J AARVERSLAG 2007 O NDERLINGE B OSSEN V ERZEKERING
Bosperceel bij Vierhouten (Veluwe), 19 januari 2007 Foto: Bram van de Biezen
5 S TERKE BAND Veel verzekeraars zijn begonnen als een Onderlinge Waarborg Maatschappij zonder winstoogmerk. Maar bij weinige is er nog steeds een sterke band met de deelnemers. Bij Onderlinge Bossenverzekering maatschappij (OBV) is dat juist een kenmerk. Het verbindende element van een onderlinge waarborgmaatschappij is dat de deelnemers als polishouders samen door de jaren heen het waarborgkapitaal bijeen hebben gebracht. De deelnemers beslissen zelf over de bestemming van het jaarlijkse resultaat van de maatschappij: toevoegen aan de reserve, onttrekken van reserves ten behoeve van schade-uitkeringen of zo mogelijk premierestitutie. Onderlinge Bossenverzekering Maatschappij U.A. Opgericht te Zutphen, 4 februari 1894 Beaulieustraat 22 Postbus 33 6800 LE Arnhem T 026 377 82 05 F 026 443 08 26 E info@bossenverzekering.nl I www.bossenverzekering.nl Raad van Commissarissen drs. O.O. Gorter A.C.J. Bullens R.C. Robbertsen C.F.J. Slager Als boseigenaar behoort u tot een bijzonder soort verzekerden. U ben net als uw medepolishouders sterk verbonden met de natuur, ieder vanuit zijn eigen invalshoek: als eigenaarbeheerder van jarenlang gekoesterd familiebezit, als investeerder in nieuwe natuur, of als recreatieondernemer op een natuur- of bosterrein. Wat u verbindt met andere deelnemers is dat u de specifieke risico s van een boseigenaar herkent en u verzekert bij OBV. Wij willen de band met u, onze deelnemers, benadrukken door u in ons jaarverslag aan het woord te laten en ook onszelf wat meer te laten zien. Daarom vindt u dit jaar een wat uitgebreider profielhoofdstuk dan u gewend bent. En ook ziet het hele verslag er wat toegankelijker uit. Ons doel is onze klanten zo goed mogelijk van dienst te zijn, in de uitvoering van onze kerntaak wij hebben immers verstand van bossen verzekeren maar ook in de informatievoorziening naar u. We wensen u daarom veel leesplezier. Directie OBV Directie ARCADIS Nederland BV drs. M.A. Elbers ir. J. van Gelder mr. M.P. Heiligers VOORWOORD
6 7 I NHOUD A LGEMEEN Voorwoord 5 Algemeen 7 Kerncijfers 9 Raad van Commissarissen 10 Verslag van de directie 14 Profiel 23 Jaarrekening 31 Overige gegevens 39 2007 was het jaar van de schade. De storm Kyrill, die op 18 januari 2007 over Europa trok, liet ook zijn sporen na in het resultaat van OBV. De schade van bijna 900.000 is de grootste in de historie van onze verzekeringsmaatschappij. In heel Nederland kostte de storm naar schatting 300 miljoen. In vier van de afgelopen vijf jaren was er sprake van grote brand-, storm- dan wel sneeuw- of ijzelschade. Het kan niemand meer ontgaan, de klimaatverandering zorgt voor extremere weersomstandigheden. Het risico op stormen brandschade aan bossen neemt toe. De kans is reëel dat deze trend doorzet. Warme en droge zomers geven een verhoogd risico op brandschade; wind, vaak in combinatie met overvloedige regenval, kan leiden tot aanzienlijke stormschade. De premieomzet in 2007 steeg naar 506.000 (+ 2%). De premie voor stormverzekering nam toe met bijna 15%. Daarentegen daalde de premie voor brandverzekering met bijna 5%, mede door de verleende combinatiekorting brand/storm. De uitbreiding van het assurantiepakket met de ijzel- en sneeuwdrukverzekering draagt nog steeds in beperkte mate bij in de premieomzet en genereerde een premie van 12.000 (+ 10%). De totale schadelast over het afgelopen jaar bedraagt ruim 908.000. Hiervan wordt een bedrag van 359.000 terugontvangen van de herverzekeraar Swiss Re. De nettoschadelast voor de Maatschappij bedraagt daarom 549.000. Als gevolg van de grote stormschadelast resteert een technisch resultaat van -/- 468.000. (In 2006 was dat -/- 140.000). Na verrekening van de overige baten en lasten komt het resultaat na belastingen uit op een nadelig saldo van 464.000. Dit verlies is 325.000 groter dan het verlies van het vorige jaar (-/- 139.000). INHOUD ALGEMEEN
8 9 K ERNCIJFERS 2007 2006 2005 2004 2003 Premie (x 1.000) Brand 303 309 319 316 308 Storm 191 175 167 148 138 IJzel 12 11 9 7 6 Totaal 506 495 495 471 452 De verzekerde oppervlakte bleef nagenoeg gelijk ten opzichte van vorig jaar, en bedroeg aan het einde van het verslagjaar 55.361 ha. Het aantal polissen nam met 3% af tot 1.981, voornamelijk door beëindiging na verkoop van kleinere bezittingen. Mede als reactie op de twee jaren met grote stormschades, 2005 en 2007, constateren wij een toename in de vraag naar aanvullende dekking van storm- en ijzel- en sneeuwdrukschade. Voor het jaar 2008 wordt zowel van de premie-inkomsten storm en ijzel als van de premie-inkomsten brand eveneens een beperkte toename van de portefeuille verwacht. De schadeontwikkeling over de laatste jaren en bijbehorende negatieve resultaten voor OBV maken een aanpassing van de premietarieven noodzakelijk. OBV gaat er bovendien van uit dat klimatologische ontwikkelingen in de (nabije) toekomst een verhoogd risico op brand- en stormschades met zich meebrengen. Om over voldoende reserves te beschikken om toekomstige brand-, storm-, ijzel- en sneeuwdrukschades te kunnen vergoeden zijn na een besluit van de deelnemers met ingang van 1 januari 2008 de premietarieven verhoogd. De gemiddelde verhoging bedraagt 8% op de branddekking en 15% op de stormdekking. De resultaten over 2008 zullen, bij uitblijven van grote schades, naar verwachting uitkomen op het niveau van het jaar 2000 en voorafgaande jaren. Schade-uitkeringen (x 1.000) Brand 44 187 1 14 101 Storm 864 49 183 15 38 IJzel 3 109 Totaal 908 239 293 29 139 Resultaat (x 1.000) Technisch resultaat -/- 468 -/- 140 -/- 151 154 21 Overige baten, lasten en belastingen 4 1 54 -/- 16 -/- 10 Resultaat na belasting -/- 464 -/- 139 -/- 97 138 11 Aantal polishouders 1.981 2.039 2.061 2.119 2.165 Verzekerde waarde (x 1 mln) Brand 196 199 198 198 199 Storm 66 64 61 58 49 IJzel 1 1 1 1 1 Totaal 263 264 260 257 249 Verzekerde oppervlakte in ha Brand 55.361 55.558 55.980 55.813 56.772 Storm 24.480 22.487 22.081 20.727 18.469 IJzel 4.060 3.673 3.077 2.196 1.980 Balans (x 1.000) Eigen vermogen 690 943 956 1.015 903 Ledenrekening 1.277 1.548 1.637 1.652 1.548 ALGEMEEN KERNCIJFERS
