Het weer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/68387

Vergelijkbare documenten
Werkblad:weersverwachtingen

Manieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden.

Een les met WOW - Luchtdruk

Een les met WOW - Luchtdruk

Het weer hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Waterkringloop hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Neerslag vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Klimaten hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Waterkringloop vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Weerberichten vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Opwarming van de aarde hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Thema: Jij bent mijn ster HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Klimaatzones - HV 2 - kopie 1

Toets 1 - 'Landschappen in Europa'

Toets 2 - 'Landschappen in Europa'

Toets 1 - 'Landschappen in Europa'

Eenheden lengtematen. Miranda de Haan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema 5 Weer en klimaat

Lessenserie bij WOW. Weather Observations Website VMBO. WOW lessenserie 1

Een les met WOW - Wind

Samenvatting aardrijkskunde H9:

Een les met WOW - Temperatuur

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Schrijven - Controleren en verbeteren vmbo-b34

Leerlingboekje Sonnenborgh

Poëzie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Rebus maken. Marjolijn Feddema. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Eenheden lengtematen. Miranda de Haan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

WOW-NL in de klas. Les 2 Aan de slag met WOW-NL. Primair Onderwijs. bovenbouw. WOW-NL Les 2 1

Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6

HFDST 6. HET WEER IN ONZE STREKEN

Door weer en wind vlieg je door de luchtlagen.

De mammoetjacht hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Een les met WOW - Temperatuur

H4 weer totaal.notebook. December 13, dec 4 20:10. dec 12 10:50. dec 12 11:03. dec 15 15:01. Luchtdruk. Het Weer (hoofdstuk 4)

Lessenserie bij WOW. Weather Observations Website HAVO - VWO. WOW lessenserie 1

Wat is Meteorologie?

Kenmerken ontwikkelingslanden vmbo-kgt34

Het weer. Ramon van Dijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Verval en verhang van een rivier. Matthijs Admiraal. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Tornado en orkaan hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Trade not aid hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Arm en rijk in China hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Toets 2 - 'landschappen in europa'

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en

Rivieren en Kanalen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Buurtvoorzieningen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Presenteren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Het hart. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Opdracht Hoofdstuk 3 Energie in Brazilië

Het magazijn. Marjolein Schuiling. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Een les met WOW - Wind

Geluid - oscilloscoop

KLIMAAT GLOBAAL. We beginnen met enkele observaties: aardrijkskunde 4 e jaar. De zonnehoogte in Ukkel doorheen de dag, doorheen het jaar.

Luisteren en kijken - Instructiefilmpjes vmbo-kgt34

Voetafdruk hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Oppervlakte. Esther van Meurs. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Reizen door Europa. Ed van den Heuvel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Spreken op Niveau. Bas Lanters ; rob sanders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Schrijven - Controleren en verbeteren vmbo-kgt34

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Thema: Vervoer vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Fictie - Strips vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Trade not aid hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Bespaartips vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Vast, vloeibaar, gas. Tirza van Zandwijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Inhoud 1. Wat voor weer wordt het? 3 2. Het weerbericht 4 3. Temperatuur 5 4. Wind 5. Neerslag 6. Bewolking Filmpje Pluskaarten Bronnen 17

Thema: Dieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Klimaatgrafieken hv123

Handleiding bij lessenserie WOW

Organen van het menselijk lichaam

Reis door Europa vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Klimaatgrafieken hv123

De eerste spoorlijn hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Haring in de Noordzee hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Fictie - Songteksten vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Activerende tekst vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Arm en rijk in China vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Verzet tegen kinderarbeid hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Zaden. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Een logo voor de OS vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Wonen - Eerste steden Middeleeuwen. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

De maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Water en Olie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Godenrijk hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Economie en welvaart vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Tekenen vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Armoede in Nederland hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Het klimaat is het gemiddelde weer in een bepaald gebied over een langere tijdsperiode. Meestal wordt hiervoor 30 jaar gebruikt.

