ITU World Triathlon Grand Final Rotterdam 2017 & WK Triathlon voor paratriatleten, beloften, junioren, elite en agegroup-atleten. economische impact

Transcriptie

1 ITU World Triathlon Grand Final Rotterdam 2017 & WK Triathlon voor paratriatleten, beloften, junioren, elite en agegroup-atleten economische impact 1

2 Opdrachtgever: Rotterdam Topsport Onderzoekers: Rik Burger, Kirco Company Egbert Oldenboom, Meerwaarde Community Building Peer reviewer: Noud van Herpen, De Haagse Hogeschool Versie: 23 juli

3 ITU World Triathlon Grand Final Samenvatting Rotterdam was tussen 14 en 17 september 2017 het decor van de ITU World Triathlon Grand Final en de wereldkampioenschappen triathlon voor paratriatleten, beloften (onder 23 jaar), junioren, elite en agegroup-atleten. Het was voor de eerste keer dat de beste triatleten ter wereld in Nederland streden om de wereldtitels op de sprint- en olympische afstand. Een typisch kenmerk van dit evenement was het groot aantal deelnemers (4600) t.o.v. het aantal bezoekers (supporters). Een groot aantal van de bezoekers had ook nog eens een relatie met één van de deelnemers of teams. Verder is opvallend dat 80% van de aanwezigen uit het buitenland afkomstig is. Dit had als gevolg dat alle hotels in Rotterdam gedurende het event vrijwel waren volgeboekt. Het aantal bezoekers uit Rotterdam was relatief laag. In totaal ruim waren er ongeveer aanwezigen (deelnemers, begeleiding, vips, bezoekers, vrijwilligers en organisatie) verspreid over alle dagen, die zo n bezoeken aflegden. Het weer zat gedurende het evenement niet mee en heeft het aantal echte bezoekers (supporters) waarschijnlijk negatief beinvloed en daarmee ook enigzins de impact voor de stad Rotterdam. De aanwezigen beoordelen het evenement positief met een gemiddelde van 7,6. Om de economische impact te bepalen zijn de uitgaven van de volgende groepen bepaald: Bezoekers (incl. coaches, begeleiders, etc); Deelnemers; Organisatie. De totale economische impact is berekend aan de hand van de bestedingen van de bezoekers, vips, deelnemers, vrijwilligers, officials, etc en de organisatie. De totale economische impact bedroeg in het geval van het WK Triathlon ruim 6,1 miljoen euro. Groep Economische impact Bezoekers Deelnemers Organisatie Totaal

4 ITU World Triathlon Grand Final 1. Inleiding Rotterdam was tussen 14 en 17 september 2017 het decor van de ITU World Triathlon Grand Final en de wereldkampioenschappen triathlon voor paratriatleten, beloften (onder 23 jaar), junioren, elite en agegroup-atleten. Het was voor de eerste keer dat de beste triatleten ter wereld in Nederland streden om de wereldtitels op de sprint- en olympische afstand. Voor Rotterdam is 2017 het jaar van de grote toernooien. Naast de ITU World Triathlon Grand Final vond er in maart het WK Shorttrack en in de zomer het EK Voetbal voor vrouwen (WEURO) plaats. De verwachting is dat deze drie evenementen een boost geven aan het imago van de stad Rotterdam. Het evenement was gratis toegankelijk. Alleen op zaterdag konden tickets voor de tribunes bij de Veerhaven worden gekocht. Uit de Havenloods van 22 december 2017: Klap op de vuurpijl was het WK Triathlon. "Qua organisatie best een moeilijk evenement", verklaart Zoethoutmaar. "Toen het werd toegekend, konden we de afsluiting van de Maastunnel en de gewijzigde verkeersstromen nog niet voorzien. Uiteindelijk is het goed verlopen en waren de circa vijfduizend deelnemers en vijftigduizend bezoekers heel tevreden. Ook blije hoteleigenaars in Rotterdam, want er was geen bed meer vrij. Bijzonder van dit evenement is, naast de mooie sportieve resultaten, dat we met dit parcours al het moois van Rotterdam konden laten zien, zoals de skyline met de bruggen en de hoogbouw." Het weer zat gedurende het evenement niet mee en heeft het aantal echte bezoekers (supporters) waarschijnlijk negatief beinvloed. Of er werkelijk vijftigduizend bezoekers (deelnemers, begeleiding, vips, vrijwilligers en organisatie) zijn geweest is lastig aan te tonen door het onderzoek. Vanuit de verzamelde gegevens hebben we getracht een zo goed mogelijke schatting te maken. Uiteindelijk hebben we het aantal deelnemers vastgesteld op 4600 en het aantal aanwezigen (deelnemers, begeleiding, vips, bezoekers, vrijwilligers en organisatie) op De aanwezigen legden zo n bezoeken af gedurende de drie dagen. De opening van het evenement heeft op donderdag 14 september plaatsgevonden. Op vrijdag en zaterdagochtend zijn de relatief kleinere wedstrijden gehouden. Zaterdagmiddag zijn de Elite mannen en vrouwen wedstrijden gehouden. Ondanks het slechte weer waren daar toch nog een redelijk aantal bezoekers. De zondag was echt een dag met veel deelnemers (ongeveer 3900) omdat de diverse leeftijdsgroepen hun wedstrijden hadden in de Olympic Distance (OD) en de Sprint Distance (SD). De prijsuitreiking op zondagavond was de afsluitende activiteit. 4