10 11 Drs. O.O. Gorter (1940), voorzitter Zittingsperiode: 2004-2016 Huidige functie: directeur/mede-eigenaar Landgoed Welna B.V. te Epe Vorige functies: consultant McKinsey & Company; directeur VNU Boekengroep; Informal Investor in Nederland en USA Nevenfuncties: diverse bestuurlijke en adviserende functies in de bos- en houtsector voortvloeiend uit hoofdfunctie A.C.J. Bullens (1949) R AAD VAN COMMISSARISSEN Zittingsperiode: 2005-2017 Huidige functie: manager coöperatieve verzekeringen en innovatie Eureko NV Vorige functies: diverse functies binnen Rabobank Nederland; managing director Interpolis Reinsurance Company Nevenfuncties: diverse bestuurlijke en adviserende functies in de verzekeringssector en rondom klimaat Een Raad van Commissarissen houdt toezicht op de directievoering door ARCADIS. Deze raad bestaat op dit moment uit vier commissarissen. De commissarissen zijn en worden benoemd door de Algemene Vergadering van Deelnemers (de polishouders). Voor het lidmaatschap van de Raad van Commissarissen van OBV is naast bestuurlijke en maatschappelijke ervaring ook achtergrond en kennis relevant. De leden van de huidige raad representeren qua achtergrond en/of werkervaring enkele belangrijke groepen verzekerden binnen OBV: landeigenaren, eigenaren van recreatiebedrijven en gemeenten. Eventueel brengen zij daarnaast specifieke verzekeringskennis mee. Zowel de leden van de Raad van Commissarissen als de directie worden voor benoeming door de Nederlandsche Bank op hun betrouwbaarheid getoetst. De Raad van Commissarissen van OBV bestaat uit de volgende vier leden: R.C. Robbertsen (1948) Zittingsperiode: 2004-2016 Huidige functie: commissaris van de Koningin in de provincie Utrecht Vorige functies: wethouder en locoburgemeester van de gemeente Renswoude; lid Provinciale Staten van de provincie Utrecht; lid Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht, burgemeester van de gemeente Ede Nevenfuncties: diverse bestuurlijke en adviserende functies voortvloeiende uit zijn huidige functie C.F.J. Slager (1950) Zittingsperiode: 2006-2018 Huidige functie: directeur/eigenaar Molecaten (landgoed en recreatiebedrijven) te Hattem Vorige functies: European and Middle East representative of Saudi Research and Marketing Ltd.; juridisch medewerker Nihom Buying office Hongkong/Bangkok; directeur Arronbrook Ltd te Hull (UK); Vernooijs & Slager, fiscaaljuristen/civieljuristen en organisatiedeskundigen; directeur KOVU Koeltechniek Nevenfuncties: diverse bestuurlijke en adviserende taken in de recreatieve en juridische sector RAAD VAN COMMISSARISSEN RAAD VAN COMMISSARISSEN
12 13 Commissarissen en directie vergaderden in het afgelopen jaar samen viermaal. Ten minste eenmaal per jaar wordt er een Algemene Vergadering van Deelnemers gehouden. In deze vergadering wordt rekening en verantwoording afgelegd aan de deelnemers en worden de jaarstukken ter goedkeuring voorgelegd. In 2007 werd de Algemene Vergadering van Deelnemers gehouden op 7 juni in Restaurant De Soester Duinen te Soestduinen. Ten behoeve van de goedkeuring van de premieverhoging per 1 januari 2008 werd er een Bijzondere Vergadering van Deelnemers gehouden op 29 november 2007 in Hotel Haarhuis te Arnhem. B ERICHT VAN DE R AAD VAN COMMISSARISSEN Wij hebben het genoegen u hierbij de door de directie opgestelde en door ons vastgestelde jaarrekening over het boekjaar 2007 aan te bieden. Dit jaarverslag bestaat uit het verslag van de directie, de jaarrekening en overige gegevens. KPMG Accountants B.V. heeft de jaarrekening gecontroleerd en van een goedgekeurde verklaring voorzien. Wij stellen u voor deze jaarrekening goed te keuren. Goedkeuring van de jaarrekening strekt de directie en de Raad van Commissarissen tot decharge voor hun werkzaamheden in 2007. Wij hebben ingestemd met het voorstel van de directie om het negatieve resultaat over 2007 ad 463.505 voor een bedrag van 287.373 ten laste te brengen van de ledenrekening en het restant van 176.132 ten laste van de algemene reserve. In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen viermaal vergaderd samen met de directie. In deze vergaderingen werd onder meer aandacht besteed aan de strategie en het beleid van de onderneming, de beleggingen, de ontwikkeling en de samenstelling van de portefeuille en de financiële resultaten. Daarnaast heeft de raad tweemaal buiten aanwezigheid van de directie van OBV vergaderd. Tijdens deze laatste vergaderingen werd het eigen functioneren en dat van de directie geëvalueerd. De Raad van Commissarissen dankt de directie en medewerkers voor hun werkzaamheden voor OBV in 2007. Arnhem, 13 maart 2008 Namens de Raad van Commissarissen Drs. O.O. Gorter, voorzitter RAAD VAN COMMISSARISSEN RAAD VAN COMMISSARISSEN
