Wetenschap en techniek talent 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wetenschap en techniek talent 2015"

Transcriptie

1 Wetenschap en techniek talent 2015 Een onderzoekende houding bij kinderen. Hoe krijg je dit voor elkaar? faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen ontwikkelingspsychologie

2 Even voorstellen Sabine van Vondel Coach leerkrachten in de bovenbouw Samenwerking met verschillende leerkrachten Hoe breng je wetenschap en technologie in de klas? Nadruk op wetenschap en techniek talent & interactie (verbazen, vragen stellen, redeneren, verklaren, verwonderen) 2

3 Doel Achtergrond informatie Talentenkracht Ervaren dat het leuk is om zelf wetenschap- en technologielessen te geven proefjes te doen Talent voor wetenschap en technologie herkennen en bevorderen

4 Wetenschap en Technologie = Overal Een manier van kijken naar en denken over de wereld Onderzoekend en ontwerpend leren Legt de focus op het proces, niet op het resultaat

5 Programma Eerste ronde proefjes Informatie & filmpjes Tweede ronde proefjes Nabespreking Of

6 Eerste ronde proefjes Kies een proefje Voer het proefje Volg de stappen Op tafel ligt een korte instructie 1. Proef: Kaars en ranja 2. Proef: Olie en zout 3. Proef: Peper en afwasmiddel 4. Proef: Spekjes in een fles 5. Proef: Propje en fles 6. Proef: Prikwater & rozijnen 7. Proef: Water en kaart

7 Hoe ervoer je deze werkwijze? Hoe zouden kinderen het vinden om op deze manier een proefje te doen? 7

8 Talent staat niet voor excellent Ieder kind heeft talent Benaderingswijze Geen weetjes

9 Doelstellingen TalentenKracht Kinderen enthousiasmeren voor W&T Kinderen stimuleren in wetenschappelijk redeneren Leerkrachten bewust maken van eigen gedrag (video-interactie) Leerkrachtgericht -> leerlinggericht; kennisgericht -> redenatiegericht Wat wil ik horen? Wat/ hoe denkt dit kind? 9

10 Wetenschappelijke methode Onderzoeken in stappen Vraag stellen Voorkennis activeren en onderzoeksvraag formuleren Concluderen Hypothese opstellen Observeren & constateren Onderzoeken Volgorde is niet het belangrijkste! Vragen stellen wel

11 Vragen stellen We zijn (onbewust) vaak op zoek naar het juiste antwoord! Kennisvragen: Bevorderen denken, argumenteren goed-foutvragen, toetst kennis en redeneren NIET Wat is een planeet? Wat is een maansverduistering? Vragen waarbij een leerling wat kan vertellen: Het antwoord is altijd goed, toetst geen kennis Heb je wel eens een maansverduistering gezien? Hoe zag dat er uit? Hoe denk je dat een maansverduistering ontstaat? Succeservaringen Doorvragen Vergt goede voorbereiding Waarom denk je dat? Bevorderen denken, argumenteren en redeneren WEL!!! RUIMTE GEVEN OM TE ANTWOORDEN

12 Wetenschappelijke methode Onderzoeken in stappen

13 Wetenschappelijke methode Onderzoeken in stappen Moet deze ook kunnen draaien? Waar is dit gele ding voor? Juf, waar moet deze? Ik ben klaar! Moet het in m n vak?

14 Wetenschappelijke methode Onderzoeken in stappen Stand aarde / maan / zon Hoe moeten we de planeten nu plaatsen? Wat kunnen we dan zien? Wat heb je gevonden? Hoe weet je nu dat deze dichter bij staat? Kloppen de verhoudingen? Hoe denk je dat het zit? Wat heb je nodig? Waarom doe je dat zo? Hoe kunnen we daar achter komen? Waar moet je zoeken? Wat wil je precies weten?

15 Tweede ronde proefjes Kies een ander proefje Bedenk vragen die je zou kunnen stellen bij het doen van het proefje bij elke fase van de cyclus zoals op het werkblad aangegeven staat (of doe een rollenspel: leerkracht met leerlingen) Gebruik de stappen van de wetenschappelijke methode (ze staan op het kaartje) 1. Proef: Kaars en ranja 2. Proef: Olie en zout 3. Proef: Peper en afwasmiddel 4. Proef: Spekjes in een fles 5. Proef: Propje en fles 6. Proef: Prikwater & rozijnen 7. Proef: Water en kaart

16 Nabespreking Wat is het grootste verschil in aanpak? Wat zou dat met kinderen in je klas/thuis doen? Hoe ging het toepassen van de wetenschappelijke methode? Hoe ging het stellen van vragen? Wat vinden jullie van deze manier van werken in vergelijking met het eerste proefje? Wat kun je ervan in je klas/thuis toepassen?