5 2. Methode 2.1 Inleiding Voor de evaluatie van sportevenementen zijn standaard meetinstrumenten voorhanden, die zijn ontwikkeld door de Werkgroep Evaluatie Sportevenementen (WESP). Toepassing van standaard meetinstrumenten maakt sportevenementen beter vergelijkbaar waardoor een groter leereffect wordt bereikt. Bovendien kan de opdrachtgever de resultaten gebruiken in communicatie uitingen naar (potentiele) sponsors en andere stakeholders van het betreffende evenement en toekomstige evenementen. Het evaluatieonderzoek naar de economische impact van een evenement geeft de (additionele) bestedingen weer in de stad als gevolg van het evenement (WESP, 2010). De economische impact bestaat uit drie onderdelen. Ten eerste de additionele bestedingen van bezoekers. Ten tweede van de deelnemers aan het evenement. Ten derde de additionele bestedingen vanuit de organisatie van het evenement (Oldenboom, 2012). Van het evenement zijn het aantal bezoekers en de kenmerken van deze bezoekers in kaart gebracht. Er wordt een beeld geschetst van wat de bezoekers uitgeven en wat daarmee de economische impact binnen de gemeente Rotterdam op korte termijn is. Hierbij worden ook de overnachtingen meegenomen. De kosten die de organiserende partij, TIG sports, heeft gemaakt om het evenement te organiseren worden vervolgens ook meegenomen in de economische impact. Naast de economische impact is er ook gekeken naar het bezoekersprofiel en zijn er een aantal vragen gesteld over de tevredenheid van de bezoekers. 2.2 Dataverzameling Voor dit onderzoek is één methode ingezet: gestructureerde interviews met bezoekers en een telefonisch interview met de organiserende partij. Het onderzoek naar de economische impact van het WK Triathlon volgt daarmee de richtlijnen zoals die beschreven worden in het Handboek Richtlijnen Economische Impact versie 2.3 van de WESP. Gestructureerde interviews met bezoekers Ten behoeve van dit onderzoek heeft uitgebreid veldwerk plaatsgevonden. Studenten van De Haagse Hogeschool hebben onder leiding van een junior onderzoeker gedurende iedere dag van het evenement, bezoekers, vips, deelnemers, pers en vrijwilligers face-to-face geïnterviewd. Dit heeft geresulteerd in 577 respondenten. De gestructureerde interviews zijn afgenomen door middel van het invullen van de antwoorden op een tablet, smartphone of een papieren vragenlijst. De verzamelde data via ipad of smartphone werd rechtstreeks in de appplicatie Harvest Your Data vastgelegd. De papieren vragenlijsten zijn achteraf ook handmatig in Harvest Your Data vastgelegd. Bij het onderzoek was er sprake van een steekproef. Om de steekproef zo representatief mogelijk te maken is er getracht iedere 10e bezoeker te interviewen. Verder zijn, conform de WESP Richtlijnen, alleen bezoekers van 16 jaar en ouder ondervraagd. Alle dataverzamelaars hebben deze instructie meegekregen. Dit garandeert echter nog niet dat de verzamelde data 100% representatief is. De marge rond de uitkomsten is afhankelijk van het aantal respondenten en de mate van uniformiteit van de antwoorden. De richtlijn van de WESP geeft aan dat er bij een populatie groter dan 5000 personen er minimaal 385 respondenten nodig zijn. Dit aantal is met 577 enquêtes over drie dagen ruimschoots gehaald. 5

