2013 / 2014 Coöperatie Agrico U.A.
Thema Agrico wil graag uitdragen dat zij voor haar relaties de juiste keuze is. Sinds 2012 voeren wij de slogan Say choice, say Agrico. Iedereen maakt elk moment van de dag keuzes. Een keuze is het resultaat van een proces, waarbij een afweging wordt gemaakt tussen verschillende keuzemogelijkheden. Soms na een uitgebreide analyse, soms in een splitsecond. Ratio en gevoel spelen daarbij een belangrijke rol. Ook de organisatie Agrico maakt keuzes. Dat doen we onder andere in onze strategie, bij de ontwikkeling van nieuwe rassen en in de dagelijkse operatie. Agrico biedt ook keuzemogelijkheden. Wij bieden onze relaties keuze met ons brede assortiment van rassen, met onze vestigingen in het buitenland, de verschillende condities van levering en in de verscheidenheid van persoonlijk contact. Dit jaarverslag is geïllustreerd aan de hand van het begrip keuze. Wij hopen dat het verslag u inzicht geeft in de keuzes die Agrico maakt en laat zien waarom u voor Agrico zou moeten (blijven) kiezen. Wij wensen u veel leesplezier.
Vanuit de organisatie Verslag directie Verslag raad van commissarissen Jaarrekening Besturing en beheersing Overige gegevens Vanuit de organisatie Voorwoord 4 Profiel 6 Kerngetallen 7 Structuurschema 8 Verslag raad van commissarissen 9 Verslag directie Research 13 Pootaardappelen 15 Tafelaardappelen 21 Interne organisatie 24 Besturing en beheersing Coöperatiezaken 28 Corporate governance 29 Personalia 31 Risicoprofiel 35 Jaarrekening Inhoudsopgave 37 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 60 Voorstel bestemming exploitatie saldo 61 Jaarverslag 2013/2014 3
Vanuit de organisatie Voorwoord Agrico on the move! Het boekjaar 2013/2014 stond voor de organisatie vooral in het teken van het nieuwe bestuursmodel. Een lange weg die tijdens de algemene vergadering in december 2012 is begonnen en is afgesloten op 24 juni 2014 met het goedkeuren van de nieuwe statuten door de ledenraad van Coöperatie Agrico U.A. Een traject dat heeft uitgewezen dat de betrokkenheid van onze leden bij de coöperatie nog steeds groot is. Een voorbeeld voor coöperatief Nederland. Het boekjaar zal ook de geschiedenis ingaan als een jaar waar veel op het wereldtoneel gebeurde. De revolutie in Oekraïne, gevolgd door ingrijpen van Rusland in de soevereiniteit van Oekraïne. Het neerhalen van passagiersvliegtuig MH17, waarbij je je weer realiseert hoeveel wij reizen en de risico s die daarbij gelopen worden. De boycot over en weer van Rusland zorgt voor een zeer negatieve stemming op de AGF-markt in Europa. Rusland wordt zeker in jaren van overschot gezien als een grote afnemer van consumptieaardappelen, maar dat is voorlopig niet te verwachten. Het ebola-virus in West-Afrika dat zich veel verder kan verspreiden. De burgeroorlog in Syrië die volledig uit de hand is gelopen, mede door niet ingrijpen van de rest van de wereld. En de onrust in Irak en Libië. Allemaal gebieden waar wij veel pootgoed willen verkopen. Dit betekent dan ook dat wij ons ieder seizoen moeten aanpassen aan de omstandigheden. In de bovengenoemde landen zal de uitdaging wel erg groot worden om pootgoed te kunnen afzetten. De financiële crisis is in rustiger vaarwater gekomen. Hierdoor lijken acute faillissementen van landen en banken wat op de achtergrond te raken. Ons stringentere beleid van de afgelopen jaren in het eisen van betalingszekerheid werpt zijn vruchten af. Het afgelopen boekjaar hebben wij niet of nauwelijks voorzieningen hoeven treffen. Afspraken over afbetalingen van openstaande vorderingen uit eerdere jaren zijn nagekomen. Boekjaar 2013/2014 was een goed aardappeljaar. De verwachtingen waren heel hoog aan het begin van het seizoen, maar het seizoen liep slecht af met zeer lage prijzen voor consumptieaardappelen. Toch hebben wij mooie prijzen uitbetaald voor alle productgroepen. De kilogramopbrengsten per hectare waren goed, waardoor de financiële opbrengst per hectare ook goed tot zeer goed was. De financiële positie van de onderneming kon opnieuw worden versterkt. Het resultaat na belastingen bedroeg 2,8 miljoen euro. Tijdens de algemene vergadering van december 2013 is de heer C.A.A.M. Gommeren gekozen als lid van de raad van beheer. Mevrouw M. Barendregt trad af na 12 jaar zitting te hebben gehad in de toezichthoudende organen. Het 40-jarig jubileum is afgesloten in november 2013 tijdens de rassenshow. Nederland stond als thema centraal, mede in verband met Potato Europe dat in Nederland gehouden werd. Op de zaterdag na de rassenshow hebben we een open dag gehouden om ons te presenteren aan belangstellenden. Jaarverslag 2013/2014 4
