- 1/5 Ons provinsje fryslân postbus 20120 8900 hm leeuwarden tweebalcsmarkt 52 telefoon: (058) 292 59 25 telefax: (058) 292 51 25 1 1 Provinciale Staten van Fryslân www.fryslan.nl provincie@fryslan.nl www.twitter.com/provfryslan Leeuwarden, 30 mei 2013 Verzonden, 1 8 JUNI 2013 Ons kenmerk : 01060847 Afdeling : Kennis en Ekonomy Behandeld door : Meine van Dam / (058) 292 59 52 of m.k.vandam@fryslan.nl Uw kenmerk Bijlage(n) Onderwerp : Voortgangsrapportage inzet provincie op vraagstukken van de arbeids markt Geachte Statenleden, Door middel van deze brief willen wij u informeren over de inzet die wordt gepleegd op de vraagstukken van de arbeidsmarkt. In het actieplan economie en arbeidsmarkt als vastge steld in de GS vergadering van 27 november 2012, en ter kennisname voorgelegd aan PS, zijn de activiteiten benoemd waarop de provincie inzet pleegt. In deze brief informeren wij u over de voortgang inzake de meest belangrijke en actuele activiteiten uit het actieplan. De activiteiten zijn: Bestuurlijk platform economie en arbeidsmarkt. De provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden werken nauw samen in het bestuurlijk platform economie en arbeidsmarkt met als doel de regionale economie te versterken vanuit het perspectief van de arbeidsmarkt. In het platform worden de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt besproken met vertegenwoordigers van de Friese gemeenten (sociale zaken en economische zaken), het UWV Werkbedrijf, het onderwijsveld (mbo- en hbo), bedrijfstak vertegenwoordigers en vakbondsvertegenwoordigers. Vanuit het platform worden voorstellen gedaan om nieuwe (gezamenlijke) activiteiten te initiëren die als doel hebben vraag en aan bod in de provincie beter op elkaar af te stemmen. De uitvoering van projecten wordt belegd bij het coördinerend platform. - kenmerk: 01060847
Een concreet project voorkomend uit het platform economie en arbeidsmarkt is de inventari satie van de ontwikkelingen in de procesindustrie. Er is op initiatief van de provincie een werkgroep opgericht met partijen als ROC Friese Poort, ROC Friesland College, Nordwin College, UWV en gemeenten om een inventarisatie te maken naar de personeelsbehoefte in de procesindustrie (zowel voedingsmiddelensector als mechanische sector). Uit een snel onderzoek blijkt dat er amper vacatures gemeld zijn bij het UWV en de gemeenten, maar dat het op korte en middellange termijn wezenlijk zal gaan veranderen. Zie ontwikkelingen bij FrieslandCampina (uitbreiding) en Aware/Fonterra (nieuwe vestiging). Om inzage te krijgen in de personeelsbehoefte (kwantitatief en kwalitatief) op korte en middellange termijn wordt een inventarisatie gehouden bij de Friese bedrijven in de procesindustrie. Hiervoor zullen de accountmanagers van het UWV en gemeenten de bedrijven op basis van een quick scan persoonlijk gaan interviewen. Zo wordt een totaalbeeld verkregen van de vacatures die op korte en middellange termijn gaan ontstaan. Op basis van deze inventarisatie wordt een plan van aanpak aan de bedrijven gepresenteerd voor het starten van een wervings- en selectietraject voor de desbetreffende vacatures. De uitkomsten uit de inventarisatie zullen in juni bekend zijn. Een ander project uit het platform economie en arbeidsmarkt is een Friese arbeidsmarktanalyse. Er zal meer inzicht moeten komen in de toekomstige arbeidsmarkt-ontwikkelingen bij sectoren. Relevante vragen zijn: Hoe ontwikkelt de behoefte naar personeel zich, reke ning houdend met de vervangings- en uitbreidingsvraag. Waar liggen de toekomstige be hoeften naar personeel gezien de vergroening en de vergrijzing. De arbeidsmarktonder zoeken van de sectoren zullen als leidraad dienen bij het komen tot een goed overzicht. Te vens is het nodig meer inzicht te krijgen in de leerlingenstromen binnen het Friese onderwijs alsmede in de ontwikkeling van de bestanden bij UWV en gemeenten. Deze stroomcijfers geven een beeld hoe de instroom op de arbeidsmarkt zich gaat ontwikkelen. Met deze infor matie kunnen knelpunten zichtbaar worden gemaakt en initiatieven worden ontplooid om tijdig op de mismatch op de arbeidsmarkt in te spelen. Medio 2013 zal de analyse gereed zijn. Door de samenstelling van het bestuurlijk platform (en coördinerend platform) ontstaat een dynamiek van partijen die elkaar steeds meer en beter weten te vinden. De lijnen om met elkaar te communiceren worden steeds korter en de afstemming onderling neemt toe. Dit is een grote winst omdat het voor de provincie overzichtelijker wordt welke partijen waarvoor verantwoordelijkheid dragen en het effectiever wordt om beleid en taken van partijen met elkaar te