Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer]

Vergelijkbare documenten
Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs. Dr. Tim van Wessel

Van lespraktijk naar een visie op W&T. Dr. Tim van Wessel

Basiscursus Onderzoekend en Ontwerpend Leren

Toptechniek in bedrijf

Rol van de leerkracht in exploratie- en redeneerproces van kinderen

Samen met leerlingen elke dag een beetje beter. Jonas Voorzanger & Celia van der Does

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar?

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Wetenschap en techniek talent 2015

Zes tips voor betere feedback. Dr. Linda Keuvelaar van den Bergh Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO)

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Lessenserie De hellingbaan

1

Wat Werkt in de Onderwijsadviseur OMJS

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Stap 1 Doelen vaststellen

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo

OnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016

Lessuggestie Freek de Teek in paniek! middenbouw

Hoe aardgasvrij woon jij?

LA KOL Bijeenkomst

Introduceren thema Áchtbanen. Thema: Achtbanen. centraal: 2. Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs

Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten

ICC Netwerkbijeenkomst MOCCA: Evalueren kun je leren. Marjo Berendsen

Media & Creativiteit

Voorbeeld lesbrief. Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten

Interview over verschillende teksten. WWWWH-vragen maken

Reis door de Geest. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring

Laat uw leerlingen het artikel Bang! Eng! Griezelig! lezen op pagina 12/13 van 7Days.

UITGAAN VAN VERSCHILLEN; - WENS OF WERKELIJKHEID?- Henderien Steenbeek - Leren & Gedrag - UHD ontwikkelingspsychologie, RUG

De kunst van het opzetten

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN

OnzeLes. september AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Gebruik van dit materiaal alleen met uitdrukkelijke toestemming van stichting leerkracht

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 2

Hoe aardgasvrij woon jij?

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

De kunst van het opzetten

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3.

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen

Reflectiegesprekken met kinderen

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St.

Kinderen Ontwikkelen en Leren Bijeenkomst 10: ontwikkeling

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

1 Waarover gaat natuuronderwijs? 1.1 Natuuronderwijs op school 1.2 Waarom natuur en techniek? 1.3 De centrale doelstelling van natuuronderwijs

KTWT module rekenen- wiskunde. rekenen is leuker als je denkt

Studieochtend 12 januari Vincent Jonker Universiteit Utrecht

Hoe aardgasvrij woon jij?

Iglo s bouwen. Uitdager van de maand. Natuur & Techniek, Groep 6. Algemeen

Opdracht: De leerling maakt kennis met oude media en. Meer informatie: zie Bijlage 2

Jonge Ontdekkers. Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari Welkom! De juf als wetenschapper? Platform Onderwijs 2032

Ondersteuning rekenen Nimeto 15 juni Monica Wijers Universiteit Utrecht

Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?

Tijdzones. geschiedenis. In dit thema verdiepen kinderen zich in een van de tijdvakken. onderstaand filmpje bekijken over het maken van een digitale

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop?

Zelf aan de slag. Lesbrief Wetenschap & Techniek-lessen voor kinderen in groep 1 t/m 3 van het basisonderwijs

Beest binnenste buiten

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Opleiding docent rekenen MBO. 30 januari 2015 Eerste bijeenkomst

Hoeveel water verbruik ik?

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool

en een buitenkring. Voor de leerkracht Van groep 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8 Stappen: Coöperatief leren

Onderhandelen over onderwijsvernieuwing

Stichting Techniekpromotie

Ontwikkelingsgericht onderwijs

Introduceren thema 80 jarige oorlog. Thema: 80 jarige oorlog. centraal: 2. Maak een nieuw eigentijds volkslied.

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok

PO/VO Ipad Project. Tom van den Bergh. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aanbevelingen voor de leerkracht

DOCENT HANDLEIDING. Energie uit gft-afval R. HEINEN N.N. VAN HERP A.H. PEUSHER P.J. SMITS ENSCHEDE UNIVERSITEIT TWENTE JUNI 2008.

Leerlingen die voor het eerst bewust en doelgericht met katrollen gaan experimenteren. Deze activiteit is eerder bedoeld voor de hogere graden.

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Reflection paper. Door: Daniëlle Beukman Klas: Havt3b Minor: ICT2 Docent: Sacha van de Griendt

Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les.

De vraag is het antwoord. Inhoud. Ont-dekken en verwonderen. Vragen die onderzoekend leren stimuleren

Eindreflectie. Taakbekwaam bovenbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 21 mei 2014 SLB er: Agnes Hartman

21ste-eeuwse vaardigheden:

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan?

Doel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve leertijd en sociale vaardigheden.

Les 2 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas

Wat is een feit (F) en wat is een mening (M)? Doel: herkennen of een uitspraak een feit of mening is. Krantenkoppen. Aliens from Mars. Wat vind jij?

Hoe aardgasvrij woon jij?

Kettingreacties. Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-3 VMBO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Een close-up illustratie maken bij een spannend verhaal

Je gaat in het kort vertellen over jouw verslag. Waar gaat jouw verslag over, hoe heb je het opgebouwd en hoe ben je te werk gegaan.

Transcriptie:

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs [naam trainer]

Inhoud Startactiviteit Ideeën genereren voor onderzoeksvragen / ontwerp problemen Intervisie / mini-les aan de hand van uitgevoerde les / lesontwerp Begeleidingsvragen in de klas Welke vragen stel je leerlingen bij OOL?

Een les bespreken intervisie Bespreken eigen ervaring per persoon: wat gedaan, hoe ging het, lastige situaties en/of problemen? Keuze probleem / casus Presentatie probleem Analyse: welke inzichten zijn er? Aanpak: wat te doen? Opbrengst: wat hebben jullie ervan geleerd?