6 Openingsavond WK Triathlon De opening van het evenement heeft op donderdag 14 september plaatsgevonden. Er is in overleg met de organisatie afgesproken om geen enquetes af te nemen op die dag. De dagbestedingen van deelnemers, bezoekers en vrijwilligers zouden slechts in geringe mate bijdragen aan de economische impact. Bezoekersaantallen Het bepalen van de bezoekersaantallen voor een meerdaags open evenement zoals de WK Triathlon is niet zo eenvoudig. Het WESP Richtlijnenhandboek Bezoekersaantallen versie 1.0 geeft aan dat ruwe schattingen ongewenst zijn, zeker in combinatie met een economische impact berekening. Aan het onderzoek zijn daarom tellingen toegevoegd. Een onderzoeksbureau heeft samen met de studenten van de Haagsche Hogeschool elk uur gedurende het evenement tellingen uitgevoerd in deelgebieden van het evenemententerrein. In combinatie met het maken van foto s op dezelfde tijdstippen was het de bedoeling om een schatting te maken van het aantal aanwezigen. Helaas bleken de de verzamelde data minder nauwkeurig en niet te gebruiken om te schatten. Om toch tot een onderbouwde schating te komen, is op basis van de enquetes de ratio bepaald tussen de deelnemers en overige bezoekers. Omdat het aantal deelnemers per dag vrij nauwkeurig bekend was, kon met behulp van die ratio het totaal aantal aanwezigen worden bepaald. Op deze manier is tot een onderbouwde schatting gekomen. 2.3 Definities Economische impact Bij elk evenement is een veelheid aan economische effecten denkbaar: bestedingen aan reclame door het bedrijfsleven, overnachtingen door bezoekers, promotie-effecten voor de gemeente, etc. De economische impact heeft betrekking op een deel van deze economische effecten. De economische impact verwijst naar de directe bestedingen van de belangrijkste stakeholders (bezoekers, organisatie, pers, deelnemers en begeleiding) op korte termijn die zonder het evenement niet zouden zijn gedaan (zogenaamde additionele bestedingen). Uitgaven van (lokale) overheden zijn volgens de richtlijn niet additioneel omdat wordt aangenomen dat deze middelen anders op een ander moment ten goede komen aan de betreffende regio (het is een verschuiving van uitgaven in de tijd). Mochten er uitgaven gedaan zijn door de Gemeente Rotterdam buiten de regio dan wordt dit gezien als een negatief effect ten aanzien van de economische impact. Dit omdat aangenomen wordt dat dit bedrag anders wel in de gemeente terecht zou komen. Geld dat in Rotterdam is uitgegeven door de organisatie heeft positief effect op de directe economische impact. Dit omdat is aangenomen dat dit geld anders niet in Rotterdam terecht zou komen. Eventuele (positieve) effecten ten aanzien van regio marketing of city branding, bijvoorbeeld als uitvloeisel van de media-aandacht, zijn niet verdisconteerd. Daarnaast gaan we er in deze rapportage vanuit dat er geen verdringing heeft plaatsgevonden. Additionele bezoekers Additionele bezoekers van het WK Triathlon zijn bezoekers die specifiek voor het evenement naar de regio zijn gekomen. Additioneel voor Rotterdam wil in dit geval zeggen dat men, indien het evenement niet had plaatsgevonden, niet aanwezig zou zijn geweest in de gemeente. Conform de richtlijn Economische Impact is als uitgangspunt genomen dat de 6

7 inwoners van de gemeente Rotterdam die het WK bezoeken niet als additioneel worden beschouwd. De uitgaven van de inwoners van Rotterdam aan het evenement betreffen in dit wetenschappelijk sportonderzoek in veel gevallen een verschuiving van bestedingen in de tijd. De uitgaven van deze groep dragen dus niet bij aan de economische impact. 7

