Plan van aanpak bewaakt fietsparkeren 2012 1 Inleiding Het vigerend fietsbeleid is vastgelegd in de nota 'Fietsen, net zo gemakkelijk' uit 2008. Het faciliteren en stimuleren van het fietsgebruik zijn de twee belangrijkste invalshoeken in deze nota. Om het fietsklimaat in Breda te verbeteren wordt naast infrastructurele en veiligheidsmaatregelen ook een belangrijke stimulans gezien in het bieden van adequate stallingmogelijkh~den voor fietsen zowel in de openbare ruimte als met toezicht. Deze notitie spits zich toe op de stallingen met toezicht. Bijgaand overzicht geeft inzicht in huidige capaciteit, het gebruik in 2010 en 2011 en de stijging of daling in het gebruik. Fietsenstalling Capaciteit Gebruik 2010 Gebruik 2011 Stijging/daling Oude Vest 350 fietsen, 21 bromfietsen 210.000 240.000 14% Turfschip 400 fietsen 50.000 57.000 14% 420 fietsen, 12 bromfietsen, Concordiastraat 6 e-bikes 30.000 41.500 38% Haven 720 fietsen, 20 bromfietsen 100.000 127.500 28% Achter de Lanqe Stallen 145 fietsen, 2 e-bikes 20.000 18.000-10% Nieuwstraat 770 fietsen, 22 bromfietsen 290.000 315.000 8,0% Op basis van de huidige situatie zijn een aantal conclusies te trekken die relevant zijn voor dit plan van aanpak: Mensen willen, ook op de fiets, zo dicht mogelijk bij hun bestemming parkeren. Er wordt nu niet gehandhaafd op foutief en gevaarlijk geparkeerde fietsen en fietswrakken; In algemene zin is er een groei van het aantal gebruikers van de stallingen met toezicht. De vraag naar een grotere diversiteit in stallingsmogelijkheden groeit met de introductie van nieuwe type tweewielers (o.a. bakfietsen, e-bikes, moederfietsen, scooters, en fietsen met een rek voorop). De zichtbaarheid, herkenbaarheid en bereikbaarheid van een aantal stallingen kan beter. Er is behoefte aan meer fietsoplaadpunten voor e-bikes in de binnenstad. Aan de westzijde van de stad nabij de grote markt is er geen adequate parkeervoorziening. De Haven is een sobere buitenstalling met weliswaar een redelijke capaciteit. Toch is het feit dat het een wat afgelegen en donkere plek is in de open lucht die niet permanent beheerd wordt voor veel mensen een reden om daar minder frequent gebruik van te maken. De Oude Vest wordt het meest intensief gebruikt. Tegelijkertijd is de ruimte niet optimaal benut, is de routing slecht en zijn er kansen om binnen het bestaande volume de capaciteit te verruimen. De Nieuwstraat is de tweede stalling die een bezettingsgraad van 100% kent. Het pand is optimaal in gebruik en biedt geen mogelijkheden voor uitbreiding van de capaciteit. De Concordia is een prachtige stalling direct gelegen achter de Hema. De zichtbaarheid en herkenbaarheid van deze stalling kan beter. Achter de Lange stallen is een eenvoudige noodstalling die als enige een daling in het gebruik kent. De stalling is niet herkenbaar en zichtbaar en nodigt niet uit. De verdieping wordt nauwelijks gebruikt. Het huurcontract van deze stalling loopt nog tot november 2014. Het Turfschip is een mooie stalling met voldoende capaciteit. Ook voor het Turfschip geldt dat het publiek deze onvoldoende weet te vinden. Potentiêle gebruikers zijn leden van de omliggende sportscholen, bezoekers van de Pathé-bioscoop en het wokrestaurant.