17 Wetenschap en techniek is meer dan een proefje doen Het verschil maak jij!

18 Redeneren Kritisch denken Enthousiasme Verwoorden Wetenschap en Kennisdeling Vragen leren stellen Rekenen techniek Vragen durven stellen is Luisteren meer naar elkaar dan een proefje Op een andere manier doen! naar een leerling kijken Laten onderzoeken en ontdekken Het verschil maak jij! Talenten ontdekken!!! Keuzes maken en onderbouwen Proces gericht in plaats van resultaat gericht Zelfvertrouwen leerlingen Taal Vaardigheden voor de 21 e eeuw

19 Durf te experimenteren (met werkvormen) Kijk eens in de kast op school materialen genoeg! Laat leerlingen vooral zelf doen/ontdekken/exploreren Integreer een W&T-activiteit in andere vakken/thema s: Geschiedenis: Romeinen? Bouw een brug Kerst: maak zelf een lichtjes circuit (voor in de kerstboom) Natuur: hoe groeien plantjes + Rekenen: meten + Schoolreisje naar de Waddeneilanden: zout water, water kringloop, Wees zelf een rolmodel, neem een onderzoekende houding aan. Maar vooral, zoeken naar talent & vragen stellen! 19

20 Uitdagend onderwijs! Stel een vraag! Kinderen laten sprankelen in de klas

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar?

Een onderzoekende houding bij leerlingen. Hoe krijg je dit voor elkaar? Een onderzoekende houding bij leerlingen Hoe krijg je dit voor elkaar? Bouwbijeenkomst Datum: 30 oktober 2013 Henderien Steenbeek - h.w.steenbeek@rug.nl, h.w.steenbeek@pl.hanze.nl Sabine van Vondel s.van.vondel@rug.nl

Nadere informatie

Iedereen heeft talent

Iedereen heeft talent Iedereen heeft talent talentonwikkeling in het PO en VO - wat betekent dit voor kind-ouder- school?- Datum: 17 september 2015 Henderien Steenbeek h.w.steenbeek@pl.hanze.nl h.w.steenbeek@rug.nl Met dank

Nadere informatie

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen

Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Adviezen voor leerkrachten bij het geven van wetenschap- en technologielessen aan normaalbegaafde en excellente leerlingen Wat willen leerlingen leren? Tijdens wetenschap- en technologielessen 1 in het

Nadere informatie

Introductie. Ik wist niet dat ik zo vaak die en dat zei!

Introductie. Ik wist niet dat ik zo vaak die en dat zei! Introductie De leerlingen zijn enthousiast en meer betrokken bij de lessen. De interactie [tussen mij en de leerlingen] is opener geworden door het stellen van vragen. Je moet ook veel beter luisteren

Nadere informatie

TalentenKracht en gender

TalentenKracht en gender 4--23 TalentenKracht en gender Sabine van Vondel Carla Geveke 4--23 2 Doelstellingen TalentenKracht Kinderen enthousiasmeren voor W&T Kinderen stimuleren onderzoekend leren en wetenschappelijk redeneren

Nadere informatie

Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten

Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten CHECKLIST TALENTENKRACHT IN HET ORION PROGRAMMA Verbinden van intern curriculum van de scholen aan de externe activiteiten Richten op verbeteren van de pedagogical content knowlegde van de leerkracht:

Nadere informatie

UITGAAN VAN VERSCHILLEN; - WENS OF WERKELIJKHEID?- Henderien Steenbeek - Leren & Gedrag - UHD ontwikkelingspsychologie, RUG

UITGAAN VAN VERSCHILLEN; - WENS OF WERKELIJKHEID?- Henderien Steenbeek - Leren & Gedrag - UHD ontwikkelingspsychologie, RUG UITGAAN VAN VERSCHILLEN; - WENS OF WERKELIJKHEID?- Henderien Steenbeek - Leren & Gedrag - UHD ontwikkelingspsychologie, RUG Lectorinstallatie, 18 juni 2014 Lectorinstallatie, 18 juni 2014 DE KLAS ANNO

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT VISIEWIJZER TALENTENKRACHT Doel: -schoolteam krijgt door middel van discussie inzicht over zaken rond Talentenkracht (kennis vergroten, eye-openers, vragen laten ontstaan) -schoolteam ontwikkelt visie

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 10/03/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Kinderen zijn enthousiast, willen graag leren,

Nadere informatie

Maakkunde. Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag!