8 3. Impact WK Triathlon Rotterdam Inleiding In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op de bezoekersaantallen en bezoekersprofiel. Ook komt de waardering in de vorm van een rapportcijfer en de tevredenheid van de bezoekers aan bod. Vervolgens is beschreven wat de directe economische impact van de bezoekers is. Dit hoofdstuk wordt afgesloten door een totaaloverzicht van de economische impact van het WK Triathlon. 3.2 Bezoekers en bezoeken Bezoekersaantallen Omdat het niet mogelijk was de bezoekers te tellen of goed te schatten aan de hand van de deeltellingen is het aantal bezoekers uiteindelijk bepaald op basis van de ratio tussen deelnemers en bezoekers. Deze aanpak is te verdedigen, omdat een belangrijk deel van de bezoekers is meegereisd met een specifieke deelnemer. Dit blijkt ook uit de verdeling over herkomstlanden (zie Tabel 4, Herkomst bezoekers naar landen). Het totaal aantal deelnemers over drie dagen was bekend doordat de organisatie een startlijst heeft aangeleverd van alle wedstrijden. Op basis van de, door middel van de enquêtes, verzamelde data kon de deelnemers/bezoekers ratio worden bepaald voor zowel de Nederlandse (factor = 4,8) als de buitenlandse deelnemers (factor = 1,4). Zie ook bijlage II. In tabel 1 is af te lezen dat er in totaal ruim aanwezigen zijn geweest verspreid over alle dagen. Een groot deel daarvan, bestond uit deelnemers. Van alle aanwezigen kwam 80% uit het buitenland. Bezoekers Personen Gemiddeld aantal bezoeken pp 8 Totaal bezoeken Buitenland , Nederland , Deelnemers Buitenland , Nederland 520 2, Totaal Totaal bezoekers+deelnemers Organisatie 750 2, Totaal bezoekers+deelnemers+organisatie Tabel 1, Aantal aanwezigen per dag Alle aanwezigen hebben gezamenlijk ruim bezoeken afgelegd. Basiskenmerken Van de alle bezoekers (incl deelnemers en begeleiding, etc) was 51% man en 49% vrouw, de gemiddelde leeftijd was 43 jaar. Echter dient men er wel rekening mee te houden dat respondenten onder de 16 jaar niet zijn bevraagd omdat zij over het algemeen niet de uitgaven doen. De gemiddelde leeftijd zal in werkelijkheid dus lager zijn geweest dan 43 jaar.

9 Gezelschap Aan de bezoekers is ook gevraagd in welke samenstelling zij aanwezig waren op het WK Triathlon. Van de bezoekers gaf 33% aan dat zij samen met de partner gekomen zijn (zonder kinderen) daarnaast kwam ook nog 12% van de bezoekers met de partner en de kinderen. Het percentage dat het toernooi alleen bezocht is opvallend namelijk 10% (zie tabel 2). Gezelschap Percentage Met partner zonder kinderen 33% Gemengd gezelschap 13% Met overige familie 13% Met partner en kinderen 12% Met vrienden/kennissen 11% Alleen 10% Met school/bedrijf/vereniging e.d. 4% Alleen met kinderen 4% Tabel 2, Gezelschap Herkomst bezoekers In onderstaande tabel is af te lezen dat 7% van de bezoekers uit Rotterdam kwam. Van alle bezoekers kwam 28% uit een andere deel van Nederland. Van de ondervraagde bezoekers kwam 65% uit het buitenland. Herkomst deelnemers en bezoekers algemeen Percentage Buitenland 65% Nederland 28% Rotterdam 7% Tabel 3, Herkomst bezoekers algemeen Van de uit het Buitenland afkomstige bezoekers ziet de verdeling per land eruit zoals in onderstaande tabel. Herkomst deelnemers en bezoekers naar landen Percentage (op basis van enquetes) Ierland 1% Noorwegen 2% Australia 3% Mexico 5% Duitsland 6% België 7% Verenigde Staten 8% Canada 10% Groot-Brittannië 43% Tabel 4, Herkomst bezoekers naar landen Het blijkt dat de verdeling van de bezoekers die van de deelnemers min of meer volgt. Dit is niet verwonderlijk omdat een belangrijk deel van de bezoekers mee reist met een deelnemer. 9