14 15 V ERSLAG VAN DE DIRECTIE Ontwikkeling van de portefeuille V ERZEKERDE OPPERVLAKTE NAAR EIGENARENCATEGORIEËN O NTWIKKELING PER EIGENARENCATEGORIE Particuliere eigenaren vormen met 66% nog steeds de belangrijkste categorie verzekerden. Een derde deel hiervan zijn eigenaren met een verzekerd bezit groter dan 200 ha. Ongeveer 10% van het verzekerd areaal is in eigendom van particuliere eigenaren met een relatief klein bezit (kleiner dan 5 ha). Een zesde deel (17%) van de verzekerde oppervlakte behoort toe aan gemeenten. Bijna 10% is in handen van natuurbeschermingsorganisaties. Het overige deel behoort tot de recreatiebedrijven (5%) en de categorie agrarisch (2%), het op landbouwgrond aangelegde areaal nieuw bos. De verdeling van de verzekerde oppervlakte over de verschillende eigenarencategorieën is de afgelopen jaren aan weinig verandering onderhevig. De samenstelling van de portefeuille is door eigendomswijzingen voortdurend aan veranderingen onderhevig. In het verslagjaar is het verzekerd areaal met ca. 197 ha. (0,3%) afgenomen. Dit wordt met name veroorzaakt door afname van het particulier bezit. De categorie particuliere investeerders is per saldo enigszins toegenomen ondanks het verlies (188 ha) door het faillissement van een grote robinia-ontwikkelaar. Door aanpassing van de verzekerde waarde van individuele verzekeringen en uitbreiding van de stormverzekering is de premieopbrengst ten opzichte van het voorafgaande boekjaar toegenomen. V ERZEKERDE OPPERVLAKTE NAAR CATEGORIE VERZEKERDEN S AMENSTELLING PORTEFEUILLE PER EIGENARENCATEGORIE Particulieren (66%) Agrariërs (2%) Gemeenten (17%) NB-organisaties (10%) Recreatie (5%) 2007 2006 opp. (ha) premie* opp. (ha) premie* Particulieren > 200 ha 12.457 96 12.473 93 Middelgrote particulieren 17.825 161 18.074 158 Minimumpremie 4.681 112 4.830 115 Agrariërs 1.231 12 1.261 12 Gemeenten 9.740 50 9.559 47 Natuurbeschermingsorganisaties 5.294 11 5.294 11 Recreatiebedrijven 2.549 42 2.560 38 Investeerders 1.584 22 1.507 21 Totaal 55.361 506 55.558 495 * x 1.000 VERSLAG VAN DE DIRECTIE VERSLAG VAN DE DIRECTIE
16 17 Financieel R ESULTAAT Als gevolg van de grote stormschadelast resteert een technisch resultaat van -/- 467.489 (2006: -/- 140.108). Na verrekening van de overige baten en lasten bedraagt het resultaat -/- 463.505. Dit is 324.812 meer dan het verlies van het vorige jaar (-/- 138.693). Analyse van de resultaten ten opzichte van het voorgaande jaren geeft het volgend beeld: T ECHNISCH RESULTAAT (Bedragen x 1.000) 2007 2006 2005 2004 2003 Baten 526 519 580 559 547 Lasten, excl. schade-uitkeringen -/- 445 -/- 420 -/- 438 -/- 376 -/- 387 81 99 142 183 160 Schade-uitkering -/- 908 -/- 239 -/- 293 -/- 29 -/- 139 Uitkering herverzekering 359 Technisch resultaat -/- 468 -/- 140 -/- 151 154 21 O MZET De premieomzet in 2007 bedraagt 506.826, tegenover 494.911 in 2006. De premie voor stormverzekering nam toe met bijna 15%, daarentegen daalde de premie voor brandverzekering met ruim 5%, mede door de verleende combinatiekorting. De uitbreiding van het assurantiepakket met de ijzel- en sneeuwdrukverzekering draagt nog steeds in beperkte mate bij in de premieomzet en genereerde een premie van 12.450 (+ 10%), met een verzekerde oppervlakte van 4.060 ha. De tegen brand verzekerde oppervlakte bleef nagenoeg gelijk ten opzichte van vorig jaar en bedroeg aan het einde van het verslagjaar 55.361 ha (-/- 0,3%). De tegen storm verzekerde oppervlakte nam sterk toe ten opzichte van het vorige verslagjaar en bedroeg aan het einde van het verslagjaar 24.480 ha (+ 8,9%). Uit de tabel blijkt dat de baten over 2007 licht zijn gestegen. De baten omvatten het saldo van de brutopremie minus premie herverzekering, vermeerderd met de opbrengst uit beleggingen. De bedrijfskosten (excl. schade) zijn ten opzichte van het voorafgaande jaar toegenomen met bijna 6%. De toename wordt met name veroorzaakt door de kosten van de Bijzondere Vergadering van Deelnemers op 29 november 2007 en het afboeken van dubieuze debiteuren. De rentevergoeding op de ledenrekening komt geheel ten goede aan de deelnemers. Over het jaar 2007 is de rentevergoeding vastgesteld op het percentage van 4%. Het rentepercentage is mede afhankelijk van de ontwikkelingen op de rentemarkt en wordt jaarlijks opnieuw door de Maatschappij vastgesteld. P REMIE- ONTWIKKELING (x 1.000) 600 500 400 300 200 100 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Brand Storm IJzel VERSLAG VAN DE DIRECTIE VERSLAG VAN DE DIRECTIE
18 19 W AARBORGKAPITAAL Het waarborgkapitaal bestaat uit het eigen vermogen ( 690.000) en de ledenrekening ( 1.277.000). Door de forse schadelast in 2007 daalde het waarborgkapitaal ten opzichte van vorig verslagjaar met 524.000. Om de gewenste verhouding in stand te houden is het negatieve resultaat over 2007 zowel ten laste gebracht van het eigen vermogen als ten laste van de ledenrekening. Het huidige waarborgkapitaal voldoet aan de vereiste solvabiliteitsmarge. Naast het waarborgkapitaal heeft OBV ter meerdere zekerheid en voor de dekking van grote calamiteiten een herverzekering afgesloten. Enkele jaren geleden is de herverzekering hernieuwd, waarbij de dekking fors is uitgebreid. Het herverzekeringscontract wordt jaarlijks verlengd. De dekking bedraagt nu, gebaseerd op de premieverwachting van 2007, ruim 3,6 mln. Hiermee zijn de continuïteit van OBV