgesteld naar 576.500. De werkelijke parkeerinkomsten bedroegen in de rekening 2012 482.800. Bij de financiering van de aankoop van het parkeerterrein B en C van Atrium is er rekening meegehouden dat de parkeerinkomsten de rentelasten van de aankoop zullen afdekken. Hiervoor is er vanaf 2013 structureel een bedrag van 73.000 geraamd voor parkeergelden Atriumterrein. Afwijkingen begroting 2013 na wijziging begroting 2014 Er zijn geen noemenswaardige afwijkingen. Afwijkingen begroting 2015-2017 begroting 2014 Er zijn geen noemenswaardige afwijkingen. 29

Investeringen Bedragen x 1.000 BELEIDSVELD 2 Gewijz. Raming Raming Raming Raming Raming ram.2013 2014 2015 2016 2017 totaal Uitbreiding 0 217 170 170 170 727 Vervanging 20 20 20 20 20 100 Totaal tbv dit beleidsveld 20 237 190 190 190 827 Afwijkingen ramingen 2013-2017 In de voorjaarsnota 2011 is het investeringsvolume voor verkeer i.v.m. bezuinigingen geschrapt. Voor de jaarschijf 2014 is er een bedrag van 217.000 beschikbaar. Een gedeelte van dat bedrag is noodzakelijk voor de aan te leggen rotonde op de kruising Kaalheidersteenweg Dahliastraat en Strijthagenweg. Voor de jaren 2014 en verder is er 170.000 beschikbaar voor verkeersmaatregelen. In de voorjaarsnota 2013 zijn er geen wijzigingen doorgevoerd voor dit beleidsveld. 30