Thema: Feest vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Taaltaak: uitje met de ouderen (opzet)

Formulier invullen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Olympisch stadion vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Arm en rijk - Kenmerken van ontwikkelingslanden

De ABC-eilanden. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie:

Auteur R.A. de Bock Laatst gewijzigd 22 June 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/68387 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

Inhoudsopgave Het zonnestelsel De seizoenen De dampkring - 1-2 Het HVC-weerstation Temperatuur - 1 Temperatuur - 2 Temperatuur - 3 Bewolking Neerslag - 1 Neerslag - 2 Neerslag - 3 Luchtdruk Isobaren Wind - 1 Wind - 2 Wind - 3 Fronten Thuisopdracht Eindopdracht: maak een weerbericht Inleiding De opdracht Hoe presenteer je het weerbericht?? Waar moet je weerbericht aan voldoen? Rubric: weerbericht Handige bronnen Afsluiting Bronnen Over dit lesmateriaal Pagina 1

Het zonnestelsel De aarde draait, samen met de andere planeten, rond de zon. Alle energie (warmte) in onze dampkring komt van de zon. Deze energie is de 'motor' achter het weer. Zonnestelsel (niet op schaal) Bekijk de afbeelding hierboven. Vraag 1: Schrijf de namen op van alle planeten, in volgorde vanaf de zon. De afstanden in ons zonnestelsel zijn enorm. Het zonlicht doet 8 minuten en 20 seconden over de afstand naar de aarde. Vraag 2: De lichtsnelheid bedraagt (afgerond) 300.000 km/sec. Bereken de afstand van de aarde tot de zon. De zon straalt een reusachtige hoeveelheid energie in alle richtingen de ruimte in. Maar door de grote afstand naar de aarde komt maar een fractie van deze energie bij onze planeet. Dat zonlicht bereikt de dampkring in evenwijdige bundels. Pagina 2

Zon - aarde (niet op schaal) De seizoenen Bekijk het filmpje, waarin uitgelegd wordt hoe de seizoenen ontstaan. https://youtu.be/cnxnikau0cw Vraag 1: Door welke twee bewegingen van de aarde ontstaan de seizoenen? Gebruik in je antwoord 'schuine aardas'. Vraag 2: Neem de onderstaande tabel over en vul deze in: loodrechte stand van de zon op evenaar 23½º NB evenaar datum begin van welk seizoen op het NH? Wil je de afbeeldingen uit het filmpje als animatie bekijken? Klik dan op de volgende links: animatie seizoenen daglicht invalshoek van de zon NB Je hebt hier wel Flash bij nodig. De dampkring Pagina 3

De afstand tussen noordpool en zuidpool, precies door het middelpunt van de aarde, bedraagt 12.742 km. Vraag 1: Hoeveel km moet je onder Nieuw-Vennep de diepte in om het middelpunt van de aarde te bereiken? Om de aarde heen bevindt zich een luchtlaag; dit is de dampkring of atmosfeer. Vooral het onderste deel van de dampkring (= de troposfeer) is heel belangrijk voor het weer en het klimaat. Zonsopkomst boven de Indische Oceaan. Bron: NASA De foto hierboven is gemaakt door een astronaut vanuit ISS op ongeveer 355 km hoogte. Het oranje-gele deel op de foto is de troposfeer. De gemiddelde dikte van dit onderste deel van de dampkring bedraagt 12 km; bij de evenaar wat meer en bij de polen wat minder. Vraag 2: Bereken de verhouding tussen de dikte van de troposfeer en de straal van de aarde (rond de straal van de aarde eerst af op duizendtallen). dikte troposfeer : straal van de aarde 1 :... De doorsnede van een sinaasappel bedraagt ongeveer 5 cm. Vraag 3a: Wat is de straal van deze sinaasappel? Stel: we verpakken de sinaasappel in een laagje plastic folie. De verhouding tussen dat laagje plastic en de straal van de sinaasappel is gelijk aan die van dampkring en aarde. Vraag 3b: Hoe dik zal dat laagje plastic dan zijn? Als je vraag 3b juist hebt uitgerekend, kom je uit op een heel klein getal. De conclusie is, dat de dikte van de dampkring tot de aarde ongeveer gelijk is aan die van een laagje plastic tot een sinaasappel. Met andere woorden: de dampkring is naar verhouding heel erg dun. In dat dunne laagje doen de weerverschijnselen zich voor. Pagina 4