Maakkunde. Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag! Maakkunde o o o o o o o o Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag! Evaluatie 2 Waarom NEMO? 3 Wetenschap en technologie toegankelijk

Nadere informatie

Weeg je overal hetzelfde?

Weeg je overal hetzelfde? Uitdager van de maand Weeg je overal hetzelfde? Natuur & Techniek, groep 6,7,8 Algemeen Titel Weeg je overal hetzelfde? Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Inzicht in het verschil

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/167522

Nadere informatie

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!!

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Welkom ONDERZOEKEND excelleren Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Wat gaan we vandaag doen? Introductie onderzoekend leren + excellentie Nieuwe aanpak:

Nadere informatie

Creativiteit, kun je dat afdwingen?

Creativiteit, kun je dat afdwingen? Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan

Nadere informatie

Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden

Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden Marja van Graft Leerplan(kader) Wetenschap & technologie e Conferentie

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer]

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer] Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs [naam trainer] Inhoud Startactiviteit Ideeën genereren voor onderzoeksvragen / ontwerp problemen Intervisie / mini-les aan de hand van uitgevoerde les / lesontwerp

Nadere informatie

Blij met je groepsplan? - NRCD en wat merken de leerlingen daarvan? E D C B A

Blij met je groepsplan? - NRCD en wat merken de leerlingen daarvan? E D C B A voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs drie groepen op basis van Cito vier groepen op basis van coachingbehoefte zes groepen op basis van analyse van de taak n groepen op basis van de match

Nadere informatie

Een project van Jeelo gaat zo

Een project van Jeelo gaat zo Handleiding groep 3-8 Een project van Jeelo gaat zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe een project van Jeelo in elkaar zit. Voor groep 3-4 wijzer 2007 Zo gaat een

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht onderwijs

Ontwikkelingsgericht onderwijs Ontwikkelingsgericht onderwijs Leren op de John F. Kennedyschool De basisschool van onze zoon, de John F. Kennedyschool te Zutphen, is dit schooljaar begonnen met een nieuwe manier van werken. Ze zijn

Nadere informatie

Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen.

Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen. Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen. Onderzoekend en ontwerpend leren op basisschool de Kingbeek! Hij drijft! Jongens, er dreef! Kump schnel

Nadere informatie

Rol van de leerkracht in exploratie- en redeneerproces van kinderen

Rol van de leerkracht in exploratie- en redeneerproces van kinderen Rol van de leerkracht in exploratie- en redeneerproces van kinderen TalentenKracht in de klas: een coachprogramma TalentenKracht in het Mobiele Planetarium: een implementatietraject Annemie Wetzels en

Nadere informatie

Lessenserie De hellingbaan

Lessenserie De hellingbaan - Bovenbouw - Lessenserie De hellingbaan Een lessenserie over het experimenteren met de hellingbaan en de strategie controleren van variabelen. Met dank aan leerkrachten en leerlingen van basisschool De

Nadere informatie

De basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas.

De basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas. Ook kinderen met leerproblemen kunnen met plezier naar school. Basis voor Passendonderwijs De basis voor de ondersteuning van elk kind ligt gewoon in de klas. Wat is dan precies die basis? Denk daarbij

Nadere informatie

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

Jonge Ontdekkers. Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari Welkom! De juf als wetenschapper? Platform Onderwijs 2032

Jonge Ontdekkers. Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari Welkom! De juf als wetenschapper? Platform Onderwijs 2032 Jonge Ontdekkers Onthulling nieuwe website!!!! VVE Alphen d.d. 22 februari 2017 Welkom! De juf als wetenschapper? Doelen: Waaròm Wat is het nou precies: W&T? Hoe dan? Toewerken naar een kader Maar vooral

Nadere informatie

De kunst van het opzetten

De kunst van het opzetten Lesbrief websessie De kunst van het opzetten Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Uitzending 3. Afronding Inhoud in het kort:

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017

Iedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017 Iedereen is een wetenschapper 22 februari 2017 Ben je tussen 3 en 12 jaar en Wil jij wel eens op ontdekking gaan in het heelal? Wil jij je oud speelgoed uit elkaar halen om er iets anders van te maken?