Sinds 2009 is het stallen van een fiets in een gemeentelijke stalling voor de gebruiker gratis. Eind 2011 heeft het college besloten dat voor het parkeren van fietsen en scooters weer een tarief zal worden ingevoerd waarbij gelijktijdig de capaciteit en de dienstverlening verder geoptimaliseerd zou worden. In deze notitie wordt een gecombineerd plan voorgelegd om de dienstverlening en capaciteit te verruimen, de betaling bereidheid te stimuleren en tegelijkertijd de overlast van foutief en gevaarlijk geparkeerde fietsen in de openbare ruimte terug te dringen. 2 Invoeren betaald parkeren Het weer invoeren van betaald parkeren zorgt voor veel bijkomende kosten (afdracht van gelden, kasstaten bijhouden, de controle hierop, de materialen, extra manuren en in totaliteit de tijdsinvestering die dit met zich meebrengt). Tegelijkertijd staat een vast tarief niet in verhouding tot de dienst die men afneemt. Immers, voor een snelle boodschap bij de Hema wordt 0,50 mogelijk als een beletsel gezien om de fiets in de stalling te zetten terwijl 0,50 cent een koopje is als je een hele dag bent wezen winkelen en je tussentijds gebruik hebt gemaakt van de aanvullende faciliteiten van de stalling. Om die reden wordt een andere aanpak voorgesteld welke als pilot vanaf 1 juli 2012 zijn beslag zal krijgen. De gebruiker van de stalling moet een bijdrage betalen maar kan de hoogte van die bijdrage zelf bepalen. Bij de entree van de stalling wordt een automaat geplaatst waarmee een entreebewijs wordt verkregen na inworp van een geldig muntstuk. Zonder entreebewijs zal de fietsparkeerder niet worden toegelaten. De pilot betaald parkeren wordt maandelijks gemonitoord. Op 1 november 2012 moet de gemiddelde opbrengst per geparkeerde fiets in beginsel 0,30 bedragen. Voor de aanloopfase is een marge van 10% acceptabel. Wijkt de opbrengst op 1 november meer dan 10% af van de doelstelling dan wordt per 1 januari 2013 een vast tarief van 0,50 ingevoerd. Het invoeren van betaald fietsparkeren brengt kosten met zich mee. Naast een systeem voor veilige en eenvoudige geldinning moeten kosten worden gemaakt voor de geldgaring. Voor de geldinning wordt gebruik gemaakt van tweede hands aangepaste parkeerautomaten. Deze hebben als voordeel dat het geld direct veilig wordt geborgd, eenvoudig kan worden opgehaald en dat vreemde betaalmiddelen als knopen of buitenlands geld niet als geldig betaalmiddel worden geaccepteerd. De geldgaring wordt meegenomen in de ronde voor de betaalautomaten op straat. Naast deze aanpak voor onze meer of minder incidentele relaties willen we veel meer inzetten op abonnementen en het in rekening brengen van additionele kosten. De abonnementen kunnen digitaal worden aangevraagd en per automatische incasso worden betaald zodat dit niet leidt tot extra geldhandelingen voor de beheerders. De abonnementen zullen kunnen worden opgehaald bij de fietsenstalling en zullen door de beheerder direct op de juiste wijze aan de fiets bevestigd worden. 3 Uitbreiding capaciteit Bij de mogelijkheden voor uitbreiding van de capaciteit worden vier sporen gevolgd: 1. Uitbreiding van de capaciteit in de stalling aan de Oude Vest door een herinrichting van de ruimte en het deels gebruik maken van dubbellaags stallingssysteem. Dit levert afhankelijk van het gekozen systeem circa 140 extra plaatsen op. 2. Uitbreiding van de capaciteit van de stalling aan de Haven met circa 250 plaatsen. 3. In samenspraak met de NS en prorail onderzoeken van de mogelijkheden voor uitbreiding van de capaciteit bij het station. Dit is een plan voor de middellange termijn en zou leiden tot circa 6500 extra plaatsen oplopend naar 2030. 4. In het programma van eisen voor de herontwikkeling van Achter de lange stallen is ook de realisatie van 500 fietsparkeerplaatsen opgenomen.
