Verslag Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis 14-4-2011 Dit is een verslag van de informatiebijeenkomst Wilhelminasluis van 14 april 2011. De bijeenkomst had als doel het bespreken van de plannen voor de vernieuwing van de WIlhelminasluis met de beroepsmatige gebruikers van de vaarweg de Zaan en de Wilhelminasluis te Zaandam. Presentatie De bijeenkomst start met een presentatie. 1. Introductie Het projectteam Vernieuwen Wilhelminasluis is voorgesteld en bestaat uit de volgende personen: Notulist T.Falke, Aanwezig Zie presentielijst Afwezig Kopie aan bijlage(n): - Handouts presentatie Projectmanager Projectleider Techniek Projectleider Omgevingsmanagement Projectmedewerker Communicatieadviseur Cris Nielen Erwin Meijer Robbert Visser Tessa Falke Anya Boen 2. Programma Vaart in de Zaan De Zaan is een belangrijke route voor de beroepsvaart tussen het Noordzeekanaal, de Zaanstreek en de Kop van Noord-Holland. Provincie Noord- Holland werkt sinds 1997 samen met het Rijk, gemeenten Zaanstad en Wormerland, hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Kamer van Koophandel, EVO en KSV Schuttevaer aan het programma Vaart in de Zaan! Door de uitvoering van het programma wordt de Zaan beter bereikbaar gemaakt voor de binnenvaartschepen van de toekomst en verbetert de leefbaarheid in de regio door afname van transport over de weg en de verbeterde milieusituatie. Recente resultaten van het programma Vaart in de Zaan zijn de vervanging van de Bernhardbrug in Zaandam (2006) en de Julianabrug in Zaandijk (2009). De provincie is bezig met de voorbereidingen voor het vernieuwen van de Zaanbrug tussen Wormer en Wormerveer en de Wilhelminasluis, inclusief de Wilhelmina- en Beatrixbrug, in Zaandam. 3. Zaanbrug De Zaanbrug verbindt Wormer met Wormerveer en is gedeeld eigendom van de gemeenten Wormerland en Zaanstad. Door de bochten in de vaarweg en de aanlegkades is het ter plaatse lastig manoeuvreren met grote schepen. Vooral de combinatie van grote, onbeladen schepen en wind geeft risico s op aanvaringen en leidt tot trage passages van schepen door de brug. De huidige brug is aan vervanging toe. De nieuwe brug krijgt een doorvaartbreedte van 16,5 meter. De locatiekeuze van de nieuwe brug is medio juni 2011 gereed.
Vergadering 14-4-2011 2 6 Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis 4. Wilhelminasluis De huidige Wilhelminasluis is verouderd qua afmetingen en in een slechte bouwkundige- en technische staat. Renovatie van de bestaande sluis lost de problemen niet op. Daarom is gekozen voor vernieuwing van de sluis, inclusief de naastgelegen Wilhelminabrug en Beatrixbrug. Deze bruggen zijn eigendom van gemeente Zaanstad maar vormen een onlosmakelijk onderdeel van het sluizencomplex. Door verbreding van de toegangen tot de sluis van 12 meter naar 14 meter, zullen de binnenvaartschepen van de toekomst de sluis makkelijker kunnen passeren. Uitgangspunten nieuwe sluis: Financiële middelen ( 33,2 mio) Afmetingen: 156 x 14 x 4,7 mtr Schuttijd: < 6 min Centrale bediening sluis en bruggen Bouwperiode sluis 2012-2014 Innovatieve bouwmethode 5. Hinder en stremmingen bouwfase Tijdens de informatiebijeenkomst zijn de eerste beelden over de noodzakelijke stremming besproken. De eerste suggestie is het stremmen van de sluis met 2x 10 weken. Over deze stremmingsduur ontstaat een constructieve discussie met de aanwezigen. De centrale boodschap van de aanwezigen is: Een stremming van 10 weken is onacceptabel. Sommige bedrijven zouden een buffer op kunnen bouwen, maar dit zou hoogstens 14 dagen kunnen duren. Dit brengt wel kosten met zich mee. Andere bedrijven kunnen geen buffer opbouwen omdat ze veel te veel moeten laden/lossen per dag. Omvaren kost een dag extra, wat ook kostenverhogend werkt. Vanuit de aanwezigen wordt de optie voorgesteld om meerdere kortere periodes te stremmen in plaats van 10 weken achter elkaar. Dus bijvoorbeeld 4 x 2 weken, of steeds 1 week dicht, 1 week open. Dit valt voor de bedrijven beter op te vangen. Veel bedrijven beamen dat langer dan een week stremmen voor hen grote consequenties heeft. Het jaargetijde waarin gestremd wordt maakt niet uit, omdat de voor- en nadelen per bedrijf verschillen. Elk bedrijf heeft zijn eigen drukke periodes. 6. Omgevingsmanagement Wilhelminasluis Omgevingsmanagement is de verbindende schakel tussen binnen en buiten. Het doel van omgevingsmanagement is het realiseren van voldoende
Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis 3 6 Vergadering 14-4-2011 maatschappelijke overeenstemming zodat een project of programma succesvol kan worden voltooid. Met omgevingsmanagement wordt bereikt dat het project optimaal, met zo min mogelijk hinder voor de omgeving wordt gerealiseerd. Daarmee is de omgevingsmanager het eerste aanspreekpunt voor de omgeving. De eerste stap van omgevingsmanagement is het in kaart brengen van de omgeving. Hiervoor is via een vragenlijst informatie gevraagd over de bedrijven die gebruik maken van het sluizencomplex. De intentie is om op basis van deze informatie díe bedrijven te identificeren die grote moeilijkheden ondervinden bij het stremmen van de sluis. Met deze bedrijven wordt binnenkort individueel contact gezocht voor het bespreken van de situatie. Een aantal terugkoppelingen uit de vragenlijst zijn gegeven (zie hand-outs). 7. KSV Schuttevaer Andries de Weerd geeft een korte uiteenzetting over KSV Schuttevaer. KSV Schuttevaer verzorgt de professionele belangenbehartiging voor de binnenvaart. Essentieel wordt voor KSV Schuttevaer de vraag: hoe wordt de nieuwe sluis gerealiseerd met zo min mogelijk hinder en kosten voor de binnenvaart. Op verzoek van de provincie geeft de heer De Weerd een korte uiteenzetting over de mogelijke omleidingsroutes. 8. Vragen & Discussie De volgende vragen zijn in dit onderdeel ter sprake gekomen: Moet de provincie volgens de nieuwe Waterwet het eigendom van de sluis aan het hoogheemraadschap overdragen? Nee. Er is wel een landelijke discussie gaande over het onderhoud en beheer van vaarwegen. Maar het uitgangspunt voor de Wilhelminasluis is dat de Zaan in beheer blijft bij Zaanstad.
Vergadering 14-4-2011 4 6 Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis Zijn er alternatieve routes voor 110-meter schepen? Nee. Advies aan de provincie: ga eens kijken bij de Zuid-Willemsvaart, daar werden ook sluizen vernieuwd en daarbij konden schepen wel gewoon doorvaren tijdens de werkzaamheden. Gesteld is dat er met de bedrijven met een verwacht knelpunt individueel contact wordt gezocht. Indien (onverhoopt) een bedrijf niet benaderd wordt en wel prijs stelt op een individueel gesprek dan verneemt de provincie dat graag. Binnen welke termijn neemt de provincie contact op met deze bedrijven? Binnen enkele weken. Kan het vanuit de provincie worden vastgelegd dat er op de alternatieve vaarroutes geen stremmingen zijn als de Wilhelminasluis is afgesloten? Het is belangrijk dat dit grote prioriteit heeft en dat hier harde afspraken over komen. Ook moet worden gekeken of de omvaarroutes niet gestremd zijn door onverwacht werk aan bruggen. De provincie heeft hier aandacht voor in het kader van omgevingsmanagement. Met de beheerders zal het hele gebied in kaart worden gebracht met als doel te voorkomen dat er vaarwegstremmingen zijn tijdens de werkzaamheden aan de Wilhelminasluis. De provincie is het met de aanwezigen eens dat omvaarroutes maximaal beschikbaar moeten zijn. Deze actie wordt vervolgd. Is er voor de categorie schepen die niet kan omvaren sprake van een schadevergoeding? Het is te vroeg om hier al wat over te kunnen zeggen. De provincie maakt hierover afspraken als dat nodig is, maar het doel is om juist te voorkomen dat er (bedrijfs)schade geleden wordt. Is er gekeken naar de capaciteit van de alternatieve routes als veel bedrijven deze gaan gebruiken? KSV Schuttevaer weet nog niet hoe/via welke route de schepen om gaan varen, dus hier is nog niet naar gekeken. Dit is een nuttige toevoeging om nog uit te zoeken. De sluis in Nauerna heeft een beperkte bediening, zeker in de winter. Kan de bediening worden aangepast? De provincie gaat dit samen met KSV Schuttevaer in beeld brengen. Wordt vervolgd. Een stremming van 10 weken is onacceptabel. Sommige bedrijven zouden een buffer op kunnen bouwen, maar dit zou hoogstens 14 dagen kunnen
Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis 5 6 Vergadering 14-4-2011 duren. Dit brengt wel kosten met zich mee. Andere bedrijven kunnen geen buffer opbouwen omdat ze veel te veel moeten laden/lossen per dag. Omvaren kost een dag extra, wat ook kostenverhogend werkt. Vanuit de zaal wordt de optie om steeds kortere periodes te stremmen in plaats van 10 weken achter elkaar voorgesteld. Dus bijvoorbeeld 4 x 2 weken, of steeds 1 week dicht, 1 week open. Dit valt voor de bedrijven beter op te vangen. Veel bedrijven beamen dat langer dan een week stremmen voor hen grote consequenties heeft. Het jaargetijde waarin gestremd wordt maakt niet uit, omdat dit per bedrijf verschilt. Elk bedrijf heeft zijn eigen drukke periodes. Kan er s nachts worden gewerkt? Dit wordt lastig. Het probleem is dat de sluis in een stedelijke omgeving ligt. Dit maakt het moeilijk om een vergunning te krijgen met betrekking tot geluidsoverlast. Als er maar één nacht gewerkt zou worden zou dit niet zo moeilijk zijn, maar in dit geval praten we over een langere periode. Mogelijke creatieve oplossingen voor het stremmen van de Wilhelminasluis die vanuit de zaal worden aangedragen ( brainstorm ): Alternatieve opslagruimte bij de sluis Gebruik maken van historische Groote Sluis Tijdelijke sluis maken Stremming beperken door bijvoorbeeld deuren te verplaatsen. De provincie gaat voor het vernieuwen van de sluis gebruik maken van moderne (geïntegreerde) contractvormen. Kan aan de aannemer het maximaal aantal weken stremming worden voorgeschreven? De provincie is bezig met het voorbereiden van geïntegreerde contractvormen voor het vernieuwen van de sluis. Het nadeel is dat we dan pas op een laat moment zullen weten wat de aannemer precies gaat doen. De provincie wil het echter niet alleen van de aannemer af laten hangen. Daarom gaat de provincie een marktverkenning/-consultatie organiseren, door projectervaringen te verzamelen en langs te gaan bij Rijkswaterstaat en marktpartijen. Wellicht hebben zij innovatieve/creatieve oplossingen voor de stremming. Deze actie wordt nog vervolgd.
Vergadering 14-4-2011 6 6 Informatiebijeenkomst Wilhelminasluis Aandachtspunt: probeer de markt een bonus te geven als er zo min mogelijk scheepvaartverliesuren kunnen worden gemaakt. Andersom kan ook: geef de markt een boete als de uitvoering langer duurt. De provincie gaat individuele afspraken maken met bedrijven om te kijken wat de stremming aan de Wilhelminasluis voor de individuele bedrijfsvoering zou kunnen betekenen. De volgende plenaire sessie zou goed zijn op een moment dat de provincie meer weet met betrekking tot het ontwerp, de stremming en de marktverkenningen. Dit zal waarschijnlijk tussen nu en een aantal maanden zijn. Vanuit de provincie wordt er gecommuniceerd bij belangrijke mijlpalen. Aandachtspunt: hoe zit het met de veiligheid op de sluis? Door Peter ter Meulen (Havenmeester Zaanstad) wordt hier een reactie op gegeven: in essentie is de sluis een klein industriegebied. Er is hier regelgeving voor, waar de nieuwe sluis ook aan moet voldoen. 9. Conclusie & afspraken Zowel door de provincie als de aanwezigen geven aan dat de verkregen informatie wederzijds zeer nuttig is. Het is voor beide partijen wenselijk om het constructieve gesprek over het project, de hinder voor de omgeving en de uit te werken opties voor te zetten. De aanwezigen stellen het daarbij op prijs dat zij reeds zo vroeg goed in gesprek zijn en bij het project betrokken worden en komen graag terug voor een vervolgbijeenkomst. Ter afsluiting van de middag worden de volgende afspraken gemaakt: - De provincie zal periodiek communiceren met de aanwezigen, in eerste instantie per nieuwsbrief/e-mail. Wanneer er meer informatie is over de bouwperiode volgt een nieuwe bijeenkomst (najaar 2011). - Bedrijven met grote knelpunten worden op basis van de vragenlijst binnen een aantal weken benaderd voor een individueel gesprek. - Bedieningstijden & capaciteit: sommige sluizen/bruggen binnen de omleidingsroute worden beperkt bediend of zijn beperkend qua capaciteit (Nauerna / Den Helder). Het verruimen van de bedieningstijden wordt door Provincie/KSV Schuttevaer als optie onderzocht. - De drukte en beschikbaarheid (geen andere stremmingen garanderen) op de omleidingroutes wordt uitgezocht. - De provincie zal noodzakelijke stremmingen verder uitwerken als onderdeel van het voorontwerp. Voor meer informatie, vragen of een individueel gesprek graag contact via: Robbert Visser, omgevingsmanager Vaart in de Zaan. Telefoon: 023-5145225 of via: vaartindezaan@noord-holland.nl