Nadere informatie

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14

Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 09/26/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Erwin van Harmelen Sven Er zijn natuurlijk diverse

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

Voorwoord. Carla Geveke. Promovendus Rijksuniversiteit Groningen/ Hanzehogeschool Groningen December 2010

Voorwoord. Carla Geveke. Promovendus Rijksuniversiteit Groningen/ Hanzehogeschool Groningen December 2010 Voorwoord Voor u ligt de brochure voor de Orion-scholen met daarin de beschrijving van de verschillende Orion-arrangementen die vanuit het Wetenschapsknooppunt Noord- Nederland worden aangeboden. De Pedagogische

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs Wat is W&T? Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs Dr. Tim van Wessel W&T is je eigen leven Hoe we het niet gaan redden W&T: geen vak maar een benadering Didactiek of Methode? De commissie wil

Nadere informatie

Basiscursus Onderzoekend en Ontwerpend Leren

Basiscursus Onderzoekend en Ontwerpend Leren Basiscursus Onderzoekend en Ontwerpend Leren De rol van taal Carmen Damhuis & Heleen van Ravenswaaij Terugblik n Thema n Methode Reflectie n Reflecteer kort op het W&T onderwijs in combinatie met taal.

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

De kunst van het opzetten

De kunst van het opzetten De kunst van het opzetten Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief De kunst van het opzetten 1 Introductieles 2 Uitzending 3 Afronding

Nadere informatie

Klas in bedrijf. Werkbladen. Belang logistiek voor bedrijf. Peter Hantson. Opleiding secundair onderwijs Vakgroep Techniek (TE)

Klas in bedrijf. Werkbladen. Belang logistiek voor bedrijf. Peter Hantson. Opleiding secundair onderwijs Vakgroep Techniek (TE) Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas - Virtueel bedrijfsbezoek Film: Bedrijf en logistiek proces 1 Belang logistiek voor bedrijf Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is

Nadere informatie

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Waslijn O&O Deze platen kun je aan de muur hangen bij een onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht. Tijdens het onderzoeken of ontwerpen staat het leerproces

Nadere informatie

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag Brigitte Moulaert b.moulaert@rijkt.nl Op onderzoek in de wereld van alledag Nieuwsgierigheid Dagelijkse ontdekkingen Onderzoekende houding Uitkijktoren! Doelstellingen Plezier in wetenschap en techniek

Nadere informatie

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg. Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw

Nadere informatie

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Amsterdam, 11 november 2008 Kinderen willen de wereld ontdekken en zichzelf ontwikkelen

Nadere informatie

Klas in bedrijf. Werkbladen. Bedrijf en logistiek proces - 3. Talenten en beroepen: logistiek. Peter Hantson

Klas in bedrijf. Werkbladen. Bedrijf en logistiek proces - 3. Talenten en beroepen: logistiek. Peter Hantson Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en logistiek proces - 3 Talenten en beroepen: logistiek Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs. Dr. Tim van Wessel

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs. Dr. Tim van Wessel Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs Dr. Tim van Wessel Wat en waarom W&T? Nieuwsgierigheid en verwondering 1. Wat gebeurt er binnen in de aarde, en wat merken we daarvan? 2. Worden computers

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

Leren lukt beter met taaldenkgesprekken

Leren lukt beter met taaldenkgesprekken Essentie geschiedenisonderwijs Leren lukt beter met taaldenkgesprekken Taal om te leren = alle kinderen uitdagen tot denken en praten Resi Damhuis Historisch besef Niet alleen jaartallen en feitenkennis

Nadere informatie

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Nationaal congres taal en lezen

Nationaal congres taal en lezen voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs Dolf Janson Minder doen (compacten) Taal gebruiken (bij ander vak) Hetzelfde in andere vorm Alvast doorgaan Geen instructie dezelfde taak Niet meedoen

Nadere informatie

1

1 Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining PPOZO DAG 1 PPOZO Marije Fris leerkracht basisonderwijs trainer & masterclassdocent St. DKJL Dag 1 donderdag 24 november Dag 2

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al

Nadere informatie

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan

Nadere informatie

Oranje Nassau is een vindplaatsschool voor wetenschap en techniek.