10 Herkomst deelnemers naar landen (op basis van inschrijving data organisatie) Bron: Transition.nl Van de uit Nederland afkomstige bezoekers ziet de verdeling per provincie eruit zoals in onderstaande tabel. De provincies waar de meeste bezoekers vandaan komen zijn Zuid- Holland, Noord-Holland en Utrecht met respectievelijk 60%, 10% en 10%. Herkomst Nederlandse bezoekers per provincie Percentage Zuid-Holland 65% Noord-Holland 10% Utrecht 10% Noord-Brabant 1% Gelderland 5% Groningen 4% Overijssel 1% Drenthe 1% Flevoland 2% Zeeland 0% Limburg 0% Fryslân 0% Tabel 5, Herkomst bezoekers per provincie 10

11 Opleiding De bezoekers van het WK Triathlon zijn hoog opgeleid wat blijkt uit dat 47% van de bezoekers aangeeft dat ze een bachelor hebben afgerond en dat 18% een master (en/of ph.d.) heeft behaald. Opleiding bezoekers Percentage Basisonderwijs 0% Mavo/Havo/VWO 20% MBO 13% HBO 47% Master, ph.d 18% Tabel 6, Opleiding bezoekers Waardering De bezoekers beoordelen het evenement positief. Dat is af te lezen uit tabel 7. De bezoekers geven op alle bevraagde onderwerpen het evenement een 7,3 of hoger. De algemene beoordeling voor het evenement is een 7,6. De waardering ligt wel lager dan bij andere evenementen die eerder zijn gehouden in Rotterdam. Het slechte weer zou hier een rol in kunnen hebben gespeeld. De locatie krijgt de laagste beoordeling. Onderwerp Cijfer Algemeen voor het evenement 7,6 Belevenis 7,7 Beoordeling locatie 7,3 Beoordeling Rotterdam als sportstad 7,5 Tabel 7, Beoordeling evenement In tabel 8 is te zien dat de meeste bezoekers wielrennen, voetbal, zwemmen en atletiek het hoogste beoordelen op welke sport ze het meest bij Rotterdam vinden passen. Tabel 8, Welke sport past bij Rotterdam 11

12 3.3 Bestedingen Om de economische impact te bepalen berekenen we de uitgaven van de volgende groepen: Bezoekers (incl. begeleiders, etc) Deelnemers; Organisatie Voor dit specifieke evenement maken we geen losse berekeningen voor de pers en voor de VIP gasten. Deze zijn namelijk meegenomen in de inkomsten en uitgaven van de organisatie. De hotelovernachtingen van de deelnemers zitten in de uitgaven en inkomsten van de oganisatie. In de deelnemersfee zijn de overnachtingen meegenomen. Er moet daarom een correctie worden uitgevoerd op de berekening van de economische impact van de overnachtende deelnemers. De uitgaven aan overnachtingen voor deze groep is op 0 gesteld. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de totale economische impact van het evenement. Er wordt geen rekening gehouden met een mogelijk verdringseffect dat heeft plaatsgevonden omdat alle hotel kamers in Rotterdam waren geboekt. Een negatieve effect dat kan hebben plaatsgevonden is dat toeristen niet naar Rotterdam zijn gekomen omdat er geen kamers meer beschikbaar waren. In de komende paragrafen wordt per groep toegelicht wat de economische impact was Bezoekers bestedingen In totaal zijn er bezoeken afgelegd door ruim bezoekers, waarvan 73% bestond uit bezoekers uit het buitenland. Van de buitenlanders bleef het merendeel (88%) overnachten, gemiddeld 3,9 nachten. Er zijn in totaal additionele nachten in Rotterdam doorgebracht door met name buitenlandse bezoekers. Buitenlandse overnachters waren qua economische impact veruit de belangrijkste groep. Zij gaven gemiddeld 67,24 per person uit overdag en 80,60 aan logies. Nederlandse dagbezoekers gaven gemiddeld 22,20 per persoon per dag uit. Bezoekers bestedingen overnachters dagbezoekers totaal Buitenlanders Nederlanders Totaal Tabel 9, Totale uitgaven bezoekers additionele overnachters en dagbezoekers De totale economische impact van de bezoekers bedraagt 2,1 mln. Verder is te zien dat slechts een klein deel is uitgegeven door dagbezoekers. 12