Bekijk de weersverschijnselen vanuit het International Space Station. Let ook op de dikte van de dampkring. https://youtu.be/fg0ftkaqz5g?list=pl9gcpf2nizenpc7cd1o7uhvuzeulfrbch - 1 De definitie van het weer is: de toestand van de dampkring op een bepaalde plaats en een bepaald moment?(bijvoorbeeld vanmorgen om 8.00 uur in Nieuw-Vennep). Meetinstrumenten Weerkundigen nemen het weer waar en meten het aan de hand van kenmerken die voortdurend veranderen. Vraag 1: Hierboven staan vier afbeeldingen van meetinstrumenten. Met welk instrument wordt welk onderdeel van het weer gemeten? Afbeelding A Afbeelding B Afbeelding C Afbeelding D Vraag 2: Bedenk nog een of twee weerelementen; als je het weerinstrument weet dat daar bij hoort, schrijf dat dan ook op. - 2 Pagina 5

Bekijk de afbeeldingen hieronder en lees het bijschrift. Pagina 6

Vraag 1: Maak een mindmap van de verschillende weerelementen met de daarbij behorende kenmerken. Het HVC-weerstation Het HVC heeft z'n eigen weerstation. Het staat op het dak van de aula. Pagina 7

Vraag 1: Welke meetsinstrumenten herken je? De gegevens worden iedere 10 minuten automatische gemeten en on-line gezet. Deze verschijnen op de Wheater Observations Website. Hier staan de meetgegevens van heel veel plaatsen op aarde. Klik op de afbeelding hierboven, zoom in op Nieuw-Vennep en klik op HVC. (NB Deze website werkt niet goed in Safari op je ipad? gebruik hiervoor een andere browser!) Vraag 2: Welke metingen worden door het HVC-station verricht? Vraag 3: Klik op 'Data weergeven' en bekijk het temperatuurverloop van de afgelopen 24 uur. a: Noteer het tijdstip en de waarde van de hoogste en de laagste temperatuur. b: Klik op 'Vind dichtstbijzijnde weerstation' en bekijk het tijdstip en de waarde van de hoogste en de Pagina 8

laagste temperatuur. Zijn er grote verschillen met het HVC-weerstation? Klik het venster weg en ga op de kaart naar 'Amsterdam Schiphol AP'. c: Klik op 'Amsterdam Schiphol AP' en bekijk ook hier het tijdstip en de waarde van de hoogste en de laagste temperatuur. Zijn er grote verschillen met het HVC-weerstation? Temperatuur - 1 De temperatuur geeft aan hoe warm of koud het is. De temperatuur wordt uitgedrukt in C (graden Celsius). In de VS gebruikt men als eenheid F (graden Fahrenheit). Vraag 1: Met welk verschijnsel komt 0 C overeen en waarmee 100 C? Vraag 2a: Zoek eens uit met hoeveel graden Fahrenheit 0 C overeen komt. b: En 100 C? c: En met hoeveel graden Celsius 96 F? d: Zoek ook eens uit waarmee - 273,14 C overeen komt en welke eenheid men dan gebruikt. Thermometer met de temperatuur in Fahrenheit en Celsius. De hoeveelheid warmte die de aarde bereikt is afhankelijk van de tijd van de dag, van het seizoen, van de bewolking en van de wind. Overdag is het meestal warmer dan s nachts, januari is in Nederland meestal de koudste maand van het jaar en juli meestal de warmste. De temperatuur verandert ook als de wind warme lucht aanvoert of juist koude lucht. Temperatuur - 2 Bekijk het filmpje van Schooltv 'temperatuurverschillen op aarde'. Vraag 1: In het filmpje worden twee redenen genoemd waardoor het op lage breedte warmer is dan op hoge breedte. Welke twee redenen? Gebruik bij je antwoord de tekening hieronder. Pagina 9