Oranje Nassau is een vindplaatsschool voor wetenschap en techniek. Oranje Nassau is een vindplaatsschool voor wetenschap en techniek. Het schooljaar is nu bijna voorbij. Afgelopen jaar was voor de Oranje Nassau een bijzonder jaar, ze zijn namelijk vindplaatsschool geworden!

Nadere informatie

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Eerste oriëntatie Welke onderwerpen uit welke leerlijnen komen in dit blok aan de orde? Onderscheid daarbij a. eerste kennismaking met

Nadere informatie

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle 10 Tuinkers met taksi Geef ze de ruimte! onderzoekend leren in de onderbouw ROB-dag 2018 Jolande Kelder Hogeschool Viaa, Zwolle Klik om tekst toe te voegen 10 Kleuters en onderzoek Onderzoeken; dat past

Nadere informatie

Criteria. Wat vind ik belangrijk in mijn werk?

Criteria. Wat vind ik belangrijk in mijn werk? Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen

Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

Jonge kinderen zijn wetenschappers in zakformaat.

Jonge kinderen zijn wetenschappers in zakformaat. De jonge wetenschapper Tips voor taalgerichte W&T-activiteiten Goed W&T-onderwijs is taalgericht onderwijs In 2020 moeten alle basisscholen Wetenschap en Technologie (W&T) hebben ingevoerd in het onderwijs.

Nadere informatie

op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars.

op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars. op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars. Auteur: Anneke Lucassen Zelfevaluatie begeleiden bij zelfstandig

Nadere informatie

Natraject Toelichting voor de leerkracht Een Talentkrachtige les

Natraject Toelichting voor de leerkracht Een Talentkrachtige les Natraject Toelichting voor de leerkracht Ter afsluiting van het bezoek aan de Magneet zijn er twee lessen waaruit gekozen kan worden: Een korte les van 1 uur of een lesmiddag van 2 uur. Een Talentkrachtige

Nadere informatie

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 8. Algemeen

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 8. Algemeen Uitdager van de maand Breuken Rekenen Wiskunde, Groep 8 Algemeen Titel Breuken Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Met een breuk aangeven welk deel van een vorm gekleurd is (begrijpen).

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten

Nadere informatie

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

Leerlijn Samenwerken SingaporeNext

Leerlijn Samenwerken SingaporeNext Leerlijn Samenwerken SingaporeNext Groep 1-2 Groep 3-4-5 Groep 6-7-8 1. Luisteren naar elkaar Elkaar aankijken tijdens het praten. Oogcontact maken. In mimiek en lichaamstaal je luisterende houding laten

Nadere informatie

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Voorbeelden uit een lessenserie waarin leerlingen een dierentuinverblijf bedenken en bouwen 3 november 2011 Een verhaal

Nadere informatie

Kinderspel is wetenschap in de zandbak

Kinderspel is wetenschap in de zandbak Research group River and delta morphodynamics Kinderspel is wetenschap in de zandbak Maarten G. Kleinhans www.geo.uu.nl/fg/mkleinhans Dit verhaal Wat doe ik als wetenschapper inhoud aanpak Wat hebben we

Nadere informatie

*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv

*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs Welke beeld heb jij bij activerende didactiek? Neem eerst even denktijd. Vergelijk daarna met je buur. Dolf Janson..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

nieuwsgierigheid. Voorkennis activeren natuur. vertrouwen. vragen stellen ONDERZOEKEN. spelling. rekenen VERANKEREN VIEREN

nieuwsgierigheid. Voorkennis activeren natuur. vertrouwen. vragen stellen ONDERZOEKEN. spelling. rekenen VERANKEREN VIEREN vragen stellen Voorkennis activeren natuur vertrouwen spelling rekenen aardrijkskunde zelfvertrouwen lezen/schrijven samenwerken complimenteren sociaal zijn motiveren nieuwsgierigheid 12.00 ONDERZOEKEN

Nadere informatie

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool In dit beroepsproduct ontwerp je onderwijs op het gebied van Wetenschap en technologie voor de basisschool. Uitgangspunt bij je onderwijsontwerp