13 3.3.2 Deelnemers bestedingen In totaal waren er ongeveer 5250 deelnemers. Op vrijdag en zaterdag waren er ongeveer 300 deelnemers per dag. Op zondag ongeveer 4650 deelnemers. Deelnemers bestedingen overnachters dagbezoekers totaal Buitenlanders Nederlanders Tabel 10, Totale uitgaven deelnemers additionele overnachters en dagbezoekers De bestedingen aan overnachtingen zijn niet meegenomen, omdat die reeds opgenomen zijn in de deelnemersbijdrage?. Deelnemers blijken gemiddeld 150 per persoon per dag uit te geven, wat een hoog bedrag is in vergelijking tot andere evenementen. De totale economische impact van de deelnemers bedraagt 2,1 mln. Ook hier is te zien dat slechts een klein deel is uitgegeven door dagbezoekers Organisatorische bestedingen Om de economische impact van de organisatie van het evenement in te schatten is aan TIG sports gevraagd om de inkomsten en uitgaven van de organisatie inzichtelijk te maken. De totale begroting van het evenement bedroeg 3,2 miljoen euro en in de onderstaande tabellen is inzichtelijk gemaakt waar de inkomsten van vandaan komen en waar zij vervolgens bestedingen hebben gedaan. In tabel 11 staan de inkomsten van TIG sports per categorie in kolom 2. In derde kolom is te zien welk deel hier van als Rotterdams is gelabeld. In deze tabel is ook te zien dat ongeveer 3,6% van de inkomsten afkomstig was vanuit Rotterdam. Iets minder dan de helft van dit bedrag is afkomstig van de overheid (VWS en gemeente Rotterdam). Verder is een groot deel van de inkomsten afkomstig van de deelnemers bijdrage. Inkomsten 13 Totale inkomsten Waarvan afkomstig uit Rotterdam NTB Sponsoring Toeleveranciers Overheid Deelnemers bijdrage Overig Totaal Tabel 11, Inkomsten TIG sports uit Rotterdam. In tabel 12 is weergegeven waar TIG sports gedurende de organisatie van het evenement geld aan heeft uitgegeven. Dit is opgesplitst in uitgaven totaal en in Rotterdam. Voor de berekening van de economische impact is enkel de uitgave in Rotterdam van belang. Hier is te zien dat TIG sports euro heeft uitgegeven in de gemeente Rotterdam. Dit is een

14 positief effect aangezien dit geld is wat vanuit Amsterdam (vestiging TIG Sports) naar Rotterdam gaat. Uitgaven Totaal in Rotterdam Algemeen Media & communicatie Sponsorfinding Hospitality Wedstrijd organisatie Kaartverkoop ICT & Transport Hotelovernachtingen Catering Organisatie Totaal Tabel 12, Uitgaven in Rotterdam door TIG sports. In tabel 13 is vervolgens te zien wat de economische impact van de organisatie was. Er is euro uitgegeven in Rotterdam, echter is ook euro van Rotterdam naar TIG Sports gegaan. In het totaal is er dan euro meer uitgegeven in Rotterdam dan dat er afkomstig was vanuit de stad. Geld van Rotterdam naar TIG sports (zie tabel 11) Geld uitgegeven in Rotterdam door TIG sports (zie tabel 12) Economische Impact door de organisatie Tabel 13, Economische impact door de organisatie van het WK Triathlon. 14

15 3.4 Totale economische impact De totale economische impact wordt berekend aan de hand van de bestedingen van de bezoekers, pers/media, vrijwilligers en de organisatie. De totale economische impact bedroeg in het geval van het WK Triathlon ruim 6,1 miljoen euro. Zie tabel 14 voor een verdeling over de verschillende posten. Groep Economische impact Bezoekers Deelnemers Organisatie Totaal Tabel 14, Totale economische impact 15

