Voorstel tot het al of niet aanwijzen van gemeentelijk beschermde dorpsgezichten. Gemeentebladnr: 2014/60 Verseon nr: 121335 Vergaderdatum: 25 september 2014 Agendapunt: 9 Portefeuillehouder: Dhr. K. Wolff Steller: J. Bindels Aan de Raad Voorstel: 1. Het gebied Wolfhagen te Schinnen niet aan te wijzen als gemeentelijk beschermd dorpsgezicht; 2. Binnen de gemeente Schinnen geen gemeentelijke beschermde dorpsgezichten aan te wijzen aangezien voordelen niet opwegen tegen de nadelen. Inleiding: Uw raad heeft het college gevraagd, naar aanleiding van de casus OliversBonné, om te onderzoeken of het mogelijk is om het gebied Wolfhagen aan te wijzen als een beschermd dorpsgezicht. Uit onderzoek is gebleken dat de gemeente Schinnen de mogelijkheid heeft om gemeentelijke beschermde dorpsgezichten aan te wijzen. Het aanwijzen van deze beschermde dorpsgezichten moet geregeld worden in de Erfgoedverordening. De mogelijkheid voor het aanwijzen van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht is bij de herziening van de Erfgoedverordening 2014, vastgesteld op 12 december 2013 door uw raad, mogelijk gemaakt. Voor het aanwijzen van gebieden met de status beschermd dorpgezicht moet er eerst onderzoek gedaan worden naar de waarden in het gebied, waarna een aanwijzingsbesluit genomen moet worden. Dit aanwijzingsbesluit moet vertaald worden naar onze bestemmingsplannen. Gelet op de voorgaande stappen is het noodzakelijk om te onderzoeken of het aanwijzen van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht wenselijk is. Middels een SWOTanalyse hebben we inzichtelijk gemaakt wat de sterke en zwakke punten zijn en de kansen en risico s zijn van het aanwijzen van gemeentelijk beschermde dorpsgezichten.
Intern Extern Positief Behoud historisch karakter in een gebied. De bewoners hebben meer zekerheid over hun leefomgeving. S Subsidieregeling voor renteloze leningen voor het onderhoud van panden in deze gebieden. Gebieden O beschermen met waarden anders dan alleen bebouwing. Het aanwijzen van gemeentelijke beschermde dorpsgezichten kan goed zijn voor de lokale toerisme. Negatief De bewoners worden beperkt in hun bouwmogelijkheden en bij iedere aanpassing moet vergunning aangevraagd worden met W relatief hoge legeskosten. In een tijd van deregulering worden er extra regels opgelegd. De verkoopbaarheid van panden in een gemeentelijk beschermd dorpgezicht daalt en dit kan gevolgen hebben voor de waarde van deze panden. Er moet veel tijd en geld besteed worden aan: Onderzoek gebied, aanwijzing gemeentelijk beschermd dorpsgezicht, verwerking besluit in het bestemmingsplan en opstellen sloopregeling en aanlegstelsel. T Vergunningvrij bouwen in dit gebied kan niet 100% uitgesloten worden. Huurbazen mogen huren van hun panden verhogen. De burger heeft de mogelijkheid bezwaar en beroep aan te tekenen tegen de besluitvorming. Sterke punten: Behoud van het historische karakter van het gebied: Door het aanwijzen van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht blijft het karakter van het gebied behouden. Nieuwbouw of andere ontwikkelingen blijven onder voorwaarden, maar moeten afgestemd worden op de omgeving. Het aanzien van de omgeving blijft behouden. Subsidie in de vorm van een lening: Panden gelegen in het beschermd dorpsgezicht met omschreven culturele waarde kunnen t.b.v. onderhoud in aanmerking komen voor een lening. Deze lening kan aangevraagd worden bij het Prins Bernardscultuurfonds. De gemeente kan zelf ook een dergelijke subsidieregeling in het leven roepen.