Een les uitvoeren mini-les

Vragen stellen waarom zou je? Stelling: de primitiefste vorm van didactiek is voordoen-nadoen

Rol van de leerkracht sturing Leraargestuurd onderzoek Gezamenlijk gestuurd onderzoek Leerlinggestuurd onderzoek Tanis et al. 2014

Hogere orde denkvaardigheden

Begeleidingsvragen Opdracht: welke vragen stel je tijdens de les aan je leerlingen?

Begeleidingsvragen wat doen ze? nieuwsgierigheid opwekken aanzetten tot denken aanzetten tot handelen aanzetten tot waarnemen vragen om verklaren reproductie van kennis ordehandhaving aanpak beschrijven

Begeleidingsvragen in je eigen les Uitgaande van je eigen lesontwerp: Wat wil je bereiken met het stellen van een vragen (welk doel)? Welke vragen dragen daar aan bij (classificatie) kun je er nieuwe vragen bij bedenken repertoire uitbreiden? Op welke wijze kan materiaal / lesontwerp ingezet worden bij beantwoording?

C.H. Geveke, H.W. Steenbeek, P.L.C. Van Geert Rol van Hypothese de opstellen leraar Wat gaat er gebeuren, denk je? Zal er iets veranderen als? Aanpak beschrijven Hoe zouden we dit te weten kunnen komen? Hoe kunnen we dit aanpakken? Valkuil! Stel niet te veel kennisvragen! Voorkennis activeren en vraag formuleren Heb je zoiets wel eens vaker gezien? Wat weet je er al van? Wat wil je precies weten? Tip! Stap af van wat jij wilt weten, maar volg de redenatie van het kind. Doorvragen en aanmoedigen Aanmoedigingsvragen gericht op handelen: Kun jij dat ook? Kun jij het terugduwen? Wil jij het ook proberen? Reactievragen, bevestigende check: Bedoel je dat dit blokje dan naar achteren gaat? Dus jij zegt eigenlijk? Reactievragen, verklaringsverzoek: Kun je dat nog eens uitleggen? Wat bedoel je precies? Conclusies trekken Klopt het met wat je eerder dacht? Wat kunnen we hier dus over zeggen? Wat is dan nu het antwoord op de vraag die vooraf stelde? Waarnemen en verklaren Waarnemingsvragen: Wat zie je? Wat proef je? Wat hoor je? Waar ruikt het naar? Welke vorm heeft het? Hoe warm is het water? Hoe lang duurt het? Hoeveel zie je liggen? Hoe hard heb je gefietst? Welk verschil zie je tussen? Welke is langer? Welke gaat het snelt? Waarbij zie je dat ook? Waar liggen er minder? Verklaringsvragen: Hoe komt dat, denk je? Wat gebeurt er dan, denk je? Kun je uitleggen waarom het water verkleurt? Hoe werkt het apparaat? Hoe zou het eigenlijk komen dat in de herfst de bladeren vallen? Wat denk jij, hoe kan het dat? Hoe kan de knikker sneller beneden komen?

Afronding /voortuitblik Vragen / opmerkingen? Vervolgopdracht Werk je(les)ontwerp verder uit met feedback en inzichten van vandaag. Bedenk in welke fase van je les je welke vragen aan je leerlingen zou willen stellen en probeer het eventueel uit met leerlingen.

Concept ontwikkeling 4.ZIJN DE CONCEPTEN VAN KINDEREN VERANDERD 1 CONFRONTATIE 3.HOE KUN JE DAT CONCEPT VERDER ONTWIKKELEN? 2. WAT IS HET CONCEPT VAN KINDEREN?

Manieren om W&T te geven Hoeveelheid: veel weinig Docent: groepsleerkracht vakleerkracht iemand van buiten de school Didactiek: onbegeleid instructie O&O leren Intensiteit: korte les groot project Verbondenheid: als los vak geïntegreerd Plaats: klaslokaal in de omgeving Differentiatie: alle kinderen zelfde eigen programma Toetsing: niet leerlingvolgsysteem Leerlijn: willekeurige onderwerpen opbouw en afstemming in alle groepen

Opdracht ontwerp en probeer een lessuggestie Kies een vraag of probleem geef evt. een citaat om vraag / probleem te illustreren Korte inhoudelijke beschrijving van de lessuggestie aanleiding, materialen, suggesties voor activiteiten Welke systemen, concepten en kerndoelen? Verwijzing naar achtergronden Welke literatuur, bronnen / websites Welke werkvormen Bijv. gesprek, opzoeken, video kijken, exploreren objecten, samenwerken met partners, etc. Doelgroep onder / midden / bovenbouw Zelfstandig / tweetallen / groepjes / klassikaal / school

Websites Eigen ktwt website voor school ->>> www.knmi.nl www.weeronline.nl http://www.jeugdbieb.nl/rubriek.php?rid=249 www.bighistoryproject.com Onderzoekend leren en pannenkoeken bakken Ontwerpend leren in de klas http://fastfacts.nl/content/maarten-kleinhans-meanderendemodder www.tule.slo.nl

Literatuur Van Keulen 2010. IJkpunten voor een domein in ontwikkeling Lowery 2012. Everyday Science Sourcebook Minnaert 2009. Natuurkunde van het vrije veld Deel 2 http://www.uu.nl/onderwijs/onderwijsadvies-training/ publicaties/boeken

Kan het weerbericht niet beter? http://jeugdjournaal.nl/item/41073-dwars-slechte-weerkaart.html https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=yeog49c7use

Het weer Wat weet je er al van? Denk aan: Wat is het weer Wie voorspelt het Waar bestaat het uit Waarom we voorspellen Wanneer gebruiken we het Hoe het zal worden Hoe het vroeger was Wat wil je er van weten?