4 Opknappen bestaande stallingen Het uitbreiden van de capaciteit van Oude Vest en Haven door het plaatsen van nieuwe rekken en het reviseren van de bestaande is een goede aanleiding om beide stallingen ook in functionaliteit, exploitatiemogelijkheden en uitstraling te verbeteren. Voor de Oude Vest gaat het om: Binnenschilderwerk; Vervangen van verwarmingssysteem; Verbeteren van de routing; Aanbrengen scheidingswand tussen stalling en beheerderdeel; Vervangen balie; Aanbrengen isolerende vloer in beheerdersdeel. Vervanging roldeur Een deel van deze werkzaamheden vloeit voort uit regulier onderhoud zoals vastgelegd en begroot in Planon en de onderhoudsvoorziening. Voor de Haven gaat het om: Aanbrengen extra en betere verlichting en camera's; Optimaliseren terreinafscheiding. Opknappen beheerdersloge. Voor de Haven moet ook nog gekeken worden naar het bestemmingsplan aangezien hier sprake is van een tijdelijke bestemming. 5 Optimaliseren marketing Naast het uitbreiden van de capaciteit zal het komende jaar extra aandacht besteed moeten worden aan de marketing van de verschillende stallingen. Dit zal gebeuren op verschillende manieren: 1. Er komt een adequate bewegwijzering naar de stallingen, gekoppeld aan de ANWB bewegwijzering; 2. Er wordt per locatie gekeken naar herkenbare verwijzingen op straatniveau, met name de Concordia en het Turfschip zijn niet voldoende zichtbaar en bekend bij het publiek. De capaciteit van die stallingen kan optimaler worden gebruikt; 3. Samen met de afdeling mobiliteit wordt gekeken naar speciale acties om het fietsgebruik en het gebruik van de stallingen te stimuleren. Er zijn landelijk goede voorbeelden van acties die effect ressorteren. Uiteraard vraagt Breda om maatwerk. 6 Uitbreiding dienstverlening De bestaande stallingen bieden allen een ander niveau van dienstverlening: In de Nieuwstraat en Oude Vest kan publiek gebruik maken van het toilet. In de Nieuwstraat, Oude Vest en Concordia kunnen buggy's gehuurd worden tegen betaling van 0,50 per uur en een borgstelling van 20,- In de Concordia zijn kluisjes en in de Oude vest kunnen helmen worden afgeven bij de beheerder. In de Concordia is een fixit geplaatst en zijn er 6 oplaadpunten voor e-bikes; Het voorstel is in 2012 de volgende zaken op te pakken: 1. Zowel in de Oude Vest als de Nieuwstraat komen 12 oplaadpunten voor e-bikes; 2. Eveneens in zowel de Oude Vest als de Nieuwstraat worden kluisjes geplaatst waar publiek tussentijds boodschappen kan achterlaten of bijvoorbeeld een helm kan opbergen. 3. Medio 2012 wordt een klantonderzoek gedaan naar de wensen van het publiek zodat de dienstverlening mogelijk in 2013 verder kan worden uitgebreid; 7 Beheer De beheerder van de fietsenstalling heeft een belangrijke rol. Het is de gastvrouw of gastheer van de gemeente Breda. Van hen wordt gevraagd dat zij klantvriendelijk zijn, de Nederlandse taal beheersen, zelfstandig kunnen werken, om kunnen gaan met agressie en binnen bepaalde kaders besluiten kunnen nemen ten aanzien van ad hoc situaties die zich voor kunnen doen. Hun benadering en aanpak is van grote invloed op hoe het publi.ek de stalling en dienstverlening ervaart.