en de financiële belangen voor de verzekerden van OBV nog beter gewaarborgd. S CHADEONTWIKKELING OBV ontving in het verslagjaar 254 stormschademeldingen, waarvan 247 als gevolg van de winterstorm Kyrill op 18 januari 2007. Deze schademeldingen hadden betrekking op een totaal beschadigde oppervlakte van 795 ha. De totaal uitgekeerde stormschadevergoeding over 2007 bedraagt 864.412, inclusief schaderegelingkosten en een schadereserve voor een aan het einde van het boekjaar nog in behandeling zijnde schade. Verder werden er dit jaar twee brandschademeldingen ontvangen met een totale schadeoppervlakte van 10,5 ha. De totaal uitgekeerde brandschadevergoeding, inclusief schaderegelingskosten, bedraagt 43.655. De totale schadelast over het afgelopen jaar komt daarmee op 908.067. Hiervan wordt een bedrag van 359.297 terugontvangen van de herverzekeraar Swiss Re. De nettoschadelast voor de Maatschappij bedraagt daarom 548.770. O NTWIKKELING WAARBORGKAPITAAL (x 1000) 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ledenrekening Eigen Vermogen S CHADEBEDRAG (x 1000) 600 500 400 300 200 100 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Conform de verzekeringsvoorwaarden kennen de dekkingen voor storm-, ijzel- en sneeuwdrukschade een maximale uitkering per jaar (uitkeringsplafond). Dit plafond wordt jaarlijks vastgesteld. Dankzij de uitgebreide herverzekeringsdekking, en rekening houdend met een reserve voor brandschade-uitkering, bedraagt het uitkeringsplafond voor storm-, ijzel- en sneeuwdrukschade 3,18 miljoen. Het aandeel van een deelnemer in de ledenrekening is gedurende het deelnemerschap niet invorderbaar. Een eventueel batig saldo van de exploitatie komt de deelnemers toe en wordt uitgekeerd door tegoedschrijving op de ledenrekening ten name van de betrokken deelnemers of in de vorm van premierestitutie. Over het aandeel in de ledenrekening wordt jaarlijks een rente vergoed. Brand Storm IJzel VERSLAG VAN DE DIRECTIE VERSLAG VAN DE DIRECTIE
20 21 B ELEGGINGEN B ESTEMMING RESULTAAT OBV heeft voor haar beleggingsportefeuille een adviesrelatie met de Afdeling Private Banking van de Rabobank. De uitgangspunten van het beleggings beleid zijn: een defensief risicoprofiel met een beleggingshorizon van 5 jaar. OBV streeft daarbij naar een gemiddeld rendement van 5%. Bij een dergelijke rendementsverwachting is een neerwaarts risico van -/- 10% in enig jaar acceptabel. De samenstelling van de beleggingsportefeuille is verdeeld over aandelen (10%-20%), obligaties (75%) en liquide middelen (10%). Door de forse schadelast was OBV in 2007 genoodzaakt om een deel van haar beleggingsportefeuille te verkopen. Op advies van de Rabobank is vervolgens voor ruim 303.000 aan stukken verkocht om het banksaldo mee aan te vullen. Mede hierdoor is de onderlinge verhouding tussen de diverse beleggingscategorieën gewijzigd. Wij constateren dat het positieve directe rendement (couponrente en dividenden) negatief wordt beïnvloed door koersverliezen. Periodiek wordt de portefeuille met de Rabobank geëvalueerd. De totale balanswaarde van de beleggingsportefeuille bedroeg op 31 december 2007 2.115.067, tegenover 2.554.763 eind 2006. B ELEGGINGEN (Bedragen x 1.000) Aan de Algemene Vergadering van Deelnemers wordt voorgesteld om, onder voorbehoud van goedkeuring van De Nederlandsche Bank, het negatieve resultaat over 2007 ad 463.505 voor een bedrag van 287.373 ten laste te brengen van de ledenrekening, en het restant van 176.132 ten laste van de algemene reserve. Dat betekent een onttrekking aan de ledenrekening van circa 18,6%. V OORUITZICHTEN De schadeontwikkeling over de laatste jaren en bijbehorende negatieve resul taten voor OBV maken een aanpassing van de premietarieven noodzakelijk. Onderlinge Bossen Verzekering gaat er bovendien van uit dat klimatologische ontwikkelingen in de (nabije) toekomst een verhoogd risico op brand- en stormschades met zich meebrengen. Om over voldoende reserves te beschikken om toekomstige brand-, storm-, ijzel- en sneeuwdrukschades te kunnen ver - goeden, zijn na een besluit van de deelnemers met ingang van 1 januari 2008 de premietarieven verhoogd. De gemiddelde verhoging bedraagt 8% op de branddekking en 15% op de stormdekking. De resultaten over 2008 zullen, bij uitblijven van grote schades, naar verwachting uitkomen op het niveau van het jaar 2000 en voorafgaande jaren. Obligaties Aandelen Liquide Totaal middelen Balanswaarde per 31-12-2007 1.456 374 285 2.115 in % 69% 18% 13% 100% Arnhem, 13 maart 2008 De directie Rendement in % 1,7 % -0,9 % 2,4 % 1,2 % VERSLAG VAN DE DIRECTIE VERSLAG VAN DE DIRECTIE
22 23 S AMEN ELKAARS SCHADERISICO S AFDEKKEN Onderlinge Bossen Verzekering (OBV) verzekert sinds 1894 bossen in Nederland. Bossen van onder meer particuliere landgoed- en boseigenaren, gemeenten, recreatiebedrijven en natuurbeschermingsorganisaties. De circa tweeduizend OBV-polishouders bezitten zo n 56.000 hectare bos, waarvoor ze gezamenlijk borg staan. Brand, storm, sneeuw en ijzel kunnen flinke schades met zich meebrengen, variërend van enkele gebroken takken tot volledig verwoeste percelen. OBV-inspecteur Adri van der Waart: De Boswet schrijft voor dat eigenaren hun bos bij schade zelf moeten herstellen. Vaak betekent dit dat nieuwe bomen moeten worden geplant en dat is zeer kostbaar. De meeste mensen willen zich hiervoor verzekeren, zodat ze wanneer nodig direct geld beschikbaar hebben. De forse schades van de afgelopen