Evaluatie Ironman Maastricht-Limburg 2015

Vergelijkbare documenten
Ironman Maastricht-Limburg 2016

Prognose economische impact Jumping Indoor Maastricht Willem de Boer Paul Hover

Economische impact Challenge Almere - Amsterdam

Met dank aan Jolanda Jansen (Ahoy), Jan van Vliet (Ahoy) en Gerda IJff (Rotterdam Topsport)

Economische impact, waardering, bezoekers- en deelnemersprofiel

Marikenloop Nijmegen Economische impact en profiel van de deelneemsters

Hammer Sportzone Limburg 2017

Europacup Skeeleren Heerde 2013 Economische impact en bezoekersprofiel

Rapportage. Economische impactmeting Marathon Zeeland

Word Cup BMX Supercross Papendal Bezoekersprofiel Economische impact Mediawaarde

Evaluatie WK Inline Skaten 2018 Onderzoek naar de impact van de WK Inline Skaten in Gelderland. Jelle Schoemaker September, 2018

15-23 september 2012, Zuid-Limburg. Economische impact, beleving onder lokale bevolking en promotionele waarde. Opdrachtgever: Provincie Limburg

Outdoor Gelderland 2014 Economische impact en bezoekersprofiel. Auteurs: Luuk Janssen Joost Kock

Tabellenboek Impact Giro d Italia Utrecht

ORANJEFEESTEN OSS. Onderzoeksresultaten. april 2015

EK Inline Skating Heerde 2016 Bezoekersprofiel & economische impact. Auteur: Willem de Boer

De economische waarde van sportevenementen

Marikenloop Nijmegen 2016 Economische impact. Datum: Auteur: Jelle Schoemaker

Outdoor Gelderland 2013 Economische impact en bezoekersprofiel. Auteur Willem de Boer

Windmill Cup 2016 Bezoekersprofiel, tevredenheid & economische impact. Auteur: Willem de Boer

UCI WK Para-cycling Apeldoorn Economische, Maatschappelijke en Toeristische impact. Auteurs: Martijn Kamper Willem de Boer

Economische Impact Challenge Almere - Amsterdam september 2014

Samenvatting. Bezoekersonderzoek Magisch Maastricht 2016

Venloop 2014 Economische impact, maatschappelijke impact, promotionele waarde

Bron: Heerlen evenementenmonitor Uitgevoerd door Dimensus Raboronde 1/10

KWALIFICATIETOERNOOI WK HANDBAL, DAMES APELDOORN, 2012

ABN AMRO CPC Loop Den Haag 2011: het profiel en beleving van bezoekers. Gitte Kloek, Max Schelvis, Danny van Voskuilen & Tom Roovers

LA VUELTA DRENTHE HOLANDA. Beleving en economische impact

EK Baanwielrennen 2013 Economische impact en bezoekersprofiel. Auteurs: Joost Kock & Willem de Boer

De belangrijkste conclusies die op basis van de tellingen in 2018 (in vergelijking met 2016) kunnen worden getrokken zijn:

Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld

SONSBEEK 16 Bezoekersprofiel & economische impact

Eneco Tour 2014 De Langstraat etappe, Waalwijk Vlijmen

Evaluatie van de Rabobank Hockey World Cup

Kwantitatieve gegevens monitoring vrijetijdseconomie Noord-Brabant

BEZOEKERSONDERZOEK MAGISCH MAASTRICHT 2014

Rembrandt 400. Rapport. Priscilla van der Plaats, Hidde Moerman en Judith van den Bos. april Consumer & Media

De impact van de Olympische en Paralympische Spelen 2012 in Londen op Kent Bezoekersonderzoek

World League Volleyball Apeldoorn 2013 Economische impact en bezoekersprofiel

Hotelgastenenquête Leiden 2005

FACTS & FIGURES

TOERISTISCHE TRENDRAPPORTAGE LIMBURG Factsheets

Beleving van de Giro d'italia Utrecht

Eerste resultaten cultuursurvey Maastricht 2017 versie mei 2018

BEZOEKERSONDERZOEK MAGISCH MAASTRICHT 2011

Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016

Internetpeiling ombuigingen

Bewonerspanel Tourstart

VERBLIJFSTOERISME TOERISTISCHE GASTEN IN WEST-BRABANT

Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders

Onderzoek gebruik fietsenstallingen rondom station Zwolle

RAPPORT EVALUATIE 2 KAARTJE HEUVELLANDLIJN 2014

Beleving Theaterfestival Boulevard 2012 Onderzoeksrapportage. Life is Wonderful

Nationale Budodag 2014

Profiel digitale krantenlezer

Resultaten seizoensmeting zomervakantie 2017

Hockey World League Semi-Final Rotterdam 2013

Aankomsten en overnachtingen

Factsheet toerisme Vergelijking Utrecht met de G4 en Maastricht

Internationale loket.nl Warandeloop Tilburg

Consumentenonderzoek Toerisme

Giro Gelderland. Evaluatie. Giro Gelderland. Evaluatie 15 november 2016

Gelderland Dichtbij. Resultaten peiling 11 GeldersPanel. Over deze peiling. Informatievoorziening door de provincie.

Uitgangspunten Long Course Weekend

koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER

Raadsvergadering d.d.: 23 april 2007 Agenda nr: 11 Onderwerp: Inhoudelijke en financiële evaluatie Wereldwielerstad Valkenburg aan de Geul 2006

Mezuro Kennispunt Twente

EK Dressuur Rotterdam 2011 Economische impact

Landelijke peiling Nijmegen Resultaten eindmeting, januari 2006

Toeristisch bezoek aan Leiden in 2010

Evaluatiemethode Brabantse sportevenementen

ITU World Triathlon Grand Final Rotterdam 2017 & WK Triathlon voor paratriatleten, beloften, junioren, elite en agegroup-atleten. economische impact

Onderzoek Maatschappelijk Impact Cascaderun Hoogeveen Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap

WERELDKAMPIOENSCHAPPEN Bridge 2011 Veldhoven. Economische impact en bezoekersprofiel

VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT

Giro d Italia in Amsterdam

Fantastic Gymnastics

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Meer halen uit (sport)evenementen: de economische effecten. Denise #SportToerisme2017

M E M O. de leden van de raad burgemeester Jan Hamming Datum: 3 februari 2015 Onderwerp: Informeren over genomen besluit Eneco Tour

Internetpanel over de lokale media

Landelijke peiling Nijmegen Resultaten tussenmeting, begin juli 2005

Rapport Onderzoek Evenementenbeleid Kampen 2015

Kwaliteitsonderzoek begeleiding

Economische Impact Challenge Almere- Amsterdam. Onderzoek naar de economische effecten van de Challenge Almere-Amsterdam

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Raming economische impact WK Beachvolleybal voor de gemeente Apeldoorn. Willem de Boer

Bijlage II Beoordeling evenement op de gemeentelijke doelstellingen

Onderzoek Parkeerbeleid

Het College heeft ingestemd met een extra bijdrage voor de doorontwikkeling van de grote

Rapportage Publieksonderzoek. De Helderse Duinen

Floriade Almere 2022 juli 2018

Nederlander minder op vakantie in 2010

Hoofdstuk 12. Mediagebruik en gemeentelijke informatievoorziening

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

Samenvatting onderzoek cultuurparticipatie 2010

Onderzoek vrienden- en familiebezoek. SusTRIP Sustainable Tourism Research and Intelligence Partnership. Juni 2011

Vakanties van Nederlanders in Zuid-Holland. ContinuVakantieOnderzoek

BinckBank Tour 2017 Sponsormogelijkheden Stichting Wielerpromotion Sittard-Geleen (SWS)

Bijlagen hoofdstuk 12 Maatschappelijke participatie Jeroen Devilee en Joep de Hart

Transcriptie:

2 augustus 2015, Maastricht Bezoekersaantallen Bezoekers- en deelnemersprofiel Economische impact Evaluatie Ironman Maastricht-Limburg 2015 Opdrachtgever: Gemeente Maastricht Provincie Limburg Onderzoekers: Zuyd Hogeschool Facility Management Auteurs: Tom Berghmans Inge Rijnders Hans Slangen

