PPS Zuidas Amsterdam Elco Brinkman 15 september 2008 NVBK en DACE
Inhoud Bestuurlijke voorgeschiedenis Gebiedsontwikkeling Zuidas en doelstellingen Private betrokkenheid Businesscase Risico s en uitdagingen 2
Ligging Zuidas 3
Zuidas 2002 4
Programma wonen 1.130.000 m 2 ( 9.000 woningen = 20.000 bew.) [La Défense 20.000 bewoners] werken Zuidas 1.130.000 m 2 [ La Défense 3.000.000 m 2] voorzieningen 450.000 m 2 [ La Défense 230.000 m 2] winkels] 5
Doelstellingen Zuidasontwikkeling Economische structuurversterking / Internationaal vestigingsklimaat ontwikkeling van een duurzame (inter)nationale toplocatie voor wonen, werken en voorzieningen in de vorm van een (nieuw) levendig stadscentrum; realisering van ondergrondse infrastructuur (incl. infrastructuur uitbreiding); flexibiliteit tbv toekomstige (markt)ontwikkelingen; ook tijdens bouwproces al zorgen voor hoogwaardig imago. Dokmodel belangrijke voorwaarde, verdere ontwikkeling middels PPS 6
Dwarsdoorsnede Dok 7
Bestuurlijke voorgeschiedenis (1) 1997: Zuidas als Sleutelproject benoemd 2001: Intentieovereenkomst gemeente Amsterdam - Rijk 2004: Dokmodel voorkeursmodel 8
Bestuurlijke voorgeschiedenis (2) 2005: Opdracht Kwartiermaker: proces van rekenen en tekenen 2006: Ondertekening bestuurlijke overeenkomst 2006: Kabinetsbesluit Zuidas: herbevestiging Dokmodel en oprichten van Zuidas Onderneming. Twee voorwaarden: o Rijk en gemeente stellen prospectus vast; o Veiling van de aandelen slaagt; 9
Mét private betrokkenheid Rijk en Gemeente willen private betrokkenheid om volgende redenen: 1. Risicodeling 2. Kostenbeheersing 3. Bedrijfsmatige aansturing van het project 4. Risicomanagement 5. Opbrengsten veiligstellen 10
Selectie Private Participanten Door de introductie van vastgoedontwikkeling Stationskavel en de gemeentelijke inbreng van de gronden in de flanken is in februari 2008 een nieuwe selectieprocedure gestart. Selectievereisten private partijen Financieel solide ondernemingen Aantoonbare kennis en ervaring op het gebied van vastgoedontwikkeling en infrastructuur realisatie Ervaring met participatie in PPS en en met overheidspartijen Op 10 april 2007 zijn 8 private partijen geselecteerd: ABN AMRO, ING Real Estate, Rabobank, Halifax Bank of Scotland, Schiphol, Fortis, BNG, ABP. 11
Overzicht Structuur Zuidas Amsterdam Ministerie van Financiën Gemeente Amsterdam Publieke bijdragen Ministerie van VROM Ministerie van V&W Provincie Noord-Holland Stadsregio Amsterdam Inbreng Flanken Gemeente Amsterdam Modaliteit eigenaren Rijkswaterstaat Prorail Gemeente Amsterdam Financiële contributie Gronden Infrastructuur 40% 60% Zuidas Onderneming Contract Aannemer Gronden Stationskavel Grondwaarde Stationskavel Grondwaarde Gronden Financiële instellingen met vastgoed expertise en ervaring met infrastructuur ontwikkeling Nederlandse Spoorwegen Composer BV Grondafnemers 12
15 Basis gegevens Business Case (* 1 mln.) Reëel Nominaal NCW Infrastructuur kosten 2.937 3.839 1.951 Grondproductiekosten 1.198 1.348 1.024 Saldo kosten 4.135 5.178 2.975 Overheidsbijdragen 894 975 782 Grondopbrengsten Flanken 1.790 2.059 1.524 Grondopbrengsten Dok 1.467 2.261 675 Opslag grondwaarde 327 441 223 Saldo opbrengsten 4.478 5.736 3.204 Saldo totaal 343 548 229 13
Uitkomsten BC (samenvatting) Waardering operationele cashflow bij een discontovoet van 6,6% Vergoeding over eigen vermogen 229 mln. 700 mln. NCW, 1-1- 07 Nominaal Maximale behoefte eigen vermogen Maximale behoefte vreemd vermogen Bron van inkomsten/uitgaven 181 mln. 400 mln. 6.102 mln. Nominaal Nominaal Nominaal 14
30 Risico s De volgende expliciete voorzieningen zijn reeds in de verschillende onderdelen van de Business Case opgenomen: Object onvoorzien (Infrastructuur) Project onvoorzien (Infrastructuur) Opslag t.b.v. bijzondere gebeurtenissen (Infrastructuur) Totaal infrastructuur: Risico afzet gronden (flanken) 180 mln. 235 mln. 115 mln. 530 mln. 50 mln. Impliciete risico-opslagen vormen de voorzieningen in de ramingen van de grondproductiekosten in de flanken. 15
Risico s en uitdagingen 16 Scopewijzigingen (nieuwe eisen zijn voor rekening van de vragende partij) Aanbesteding valt tegen (is go - no go besluit voor de onderneming); Uitvoering valt tegen (af te dekken door wijze van aanbesteding); Wet- en regelgeving (voor rekening van modaliteiteigenaren zover deze tot aanpassingen leidt van Programma van Eisen); Samenwerking valt tegen (contracten); Markt valt tegen (is gedeeltelijk afgedekt door voorverkoop Composer).
17 Zuidas 2008, volop in ontwikkeling
Zuidas 2040 18