jaren door brand en storm in heel West-Europa onderstrepen de noodzaak om bossen te verzekeren. Van der Waart: Door de storm van 18 januari 2007 hebben we vorig jaar de grootste schade gehad in de OBV-historie: bijna 900.000 euro (netto betekende dit voor OBV 460.000 euro verlies). In totaal is ongeveer 20 procent van de beplanting in de beschadigde regio s verloren gegaan. Op sommige percelen was gelukkig maar een handjevol bomen omgewaaid, maar op grotere landgoederen zijn letterlijk gaten van soms een kwart hectare geslagen. Samen risico dragen Schades als in 2007 betalen de OBV-verzekerden gezamenlijk, want OBV is een onderlinge waarborgmaatschappij. Een groep gelijkgestemden die met elkaar het schaderisico voor hun bossen dragen, zo omschrijft directeur verzekeringstechniek Marc Heiligers. Iedereen legt via zijn premie geld in, dat gemeenschappelijk wordt beheerd. Bij schade keert OBV de benodigde bedragen uit. Geld dat over is, blijft eigendom van de verzekerden. Het risico van schades boven de 550.000 euro hebben we herverzekerd bij Swiss Re, tot een bedrag van 3,6 miljoen euro. Dat betekent dat niemand extra geld hoeft bij te storten (uitgesloten aansprakelijkheid). We denken dat we met die 3,6 miljoen euro ook zeer grote schades aankunnen. Natuurlijk is een grotere totaalschade niet helemaal uit te sluiten, maar in dat geval krijgen deelnemers hun schade toch gedeeltelijk vergoed. PROFIEL PROFIEL
24 25 Deskundige ondersteuning en meebeslissen Behalve een uitkering bij schade heeft de OBV-deelnemer ook een zorg minder, stelt Heiligers. Want als het fout gaat, krijgt hij niet alleen geld, maar ook de hulp en ondersteuning van een professionele organisatie. Een expert komt langs, neemt de schade op en bekijkt samen met de deelnemer hoe deze in de betreffende situatie het best kan worden hersteld. Daarbij kunnen we ook altijd terugvallen op de expertise en faciliteiten van onze uitvoeringsorganisatie ARCADIS. Bovendien kent OBV geen winstoogmerk. Ons doel is de financiële belangen van de deelnemers af te dekken. Wij zijn meer een belangengroepering. Zo zijn natuurlijk veel verzekeraars begonnen, maar bij de meeste is de band met de deelnemers steeds kleiner geworden. Bij ons is die juist nog heel sterk. Zo houdt OBV elk jaar een of meerdere jaarvergaderingen, waarvoor alle polishouders worden uitgenodigd. Algemeen directeur Mark Elbers: Tijdens die vergaderingen discussiëren we met elkaar over belangrijke thema s en nemen we beslissingen. Want naast het recht op uitkering bij schade heb je als deelnemer recht om mee te beslissen. Bijvoorbeeld of we wel of niet een premieverhoging doorvoeren, zoals bij de laatste vergadering eind november 2007. Vooraf hadden alle deelnemers informatie gekregen over het hoe en waarom van het voorstel. De sfeer tijdens de vergadering was heel goed; de meeste deelnemers zagen de noodzaak van de premieverhoging in. Ook ontstonden goede discussies, bijvoorbeeld over schadeafwikkeling en de inzet van helikopters bij bosbrand. Enkele onderwerpen hebben we verder uitgewerkt in de vorm van een nieuwsbrief aan onze deelnemers. Maatwerk in verzekeringspakketten Sinds 1998 levert OBV maatwerkproducten. Mede op initiatief van inspecteur Van der Waart, van huis uit rentmeester en bosbouwer. Iedere boseigenaar heeft zijn eigen wensen. Zo heeft de kleine landgoedeigenaar maar één belang: als het fout gaat, moet hij op zijn polis kunnen vertrouwen. Dus hij wil zijn bos voor een redelijke prijs voor honderd procent verzekeren. Een recreatiebedrijf wil dat alle schade de volgende dag is opgeruimd en de dag erna alles weer groen is. Anders komen er geen gasten. Dus dat wil zijn bos niet alleen volledig verzekeren, maar ook op een hoog niveau. Landeigenaren die hun bos al generaties in bezit hebben, willen vaak alleen een basisverzekering. Natuurbeschermingsorganisaties calculeren een beetje schade hier en daar in, zij zien dat als onderdeel van het natuurlijke proces en de natuur kan dat zelf herstellen. Maar als het echt fout gaat, moeten ze wel kunnen opruimen. Dus zij willen vaak een groter eigen risico en een lager verzekerd bedrag. AANVULLING VOOR EXTRA OPRUIMKOSTEN ZOU MOOI ZIJN Landal GreenParks heeft 44 bungalowparken in Nederland met in totaal ruim 300 hectare bos. Groen is voor ons heel belangrijk; het zit al in onze naam. Bovendien is een van onze slogans: Natuurlijk bij Landal. Rust, natuur en ruimte, dát willen we de mensen bieden. Een bos speelt daarbij een belangrijke rol. Veel van de accommodaties staan dan ook tussen en dicht bij bomen. Het is ideaal om vanuit je bungalow of stacaravan zo het bos in te lopen. Als na een storm honderden bomen over bungalows, toegangswegen en paden liggen, heeft dat een enorme impact op ons bedrijf. Na de storm in januari 2007 was het in veel parken een chaos. Bomen, hekken, schuttingen, slagbomen, schoorsteenpijpen en dakpannen lagen overal. Zeer vervelend, vooral omdat de dag erna (vrijdag) een wisseldag was. Dan vertrekken de gasten en komen er weer nieuwe. Dus voor ons is in zo n situatie belangrijk om alles wat de veiligheid van gasten in gevaar kan brengen zo snel mogelijk weg te halen. Daarna kun je de overige rommel opruimen. En in de bossen zelf kun je de natuur meer zijn gang laten gaan. Maar alles wat op het park gebeurt, maakt onderdeel uit van onze infrastructuur en moet te allen tijde perfect in orde zijn. OBV en de opstalverzekering hebben de kosten voor de eerste, snelle opruimronde gedeeld. De overige opruimkosten kwamen voor onze rekening. In totaal hadden we 190.000 schade, maar we kregen slechts 20.000 vergoed; 14.000 van OBV en 6.000 via de opstalverzekering. In november 2007 ben ik naar de extra OBV-ledenvergadering geweest. Daar hebben we gesproken over de mogelijkheden om de extra opruimkosten ook te vergoeden, want dat was onze grootste schadepost: een kleine 100.000. OBV begreep het probleem en toonde zich bereid na te denken over mogelijke oplossingen. Hopelijk kunnen we tot een goede aanvulling op onze huidige bossenverzekering komen. Frank van der Will, manager Landal Internal Audit, Landal GreenParks PROFIEL PROFIEL