Fotografie: Roduch Fotografie

Samenvatting Van donderdag 30 juli tot en met maandag 3 augustus 2015 stond Zuid Limburg, in het bijzonder Maastricht, in het teken van het eerste Ironman event dat in Nederland georganiseerd werd onder de vlag van de World Triathlon Corporation (WTC). De triathlon op zondag 2 augustus trok in totaal ongeveer 24.000 bezoekers waarvan er 10.500 speciaal voor het evenement naar Maastricht zijn afgereisd. Een meerderheid (73%) van de toeschouwers kwam uit Nederland, terwijl 27% afkomstig was uit het buitenland. Het aandeel van de Maastrichtse bezoekers bedroeg 32% van het totaal. De gemiddelde leeftijd van de toeschouwers bedroeg 46 jaar en 55% van de bezoekers was man. De bezoekers van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 beoordelen het evenement met een gemiddeld rapportcijfer van 8,1. Dit oordeel is in vergelijking met andere recent in Nederland georganiseerde grote sportevenementen hoog. De bezoekers van het WK Wielrennen dat in 2012 in onze regio werd georganiseerd, beoordeelden het evenement met een gemiddeld rapportcijfer van 8,0. De economische impact verwijst naar de uitgaven van de bezoekers, deelnemers en hun begeleiders, vertegenwoordigers van de pers, VIP s en vrijwilligers tijdens het evenement in Zuid Limburg en Maastricht in het bijzonder die zonder het evenement niet gedaan zouden zijn (additionele uitgaven). Het betreft een bedrag van 2.776.000 euro, waarvan 59% het gevolg is van bestedingen van deelnemers en hun begeleiders. Met eventuele verdringingseffecten is geen rekening gehouden binnen dit onderzoek. In dit onderzoek zijn de inkomsten en uitgaven van de organisatie (WTC) niet meegenomen, omdat het bedrijfsgevoelige informatie betreft. In tegenstelling tot andere grote evenementen is de Ironman Maastricht-Limburg 2015 niet georganiseerd door een speciaal daarvoor opgerichte stichting maar vanuit het WTC. Het evenement heeft ook de aandacht in de media getrokken. Zowel de nationale als regionale pers schonk ruim aandacht aan het evenement. In dagbladen verschenen maar liefst 77 artikelen. Op televisie werd 50 minuten aandacht aan het evenement besteed. Regionale televisiezenders schonken 43 minuten aandacht aan het evenement en de nationale televisiezenders zeven. Op de social media, die in het kader van communicatie steeds belangrijker worden, werden maar liefst 3.849 unieke berichten gemeten waarvan 68% voor rekening kwam van Twitter. Het internationale karakter van het evenement blijkt uit de herkomst van de berichten, maar liefst 40% van de berichten werd gepost vanuit het buitenland. 1

Inhoudsopgave Samenvatting... 1 Hoofdstuk 1 Inleiding... 4 1.1 Achtergrond Ironman Maastricht-Limburg 2015... 4 1.2 Achtergrond onderzoek, lokaal en provinciaal (sportevenementenbeleid)... 5 1.3 Structuur van het rapport... 5 Hoofdstuk 2 Methodologie... 6 2.1 Werkgroep Evaluatie Sportevenementen... 6 2.2 Begripsbepaling en afbakening van het onderzoek... 6 2.3 Dataverzameling... 7 2.4 Representativiteit van het onderzoek... 7 Hoofdstuk 3 Bezoekersprofiel... 8 3.1 Bezoekersaantallen... 8 3.2 Bezoekersprofiel... 9 3.3 Herkomst bezoekers... 9 3.4 Motief bezoekers... 10 3.5 Gezelschap... 10 3.6 Bezoektijd... 10 3.7 Gemiddelde bestedingen per persoon exclusief overnachtingen... 11 3.8 Overnachtingen... 11 3.9 Vervoer... 12 3.10 Waardering van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 door de bezoekers... 12 3.11 Bezoek hotspots en side events... 13 3.12 Sportdeelname... 14 Hoofdstuk 4 Deelnemersprofiel... 15 4.1 Geslacht, leeftijd en herkomst van deelnemers... 15 4.2 Aantal deelnames... 16 4.3 Vervoer, overnachtingen en begeleiders... 16 4.4 Gastvrijheidsgevoel door deelnemers... 17 Hoofdstuk 5 Economische impact... 18 5.1 Wat zijn additionele bestedingen... 18 5.2 Bezoekers, overnachtingen en bestedingen... 18 5.3 Additionele bezoeken en bezoekers... 18 5.4 Bestedingen van bezoekers... 20 5.5 Overnachtingen door bezoekers... 20 5.6 De totale economische impact van bezoekers voor Maastricht... 21 5.7 Economische impact deelnemers en begeleiding... 22 2

5.8 Bestedingen door deelnemers en begeleiders... 22 5.9 Overnachtingen door deelnemers en begeleiders... 23 5.10 De totale economische impact van deelnemers en begeleiders voor Maastricht... 23 5.11 Economisch impact door vertegenwoordigers van de pers... 24 5.12 De totale economische impact door vertegenwoordigers van de pers voor Maastricht... 24 5.13 Economisch impact door VIP s... 24 5.14 Economisch impact door vrijwilligers... 25 5.15 Economische impact vanuit de organisatie... 25 5.16 Samenvatting economische impact... 26 Hoofdstuk 6 Aandacht in de media... 27 6.1 Dag- en weekbladen... 27 6.2 Televisie... 27 6.3 Social media... 28 Bronnen... 30 Bijlage: 1 Samenstelling onderzoeksteam... 31 Bijlage: 2 Verkorte vragenlijst bezoekers... 32 Bijlage: 3 Major Sporting Event Tourism Flow Model... 33 3

Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Achtergrond Ironman Maastricht-Limburg 2015 Op 2 augustus heeft in Zuid-Limburg het grootste duursportevenement ter wereld plaats gevonden. De provincie Limburg, in samenwerking met de gemeenten Maastricht, Sittard-Geleen en Valkenburg aan de Geul hebben hun krachten gebundeld om dit wereldberoemde evenement in Limburg mogelijk te maken. Nederlandse triatleten, organisatoren en de Nederlandse Triathlon Bond (NTB) hebben jarenlang uitgekeken naar de eerste triathlon onder de vlag van de World Triathlon Corporation (WTC), een commerciële organisatie die ontstaan is uit de triathlon van Hawaï, Ironman Hawaï. WTC is een sportmarketingbedrijf dat licentieverschaffer is voor alle wedstrijden ter wereld die het Ironman-logo (de zogenaamde 'M-dot') voeren. Alle 42 wedstrijden die onder de vlag van het WTC worden georganiseerd binnen het Ironman circuit, fungeren als kwalificatiewedstrijden voor het Ironman Wereldkampioenschap dat jaarlijks plaatsvindt in Kailua op het eiland Hawaï. De wedstrijden, die onder de Ironman binnen het Ironmancircuit worden georganiseerd, gaan over de klassieke afstanden: 3,8 kilometer zwemmen 180 kilometer fietsen 42 kilometer lopen Het is geen toeval dat het evenement in Limburg georganiseerd wordt. De organisatie van de Ironman heeft het oog op Limburg, met Maastricht als start- en finishplaats, laten vallen vanwege de internationale ligging, goede bereikbaarheid en het feit dat triathlon in zowel Nederland, Duitsland en België erg populair is. De regio is gastheer van de Amstel Gold Race, een wielerklassieker, die sinds 1966 jaarlijks verreden wordt, de Tour de France deed Valkenburg aan de Geul reeds twee maal aan als etappeplaats en daarnaast was Valkenburg aan de Geul liefst vijf keer gastheer voor het WK Wielrennen (2012 laatste keer) op de weg. De regio heeft met de organisatie van deze evenementen laten zien een groot sportevenement aan te kunnen. De Ironman Maastricht-Limburg 2015 is volgens een vernieuwd concept georganiseerd. In aanloop naar de triathlon op zondag 2 augustus hebben verschillende activiteiten plaatsgevonden. Voor kinderen is in de maanden voorafgaande aan de Ironman Maastricht-Limburg 2015 een reeks van negen Ironkids georganiseerd. De kinderen konden zich via deze reeks van wedstrijden kwalificeren voor de finale Ironkids die op zaterdag 1 augustus heeft plaatsgevonden rond en op de Sportzone in Sittard- Geleen. Aan de finale van het Ironkids circuit namen uiteindelijk meer dan 60 kinderen uit binnen- en buitenland deel. De provincie wil met dit evenement sport en gezondheid zo breed mogelijk promoten. Naast activiteiten voor kinderen zijn er netwerkbijeenkomsten georganiseerd waarbij het verbinden van gezondheid, sport en techniek centraal stonden. Bij de Ironman Maastricht-Limburg 2015 gingen uiteindelijk 796 atleten daadwerkelijk van start (het aantal inschrijvingen bedroeg 877), die tezamen 47 verschillende nationaliteiten vertegenwoordigden. Het aantal atleten dat finishten bedroeg 714. Het evenement kon rekenen op veel media-aandacht uit binnen- en buitenland, in totaal waren 63 mediaprofessionals aanwezig waarvan er 18 uit het buitenland kwamen. 4