16 Bijlage I - Vragenlijst WK Triathlon 2017 Rotterdam Vragenlijst WK Triathlon 2017 Rotterdam: Economische impact. Welkom bij de vragenlijst over de economische impact van dit evenement. Deze enquête wordt uitgevoerd door de WESP in opdracht van de organisatie, Rotterdam Topsport en De Haagse Hogeschool. 1. U bent: Bezoeker op eigen initiatief Bezoeker op uitnodiging van sponsor of organisatie (VIP) Deelnemer Vertegenwoordiger van pers/media Begeleider of coach van deelnemer Vrijwilliger Anders, namelijk: 2. Woont u in Nederland? Ja Nee ga naar vraag 4 3. Wat zijn de vier cijfers van uw postcode? Ga naar vraag 5 4. Uit welk land komt u? Duitsland België Groot-Brittannië Verenigde Staten Anders, namelijk: 5. Als dit evenement niet had plaatsgevonden in Rotterdam, was ik vandaag toch in Rotterdam geweest: Waarschijnlijk wel Waarschijnlijk niet ga naar vraag 8 Weet niet/hangt ervan af ga naar vraag 8 6. Bent u voor of na het WK Triathlon langer in Rotterdam gebleven? Ja Nee ga naar vraag 8 Rotterdam is mijn woonplaats ga naar vraag 8 7. Hoeveel langer?.. uur.. dagen 16

17 8. Hoelang bent u van plan vandaag op dit evenement aanwezig te zijn?.. uur.. minuten 9. In welk gezelschap bent u hier? Alleen Met partner zonder kinderen Met partner met kinderen Alleen met kinderen Met overige familie Met vrienden/kennissen Met school/bedrijf/vereniging e.d. Gemengd gezelschap bijv. familie, vrienden, collega s Anders 10. Uit hoeveel personen bestaat uw gezelschap (inclusief uzelf)? personen 11. Hoeveel kinderen t/m 16 zijn er in uw gezelschap? kinderen 12. Overnacht(te) u tijdens het evenement ergens anders dan op uw vaste woonadres? Ja, ik overnacht(te) ergens anders Nee, ik overnacht(te) thuis ga naar vraag Waar en hoe vaak overnacht u? overnachtingen in Rotterdam overnachtingen elders in Nederland 14. In welke type accommodatie overnacht u? Bij vrienden/familie/kennissen ga naar vraag 17 Bed & Breakfast Hotel 0 3 sterren Hotel 4 5 sterren Appartement/AirBNB Bungalowpark Camping Anders 15. Wat is de prijs van 1 overnachting? Euro 16. Op hoeveel personen heeft deze overnachtingsprijs betrekking? personen 17

18 17. Welk dag of dagen van het WK Triathlon heeft u bezocht of gaat u bezoeken? Vrijdag 15 september Zaterdag 16 september Zondag 17 september 18. Wat is vandaag voor u van toepassing? Ik doe alleen uitgaven voor mijzelf Ik betaal ook voor een ander/anderen Ik betaal niets, iemand anders betaalt voor mij ga naar vraag 21 Ik geef vandaag niets uit en evenmin doen anderen dat voor mij ga naar vraag Voor hoeveel personen (inclusief uzelf) doet u uitgaven? personen 20. Nu vragen wij u naar bedragen (Euro s) die u VANDAAG denkt uit te geven en alleen in de gemeente Rotterdam. Geef de bedragen voor het aantal personen dat u hiervoor heeft aangegeven. Uitgegeven in Rotterdam 1. Eten & drinken 4. Winkelen 2. Merchandising/souvenirs 5. Parkeergeld 3. Bus/tram/metro 6. Overige uitgaven (geen overnachting) Indien u niet weet wat in te vullen in de bovenstaande tabel, kunt u een schatting geven van een maximaal bedrag (zonder overnachting) wat u vandaag denkt uit te geven in Rotterdam: Euro Welk cijfer geeft u dit evenement? (1= zeer slecht en 10=uitmuntend) Met welk vervoersmiddel heeft u de meeste km ers afgelegd om naar dit evenement te komen? Auto/motor Trein Bus/tram/metro Taxi (Brom)Fiets/scooter Boot Lopend Anders, namelijk 18