Nadere informatie

Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1

Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1 Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1 Verslag door J. 875 woorden 26 oktober 2016 5,5 1 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Lesvoorbereiding Verantwoording (waarom ga je dit doen) Beginsituatie

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit

Nadere informatie

Begrijpend Luisteren

Begrijpend Luisteren WORKSHOP PRENTENBOEKEN Begrijpend Luisteren in de onderbouw van de basisschool Doel Een theoretische verdieping en praktische voorbereiding om een prentenboek interactief voor te kunnen lezen. Begrijpend

Nadere informatie

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6

Verwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6 Verwonderen Groep 4, 5 en 6 Leerdoel De kinderen: - verwonderen zich over voedsel. - gebruiken hun zintuigen (ogen, neus, mond) om voedsel bewust te bekijken, te proeven en te ruiken. - ontdekken wat de

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen

Nadere informatie

bedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te Groep 1 Groep 2

bedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te Groep 1 Groep 2 6. Waterproef Tijdens deze activiteit: Doen de kinderen proefjes met water, kleurstof en olie, waarbij zij vooraf voorspellen wat zij denken dat er zal gebeuren, dit vervolgens uitproberen en een verklaring

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GA S T L ES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

Elementen van een professionele leergemeenschap

Elementen van een professionele leergemeenschap Professioneel Statuut Op de Groen van Prinstererschool werken we aan een professionele leergemeenschap: een cultuur waarin alle betrokkenen in de school samenwerken, reflecteren, onderzoeken en professionaliseren.

Nadere informatie

Hoe aardgasvrij woon jij?

Hoe aardgasvrij woon jij? JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Daarin laat je zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij

Nadere informatie

Taalgerichte les Formules

Taalgerichte les Formules Taalgerichte les Formules Doel: Activeren en peilen van kennis over pijlentaal en pijlenkettingen. Lesopzet: De les bestaat uit drie fasen 1. match tussen pijl en formule 2. match tussen verhaal en pijlenketting

Nadere informatie

1. Leer jezelf kennen 2. Sta bewust stil bij je gedachten 3. Voel bewust je gevoelens 4. Verzorg bewust je lichaam 5. Ga de confrontatie met jezelf

1. Leer jezelf kennen 2. Sta bewust stil bij je gedachten 3. Voel bewust je gevoelens 4. Verzorg bewust je lichaam 5. Ga de confrontatie met jezelf 1. Leer jezelf kennen. Sta bewust stil bij je gedachten 3. Voel bewust je gevoelens 4. Verzorg bewust je lichaam 5. Ga de confrontatie met jezelf aan 6. Ga de confrontatie met de ander aan 7. Zeg elke

Nadere informatie

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de

Nadere informatie

Differentiëren met een groepsplan

Differentiëren met een groepsplan Differentiëren met een groepsplan Dolf Janson 1 verschil maken recht doen aan verschillen afstemmen op verschillen adaptief onderwijs inspelen op onderwijsbehoeften onderwijs passend maken Recht doen aan

Nadere informatie

Onderwijskundige Visie

Onderwijskundige Visie Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,

Nadere informatie

Teamtrainingen & ouderavond

Teamtrainingen & ouderavond Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende

Nadere informatie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

9-10-2013. voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs. Dolf Janson. www.jansonadvies.nl 1

9-10-2013. voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs. Dolf Janson. www.jansonadvies.nl 1 voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs Dolf Janson www.jansonadvies.nl 1 energie 9-10-2013 Teken eens het verloop van het energieniveau van je leerlingen tijdens een ochtend. tijd Hoe komen

Nadere informatie

Kinderboekenweektip 2015

Kinderboekenweektip 2015 Kinderboekenweektip 2015 Josée Warnaar Het thema van de kinderboekenweek 2015 is Raar maar waar. Dit thema leent zich uitstekend voor onderzoekend leren. Ga aan de slag met huis-, tuin en keukenproefjes

Nadere informatie

STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL

STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL WORSTEL JIJ OOK MET DE VRAAG HOE JE HET BESTE WETENSCHAP & TECHNIEK KUNT IMPLEMENTEREN OP SCHOOL? HET HOEFT NIET MOEILIJK TE ZIJN! VAN INCIDENTELE

Nadere informatie