1.2 Achtergrond onderzoek, lokaal en provinciaal (sportevenementenbeleid) Evenementen horen bij een aantrekkelijke omgeving waarin wordt gewerkt, gewoond en gerecreëerd. Zij zijn een belangrijke vorm van vrijetijdsbesteding voor vele doelgroepen. Via evenementen werken gemeenten en provincie aan beleid op het gebied van cultuur en sport, jongerenparticipatie en economie, werkgelegenheid en imagoversterking. Door de uitstekende ligging in euregionaal perspectief, de positieve uitwerking op de economie en het creëren van werkgelegenheid wordt er gestreefd naar een actievere benadering in de richting van (top)sportevenementen. Deze evenementen kunnen imagoversterkend zijn met (inter)nationaal bereik waarbij eveneens het verblijfstoerisme wordt gestimuleerd. Bij de keuzes van evenementen wordt er selectief te werk gegaan. In eerste instantie wordt ingezet op breedtesportevenementen. Daarnaast wordt geprobeerd een selectief aantal topsportevenementen binnen te halen die voldoen aan de door de provincie en gemeenten geformuleerde criteria. 1.3 Structuur van het rapport In hoofdstuk 2 wordt de methodologie van het onderzoek besproken. Hoofdstuk 3 en 4 richten zich op bezoekers- en deelnemersprofiel waarbij onder andere gekeken wordt naar het aantal, de eigenschappen, kenmerken, de motieven en de uitgaven van de bezoekers en deelnemers. In deze hoofdstukken wordt ook de waardering van het evenement door de bezoekers en deelnemers belicht. In hoofdstuk 5 komt de economische impact voor Maastricht aan bod waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen de economische impact door bezoekers, deelnemers, mediavertegenwoordigers, VIP s, vrijwilligers en organisatie. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 aandacht geschonken aan de media-aandacht voor het evenement. 5

Hoofdstuk 2 Methodologie 2.1 Werkgroep Evaluatie Sportevenementen De evaluatie van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 is afgeleid van de gestandaardiseerde methoden welke landelijk zijn vastgesteld binnen de WESP. Door (sport)evenementen, ondanks dat de evenementen vaak sterk van elkaar verschillen, volgens deze richtlijnen te evalueren zijn de uitkomsten van deze onderzoeken goed vergelijkbaar. In de WESP werken wetenschappers, onderzoekers van Universiteiten en Hogescholen, enkele maatschappelijke- en onderzoeksorganisaties, zoals het NOC*NSF, het Mulier Instituut en het CBS, samen om standaardrichtlijnen te ontwerpen en door te ontwikkelen om de economische, promotionele en sociale impact van (sport)evenementen te meten. De WESP heeft zich ten doel gesteld kwaliteit, omvang en toegankelijkheid van het sporteconomisch onderzoek te stimuleren om zodoende het nationaal en lokaal sportbeleid en sportmanagement te kunnen ondersteunen. 2.2 Begripsbepaling en afbakening van het onderzoek Het doel van dit onderzoek is een beeld te krijgen van het bezoekersaantal, het bezoekersprofiel, de economische impact en de media-aandacht voor de Ironman Maastricht-Limburg 2015. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van de richtlijnenhandboeken die door de WESP zijn vastgesteld. De richtlijnen-handboeken zijn vrij te downloaden via de site van de WESP: http://www.evenementenevaluatie.nl. Naast de vragen uit de richtlijnen zijn in overleg met de opdrachtgever enkele vragen opgenomen die betrekking hebben op toeristische- en maatschappelijke effecten van het evenement. Daar waar geen vragen voorhanden waren vanuit de richtlijnen heeft Zuyd Hogeschool vragen ontwikkeld hetgeen de validiteit van dit onderzoek ten goede komt. Als er in het kader van een (sport)evenement gesproken wordt van economische impact behoeft dit enige toelichting. De economische impact van een evenement wordt gedefinieerd als de extra bestedingen die door het evenement worden veroorzaakt in een bepaalde afgebakende omgeving rond het evenement, in dit geval de stad Maastricht. Bij dit onderzoek is gekozen voor deze afbakening omdat zowel de start- en finish locaties van het zwem-, fiets- als loopparcours gesitueerd waren in Maastricht. De gemeenten Sittard-Geleen en Valkenburg aan de Geul zijn wel aangeduid als hotspot waar bezoekerstellingen zijn geweest maar worden geografisch niet tot het gebied gerekend. De atleten doorkruisten deze gemeenten twee keer en dit maakt dat ze als doorkomstgemeente beschouwd kunnen worden. Het onderzoek voor de economisch impact richt zich op de additionele uitgaven in de gemeente Maastricht. De volgende zes actoren rondom het evenement werden onderzocht: reguliere bezoekers exclusief VIP s VIP s (o.a. genodigden WTC, LOC) deelnemers, begeleiding en officials vertegenwoordigers van de pers vrijwilligers organisatie Bij de bepaling van de economisch impact vanuit de organisatie wordt gekeken naar de inkomsten en uitgaven van de organisatie die direct in Maastricht worden gedaan. Er wordt niet gekeken naar de inkomsten van derden waarvan de organisatie inkomsten ontvangt of aan wie het uitgaven doet. Een voorbeeld, stel dat de organisator van het evenement een beveiligingsbedrijf uit Maastricht inhuurt, dan worden deze uitgaven volledig tot de stad gerekend. In praktijk kan de beveiliger juist grotendeels zijn kosten, denk aan personeel, techniek en materialen, buiten Maastricht maken. Daar tegenover staat dat 6