Extra opdracht: Om het geheugen over het ontstaan van de seizoenen op te frissen maak je een extra opdracht. Het materiaal dat je hiervoor nodig hebt, ontvang je van je docent. De instructie staat in het pdf-bestand. Opdracht seizoenen.pdf kn.nu/ww.942ff9c (pdf, maken.wikiwijs.nl) Opdracht seizoenen.pdf kn.nu/ww.202c1b7 (pdf, maken.wikiwijs.nl) Temperatuur - 3 Het zonlicht geeft zijn energie indirect af aan de atmosfeer. Als de lichtstraling 'botst' met het aardoppervlak, wordt deze omgezet in warmtestraling. De warmtestraling verwarmt de dampkring dus van onderaf. Pagina 10

Daardoor neemt de temperatuur af met de hoogte. Boven op een berg is het kouder dan aan de voet van de berg. Gemiddeld daalt de temperatuur ongeveer 6º C per km. Bekijk de afbeelding hieronder. Vraag 1: Het dorpje ligt op 500 m. hoogte; de temperatuur is daar 15º C. a: Je gaat met de cabinelift naar 2500 m hoogte. Hoe koud is het daar? b: Daarna wil je doorklauteren naar de sneeuwgrens. Hoeveel meter moet je dan nog stijgen? Bewolking Wolken zijn verzamelingen waterdruppeltjes en/of ijskristallen. In het weerbericht gebruikt men vaak één van de volgende omschrijvingen: Pagina 11

In het eerste geval is er geen wolkje aan de lucht en heeft de zon vrij spel. Als er zware bewolking is, komt de zon er niet door. De ontwikkeling van het wolkendek heeft gevolgen voor de temperatuur en de mogelijkheid van neerslag. Een meteoroloog let vooral op de dikte en de soort wolk. Zo zijn er wolkensoorten waaruit geen druppel valt en andere soorten die zware onweersbuien veroorzaken. Klik op de link en beantwoord de vragen: Vraag 1a: Schrijf de vier hoofdsoorten van bewolking onder elkaar. b: Schrijf achter elke hoofdsoort één voorbeeld. Vraag 2: Uit welke twee wolkentypes valt de meeste neerslag? Neerslag - 1 Neerslag is een verzameling waterdeeltjes die uit een wolk valt en het aardoppervlak bereikt. De waterdeeltjes kunnen vloeibaar zijn of bevroren. Bekijk de video van School-tv over 'Neerslag' (duur: 2'59") Vraag 1a: Welke 'soorten' neerslag komen in het filmpje aan bod? b: Hoe heet het proces waarbij water in de lucht oplost als waterdamp? c: Welk proces is hiervan het tegenovergestelde? Bekijk de video van Schooltv: 'De kringloop van het water' (2'12'') en maak vraag 2. Pagina 12

Vraag 2a: Zet de begrippen in een logische volgorde. De volgorde is belangrijk, maar het maakt niet uit waar je begint. b: Waarom maakt het niet uit waar je begint? c: Wat is de 'motor' van de 'kringloop van het water'? Neerslag - 2 Water komt in verschillende toestanden (fasen) voor vast, als sneeuw en ijs vloeibaar, als water gasvormig, als waterdamp Pagina 13

In het schema zie je hoe het heet als water van de ene toestand over gaat in een andere toestand. De overgangen van fasen die je voor de waterkringloop moet kennen, zijn condensatie en verdamping. Waterdamp is onzichtbaar. Om te bewijzen dat er water in lucht zit hoef je alleen maar je adem op een koude ruit te blazen: de ruit beslaat. De waterdamp (gas) verandert dus in water (vloeibaar). Als je even wacht is de ruit niet meer beslagen: het water op de ruit is verdampt. Probeer samen met een klasgenoot een voorbeeld van condensatie te bedenken. Doe dit ook voor verdamping. Neerslag - 3 Koude lucht kan minder waterdamp bevatten dan warme lucht. Lucht die opstijgt koelt af, zodat een deel van de opgeloste waterdamp gaat condenseren. Er ontstaan dan wolken, waaruit neerslag kan vallen. Er zijn drie mogelijkheden waarop lucht kan stijgen en neerslag ontstaat: 1 - boven een warm oppervlak --> stijgingsneerslag 2 - bij een gebergte --> stuwingsneerslag 3 - bij een warmte- of koufront (zie 'Fronten') --> frontale neerslag Vraag 1: Bekijk onderstaande afbeeldingen. Vul op de open plek de juiste vorm van neerslag in... frontale neerslag... Vraag 2: Lees onderstaande zinnen en vul de juiste vorm van neerslag in. Pagina 14