verbinden. Dit is een grote winst in deze economische zware tijden. De huidige vraagstukken op de arbeidsmarkt zijn vooral het inspelen op de toenemende jeugdwerkloos heid (zie onder), het (toekomstige) tekort aan geschoolde vakmensen, het behoud van ge schoolde vakmensen, het inspelen op het tekort aan stages en leerbanen en het beperken van het uitval in het onderwijs. Inzet op stimulering jeugdwerkgelegenheid. In het huidige economische klimaat staat de werkgelegenheid zwaar onder druk. Veel bedrijven moeten noodgedwongen inkrimpen of zelfs in zijn geheel de deuren sluiten. De bouwsector is hiervan het prominente voorbeeld. Onder invloed van deze recessie neemt de vraag naar arbeid op dit moment af. Het aantal banen neemt af en de vacatures die er zijn betreffen hoofdzakelijk de vervangingsvraag. Van uitbreidingsvraag is momenteel amper of geen sprake. De werkloosheid neemt toe waardoor het aanbod aan werkzoekenden rui mer wordt. Er is grote bezorgdheid over de relatief sterke toename van de werkloosheid on -2/5 Ons kenmerk: 01060S47
provincie fryslân çfj der jongeren tot 27 jaar. In een jaar tijd is de werkloosheid onder jongeren in Fryslân met 36% toegenomen. Deze stijging komt niet alleen doordat jongeren hun baan verliezen maar meer omdat de categorie schoolverlaters niet aan het werk komt. Deze ontwikkeling moet serieus genomen worden omdat hierdoor het gevaar ontstaat van een verloren generatie. Gelet op deze ernstige en niet gewenste ontwikkeling wil GS nog in 2013 een bedrag van 2,1 miljoen euro beschikbaar stellen voor het initiëren van projecten ter stimulering van de werkgelegenheid onder jongeren in Fryslân. Projecten waarvoor de middelen worden ingezet zijn onder andere het creëren van werkervaringsplaatsen. Daarbij wordt in eerste instantie ge dacht om deze jongeren een werkervaringsplaats aan te bieden in de bedrijfsvoering van de provinciale Organisatie en in de bedrijfsvoering van samenwerkingspartners als gemeenten, Wetterskip en onderwijsinstellingen. De provincie zal specifiek optreden als regisseur om afspraken te maken met de samenwerkingspartners inzake de besteding van de middelen. Bij het opzetten van dit initiatief zal worden aangehaakt bij bestaande regionale initiatieven. Met de inzet van de provincie en andere partijen als gemeenten en het onderwijsveld kan in gezamenlijkheid worden ingespeeld op het toeleiden van vooral laag opgeleide jongeren naar de arbeidsmarkt. Naast de bijdrage van de provincie kunnen ook de gemeenten en het onderwijsveld middelen inzetten (landelijk gaat het om 50 miljoen euro) die zij verkrijgen van het kabinet in het kader van de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Met deze partijen zal overleg worden gepleegd over de wijze waarop in gezamenlijkheid de middelen kunnen wor den ingezet. Dit om een maximaal rendement van de provinciale inzet te waarborgen. Het stimuleren van werkgelegenheid onder jongeren kent derhalve een integrale aanpak. Bijdrage aan het nationale Techniekpact. In het regeerakkoord is de ambitie geformuleerd om met bedrijfsleven en onderwijs een TechniekPact 2020 te realiseren. Met dit TechniekPact wil men het (toekomstige) tekort aan technisch geschoolde mensen terugdringen. Daartoe worden door de landelijke overheid acties in gang gezet met de stakeholders: bedrijfsleven, onderwijs, werknemersorganisaties en (semi-)overheden. Naast dit landelijke initiatief zijn ook de regionale partijen benaderd om mede invulling te geven aan het nationale TechniekPact. Dit gebeurt in vijf regio s in Neder land. Noord Nederland is één van de regio s, de provincies Drenthe, Groningen en Fryslân. De provinciebesturen is gevraagd voor de regio Noord-Nederland het initiatief te nemen om een bijdrage te formuleren aan het landelijke TechniekPact. Dit dient te geschieden voor 1 mei 2013. De bijdrage dient SMART geformuleerd te worden aan de hand van drie actielij nen te weten: - kiezen voor techniek; - leren in de techniek; - werken in de techniek. De drie provincies zijn in gesprek gegaan met de stakeholders uit de regio, namelijk werk geversorganisaties, werknemersorganisaties, onderwijs (vmbo, mbo en hbo) en gemeenten. Deze inventarisatie heeft geleid tot een Noordelijke techniekagenda die deel zal gaan uit maken van het nationale TechniekPact. Alle partijen onderkennen daarmee de noodzaak dat er tijdig ingespeeld moet gaan worden op het toekomstige tekort aan technisch geschoolde vakmensen. Hiervoor is het nodig dat er extra activiteiten worden ontplooid. Erkend wordt tevens dat er in de Noordelijke provincies al veel wordt georganiseerd om het imago van techniek te verbeteren en de instroom in techniekopleidingen te bevorderen. - 3 / 5 - Ons kenmerk: 01060347