de organisatie bijvoorbeeld voor de opbouw van het evenement een bedrijf van buiten de stad inhuurt. Wanneer dit het geval is vallen voor deze analyse de uitgaven aan dit bedrijf volledig buiten de stad, ook al blijkt uit praktijk dat dit bedrijf juist allerlei uitgaven (denk hierbij aan de inhuur van personeel, overnachtingen en materialen) binnen de stad doet. Deze indirecte effecten zijn zeker van belang voor de lokale economie in Maastricht, het is echter bijzonder lastig en arbeidsintensief om deze effecten in kaart te brengen. De lezer van dit rapport moet zich ervan bewust zijn dat beschreven effecten niet meegenomen zijn in onderzoek. 2.3 Dataverzameling Om tot de resultaten te komen is er veldwerk verricht tijdens het main event op zondag 2 augustus. Tussen 11.00 en 23.00 uur zijn er steekproefsgewijs, face-to-face, enquêtes afgenomen door 24 werkstudenten van de faculteit Facility Management, profiel event & leisure management, van Zuyd Hogeschool. De onder de bezoekers afgenomen enquêtes zijn vervolgens door de werkstudenten ingevoerd in het computerprogramma Statistical Package for the Social Sciences (SPSS). De vragenlijst voor de bezoekers (zie bijlage 2) is gericht op het bezoekersprofiel en de economische impact. In totaal zijn er 416 bruikbare enquêtes afgenomen. De bezoekersaantallen zijn afkomstig van schattingen door politie, organisatie en gemeenten, dataverkeer gemeten door View.dat (ter beschikking gesteld door Maastricht Bereikbaar) en eigen tellingen. Geldstromen gegenereerd door deelnemers, hun begeleiders, VIP s en vrijwilligers zijn gebaseerd op data verkregen van het WTC en Extra Leisure B.V. Inkomsten en uitgaven stromen van de WTC zijn niet meegenomen in dit onderzoek, het betreft bedrijfsgevoelige informatie waarover met het WTC afspraken zijn gemaakt. 2.4 Representativiteit van het onderzoek Zoals vermeld zijn in totaal 416 enquêtes afgenomen onder de bezoekers van het evenement. De richtlijnen van de WESP schrijven voor dat onder een populatie met een omvang van meer dan 5.000 bezoekers en/of deelnemers de steekproefomvang minimaal 385 moet bedragen (n = 385). De reden om te kiezen voor deze steekproefgrootte is dat met 95% zekerheid kan worden gesteld dat de werkelijkheid binnen een marge van +5% tot -5% van de uitkomsten van dit onderzoek valt. Een groter aantal dan dit minimale aantal komt de verdere betrouwbaarheid van het onderzoek alleen maar ten goede. Het minimale aantal van 385 is ruim gehaald voor wat betreft de bezoekers. De resultaten zoals in dit rapport beschreven zijn dus met relatief weinig onzekerheid omgegeven en geven derhalve een goed beeld van het evenement en zijn bezoekers. 7

Hoofdstuk 3 Bezoekersprofiel 3.1 Bezoekersaantallen Bij de Ironman Maastricht-Limburg 2015 is geen sprake geweest van kaartverkoop, het evenement vond plaats in de openbare ruimte, zodat eenieder vrije toegang had tot het evenement. Op de dag van het main event, zondag 2 augustus, vonden tellingen plaats tussen 11.00 en 23.00 uur op diverse plaatsen en tijdstippen gevonden in de stad. In Sittard-Geleen hebben naar schatting 1.000 toeschouwers de Sportzone bezocht om de passage van de atleten van dichtbij mee te maken. In Valkenburg aan de Geul bezochten, verspreid over de gehele dag, naar schatting 5.000 mensen de doortochten van de atleten op de Cauberg. De economische impact wordt berekend voor de gemeente Maastricht, start- en finishlocaties van zowel het onderdeel zwemmen, fietsen als lopen was steeds in deze gemeente. De onderzoekers hebben er voor gekozen om met name rond start- en finishlocaties en lang het loopparcours de bezoekers te tellen. De tellingen, meerder malen per dag, hebben plaatsgevonden bij: de Griend de Markt het Vrijthof het Onze Lieve Vrouwenplein de Maasboulevard/Kesselskade De tellingen hebben plaatsgevonden over een afstand van 50 meter aan een zijde van het parcours. Er is op lege, rustige, gemiddeld drukke en drukke punten gemeten zodat een gemiddelde berekend kon worden voor een leeg, rustig, gemiddeld druk en druk. Voor het loopparcours is vervolgens vastgesteld welk gedeelte van het aantal meters kon worden omschreven als leeg, rustig, gemiddeld druk en druk. Met deze data werd het aantal (unieke) meters van het loopparcours opgedeeld in een lege, rustige, gemiddeld drukke en drukke meters. Het aantal meters werd, rekening houdend met twee zijden van het parcours, vermenigvuldigd met de aantallen van de tellingen. Op deze manier is een totaalbeeld ontstaan van het aantal bezoekers langs het loopparcours op zondag 2 augustus. (zie bijlage 3). Naast eigen tellingen is gebruik gemaakt van schattingen door politie, gemeente, organisatie en door data verkregen via Maastricht Bereikbaar. Maastricht Bereikbaar werkt met een groot aantal partners samen om Maastricht en haar omgeving blijvend bereikbaar te houden. In dit kader meet Maastricht Bereikbaar bezoekersstromen in de stad en maakt daarvoor gebruik van de diensten van View.dat. Uit de data van View.dat blijkt dat er gedurende de gehele dag 65.000 mensen in het centrum van Maastricht hebben verbleven. Van deze 65.000 mensen worden er 12.000 aangemerkt als incidentele bezoekers. Volgens schattingen van de politie is de binnenstad van Maastricht op zondag 2 augustus bezocht door 30.000 tot 60.000 bezoekers. Tijdens een reguliere koopzondag ligt het aantal bezoekers tussen de 15.000 en 20.000 bezoekers. Piekmomenten wat betreft bezoekers registreert de politie rond 07.30 uur bij de start op de Griend (2.000 bezoekers) en rond 15.00 uur bij de finish op de Markt (3.000 bezoekers). Leidend bij het vaststellen van het aantal bezoekers zijn eigen tellingen langs het parcours die vervolgens vergeleken zijn met de analyses uit data van politie en View.dat. Het totaal aantal bezoekers aan de Ironman Maastricht-Limburg 2015 is vastgesteld op 24.000 voor Maastricht. Van deze 24.000 bezoekers worden 10.500 als additioneel aangemerkt. 8

3.2 Bezoekersprofiel Tijdens de Ironman Maastricht-Limburg 2015 waren er meer mannen (55%) dan vrouwen aanwezig. 45% van het aantal volwassen bezoekers was tussen de 45 en 64 jaar oud. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers was 46 jaar. Hier moet opgemerkt worden dat alleen alle personen van 18 jaar en ouder zijn meegenomen in het onderzoek. 3.3 Herkomst bezoekers Een groot aandeel van de Nederlandse bezoekers komt uit gaststad Maastricht (44%). Van de overige bezoekers komt 30% uit het overige Limburg en Brabant. Utrecht, Noord- en Zuid Holland zijn samen goed voor 18% van de Nederlandse bezoekers. Het aandeel buitenlandse bezoekers is met 27% aanzienlijk te noemen. Binnen deze groep zijn Belgen en Duitsers het best vertegenwoordigd. In totaal werden 47 verschillende nationaliteiten in Maastricht gesignaleerd onder de deelnemers en bezoekers. Bezoekers Aandeel Man 55% Vrouw 45% Jonger dan 25 12% 25 tot 34 14% 35 tot 44 17% 45 tot 54 24% 55 tot 64 21% 65 en ouder 12% Gemiddelde leeftijd 46 jaar Nederlanders 73% Buitenlanders 27% Maastricht 44% Overig Limburg en Brabant 30% Utrecht, Noord- en Zuid Holland 18% Rest Nederland 8% België 41% Duitsland 32% Engeland 8% Frankrijk 5% Spanje 5% Overige landen 9% Tabel 1: Bezoekers 9