a - Na een hete zomerse dag ontstaan er soms forse regenbuien. Antwoord:... b - In de Noorse bergen valt gemiddeld meer neerslag dan in Zweden. Antwoord:... c - Bij de evenaar valt veel meer neerslag dan in Nederland. Antwoord:... Vraag 3: Klik op de link van de Klimaatatlas van het KNMI. Ga hier via 'Neerslag & verdamping' en 'Gemiddelde hoeveelheid neerslag' naar de maand 'april'. a - In welke gebied in Nederland valt in deze maand gemiddeld de meeste neerslag? b - Verklaar dit. Luchtdruk Luchtdruk is het gewicht van de dampkring. Luchtdruk meet je met een barometer en wordt uitgedrukt in hpa (= hectopascal). Luchtdruk is dus het gewicht van een kolom lucht boven 1 cm2 van het aardoppervlak. De gemiddelde luchtdruk op aarde bedraagt 1013 hpa op zeeniveau. Hoe hoger je komt, hoe lager de luchtdruk. Op 3 kilometer hoogte is de luchtdruk bijvoorbeeld nog maar zo n 700 hpa. Vraag 1: De hoogste berg van Europa is de Elbroes in de Kaukasus. Zoek eens uit hoe hoog deze berg is en hoeveel de luchtdruk op de top, volgens de afbeelding hierboven, ongeveer zal zijn. Luchtdruk is een belangrijk weerkenmerk omdat het erg bepalend is voor de wind, de neerslag en de mate van bewolking of zonneschijn. station op school bevat ook een barometer. Deze barometer bestaat uit een vacuüm kastje. Als de luchtdruk hoog is, wordt dit kastje meer ingeduwd, dan als de luchtdruk laag is. De mate waarin het kastje wordt ingedrukt is daarmee een maat voor de luchtdruk. Ga naar de website met het HVC-weerstation en kijk welke luchtdruk er wordt gemeten op onze school. Vraag 2: Geef aan: a. welke luchtdruk het meetstation voor het HVC aangeeft; b. of dit hoge, gemiddelde of lage luchtdruk is; c. of dit erg verschilt van de andere meetstations in de buurt. Hieronder zie je een afbeelding van een barometer. Pagina 15

Vraag 3: Geef aan welk weertype volgens de barometer voor komt bij: a: een luchtdruk van 1025 hpa; b: een luchtdruk van 995 hpa; c: de luchtdruk die je nu afleest voor het HVC-weerstation. Kijk eens naar buiten, naar het weer. d: Klopt het weertype dat, bij de gemeten luchtdruk, volgens de HVC-barometer moet voor komen? Isobaren Isobaren zijn lijnen, die punten met gelijke luchtdruk met elkaar verbinden. Isobaren lijken op hoogtelijnen. Net als hoogtelijnen op een kaart liggen ook isobaren op sommige plekken dichter bij elkaar en op andere plekken verder uit elkaar. Vraag 1 a: Wat betekent het als isobaren dicht bij elkaar liggen op de kaart? b: Wat betekent het als isobaren ver uit elkaar liggen? Bekijk de weerkaart van het KNMI met de actuale weersituatie. Vraag 2 a: Hoeveel bedraagt de luchtdruk in Nederland ongeveer? b: Klopt dit met de luchtdruk van het HVC-weerstation? c: Waait het hard of juist niet volgens ons weerstation? Pagina 16