Op dit moment worden 4 van de 6 stallingen bemenst en aangestuurd door BSW, te weten: Haven, Oude Vest, Nieuwstraat en Achter de Lange stallen. Het Turfschip en de Concordia worden bemenst en aangestuurd door medewerkers van het parkeerbedrijf. De BSW heeft aangegeven steeds moeilijker personeel te kunnen leveren die aan de eisen voldoen. In 2012 willen wij: 1. Met de BSW zowel feitelijke afspraken maken over het aantal uren beheer maar ook afspraken maken over kwalitatieve resultaten; 2. In samenspraak met de BSW is de "Opleiding Toezichthouder Rijwielstalling" opgezet. In 2012 wordt al het personeel opgeleid zodat zij hun taak met vertrouwen en plezier kunnen vervullen; 3. De roostering en aansturing meer in elkaar schuiven en meer uitgaan van de individuele kwaliteiten van medewerkers bij de plaatsing in de stallingen; 4. Onderzoeken of en zo ja in welke vorm vanaf 2013 de bemensing en aansturing van de stallingen nog meer vanuit één hand kan worden vormgegeven. 8 Handhaving Het terugdringen van de fietsoverlast op straatniveau vraagt om een aantal maatregelen. Naast het realiseren van voldoende en helder gemarkeerde plekken zowel openbaar als bewaakt is de ervaring dat structurele handhaving bij kan dragen aan een mentaliteitsverandering. Een structurele handhaving gecombineerd met zones waar een fietsparkeerverbod geldt en een goede APV kunnen net als de bovengenoemde voorstellen bijdragen aan een andere waardering en een ander gebruik van de gemeentelijke fietsfaciliteiten in onze stad. Tegelijkertijd wordt zowel in de stad als in de stallingen ruimte ingenomen door fietswrakken (minimaal drie functionele onderdelen zijn defect) en weesfietsen (fietsen die geruime tijd in de stalling staan en niet worden opgehaald). Door ook hier te handhaven en frequent deze fietsen te verplaatsen naar een centrale plek wordt de capaciteit beter benut. Naast dit plan van aanpak fietsparkeren worden voorbereidingen getroffen en een voorstel voorbereid om de handhaving op foutief en gevaarlijk geparkeerde fietsen structureel aan te pakken. De eerste stap is inmiddels gezet met het raadsbesluit over de aangepaste APV waarmee het juridisch kader voor de handhaving is geborgd. 9 Begroting De begroting bestaat uit een aantal elementen. In de eerste kolom zijn op basis van globale offertes de kosten opgenomen die voortvloeien uit het plan van Aanpak. Totaal bedragen die 335.000, Voor een klein deel van de voorgestelde werkzaamheden is dekking voorzien in het meerjarenonderhoudsplan Planon. Hierin is een bedrag van circa 35.000,- beschikbaar. Daarmee resteert een benodigd bedrag van afgerond 300.000,- waarvoor nu een krediet wordt aangevraagd. Deze investering leidt tot een kapitaallast van 32.575,70 per jaar voor de periode 2013-2023. Voor 2012 wordt conform de gemeentelijke systematiek gerekend met de helft van dit bedrag. Dekking van deze kosten is voorzien in de meerjarenbegroting van het Parkeerbedrijf omdat eerder middelen waren begroot voor de jaarlijkse exploitatie en kapitaallasten van een mogelijke fietsenstalling aan de Reigerstraat.
eenmalig dekking Planon invoeren betaald parkeren 6 stallingen 6.000,- uitbreiden capaciteit Oude Vest/Haven 155.000,- opknappen Oude Vest/Haven 96.000,- zichtbaarheid 15.000,- bewegwijzering 14.000,- oplaadpunten e-bikes/kluisjes 9.000,- projectleiding 25.000,- onvoorzien 15.000,- subtotaal investering 2012 335.000,- 35.000,- Exploitatielasten betaald parkeren Gestreefd wordt naar netto jaaropbrengst van 180.000,-. Hier zijn de kosten van de geldgaring op in mindering gebracht. Deze worden voor de zes stallingen geraamd op 20.000,- per jaar. uitgaande van een dagelijkse lediging. De praktijk zal uitwijzen of deze inschatting voor de kosten realistisch is of naar boven of beneden kan worden bijgesteld. Uitgaande van het gebruik 2011 van alle stallingen en in eerste instantie een geschatte daling in het gebruik van 25% door het invoeren van het betaald parkeren zou dit betekenen een gemiddelde opbrengst per geparkeerde fiets van circa 0,30 tot 0,35 cent. De eenmalige kosten nodig om voorzieningen te treffen voor het betaald parkeren zijn globaal begroot op 6000,-. Dit bedrag is meegenomen in de kredietaanvraag.