3.4 Motief bezoekers Bijna 90% van de bezoekers bezochten het evenement op eigen initiatief. Het aandeel van de bezoekers die op uitnodiging van een sponsor, de organisatie, de provincie of de gemeente Maastricht aanwezig waren bedroeg 5%. Van de geïnterviewde bezoekers gaf 3% aan als deelnemer het evenement bezocht te hebben. Bezoekers Aandeel Bezoeker op eigen initiatief 89% Bezoeker op uitnodiging van sponsor, organisatie, Provincie Limburg of 5% gemeente Maastricht Bezoeker als deelnemer 3% Anders 3% Alleen 15% 2 personen 43% 3 personen 14% 4 personen 12% 5 personen 4% 6 of meer personen 12% Alleen 15% Met partner, echtgeno(o)te zonder kinderen 40% Met partner, echtgeno(o)te met kinderen 14% Alleen met kinderen 2% Met overige familie 13% Met vrienden of kennissen 20% Met school, bedrijf of vereniging 2% Anders 1% Tabel 2: Bezoekers 3.5 Gezelschap 15% van de bezoekers bezochten het evenement alleen, 43% van de bezoekers kwamen met zijn tweeën. Ook groepen waren aanwezig, 12% van de bezoekers bezocht het evenement in een groep van meer dan 5 personen en van deze bezoekers maakte 3% deel uit van een groep van tien of meer personen. Van de bezoekers die het evenement met een groep bezocht hebben geeft 3% aan dit gedaan te hebben met bedrijf, school en vereniging. Afwijkingen ten opzichte van het gezelschap zoals weergegeven in de tabel is ontstaan doordat meerdere antwoordmogelijkheden toegestaan waren bij deze vraag. Gemiddeld bestond een gezelschap uit 3,4 personen. Van de mensen die aangaven het evenement in een gezelschap te bezoeken, gaf 14% aan geen toeschouwer te zijn en andere interesses te hebben, bijvoorbeeld winkelen. 3.6 Bezoektijd Van de bezoekers die niet uit Maastricht afkomstig waren gaf 22% aan de stad langer bezocht te hebben door het evenement. De dagbezoeker gaf aan gemiddeld de stad 4,5 uur langer bezocht te hebben. De meerdaagse bezoeker gaf aan het verblijf met gemiddeld 1,9 dagen verlengd te hebben. 10

De inwoners van Maastricht die de Ironman Maastricht-Limburg 2015 bezochten gaven aan hun bezoek aan de binnenstad met maar liefst 3,8 uur verlengd te hebben. 3.7 Gemiddelde bestedingen per persoon exclusief overnachtingen Om de gemiddelde gemiddelde bestedingen weer te geven zijn er een drietal berekeningen uitgevoerd. Op de eerste plaats is berekend hoeveel een willekeurige bezoeker heeft besteed, te weten 48 euro per dag. Vervolgens is een onderscheid gemaakt tussen een bezoeker uit Nederland en een bezoeker uit het buitenland. Bij een Nederlandse bezoeker lag de gemiddelde besteding op 44 euro per dag en bij een buitenlandse bezoeker op 77 euro per dag. 3.8 Overnachtingen Op de vraag of de bezoeker de afgelopen nacht(en) of de komende nacht(en) op een andere plaats slaapt dan zijn vaste woonadres heeft 33% van de bezoekers positief geantwoord. De meest populaire vorm voor te overnachten is het hotel. 65% van de overnachters geeft aan geslapen te hebben in een hotel. De gemiddelde betaalde prijs voor een overnachting bedroeg 40 euro. Het merendeel van de mensen die overnacht hebben verbleven in Maastricht. Overnachtingen Aandeel Bed & Breakfast 7% Hotel 0 3 sterren 27% Hotel 4 6 sterren 38% Bungalowpark 5% Camping 15% Overig 8% Gemiddelde prijs per persoon per nacht Bed & Breakfast 31,- Hotel 0 3 sterren 57,- Hotel 4 6 sterren 66,- Bungalowpark 59,- Camping 11,- Overig 44,- Gemiddelde prijs per overnachting 40,- Locatie Maastricht 72% Valkenburg aan de Geul 10% Overig Zuid-Limburg 15% Buitenland 3% Tabel 3: Overnachtingen 11

3.9 Vervoer Gezien het internationale karakter van een Ironman-event is aan de bezoekers gevraagd hoe ze naar Maastricht zijn afgereisd. Meer dan de helft van de bezoekers, 52%, heeft gebruik gemaakt van auto of motor. Van de bezoekers uit Maastricht geeft 37% aan per fiets, scooter of lopend naar de binnenstad te zijn gekomen. Gezien het groot aantal nationaliteiten van de deelnemers is het niet verwonderlijk dat ook 2% van de bezoekers aangeeft gebruik gemaakt te hebben van het vliegtuig om Maastricht te bereiken. Vervoermiddel Aandeel Auto of motor 52% Trein 7% Vliegtuig 2% Fiets, bromfiets, scooter 26% Lopend 11% Anders 2% Tabel 4: Vervoersmiddel 3.10 Waardering van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 door de bezoekers De bezoekers van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 beoordelen het evenement gemiddeld met het cijfer 8,1. De bezoekers woonachtig in de gemeente Maastricht beoordelen het evenement met een 8,0, een cijfer dat slechts een fractie lager is dan het overall gemiddelde van 8,1. Het cijfer dat de bezoekers uit Maastricht aan het evenement toekennen is in vergelijking met andere sportevenementen hoog. Vaak wordt het cijfer van de host negatief beïnvloed door ervaren overlast, hierbij moet onder andere gedacht worden aan wegafsluitingen, wegomleggingen en parkeerproblemen. Bezoekers uit het overige gedeelte van Nederland beoordelen het evenement met het cijfer 8,1 terwijl de buitenlandse bezoekers het hoogste waarderingscijfer toekennen, een 8,2. Beoordelingscijfer overall Aandeel Onvoldoende 1% 6 4% 7 17% 8 49% 9 21% 10 8% Gemiddelde waardering (1-10) 8,1 Tabel 5: Beoordelingscijfer overall 12

3.11 Bezoek hotspots en side events Voor toeschouwers heeft de organisatie een aantal plekken op een rij gezet die aangeduid worden als hotspot. Deze locaties zijn uitermate geschikt om de atleten te volgen tijdens de diverse wedstrijdonderdelen. Deze hotspots zijn : Voor het zwemparcours: Start bij de Griend - Keerpunt bij het Gouvernement in Maastricht; Voor het fietsparcours: De Griend - Sportzone Sittard - Cauberg Valkenburg Bemelerberg; Voor het loopparcours: Sint Pietersberg - Onze Lieve Vrouweplein - Vrijthof - Finish op de Markt; Overige: De Griend - Start, wisselzone en prijsuitreikingen op maandagmiddag - Mosae Forum - Ironman Expozone - Markt Finish. In het kader van de Iroman Maastricht-Limburg 2015 hebben in de aanloop naar het evenement verschillende side events plaatsgevonden voor kinderen tot 16 jaar. Zo zijn zwemlopen, Run Bike Run s en een kinderduathlon georganiseerd voor niet alleen de topatleten onder de kinderen maar voor alle kinderen in de regio. Op zaterdag 1 augustus heeft de finale Run Bike Run plaatsgevonden op en rond de Sportzone in Sittard- Geleen. Het fietsparcours van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 voerde door geheel Zuid-Limburg. Bijzonder punt in dit parcours was de Cauberg in Valkenburg aan de Geul. Deze berg is in het verleden reeds scherprechter geweest bij grote wielerevenementen zoals Wereldkampioenschappen en aankomsten van etappes van de Tour de France. Van de mensen die het evenement op zondag 2 augustus in Maastricht volgden gaf maar liefst 7% aan ook op deze dag op de Cauberg te zijn geweest. Side events op 1 en 3 augustus Aandeel IronKids, Sittard-Geleen, 1 augustus 3% Prijsuitreiking Griend, 3 augustus 14% Tabel 6: Side events op 1 en 3 augustus 13

3.12 Sportdeelname Van de bezoekers die op 2 augustus geïnterviewd zijn geeft 2% aan niet aan sport te doen. Van deze 2% zegt 24% aangemoedigd te worden om alsnog te gaan sporten terwijl 71% van deze groep aangeeft niet aangemoedigd wordt te gaan sporten. Van de bezoekers die reeds sporten zegt 21% aangemoedigd te worden om meer te gaan sporten na het zien van de triathlon. Aanmoediging tot meer sporten Aandeel Ja 21% Enigszins 17% Nee 60% Ik sport helemaal niet 2% Tabel 7: Aanmoediging tot meer sporten 14