d: Komt dit overeen met wat de weerkaart aangeeft? Wind - 1 De wind wordt verklaard in de video Wat is wind? Vraag 1: Schrijf de definitie op van wind. Vraag 2: Waardoor waait het boven zee meestal harder dan boven land? Vraag 3: Op welke schaal wordt de windkracht aangegeven? Luchtstromen op aarde Klik op de afbeelding hierboven, bekijk het filmpje en beantwoord de vragen. Vraag 4: Waardoor onstaat er bij de evenaar lage luchtdruk Vraag 5: In het filmpje wordt gezegd: "Bovenaan gekomen stroomt de lucht naar het noorden of zuiden". Tot hoe hoog kan de lucht maximaal opstijgen? Vraag 6: Waardoor gaat deze lucht na een tijdje dalen? Waar op aarde gebeurt dit? Vraag 7: Wat gebeurt er op de plek waar warme en koude luchtstromen botsen? Waar is dat op aarde? Voor luchtstromen gelden twee algemene regels, opgesteld omstreeks 1855 door de Nederlandse meteoroloog Buys Ballot. Vraag 8: Neem de twee Wetten van Buys Ballot over in je schrift en vul het ontbrekende in. I Lucht stroomt van gebieden met... naar gebieden met... II De lucht heeft daarbij op het NH een afwijking naar... en op het ZH naar... Wind - 2 Bekijk het YouTube-filmpje over 'wind'. https://youtu.be/h08myilbu2a > Neem vervolgens de volgende uitspaken over in je schrift en maak ze compleet: Uitspraak 1: Op het Noordelijk Halfrond waait, rond een hoge drukgebied, de wind... de wijzers van de klok... Uitspraak 2: Op het Noordelijk Halfrond waait, rond een lage drukgebied, de wind... de wijzers Pagina 17

van de klok... Uitspraak 3: De wind waait... de isobaren. Wind - 3 Klik op de link van het KNMI en bekijk de weerkaart. Let op de ligging van de gebieden met hoge en lage luchtdruk en op het verloop van de isobaren. Noteer datum en tijdstip van de weerkaart in je schrift en beantwoord de vragen: Vraag 1: Uit welke richting waait de wind in Nederland? Vraag 2: Is de windsnelheid hoog, gemiddeld of laag en waaruit kun je dit afleiden? Vraag 3: Is de aangevoerde lucht vochtig of juist droog en waaruit kun je dit afleiden? Vraag 4: Wat kun je zeggen over de temperatuur van de aangevoerde lucht (warm / koud / zacht / koel voor de tijd van het jaar) en waaruit kun je dit afleiden? Klik op de WOW-nl en controleer of jouw antwoorden kloppen met de metingen van ons eigen weerstation. Hieronder zie je de windkaart van 24 december 2015. Klik op de afbeelding hierboven en vergelijk de actuele windrichting en -snelheid met jouw eerdere antwoorden. Fronten Pagina 18

Vraag 1: Bekijk de weerkaart hierboven en let op ligging van de hoge- en lagedrukgebieden. Maak onderstaande zinnen kloppend. Boven de Balkan ligt een lage / hoge drukgebied; het weer is daar rustig / ruig; de luchtdruk is daar.. hpa. Ten noorden van Nederland ligt een lage / hoge drukgebied; het weer is daar rustig / ruig; de luchtdruk is daar.. hpa. Vraag 2: Bekijk de weerkaart hierboven en let op de isobaren. De wind boven Engeland en Ierland waait uit.. richting; boven de Noordzee waait het hard / zacht. In Nederland komt de wind meestal uit het zuidwesten. Vanaf de Atlantische Oceaan en de Noordzee wordt lucht richting Nederland geblazen. Deze lucht heeft niet steeds dezelfde temperatuur. Soms is de lucht warmer, soms kouder. Tussen deze luchtsoorten bevinden zich fronten die de warme en de koude lucht van elkaar scheiden. De fronten bewegen meestal vanaf de Atlantische Oceaan en de Noordzee over Nederland heen. Pagina 19