26 27 Op die manier spelen we in op ieders wensen en behoeften, vult Elbers aan. Samen met de klant komen we tot het pakket dat voor hem het best is. Als bossenverzekeraar is OBV hierin uniek. Bovendien hebben wij als enige de combinatie brand-, storm-, ijzel- en sneeuwschadedekking. De meeste van onze pakketten blijken in de praktijk aan de verwachtingen te voldoen. Alleen de recreatiebedrijven hebben behoefte aan extra opruimingskosten bij stormschade, zo bleek na de schades in 2007. Dus we gaan bekijken hoe we ze daarin nog beter kunnen bedienen. BOSVERZEKERING IS ONDERDEEL VAN HET GEHELE BOSBEHEER Landgoed Espelo van circa 65 hectare ligt ten westen van de Sallandse Heuvelrug. Het bestaat grotendeels uit naaldbomen (voornamelijk grof dennenbos) en voor zo n tien procent uit eiken. De leeftijd van de dennenbomen varieert van één tot 120 jaar. Het bos is al generaties familiebezit; ik heb het sinds 1959 in beheer, na het overlijden van mijn vader. Mijn doel is het duurzaam in stand te houden. Bij kap of schade streef ik zo veel mogelijk naar herstel door natuurlijke verjonging. Hiervoor bereid ik de grond zodanig voor, dat de zaden van de bomen in de omgeving van de lege plek in de grond kunnen kiemen. Na een jaar zie je dan al kleine boompjes opkomen. Rond 1960 hadden we een deel van het bos verzekerd bij OBV, maar alleen tegen brandschade. Omdat ik twintig jaar geen brandschade had gehad, heb ik de verzekering in de jaren tachtig stopgezet. Ik had wel af en toe stormschade, maar dat werd toen niet door de verzekering gedekt. In januari 2007 had ik net als vele andere boseigenaren flinke stormschade. Mede met het oog op de toenemende kans op stormschade door de klimaatverandering dacht ik: is het wel wijs om het bos onverzekerd te houden? Eigenlijk is een bossenverzekering onderdeel van het gehele bosbeheer. OBV is van oudsher dé bossenverzekeraar in Nederland en staat in de markt nog altijd goed bekend. Inmiddels wist ik dat OBV tegenwoordig een complete brand-, storm- en ijzelschadedekking biedt, dus heb ik in 2007 een aanvraag ingediend. Op basis van een inventarisatie van het bos kreeg ik een offerte met verzekerde bedragen per bosperceel en premies. Met de inspecteur van OBV heb ik thuis uitgebreid gesproken over de verzekeringsvoorwaarden. Alles verliep heel snel en prettig. Verder spreekt de onderlinge waarborgconstructie mij erg aan. Het feit dat je met elkaar het risico draagt voor de bossen en als deelnemer geld terugkrijgt als er wat overblijft, is een heel goede basis. Edwald D. Vincent, Holten Trends en ontwikkelingen De laatste jaren is een lichte verschuiving te zien in het klantenbestand van OBV. Van der Waart: Sommige particuliere boseigenaren verkopen hun bos, meestal omdat ze geen zin meer hebben in het beheer. Maar anderen kopen juist bos of leggen een nieuw bos aan, zoals beleggers of recreatiebedrijven die hun mogelijkheden willen uitbreiden. Heiligers: Bos wordt tegenwoordig als een groot goed gezien, omdat er niet zo veel groen meer is. Mensen hebben meer vrije tijd en geld te besteden en doen dat graag in een groene omgeving. Daarop spelen recreatiebedrijven in. Een camping wordt een vakantiepark met meer voorzieningen, in of rondom een bos. Schade aan dat bos kan de continuïteit van hun bedrijf in gevaar brengen. Ze zien dat door klimaatverandering de risico s op schade toenemen en deze risico s willen ze met hun bedrijf niet lopen, dus verzekeren ze hun bos bij ons. Volgens het KNMI en internationale analyses zet de klimaatverandering de komende jaren door. Van der Waart: Dat betekent warmere zomers met langere, zeer droge perioden, dus meer risico op brandschade. En in het najaar en de winter krijgen we langere perioden met hevige regen én veel wind, waardoor de kans op stormschade toeneemt. Kijk maar naar januari 2007. De wind had maar windkracht 10. Zo n storm hebben we wel vaker gehad, zonder schade. Maar de dagen ervoor had het heel veel geregend, waardoor de bodem was verzadigd en de bomen als het ware los in de grond stonden. Met veel wind geeft dat enorme schades. De combinatie van veel regen en harde wind zal zich vaker voordoen en in langere perioden, dus daarop moeten we inspelen. Premieverhoging en portefeuillegroei De premieverhoging voor 2008 is een van de maatregelen die we hebben genomen, zegt Elbers. Ook hebben we het herverzekeringsbedrag bij Swiss Re verhoogd. Daarnaast moeten we groeien in de portefeuille om een goede buffer voor grote schades te creëren. Bijvoorbeeld met recreatie bedrijven, grotere groepen particulieren of natuurbeschermingsorganisaties. Misschien moeten we allianties aangaan met andere partijen en meer betrokken raken bij evenementen als de Floriade, PROFIEL PROFIEL
