Pensioenen en Financiële planning Tom Steenkamp Congres "Grip op je vermogen" 20 april 2012 Den Haag
Wat is belangrijk voor beleggen voor uw pensioen? 1. Keuzes moeten simpel zijn, er moeten er niet te veel zijn en het mag ook niet te veel kosten. 2. Het is niet het beleggingsrisico dat telt, maar het risico op een te laag pensioen in de toekomst. 3. Pensioen moet meer onderdeel zijn van de totale financiële planning over de levenscyclus. 4 Door de eurocrisis en vergrijzing een beleggingsbeleid dat consistent is 4. Door de eurocrisis en vergrijzing een beleggingsbeleid dat consistent is met een oplopend inflatiescenario.
Simpele keuze: twee portefeuilles Rendement Eén schuif om risico en rendement te regelen Return Hedging Risico
Simpele keuze: twee portefeuilles 1. Het is niet de keuze Shell of ING die de hoogte en risico van uw toekomstig pensioen bepaalt! 2. Gaat om portefeuillekeuze: rendements- (aandelen) versus risicoarme portefeuille (vastrentend) 3. Geen beleggingsrisico: slecht pensioen! NB: risicoloos en garanties bestaan sowieso niet! 4. Wel beleggingsrisico: hoger verwacht pensioen en (kleine) kans op laag pensioen
Levenscyclus-allocatie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 25 30 35 40 45 50 55 60 Risicovol Risico-arm
Waarom dit verloop? Levenscyclusbeleggen 1. Leeftijdsafhankelijke fh verdeling tussen return- en matching portefeuille 2. Vaak: steeds minder in return-portefeuille naarmate leeftijd vordert 3. Waarom? Veronderstellingen! 4. Human Capital
Vermogen Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen Waaruit bestaat vermogen? >Financieel vermogen Financieel vermogen Human capital >Huidige waarde toekomstige salarissen: human capital! >Aan begin: veel human capital, weinig financieel vermogen Totaal vermogen
Vermogen Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen Hoe gedraagt vermogen zich? >Human capital: inkomstenstromen: obligatie Vermogen naar herkomst HC: obligaties (vast) Financieel vermogen (vrij) >Financieel (vrij) vermogen: zelf bepalen
Vermogen Vermogen naar herkomst HC: obligaties (vast) Financieel vermogen (vrij) Gewenste asset allocatie obligaties aandelen Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen Hoe gedraagt vermogen zich? > Human capital: inkomstenstromen als obligatie > Financieel (vrij) vermogen: zelf bepalen Gewenst gedrag > Afhankelijk van risicoprofiel > Stel 10% aandelen, 90% obligaties Herkomst en gewenste allocatie vermogen > Conclusie: vrije vermogenvolledig in aandelen
Vermogen Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen Effecten verstrijken tijd >Human capital kleiner: > Minder toekomstig tig inkomen Vermogen naar herkomst HC: obligaties Financieel vermogen Gewenste asset allocatie obligaties aandelen >Financieel vermogen groter: > Belegde premies uit verleden > Rendement >Financieel vermogen ook belegd in obligaties! Herkomst en gewenste allocatie vermogen
Allocatiepad Welk allocatiepad? >Allocatiepad over de levenscyclus is afhankelijk van: >Individuele karakteristieken >Kapitaalmarktverwachtingen >Per e individu du specifiek e allocatiepad salaris salarisgroei risicohouding Fin verm. HC risk premies Rendement en risico
Het belang van inflatie (i.e. reële rendementen) Inflatie holt koopkracht uit 1. Exponentieel: dus vooral schadelijk op lange termijn Voorbeeld: pensioen indexatie 1. Voor een gepensioneerde (vanaf 65) bestaat bij een gematigde inflatie het pensioen voor 1/3 uit indexatiebetalingen 2. Niet indexeren betekent dan dat een 70% eindloon pensioen daalt naar een 50% eindloon pensioen 3. Voor minder gematigde inflatiescenario s s verslechtert het pensioenaanzienlijk!
Waarom hogere e inflatie in de toekomst? Inflatoire trends voor de toekomst 1. Schaarse natuurlijke hulpbronnen 2. Schaarse arbeid in vergrijzende landen 3. Verschuivingen in consumentenvraag (van goederen naar diensten) 4. China & India meer ontwikkeld (geen goedkope lonen landen meer, stijgende consumptie) 5. Pensioen financiering in Europese Landen 6. (Overheids)schulden problematiek ontwikkelde landen 7. Monetaire financiering VS en Europa
Aandeel 65+ in de (beroeps)bevolking naar 50%
(Overheids)Schuldenproblematiek 120 100 108% 80 60 70% 40 20 0 Advanced World Developing G7 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 33% jaar
Hoe te beleggen in hoog inflatie-scenario? io? 1. Inflation linked obligaties als risicoarme belegging i.p.v. nominale obligaties 2. Commodities en commodity gerelateerde aandelen 3. Local currency emerging market debt 4. Inflation stealth fighters: high h yield en bank loans