Frontale neerslag Bron: De Bosatlas van het klimaat Op de weerkaart hierboven staan drie typen fronten afgebeeld: een warmtefront, een koufront en een occlusiefront. In het grensgebied met Duitsland ligt op deze weerkaart een koufront (de blauwe lijn met de driehoekjes). Hier verdringt koude lucht de warme lucht. Het koufront beweegt in de richting die de driehoekjes weergeven. Boven Nederland waait de wind dan ook uit het westnoordwesten. Bij een warmtefront (de rode lijn met rode halve bolletjes) verdringt warme lucht de koude lucht. Het warmtefront beweegt in de richting die de halve bolletjes weergeven. Op de hierboven afgebeelde weerkaart betekent dit dat de wind in Duitsland uit het westzuidwesten komt. Een occlusiefront (de paarse lijn met afwisselend halve bolletjes en driehoekjes) ontstaat als een warmte- en een koufront samenvallen. De wind waait daar in de richting die de halve bolletjes en de driehoekjes aangeven. Een systeem van fronten wordt ook wel een een depressie of een storing genoemd op het weerbericht. Deze depressies trekken vaak vanuit het westen over Nederland. Het waait dan flink, er valt neerslag en de wind draait (vaak van zuidwest naar noordwest) als de depressie voorbijtrekt. (Vrij naar: KNMI WOWNL_HAVOVWO_Lessenserie.pdf) Vraag 3: Bekijk nogmaals de weerkaart hierboven en let op de fronten. Boven Nederland is de temperatuur de afgelopen uren gestegen / gedaald en er was veel / weinig bewolking en neerslag. Vraag 4: Klik op de link: de actuele weerkaart van Europa en beschrijf het Nederlandse weer van dit moment. Noteer: datum + tijd, luchtdruk, windrichting en -snelheid, fronten en temperatuurverloop. Vraag 5: Ga eerst naar de link: KNMI-satellietbeelden en dan naar de link: buienradar.nl en beschrijf de bewolking en neerslag. Vraag 6: Ga naar de link van het HVC-weerstation. Noteer: datum + tijd, luchtdruk, windrichting en -snelheid, temperatuur, luchtvochtigheid en neerslag. Vraag 7: Vergelijk de antwoorden op vraag 5 en 6. Zijn er tegenstrijdigheden? Zo ja, welke? Thuisopdracht Opdracht: Beschrijf het weer van dit moment. Ga naar buiten en maak een foto van het weer. Beschrijf het weer bij jou 'voor de deur', maar gebruik ook de gegevens van het HVC-weerstation. Lever de foto via Shobie in, met onderstaande informatie: Plaats: Pagina 20

Datum en tijd: Temperatuur: Wind - snelheid: - richting: Luchtdruk: Neerslag - hoeveelheid: - soort: Luchtvochtigheid: Bewolking - 'hoeveelheid': onbewolkt / licht - / half - / zwaar bewolkt - hoogte: lage - / middelhoge - / hoge wolken - wolkensoort: Pagina 21

Eindopdracht: maak een weerbericht Inleiding Eindopdracht: maak een weerbericht (Deze eindopdracht is gebaseerd op: KNMI WOWNL_HAVOVWO_Lessenserie.pdf) In de voorgaande lessen heb je veel geleerd over temperatuur, neerslag, wind en luchtdruk. Nu is het tijd om je kennis in de praktijk te brengen door zelf een weersverwachting op te stellen. Ter inspiratie kun je hier bekijken hoe echte weervrouwen en mannen te werk gaan: weervrouw weerman bericht laat meer zien dan alleen de weersverwachting. Het toont ook hoe het weer zich ontwikkelt, geeft uitleg over de actuele weerssituatie en geeft inzicht in de mate van onzekerheid in de verwachting. bericht wordt altijd gevisualiseerd met afbeeldingen zoals hieronder. (Klik op de afbeeldingen voor meer informatie). Pagina 22