28 29 waarvoor we in 2002 (de laatste keer dat dit evenement werd gehouden) de bomen hebben verzekerd. We zullen alle scenario s bekijken en met de meest effectieve aan de slag gaan. Verder proberen we de bedrijfsvoering zo goedkoop mogelijk te houden, vervolgt Heiligers. Voor 2008 heeft ARCADIS haar vergoeding met 17.000 euro verminderd. ARCADIS kan dit onder meer opvangen door een besparing op de operationele kosten, dankzij het onlangs geïnstalleerde nieuwe automatiseringspakket. Met dit pakket kunnen we ook onze website interactiever inzetten. Op termijn koppelen we de administratie aan de site, waardoor boseigenaren bijvoorbeeld polissen kunnen afsluiten via internet. Met al deze maatregelen willen we groeien om onze deelnemers zo goed mogelijk te bedienen en de risico s blijvend af te dekken. R OL ARCADIS ARCADIS zorgt voor de uitvoering van OBV. ARCADIS en haar rechtsvoorgangers zijn al sinds 1921 penvoerder voor OBV. Meerdere ARCADISmedewerkers werken parttime voor OBV: een controller, een financieel administrateur, twee medewerkers polisadministratie, een secretaresse en een inspecteur (Adri van der Waart). Ook de drie OBV-directieleden zijn van ARCADIS: Marc Heiligers (directeur verzekeringstechniek), Mark Elbers (algemeen directeur) en Jaap van Gelder (afgevaardigd namens directie ARCADIS Nederland). Door deze uitbesteding bespaart OBV operationele kosten en profiteert zij van de expertise en faciliteiten binnen ARCADIS. Van links naar rechts: Marc Heiligers, Mark Elbers en Adri van der Waart AANGRENZEND LANDGOED NU OOK TEGEN STORM VERZEKERD Vanwege het toenemende aantal calamiteiten door storm hebben we in 2002 de bestaande brandverzekering voor het bos van landgoed Tongeren (tussen Epe en Nunspeet) uitgebreid met een stormdekking. De 380 hectare bos van landgoed Tongeren bestaat grotendeels uit naaldbomen en voor zo n 20 procent uit loofbomen. Naast wandel- en fietsroutes bevat het bos een gesloten wildrustgebied en wordt het gebruikt voor houtproductie en natuurbehoud. Als bosbeheerder coördineer ik alles wat met de bomen en het hout te maken heeft. Na de storm van 18 januari 2007 ging ik meteen kijken. Alle toegangswegen lagen dicht. Door het dak van het kantoor op het landgoed lagen drie omgewaaide bomen. Opvallend genoeg stonden de minder sterke douglas- en fijnsparren nog overeind en waren vooral dertigjarige grove dennen uit de grond gerukt. Met name op plekken waar we tussen één en drie jaar geleden hadden gedund. Bij elkaar was dertig hectare bos omgewaaid, variërend van vakken met 25 procent schade tot vakken met 100 procent schade. Vreselijk om te zien. Vooral omdat veel tijd is geïnvesteerd om mooie bomen te laten groeien, die er nu gedeeltelijk niet meer zijn. Van de schade had ik op een kaart per vak aangegeven hoeveel procent bomen was omgewaaid. Met die kaart in de hand gingen de OBV-inspecteur en ik samen het bos in. Soms was in een vak de eerste tien meter geen schade te zien en leek er niks aan de hand. Maar daarachter waren hele gaten geslagen. Waar nodig hebben we in overleg de schadepercentages bijgesteld. Ik was nog voorzichtig geweest, want er is meer naar boven bijgesteld dan naar beneden. In totaal kwam de schadevergoeding op ruim 27.000. Vanwege de drukte rond de storm hebben we het geld pas na enkele maanden gekregen, maar dat was eigenlijk het enige minpuntje van de afwikkeling. Na deze ervaring is meteen het aangrenzende landgoed Welna dat ik ook beheer eveneens bij OBV tegen storm verzekerd. Rob Fernandes, bosbeheerder landgoed Tongeren PROFIEL PROFIEL
30 31 J AARREKENING Balans per 31 december (na resultaatbestemming) (x 1.000) 2007 2006 Activa Beleggingen Obligaties 1.456 1.853 Aandelen 374 381 1.830 2.234 Vlottende middelen Vorderingen 193 133 Liquide middelen 285 320 478 453 2.308 2.687 Passiva Eigen vermogen Algemene reserve 504 680 Reserve koersverschillen 186 263 690 943 Ledenrekening 1.277 1.548 Voorzieningen Verzekeringstechnische voorzieningen 5 4 Kortlopende schulden Vooruit ontvangen premies 9 104 Overige schulden 327 88 336 192 2.308 2.687 JAARREKENING JAARREKENING
32 33 Winst-en-verliesrekening Toelichting (x 1.000) 2007 2006 G RONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTATENBEPALING Baten Premies 506 495 Premie herverzekering -/- 102 -/- 105 Netto premie 404 390 Opbrengst beleggingen 122 129 Lasten 526 519 Schades eigen rekening 549 239 Kosten en provisie 385 355 Rente ledenrekening 60 65 994 659 Technisch resultaat -/- 468 -/- 140 Overige baten en lasten 4 3 Resultaat voor belastingen -/- 464 -/- 137 Belastingen -/- 2 Resultaat na belastingen -/- 464 -/- 139 Algemeen De overige activa en passiva worden nominaal gewaardeerd. Beleggingen De aandelen en obligaties worden gewaardeerd tegen de beurskoersen per einde verslagjaar. Gerealiseerde koersverschillen bij verkoop c.q. lossing van aandelen en obligaties worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Het totaal van de ongerealiseerde koersverschillen bij aandelen en obligaties wordt, voor zover boven de aankoopwaarde, toegevoegd aan de reserve voor koersverschillen en, voor zover beneden de aankoopwaarde, verwerkt in de winst- en verliesrekening. Liquide middelen De banksaldi zijn terstond opeisbaar. Voorzieningen Premies die ontvangen zijn in het boekjaar ter zake van risico s die op het daaropvolgende boekjaar of boekjaren betrekking hebben, worden opgenomen in de voorziening voor niet-verdiende premies. De voorziening voor te betalen bedragen omvat het bedrag van de te verwachten schades, in aanmerking nemende: - schadegevallen die vóór de balansdatum zijn ontstaan en gemeld, maar nog niet zijn afgewikkeld; - schadegevallen die vóór de balansdatum hebben plaatsgehad, maar nog niet zijn gemeld (IBNR) en - de kosten die verband houden met de afwikkeling van schades. Resultatenbepaling In de winst-en-verliesrekening worden verantwoord alle baten en lasten die aan het boekjaar toegerekend moeten worden. JAARREKENING JAARREKENING