Ons blematiek van het tekort aan technisch geschoolde vakmensen en heeft de wil hieraan ge onderwijsveld (vmbo en mbo), de acht technische sectoren en de provincie Fryslân samen j -1 bedrijfsleven in Fryslân daadwerkelijk een feit. Men onderkent gemeenschappelijk de pro- 1) ken. De provincie heeft aan het project een financiële bijdrage geleverd en heeft tijdens de monitoring van het driejarige project zitting in de stuurgroep. Met dit project wordt de samen werking tussen het onderwijsveld (ook onderling) en de technische opleidingsfondsen/ mee wordt gedoeld op het project Technisch Beroepsonderwijs in Fryslân. Hierin werken het Voor Fryslân geldt daarbij dat er in de provincie al een soort TechniekPact is opgezet. Daar om de instroom in het technisch onderwijs in de provincie te verhogen en de uitval te beper 4 / 5 - kenmerk: 01060847 menwerking van partijen teneinde nog betere resultaten te boeken. De huidige tijd vraagt nomie en arbeidsmarkt omdat hierin bestuurders van diverse organisaties participeren die hier ook om. Daarom is de provincie blij met het inrichten van het bestuurlijk platform eco Het accent in 2013 zal komen te liggen op het bewerkstelligen van een nog effectievere sa krachtdadige rol spelen bij het inspelen op vraagstukken van de arbeidsmarkt. Tot dusver is Rol provincie de huidige werkwijze en aanpak afdoende om adequaat op de ontwikkelingen op de ar beidsmarkt in te spelen. Het is niet de taak van de provincie om rollen over te nemen op die deel van het netwerk zijn ook collega s van de provincies Groningen en Drenthe. vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, het onderwijsveld, UWV en gemeenten. Onder netwerk van partijen waarmee wordt gecommuniceerd en samengewerkt. Het betreft vooral Fryslân respecteren de provincie als partner in haar huidige rol. Er is inmiddels een groot taakgebieden waarvoor andere partijen verantwoordelijkheid dragen. De organisaties in De provincie Fryslân kan met de inzet van menskracht (1 fte) en een bescheiden budget een 2012 is de eindversie van het plan van aanpak vastgesteld en dient als basis voor de verde drijfsleven, kennisinstellingen, opleidingsinstituten en overheden in Noord-Nederland. Eind eren van een bruisende kennis- en innovatie infrastructuur, door samenwerking tussen be beroep gedaan op de REP middelen. wordt verwacht in juni van dit jaar. Voor de beoogde subsidie van de provincie wordt een cluster ingediend subsidievoorstel dat in april in GS is behandeld. De besluitvorming door PS De doelstelling van het innovatiectuster is te komen tot een ecosysteem en betreft het cre re ontwikkeling van het innovatiecluster. In maart heeft dit geleid tot een door het innovatie om de ontwikkeling van een ecosysteem uit te werken in een plan van aanpak. baar is met internationaal acterende bedrijven als kennisbron en kennispartner. De provincie notogisch en kennisintensief op de kaart te zetten. Het aantrekken van hoog opgeleid perso met de gemeente Smallingerland en de Provincie Fryslân bezig om de regio innovatief, tech- (ØIII neel voor de regio is daarin één van de concrete doelen. Voor Noord-Nederland is het van grote betekenis dat er een impactvolle en attractieve innovatieve factor in Drachten beschik Een zestal hoogwaardige en innovatieve bedrijven in en rond Drachten zijn in samenwerking Fryslân heeft in samenwerking met de gemeente Smallingerland een opdracht geformuleerd Innovatiecluster Drachten (Technocampus Drachten). trots dat zij hieraan een bijdrage mag leveren. maart ji. Fryslân loopt hiermee landelijk voorop, omdat het Vrij uniek is dat binnen de grenzen zamenlijk te gaan werken. De officiële aftrap van het project heeft plaatsgevonden op 8 van een provincie alle actoren bereid zijn om de samenwerking aan te gaan. De provincie is provinsje fryslân
ook eindverantwoordelijkheid dragen. Alle expertise is nu aanwezig en gebundeld. Verwacht wordt dat de slagkracht hiermee wordt vergroot om in te spelen op de (toekomstige) stukken op de arbeidsmarkt. Alle arbeidsmarktgerichte projecten die in Fryslân tot uitvoering komen passeren het bestuurlijk platform. Hiermee is er overzicht van alle activiteiten en vindt monitoring plaats van de inspanningen en resultaten. De effectiviteit van de samenwerking in Fryslân begint reeds haar vruchten af te werpen (zie projecten in de procesindustrie en de stimulering van de jeugdwerkgelegenheid). Hoogacht vraag CI) Gedepute Staten van Fryslân, 0 J.A. drs. 0. van den Berg, secretaris Bijlsma, loco-secretaris.5/5 Ons kenmerk: 01060847