19 23. Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Geen onderwijs Basisonderwijs Middelbare school (VMBO, HAVO, VWO) Beroepsonderwijs (LBO, MBO) Hoger onderwijs (HBO/Bachelor Universiteit) Master/Ph.D. (Universiteit) Anders 24. Wat is uw geboortejaar? 25. Hoe beoordeelt u het WK Triathlon als belevenis? (1= zeer slecht en 10=uitmuntend) Hoe beoordeelt u deze locatie als (sport)evenementenlocatie? (1= zeer slecht en 10=uitmuntend) Hoe beoordeelt u Rotterdam als (top)sportevenementen stad? (1= zeer slecht en 10=uitmuntend) Hoeveel (top)sportevenementen heeft u sinds januari 2016 in Rotterdam bezocht? (inclusief dit WK Triathlon) 29. Welke sporten vindt u typisch bij Rotterdam passen? (Maximaal 3 antwoorden omcirkelen) Atletiek Basketbal Beachvolleybal Boksen Golf Handbal Hippische sporten Hockey Honkbal Judo Karate Korfbal Roeien Rugby Schaatsen Schaken Tennis Turnen Voetbal Wielrennen Zwemmen 30. Wat is uw geslacht? Man Vrouw Namens de WESP, Rotterdam Topsport en De Haagse Hogeschool bedankt voor het invullen! 19

20 Bijlage II - Aantal bezoekers Voor het bepalen van de bezoekersaantallen zijn drie methoden beschikbaar: - controleren - tellen - schatten De Richtlijnen maken onderscheid tussen gecontroleerde en vrije toegankelijkheid van een evenement. Bij een vrij toegankelijk evenement vervalt de optie controleren. Voor een meerdaags evenement op een buitenlocatie met meerdere event locaties geven de Richtlijnen aan dat een schatting is toegestaan. Tellen is dan niet nodig. Voor het schatten van de aantallen bezoekers kunnen de volgende primaire en secundaire methodes worden ingezet: - deeltellingen, gedurende (een) bepaalde periode(s) tellen van bezoekers (daarna extrapoleren) (p) - luchtfoto s van het evenemententerrein en bezoekers tellen (p) - gsm masten (s) - marktonderzoek (s) - openbaar vervoer tellingen (s) - cijfers van leveranciers op locatie (catering, beveiliging, etc.) (s) - cijfers van leveranciers niet op locatie (hotels, horeca-ondernemers, detailhandel, etc.) (s) Voor een betrouwbare schatting dient minimaal gebruik te worden van twee verschillende methodes afkomstig uit drie groepen (deeltellingen, bezettingsgraad-toets en secundaire schattingsmethodes). Ook voor de WK Triathlon gold dat tellen vanwege de uitgestrektheid van het terrein en het ontbreken van toegangspporten vrijwel onmogelijk was. Ook was duidelijk dat er geen secundaire methode kon worden ingezet. Ook de bezettingsgraad-toets kan niet worden gebruikt omdat geen maximale capaciteit van het evenemententerrein kon worden bepaald. Voorafgaand aan het event is met onderzoeksbureau AMA een deeltellingen aanpak uitgewerkt om uiteindelijk toch tot een meer onderbouwde schatting te kunnen komen. 20

21 Het evenementen gebied is hiervoor opgedeeld in 6 gebieden (zie figuur 1). Ieder gebied is vervolgens opgesplitst in kleinere sectoren (zie figuur 2). Per gebied werden gedurende het evenement elk uur 1 of 2 sectoren geteld. Figuur 1 De gebieden werden ook meerdere keren per dag beoordeeld op drukte (druk, gemiddeld, niet druk) en zijn foto s gemaakt zodat ook een visuele toetsing plaats kon vinden. Figuur 2 Het totale terrein is in twee delen gesplitst, zodat per gebied een verantwoordelijke supervisor kon worden ingezet. Per gebied waren naast de supervisors telkens twee extra tellers. 21

22 Deze aanpak leek vooraf geschikt omdat werd verwacht dat bezoekers eerst het zwemmen, dan het fietsen en daarna het lopen zou bezoeken. Achteraf bleek deze aanpak niet waterdicht genoeg om tot een goede inschatting te komen, omdat onvoldoende duidelijk was of het dezelfde bezoekers waren die geteld werden, of dat er een zekere verversing plaatsvond. Omdat het niet mogelijk was de bezoekers te tellen of goed te schatten aan de hand van de deeltellingen is het aantal bezoekers uiteindelijk bepaald op basis van de ratio tussen deelnemers en bezoekers. Het totaal aantal deelnemers over drie dagen was bekend. Op basis van de, door middel van de enquêtes, verzamelde data kon de deelnemers/bezoekers ratio worden bepaald voor zowel de Nederlandse (factor = 4,8) als de buitenlandse deelnemers (factor = 1,4). 22