34 35 Toelichting op de balans per 31 december 2007 2006 (x 1.000) Effecten Het verloop van de effectenrekening is als volgt geweest: 2007 2006 Vorderingen Lopende interest op effecten 49 52 Tussenpersonen 6 31 Belastingdienst 3 20 Overige vorderingen 135 30 Stand per 31 december 193 133 Obligaties Balanswaarde per 1 januari 1.853 1.933 Lossingen en verkopen -/- 323 1.530 1.933 Ongerealiseerd koersresultaat -/- 74 -/- 80 Balanswaarde per 31 december 1.456 1.853 Alle effecten in portefeuille zijn beursgenoteerd en gewaardeerd in euro s. De gemiddelde looptijd van de obligaties bedraagt 6 jaar. Aandelen Balanswaarde per 1 januari 381 312 Ongerealiseerd koersresultaat -/- 7 69 Balanswaarde per 31 december 374 381 Liquide middelen Banksaldi per 31 december 285 320 Algemene reserve Stand per 1 januari 680 680 Uit bestemming resultaat -/- 176 Stand per 31 december 504 680 Reserve koersverschillen Het verloop van de reserve koersverschillen is als volgt geweest: Stand per 1 januari 263 276 Mutatie -/- 77 -/- 13 Stand per 31 december 186 263 Ledenrekening Het verloop is als volgt geweest: Stand per 1 januari 1.548 1.637 Rente ledenrekening 60 65 1.608 1.702 Diverse mutaties -/- 4 Terugbetaald aan uitgetreden leden -/- 39 -/- 15 Winstbestemming -/- 288 -/- 139 Stand per 31 december 1.277 1.548 Solvabiliteit De solvabiliteit kan als volgt worden weergegeven: Eigen vermogen 690 943 Ledenrekening 1.277 1.548 Aanwezige solvabiliteitsmarge 1.967 2.491 Vereiste solvabiliteitsmarge (conform wet- en regelgeving) 205 205 Overschot solvabiliteitsmarge 1.762 2.286 JAARREKENING JAARREKENING
36 37 2007 2006 Verzekeringstechnische voorzieningen Stand per 1 januari 4 288 Reservering schade 5 29 Onttrekking -/- 4 -/- 313 Stand per 31 december 5 4 Vooruit ontvangen premies 9 104 Dit betreffen premies volgend boekjaar die in het verslagjaar zijn ontvangen. Overige schulden Herverzekeraar 25 25 Deelnemers uitkering schades 268 14 Belastingdienst 1 1 Commissarissen 26 25 Overige crediteuren 7 23 Stand per 31 december 327 88 Toelichting op de winst-en-verliesrekening (x 1.000) 2007 2006 Premies Premie brand 303 309 Premie storm 191 175 Premie ijzel- en sneeuwdrukschade 12 11 506 495 Premie herverzekering -/- 102 -/- 105 404 390 Opbrengst beleggingen Couponrente 102 98 Dividenden 24 22 Rente 20 10 146 130 Kosten -/- 1 -/- 1 Koersverliezen -/- 23 122 129 JAARREKENING JAARREKENING
38 39 2007 2006 Schade eigen rekening Brand 44 187 Storm 864 49 IJzel en sneeuwdruk 3 908 239 Terugontvangen herverzekering -/- 359 549 239 Kosten en provisie Betaalde provisie 163 163 Directievoering 128 121 Commissarissen 26 25 Overige kosten 68 46 222 192 385 355 Rente ledenrekening 60 65 Overige baten en lasten Diversen 4 3 Belasting Correctie vennootschapsbelasting 2005 2 Bij het vaststellen van de belastingen is bij de winstbepaling rekening gehouden met het voor verzekeraars geldende belastingregime. Overige gegevens Winstbestemming Conform het gestelde in de statuten, artikel 4 lid 14a, wordt een nadelig saldo geheel of gedeeltelijk omgeslagen over de ledenrekeningen van alle deelnemers en van degenen die in het afgelopen boekjaar opgehouden hebben deelnemer te zijn, naar evenredigheid van hun aandeel in de premie over het afgelopen boekjaar, en/of het nadelig saldo wordt geheel of gedeeltelijk ten laste van de algemene reserve gebracht. Aan de Algemene Vergadering van Deelnemers wordt voorgesteld om na verkregen goedkeuring van De Nederlandsche Bank het negatieve resultaat over 2007 ad 463.505 voor een bedrag van 287.373 ten laste te brengen van de ledenrekening, en het restant van 176.132 ten laste van de algemene reserve. Vennootschapsbelasting Het negatieve resultaat over 2007 is negen jaar voorwaarts verrekenbaar met toekomstige winsten. Rekening houdend met de tarieven van 2007 ontstaat hierdoor een latente belastingvordering van 113.569 (2006: 32.892). Het is onzeker of het compensabele verlies binnen een redelijke termijn kan worden benut. Daarom is deze latente belastingvordering geheel voorzien. JAARREKENING OVERIGE GEGEVENS
40 41 Accountantsverklaring Aan het bestuur van Onderlinge Bossenverzekering Maatschappij U.A. Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2007 van Onderlinge Bossenverzekering Maatschappij U.A. te Arnhem bestaande uit de balans per 31 december 2007 en de winst-en-verliesrekening over 2007 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de maatschappij is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Onderlinge Bossenverzekering Maatschappij U.A. per 31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. s-hertogenbosch, 13 maart 2008 KPMG Accountants nv, J.W. Schoen RA OVERIGE GEGEVENS OVERIGE GEGEVENS
Colofon Uitgave: OVB, mei 2008 Productie: Dieben & Meyer communicatie Tekst interviews: Karlijn Kunst Vormgeving: Ineke Oerlemans Fotografie: Portretten: Voermans van Bree Overig: OBV Drukwerk: Unoprint, Elst