De opdracht Presenteer samen met een medeleerling het weerbericht voor de volgende dag en geef een verwachting van het weer voor de komende drie dagen. Je moet daarvoor in ieder geval het volgende doen:. Beschrijf en laat zien hoe het weer de afgelopen dag was (was er een bijzondere weersituatie als storm, onweer, sneeuw, extreme neerslag, hoge of juist lage temperaturen voor de tijd van het jaar?). Gebruik hiervoor de WOW-gegevens!. Beschrijf en laat zien welke ontwikkelingen er in de atmosfeer plaatsvinden. Hoe zullen luchtdrukgebieden zich naar verwachting verplaatsen? Uit welke hoek zal de wind gaan waaien? Zal de bewolking toe- of afnemen? Hoe is het weer op de Britse eilanden en komt dat weer onze kant op? Hoe is het weer in andere delen van Europa?. Maak op basis van de ontwikkelingen in de atmosfeer een gedetailleerde verwachting voor de volgende dag en een vooruitblik voor de komende drie dagen.. Maak gebruik van visuele middelen als weerkaarten, neerslagradar enzovoorts. Pagina 23

. Presenteer je weerbericht zo duidelijk mogelijk en zorg ervoor dat je de lezer of luisteraar prikkelt en boeit. Hoe presenteer je het weerbericht?? Je mag zelf een keuze maken voor de presentatievorm. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om een weerbericht voor een (digitale) krant te schrijven. Omdat je in een papieren krant niet zoveel ruimte hebt om weerkaarten, foto s of een neerslagradar te tonen, moet je veel aandacht besteden aan een goede beschrijving van het weer. Een digitale krant biedt wel mogelijkheden om meer beeldmateriaal toe te voegen. Let wel op dat het dan geen losse verzameling wordt van beelden, een weerbericht moet echt één geheel zijn. Je kunt er voor kiezen om een weerbericht te maken in de vorm van een Prezi of Powerpoint of in de vorm van een interactieve kaart (die je bijvoorbeeld kunt maken in ArcGis online of Thinglink).? Een andere optie is natuurlijk een weerbericht zelf presenteren, zoals dat ook op televisie wordt gedaan. Je bent dan echt zelf weervrouw of man! Kijk ter voorbereiding eens een aantal dagen naar het weerbericht dat wordt uitgezonden op RTL-4. Daar wordt het weer echt uitgelegd!?vind je een presentatie voor een publiek toch wat eng? Neem dan een filmpje op en verwerk het bijvoorbeeld in een Prezi-presentatie. Tot slot kun je ook een weerbericht opnemen voor de radio. Je kunt dan geen foto s of weerkaarten laten zien. Des te belangrijker is in dat geval je beschrijving van het weerpatroon!? Waar moet je weerbericht aan voldoen? Je weerbericht moet goed te volgen zijn voor iedereen. Je moet vooral goed uitleggen hoe bepaalde weersituaties ontstaan. Je moet dus niet alleen aangeven hoe hoog de temperatuur zal zijn en hoeveel neerslag er zal vallen, maar juist ook uitleggen hoe die temperatuur en die hoeveelheid neerslag tot stand komen. Daarnaast moet je bij het schrijven van een weerbericht natuurlijk goedlopende zinnen maken. Houd je een presentatie? Zorg er dan voor dat je het publiek aankijkt en niet opleest van het scherm. Veel succes! PS: Lever jullie presentatie in via Showbie. Rubric: weerbericht Pagina 24

Handige bronnen De WOW-gegevens De KNMI-neerslagradar Satellietbeelden Satellietbeelden in beweging KNMI-weerkaart Wind Weather Online Pagina 25

Afsluiting Bronnen Deze lessenserie bestaat uit eigen materiaal, maar is deels ook een bewerking van de Wikiwijs leerarrangementen Weer en klimaat HV 2 en Weer en klimaat HV 3 en van de lessenserie van WOWNL voor voortgezet onderwijs. Pagina 26

Over dit lesmateriaal Colofon Auteur R.A. de Bock Laatst gewijzigd 22 June 2016 om 20:46 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en Weer; Werking van de atmosfeer [vervallen na 2014]; Invloed van het weer op doelen de samenleving; Systeem aarde; Aardrijkskunde; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting Pagina 27 20 uur en 0 minuten