Hoofdstuk 4 Deelnemersprofiel 4.1 Geslacht, leeftijd en herkomst van deelnemers Onder de 796 individuele deelnemers van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 heeft de organisatie (WTC) een onderzoek (n=331) gehouden aan de hand waarvan een profiel geschetst kan worden van de deelnemers. Het deelnemersveld bestaat voor 89% uit mannen, het aandeel vrouwen bedraagt 11%. Kijkend naar leeftijd valt op dat de gemiddelde leeftijd van de deelnemers 42 jaar is, de leeftijdscategorie 45 tot 50 jaar is met 21% het best vertegenwoordigd. Het internationale karakter van het evenement blijkt uit de samenstelling van het deelnemersveld, 73% van de deelnemers komt uit het buitenland. Buurlanden België en Duitsland zijn het best vertegenwoordigd met respectievelijk 16% en 22% van het totaal aantal deelnemers. Qua opleidingsniveau kan gesteld worden dat de deelnemers over het algemeen hoog opgeleid zijn, liefst 31% heeft een afgeronde bacheloropleiding en maar liefst 41% een afgeronde masteropleiding genoten. Deelnemers Aandeel Man 89% Vrouw 11% 18 tot 25 0,5% 25 tot 30 7% 30 tot 35 19% 35 tot 40 14% 40 tot 45 17% 45 tot 50 21% 50 tot 55 14% 55 tot 60 5% 60 tot 65 2% 65 en ouder 0,5% Gemiddelde leeftijd 50 jaar Nederlanders 27% Buitenlanders 73% Duitsland 22% België 16% Engeland 9% Spanje 4% Frankrijk 3% Italië 3% Zweden 2% Overige landen 14 Tabel 8: Deelnemers 15

4.2 Aantal deelnames Voor 76% van de deelnemers is de Ironman Maastricht Limburg 2015 niet het eerste Ironman event (WTC) waaraan wordt deelgenomen. 38% van de deelnemers geeft aan dat het aantal starts vijf of meer heeft bedragen. Deelnemers Aandeel Aantal deelnames aan Ironman Event: 1 e keer 24% 2 e keer 18% 3 e keer 13% 4 e keer 7% 5 e of vaker 20% 10 e of vaker 18% Tabel 9: Deelnemers 4.3 Vervoer, overnachtingen en begeleiders Gezien de diversiteit in nationaliteit van de deelnemers heeft ook onderzoek plaatsgevonden naar facetten die te maken hebben met vervoer, verblijf en met de samenstelling van het gezelschap waarin gereisd werd. De belangrijkste uitkomsten zijn terug te vinden in tabel 10. Deelnemers Aandeel Vervoer: Auto 80% Vliegtuig 16% Overig vervoer 4% Aantal overnachtingen: 0 1% 1 13% 2 18% 3 38% 4 16% 5 of meer 14% Gemiddeld aantal overnachtingen 4 Aantal meegereisde begeleiders: 0 16% 1 19% 2 11% 3 14% 4 7% 5 5% 6 of meer 28% Gemiddeld aantal begeleiders 4 Tabel 10: Deelnemers 16

Maastricht is gastheer geweest voor de deelnemers, begeleiders en bezoekers. In het onderzoek onder de deelnemers is ook gevraagd naar de ervaren gastvrijheid van de stad. 4.4 Gastvrijheidsgevoel door deelnemers In de enquête van het WTC is de deelnemers gevraagd hoe ze de gastvrijheid van Host City Maastricht hebben ervaren. In totaal hebben 336 deelnemers deze vraag beantwoord. Deelnemers Aandeel Tevredenheid: Helemaal ontevreden 4% Enigszins ontevreden 2% Noch ontevreden, noch tevreden 1% Enigszins tevreden 22% Helemaal tevreden 71% Tabel 11: Deelnemers 17

Hoofdstuk 5 Economische impact Met de economische impact van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 worden bedoeld de additionele bestedingen, bestedingen die zonder het evenement niet in het gebied terecht gekomen zouden zijn. Het betreft in dit specifieke geval bestedingen veroorzaakt in Maastricht, het gebied dat afgebakend is. Bij een internationaal topsportevenement als de Ironman Maastricht-Limburg 2015 worden verschillende economische effecten onderscheiden: bestedingen door bezoekers, deelnemers en begeleiders, uitgaven en inkomsten van de organisatie, enzovoorts. In zekere zin zijn het allemaal economische effecten : ze zijn een gevolg van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 voor de economie. De centrale vraag is: welke effecten zijn additioneel en niet het gevolg van een verschuiving van de regionale, of in dit geval de Maastrichtse vraag? 5.1 Wat zijn additionele bestedingen We beschouwen bestedingen pas additioneel als ze aan twee voorwaarden voldoen: Er is een oorzakelijk verband aanwezig met de organisatie van het evenement. Dit betekent dat alleen de bestedingen worden meegenomen van bezoekers, deelnemers, begeleiders, organisatie, mediaprofessionals enzovoort die speciaal voor de Ironman Maastricht-Limburg 2015 naar Maastricht zijn gekomen. In het onderzoek worden de bewoners van Maastricht niet als additioneel gezien, omdat het aannemelijk is dat zij het geld dat zij door het evenement besteden anders ook in Maastricht zouden hebben uitgegeven. Uitgangspunt is, dat indien het evenement op een andere locatie zou zijn gehouden er geen Maastrichtenaren zouden zijn die speciaal daarvoor naar deze andere locatie zouden zijn afgereisd. De uitgaven die we aan het evenement toeschrijven moeten niet teniet gedaan worden door een vermindering in vraag in andere delen van de lokale economie, met andere woorden, er mag geen verschuiving van vraag ontstaan. Een voorbeeld van verschuiving zijn subsidies van provinciale en lokale overheid: als de Ironman Maastricht-Limburg 2015 niet had plaatsgevonden, dan waren de subsidies van de provincie en gemeente waarschijnlijk toch in de lokale economie terechtgekomen. We zien dit als een verschuiving van vraag en derhalve worden deze uitgaven niet meegeteld als additioneel. 5.2 Bezoekers, overnachtingen en bestedingen De economische impact van de bezoekers wordt bepaald door het aantal additionele bezoekers te vermenigvuldigen met de gemiddelde uitgaven per persoon. Op vergelijkbare wijze wordt het aantal overnachtingen bepaald, nu aan de hand van de gemiddelde verblijfsduur. Voor zowel het vaststellen van het aantal overnachtingen als voor het vaststellen van de totale economische impact is het aantal bezoekers essentieel. 5.3 Additionele bezoeken en bezoekers Personen van buiten Maastricht die bij de Ironman Maastricht-Limburg 2015 aanwezig zijn, worden als additioneel aangemerkt als zij zonder het evenement niet in Maastricht waren geweest. Tijdens de faceto-face interviews krijgen de bezoekers de volgende vraag voorgelegd: Als de Ironman niet had plaatsgevonden in Maastricht, was u dan vandaag toch in Maastricht geweest?. Respondenten, van 18

buiten Maastricht, die hierop instemmend op gereageerd hebben worden niet tot de additionele bezoekers gerekend. De bestedingen van deze groep mensen zouden waarschijnlijk ook zonder het evenement in Maastricht terecht gekomen zijn. Alle andere bezoekers van buiten Maastricht zijn speciaal voor het evenement naar Maastricht afgereisd en zijn, evenals hun uitgaven, additioneel. Van de bezoekers was 32% afkomstig uit Maastricht zelf, bezoekers die als niet additioneel geteld worden. Deze bezoekers beschouwen we als niet additioneel omdat, wanneer het evenement op een andere plek gehouden zou zijn, waarschijnlijk niet naar het evenement afgereisd zouden zijn. In totaal kan 44% van de bezoekers als additioneel beschouwd worden hetgeen neerkomt op zo n 10.500 bezoekers. Bezoekers, totaal en additioneel Totaal Aantal bezoekers 24.000 Aandeel additionele bezoekers 44% Aandeel additionele Nederlandse bezoekers 28% Aandeel additionele buitenlandse bezoekers 16% Aantal additionele bezoekers 10.500 Aantal additionele Nederlandse bezoekers 6.700 Aantal additionele buitenlandse bezoekers 3.800 Tabel 12: Bezoekers, totaal en additioneel 19