Zwakke punten: Beperken van de bouwmogelijkheden De bouwmogelijkheden in het gebied worden door de aanwijzing van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht beperkt. Dit kan door de eigenaren als zeer negatief ervaren worden en niet in verhouding staan tot de extra bescherming van hun leefgebied. Als men iets wil aanpassen moet men bijna altijd een dure omgevingsvergunning aanvragen. Meer regels in de tijd van deregulering In de tijd dat wij als gemeente aan het dereguleren zijn gaan we voor deze gebieden extra regels opstellen. Het nadeel voor een inwoner van dit gebied is dat ze (bijna) niks mogen veranderen zonder een vergunning aan te vragen. Als men iets wil bouwen c.q. verbouwen moet men een omgevingsvergunning aanvragen. De aanvrager moet (extra) leges betalen voor deze vergunning. Verkoopbaarheid panden Panden in een beschermd dorpsgezicht zijn door de verkleinde flexibiliteit minder in trek. Men kan een pand niet zomaar aanpassen aan de behoefte van de nieuwe eigenaar. Dit heeft waarschijnlijk ook negatieve gevolgen voor de waarde van de panden. Tijd en kosten Voordat een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht aangewezen kan worden met er een historisch onderzoek uitgevoerd worden. In dit onderzoek moeten alle waarden van het gebied beschreven worden. Daarna moet er een aanwijzingsbesluit gemaakt worden en dit aanwijzingsbesluit moet verwerkt worden in onze bestemmingsplannen. Het uitvoeren van deze werkzaamheden kost veel tijd en geld aangezien we hier specialisme voor moeten inhuren. Kansen Bescherming waarden: De erfgoedverordening maakte het mogelijk om alleen bouwwerken aan te merken als gemeentelijke monumenten. Bij gemeentelijke beschermde dorpsgezichten reikt de bescherming verder dan alleen de bebouwde omgeving. Vijvers, tuinen, groene structuren, enz. krijgen indien gewenst ook bescherming. Deze moeten zorgvuldig beschreven worden in historisch onderzoek en het aanwijzingsbesluit en daarna verwerkt worden in het bestemmingsplan. Goed voor lokaal toerisme: Het aanwijzen van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht kan een impuls betekenen voor het lokale toerisme. De gebieden krijgen door de aanwijzing extra naamsbekendheid.
Risico s Vergunningsvrij bouwen niet 100% uit te sluiten Het gemeentelijk beschermd dorpsgezicht, in tegenstelling tot een Rijksbeschermd dorpsgezicht, sluit vergunningvrij bouwen niet uit. Door het gemeentelijk beschermd dorpsgezicht gelijk te stellen aan een gemeentelijk monument wordt kan dit ondervangen worden. Huren mogen omhoog De huren in Nederland worden bepaald aan de hand van een puntensysteem. Een pand gelegen in een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht krijgt meer punten en de eigenaren mogen dan meer huur vragen. Dit geldt zowel voor particuliere huur als voor de sociale huur. Ageermogelijkheden De eigenaren c.q. belanghebbenden kunnen ageren op alle besluiten die de gemeente Schinnen maakt. In de gebieden welke aangewezen worden als gemeentelijk beschermd dorpsgezicht zullen voor en tegenstanders wonen. Tegenstanders kunnen bezwaar en beroep aantekenen tegen zowel het aanwijzingsbesluit als de herziening van de bestemmingsplannen om deze ontwikkeling te belemmeren. Argumenten: De SWOTanalyse toont aan dat er meer nadelen zitten aan het aanwijzen van een gemeentelijk beschermd dorpsgezicht dan voordelen. Naast het gebied beschermen, en hiermee het historische karakter waarborgen, zijn er voor de belanghebbenden alleen nadelige effecten aan de aanwijzing van de extra gebiedsbescherming. De burgers c.q. eigenaren staan over het algemeen niet te wachten op extra van regeldruk vanuit de gemeente. Het aanwijzen van gemeentelijke beschermde dorpsgezichten strookt niet met het landelijke en gemeentelijke beleid tot deregulering van de wetgeving. Belanghebbenden zullen indien ze het niet eens zijn met de plannen bezwaar/beroep kunnen maken tegen zowel het aanwijzingsbesluit als het ontwerp bestemmingsplan. De kans is groot dat van deze rechtsmiddelen gebruik gemaakt wordt. Als we alle voordelen en nadelen op een rij zetten en hierin de belangen van de burger meenemen komen we tot de conclusie dat het aanwijzen van gemeentelijke beschermde dorpsgezichten niet wenselijk is. Tevens moet er veel geld en tijd geïnvesteerd worden in het traject. Dit geld en deze tijd kunnen beter geïnvesteerd worden in het optimaliseren van het huidige erfgoedbeleid. De voorbeeldcase OliviersBonné kan door een goede omschrijving in het bestemmingsplan Buitengebied voorzien worden van de gewenste bescherming. Dit
kan door het gemeentelijke monument op te nemen in het bestemmingsplan. Hierdoor kan voorkomen worden dat de strook naast de woning bebouwd kan worden. Financiële toelichting: Uitvoering en planning: Communicatie: Schinnen, 121014, Burgemeester en Wethouders van Schinnen, De Secretaris De Burgemeester Mr. J.M.C. Roelofs B.H.M. Link