5.4 Bestedingen van bezoekers Bij het bepalen van de gemiddelde dagbesteding van de additionele bezoekers is onderscheid gemaakt tussen de Nederlandse en buitenlandse additionele bezoeker. De Nederlandse bezoeker geeft per dag ongeveer 44 euro en de buitenlandse 77 euro uit per dag. Bestedingen aan overnachtingen zijn hierbij niet inbegrepen. De economische impact van de additionele dagbestedingen van de bezoekers komt uit op 587.000 euro. Van de additionele bezoekers is ongeveer een derde door de Ironman Maastricht-Limburg 2015 ook langer in Maastricht gebleven. De Nederlandse bezoekers verlengde hun verblijf gemiddeld met 1 dag en de buitenlandse bezoekers met 2 dagen. Met de aanname dat zij tijdens deze dagen gemiddeld dezelfde bestedingen per persoon deden als tijdens het evenement zijn de additionele bestedingen door een langer verblijf 288.000 euro. De totale additionele dagbestedingen vanuit bezoekers komt daarmee op 875.000 euro. Economische impact tijdens het evenement en door langer verblijf Totaal Aantal additionele bezoekers 10.500 Aantal additionele Nederlandse bezoekers 6.700 Aantal additionele buitenlandse bezoekers 3.800 % additionele Nederlandse bezoekers dat langer verblijft 43% % additionele buitenlandse bezoekers dat langer verblijft 64% Gemiddeld aantal dagen langer van de additionele Nederlandse bezoekers Gemiddeld aantal dagen langer van de additionele buitenlandse bezoekers 0,5 1,2 Gemiddelde dagbesteding additionele Nederlandse bezoekers 44 Gemiddelde dagbesteding additionele buitenlandse bezoekers 77 Totale additionele bestedingen bezoekers 587.000 Totale additionele bestedingen bezoekers door langer verblijf 288.000 Tabel 13: Economische impact tijdens het evenement en door langer verblijf 5.5 Overnachtingen door bezoekers De gemiddelde overnachtingduur van de additionele Nederlandse bezoekers is één nacht, de buitenlandse additionele bezoeker verblijft twee nachten. In totaal bedraagt het aantal additionele overnachters ruim 5.300, deze bezoekers zijn samen goed voor 7.750 overnachtingen. Van de additionele overnachters overnacht 72% in Maastricht hetgeen een additionele economische impact voor de stad oplevert van 216.500 euro. 10% van de bezoekers verblijft in Valkenburg aan de Geul, 15% in overig Zuid Limburg en 3% in het buitenland. 20

Het gemiddelde overnachtingbedrag ligt bij 40 euro per persoon per nacht. Het gaat hier om alle typen accommodaties, dus zowel het verblijf bij vrienden, familie en kennissen als het verblijf in een 5-sterren hotel. In totaal bedragen de additionele uitgaven aan logies 310.000 euro inclusief logies in het buitenland. Economische impact door overnachtingen van bezoekers Totaal % additionele Nederlandse bezoekers dat overnacht 43% % additionele buitenlandse bezoekers dat overnacht 64% Gemiddeld aantal nachten van de additionele Nederlandse overnachter 1,0 Gemiddeld aantal nachten van de additionele buitenlandse overnachter 2,0 Gemiddelde prijs per overnachting 40 Economische impact door overnachtingen voor Zuid-Limburg 301.000 Aandeel Economische impact door overnachtingen voor Maastricht 223.200 Aandeel Economische impact door overnachtingen in overig Zuid-Limburg 46.500 Aandeel Economische impact door overnachtingen in Valkenburg 31.000 Economische impact door overnachtingen in het buitenland 9.300 Tabel 14: Economische impact door overnachtingen van bezoekers 5.6 De totale economische impact van bezoekers voor Maastricht Totale economische impact van de bezoekers Totaal Additionele bestedingen bezoekers 587.000 Additionele bestedingen bezoekers door langer verblijf 288.000 Economische impact door overnachtingen door bezoekers voor Maastricht 223.500 Totale economische impact van de bezoekers voor Maastricht 1.098.500 Tabel 15: Totale economische impact van de bezoekers 21

5.7 Economische impact deelnemers en begeleiding Uit informatie verkregen van Extra Leisure BV en het onderzoek dat het WTC heeft gehouden onder de deelnemers is er een economische impactberekening gemaakt voor de deelnemers en begeleiders. 5.8 Bestedingen door deelnemers en begeleiders Aan de Ironman Maastricht-Limburg 2015 deden in totaal 796 individuele deelnemers mee. Elke individuele deelnemer wordt vergezeld door zijn eigen begeleiders. Uit de enquête die de organisatie onder de deelnemers heeft gehouden (n = 334) blijkt dat elke atleet gemiddeld door vier personen begeleid wordt. Het totaal aantal deelnemers inclusief begeleiders komt uit op 3980 personen. Voor deze groep wordt aangenomen dat als het evenement elders was georganiseerd geen van allen in Maastricht aanwezig zou zijn geweest. De deelnemers en hun begeleiders besteden tijdens hun verblijf gemiddeld 263 euro of te wel 66 euro per dag. Bestedingen deelnemers en begeleiders Totaal Aantal deelnemers 796 Aantal begeleiders per deelnemer 4 Totaal aantal begeleiders 3184 Aantal deelnemers inclusief begeleiders 3980 Aandeel additionele deelnemers en begeleiders 100% Gemiddelde dagbesteding deelnemer en begeleider 66 Economische impact door bestedingen van deelnemers 210.100 Economische impact door bestedingen van begeleiders 840.600 Economische impact door bestedingen van deelnemers en begeleiders 1.050.700 Tabel 16: Besteding deelnemers en begeleiders 22

5.9 Overnachtingen door deelnemers en begeleiders Uit het onderzoek onder de deelnemers blijkt dat deelnemers en hun begeleidingsteams gemiddeld vier nachten in Zuid-Limburg hebben overnacht. 92% van de atleten geeft aan dat hun accommodatie zich binnen een straal van vijf kilometer van het parcours bevond en derhalve wordt dit percentage als additioneel beschouwd. Voor de overnachtingen van deelnemers en begeleiders wordt uitgegaan van de, reeds gehanteerde, gemiddelde prijs van 40 euro per persoon per nacht. Overnachtingen door deelnemers en begeleiders Totaal Aantal deelnemers 796 Aantal begeleiders per deelnemer 4 Totaal aantal begeleiders 3184 Aantal deelnemers inclusief begeleiders 3980 Aandeel additionele deelnemers en begeleiders 92% Gemiddelde prijs per overnachting 40 Economische impact door overnachtingen van deelnemers 117.200 Economische impact door overnachtingen van begeleiders 468.700 Economische impact door overnachtingen van deelnemers en begeleiders 585.900 Tabel 17: Overnachtingen door deelnemers en begeleiders 5.10 De totale economische impact van deelnemers en begeleiders voor Maastricht Totale economische impact van de deelnemers en begeleiders Totaal Economische impact door bestedingen van deelnemers 210.000 Economische impact door bestedingen van begeleiders 840.600 Economische impact door overnachtingen van deelnemers 117.200 Economische impact door overnachtingen van begeleiders 468.700 Totale economische impact van de deelnemers en begeleiders 1.636.500 Tabel 18: Totale economische impact van de deelnemers en begeleiders 23

5.11 Economisch impact door vertegenwoordigers van de pers Het aantal journalisten dat de Ironman Maastricht-Limburg 2015 heeft bezocht bedraagt 63. Van de 63 kwamen er 18 uit het buitenland. De journalisten uit het buitenland verbleven gemiddeld 3 dagen in de stad, de Nederlandse gemiddeld 2 dagen. Van alle mediamedewerkers wordt aangenomen dat ze additioneel zijn, zonder het evenement waren ze niet in de stad aanwezig geweest. Voor de berekening van de economische impact door de mediaprofessionals worden dezelfde bedragen voor dagbesteding en overnachten gehanteerd als voor de additionele bezoekers. Bestedingen en overnachtingen door vertegenwoordigers van de pers Totaal Totaal aantal journalisten 63 Aantal Nederlandse journalisten 45 Aantal buitenlandse journalisten 18 % additionele journalisten 100% Gemiddeld aantal dagen verblijf van de Nederlandse journalisten 2 Gemiddeld aantal dagen verblijf van de buitenlandse journalisten 3 Gemiddelde dagbesteding Nederlandse journalisten 44 Gemiddelde dagbesteding buitenlandse journalisten 77 Gemiddeld aantal nachten van de Nederlandse journalist 1 Gemiddeld aantal nachten van de buitenlandse journalist 2 Gemiddelde overnachtingprijs per persoon per nacht 40 Tabel 19: Bestedingen en overnachtingen door vertegenwoordigers van de pers 5.12 De totale economische impact door vertegenwoordigers van de pers voor Maastricht Totale economische impact door vertegenwoordigers van de pers Totaal Economische impact door bestedingen Nederlandse journalisten 4.000 Economische impact door bestedingen van buitenlandse journalisten 4.200 Economische impact door overnachtingen van Nederlandse journalisten 1.800 Economische impact door overnachtingen van buitenlandse journalisten 1.400 Totale economische impact van de deelnemers en begeleiders 11.400 Tabel 20: Totale economische impact door vertegenwoordigers van de pers 5.13 Economisch impact door VIP s Uit het interview met de organisatie blijkt dat alleen op zondag 2 augustus een aantal VIP s bij het evenement aanwezig zijn geweest. De VIP s waren op uitnodiging van de provincie Limburg, de gemeente Maastricht, sponsoren en organisatie. Uit de gesprekken is gebleken dat het aantal overnachtingen onder de VIP s te verwaarlozen is, zodat gesteld kan worden dat de gemiddelde bezoekduur aan de stad een dag heeft bedragen. De gemiddelde besteding ligt tussen de 80 en 90 euro per VIP per dag. De besteding van de VIP s komen geheel ten lasten van de organisatie, uitgaven voor eigen rekening van VIP s zijn te 24

verwaarlozen. Aangenomen wordt dat de bezoekers die als VIP zijn uitgenodigd geheel additioneel zijn, had het evenement niet in de stad plaats gevonden, dan waren de VIP s er niet geweest. Totale economische impact door VIP s Totaal Totaal aantal VIP s 170 Op uitnodiging van de provincie Limburg 55 Op uitnodiging van de gemeente Maastricht 40 Op uitnodiging van sponsoren, organisatie en overige 75 Gemiddelde verblijfsduur VIP 1 Gemiddelde besteding VIP 85 Totale economische impact van de VIP s 20.800 Tabel 21: Totale economische impact door VIP s 5.14 Economisch impact door vrijwilligers Bij de Ironman Maastricht-Limburg 2015 waren in totaal 1100 vrijwilligers betrokken. De vrijwilligers waren voor een groot gedeelte afkomstig uit Zuid-Limburg maar ook de provincies Noord-Holland Zuid- Holland en Utrecht waren vertegenwoordigd. De vrijwilligers zijn zowel individueel als collectief, het meest via verenigingen, geworven. Het aandeel van de vrijwilligers die via verenigingen geworven zijn bedroeg 60%. De vrijwilligers zijn door de organisatie voorzien van alle faciliteiten, er worden derhalve geen additionele bestedingen van vrijwilligers opgenomen in de berekening van de totale economische impact van het evenement. Door de organisatie is in totaal 15.000 euro uitgekeerd aan verenigingen. Van deze 15.000 euro wordt 9.000 euro als additioneel aangemerkt. 5.15 Economische impact vanuit de organisatie Voor de economische impactberekening van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 is het van belang in kaart te brengen welke uitgaven de organisatie deed in Maastricht en welke inkomsten er uit Maastricht gegenereerd werden. Het saldo van beiden is de netto economische impact vanuit de organisatie. In dit onderzoek zijn de inkomsten en uitgaven stromen van de organisatie (WTC) niet meegenomen, omdat het bedrijfsgevoelige informatie betreft. In tegenstelling tot andere grote evenementen is de Ironman Maastricht-Limburg 2015 niet georganiseerd door een speciaal daarvoor opgerichte stichting maar vanuit het WTC. 25

5.16 Samenvatting economische impact Onderstaande tabel geeft de hiervoor gepubliceerde resultaten kort en bondig weer. De gemeten economische impact van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 voor de stad Maastricht bedraagt 2.776.200 euro. De belangrijkste positieve bijdrage aan de economische impact komt van de deelnemers en hun begeleiders. De economische impact vanuit VIP s en mediaprofessionals is relatief laag. De bijdrage aan de economische impact vanuit de vrijwilligers bestaat uit het bedrag van 9.000 euro dat uitgekeerd is aan de Maastrichtse verenigingen. Met eventuele verdringingseffecten is geen rekening gehouden binnen het onderzoek. Categorie Totaal Totale economische impact van de bezoekers 1.098.500 Totale economische impact van de deelnemers en begeleiders 1.636.500 Totale economische impact door vertegenwoordigers van de pers 11.400 Totale economische impact door VIP s 20.800 Totaal economische impact vrijwilligers 9.000 Totale economische impact vanuit de organisatie -- Totale economisch impact Ironman Maastricht-Limburg 2015 2.776.200 Tabel 22: Economische impact 26

Hoofdstuk 6 Aandacht in de media De media- en communicatiewaarden van evenementen spelen een belangrijke rol bij de keuze een evenement wel of niet naar een bepaalde stad of regio te halen. Evenementen worden steeds vaker ingezet om zowel nationaal als internationaal in de aandacht te brengen. Voor gemeenten en provincie is het daarom belangrijk het volume (hoeveelheid) van de media-uitingen met het daar bijbehorende bereik en de hieraan gekoppelde mediawaarde inzichtelijk te maken. Probleem bij deze onderzoeken is dat ze tijdrovend en daardoor ook duur zijn. Een bijkomend probleem is het toekennen van waarde aan de media-uitingen. Nationaal en internationaal wordt onderzoek gedaan naar methodieken hoe op een objectieve wijze waarde toekenning kan plaatsvinden aan de uitingen. Binnen het onderzoek van de Ironman Maastricht-Limburg 2015 is alleen onderzocht hoe groot het volume van de aandacht is geweest zonder dat daar een waarde aan gekoppeld is. 6.1 Dag- en weekbladen Voor het onderzoek is gekozen voor de belangrijkste nationale kranten en de kranten van Mediagroep Limburg (MGL), de uitgever van de regionale kranten in Limburg. Voor het monitoren van de regionale weekbladen is de keuze gevallen op de weekbladen van A&C Media, dit is de grootste aanbieder van weekbladen in Brabant en Limburg. In de geselecteerde media zijn in de periode 1 december 2014 tot en met 6 augustus 2015 zijn er in totaal 77 persberichten verschenen over de Ironman Maastricht-Limburg 2015. MGL en A&C media waren samen goed voor bijna de helft van het aantal artikelen. Media-aandacht in de dag- en weekbladen Totaal aantal artikelen Dagblad de Limburger/Limburgs Dagblad (MGL) 19 A&C Media 19 NRC 1 Telegraaf 3 Metro Holland 1 Volkskrant 2 AD 3 Overig 29 Totaal 77 Tabel 23: Media-aandacht in de dag- en weekbladen 6.2 Televisie Voor het bepalen van de aandacht op televisie zijn 2 nationale en 4 regionale zenders gevolgd. In totaal is er in de periode vanaf 30 augustus 2014 tot en met 3 augustus 2015 op deze zenders 50 minuten zendtijd besteed aan het evenement. De langste uitzending werd verzorgd door L1 op zondag 2 augustus 2015, deze uitzending was ruim 11 minuten lang. 27