Vanuit de organisatie Meer dan 1.000 personen, bestaande uit inwoners van de Noordoostpolder en omgeving en familie en kennissen van medewerkers, bezochten deze prachtige dag. Dit boekjaar is hard gewerkt aan een herijking van de strategie zoals we die in 2012 vastgesteld hadden. In het najaar van 2014 zal dit gepresenteerd worden aan de raad van commissarissen en de ledenraad. De discussie over de toekomst van de NAK heeft ons veel hoofdbrekens gekost. In het regeerakkoord was afgesproken dat er gekeken zou worden naar het functioneren van de ZBO s (zelfstandige bestuursorganen). De laatste jaren lijkt onze overheid juist weer meer taken naar zich toe te trekken in plaats van af te stoten. De drang naar meer controle wordt ingegeven door onder andere misstanden bij de woningcorporaties en voedselschandalen. De keuring van uitgangsmateriaal wordt daar het slachtoffer van. Hetzelfde geldt voor de biologische keuringsdienst Skal. Door veel lobbywerk in Den Haag via allerlei organisaties en een actie van een groep pootgoedtelers is de boodschap bij de politiek duidelijk aangekomen. Nu nog de daden. De akkerbouw heeft een aantal zeer goede jaren achter de rug. Prijzen voor veel producten zijn goed geweest. Oogst 2014 lijkt een heel ander seizoen. De graanprijzen zijn in een vrije val terecht gekomen. Alle horrorverhalen over voedseltekorten in de wereld lijken door de goede opbrengsten wereldwijd opeens weer verder weg. Toch zullen door onder andere de klimaatverandering de extremen groter worden en daarmee de volatiliteit op de grondstoffenmarkten toenemen. Voor de aardappel zien wij een prima toekomst. Het areaal aardappelen groeit in Azië en Afrika veel harder dan de daling in Europa en Noord-Amerika. Aan ons de uitdaging om de zaken in die landen goed op te pakken. De aardappelmarkt is groot en erg divers en heeft vele uitdagingen. Dit wordt onderschreven door onze medewerkers in binnen- en buitenland. De betrokkenheid van onze medewerkers is groot, zowel in voor- als tegenspoed. In het afgelopen jaar overleed plotseling, op 49-jarige leeftijd, onze buitendienstmedewerker David Mackay in Schotland. Op die momenten zijn wij er voor elkaar. Afsluitend wil ik iedereen bedanken die bijgedragen heeft aan het mooie resultaat van de Agrico-groep in boekjaar 2013/2014. Jan van Hoogen algemeen directeur Jaarverslag 2013/2014 5
Vanuit de organisatie Profiel Wie zijn wij? Agrico is een coöperatieve onderneming actief in de markt van poot- en consumptieaardappelen en in de ontwikkeling van nieuwe rassen. Agrico: een betrouwbare leverancier van kwalitatief hoogwaardige producten. De kern van onze onderneming ligt in de afzet van product van beschermde rassen, hetzij zelf ontwikkeld, hetzij van derden in vertegenwoordiging verkregen. Hiervoor beschikken wij over een eigen kweekbedrijf en werken we nauw samen met verschillende kwekers. Wij willen met onze beschermde rassen actief zijn in de grotere productiegebieden van gecertificeerd pootgoed in landen waar kwekersrecht wordt erkend. Wij zijn wereldspeler in het marktgericht ontwikkelen van aardappelrassen en het (laten) produceren en vermarkten van hoogwaardige poot- en consumptieaardappelen, zowel biologisch als gangbaar geteeld. We streven naar een maximale bijdrage in het inkomen van onze leden. Meetpunt hiervoor is de uitbetaling per 100 kg dan wel per hectare ten opzichte van de concurrentie. Randvoorwaarde hierbij is de continuïteit van de onderneming uitgedrukt in een solvabiliteitsratio van minimaal 40% op balansdatum. Wij oefenen op een doelmatige, verantwoorde en resultaatgerichte wijze het bedrijf duurzaam uit, bieden een uitdagende omgeving voor onze medewerkers en zijn voor onze afnemers een betrouwbare leverancier van kwalitatief hoogwaardige producten. Onze kernwaarden zijn: resultaatgericht, innovatief door onze maximale aandacht voor continu verbeteren, oog voor mens, veiligheid en milieu, wederzijds vertrouwen, open in woord en daad en moreel verantwoord ondernemen. Jaarverslag 2013/2014 6
Vanuit de organisatie Kerngetallen 2013/2014 2012/2013 2011/2012 2013/2014 2012/2013 2011/2012 Financieel Geconsolideerde omzet product 269.884 259.180 205.616 Bruto marge 30.530 27.733 24.237 Exploitatiesaldo 2.840 2.771 567 Reserves 24.982 22.000 19.606 Certificatenkapitaal 6.933 7.103 7.171 Aandeel derden 1.108 764 658 Totaal Groepsvermogen 33.023 29.867 27.435 Vaste activa 21.781 23.031 23.553 Balanstotaal 56.789 54.634 50.956 Solvabliteit 58,2% 54,7% 53,8% Levering Areaal pootaardappelen 11.927 11.733 11.320 Geleverde hoeveelheid 412.208 411.420 358.145 Areaal consumptie aardappelen 1.556 1.548 1.349 Geleverde hoeveelheid 67.947 67.845 62.614 Aantallen Leden 1.430 1.476 1.487 Bedrijven 883 911 897 Medewerkers 208 199 188 Kasstroom uit operationele activiteiten 7.398 7.403 11.638 Saldo Liquide middelen 14.219 8.844 2.971 Schuld aan leden 8.001 6.723 4.785 Jaarverslag 2013/2014 7
Vanuit de organisatie Groepsstructuur Coöperatie Agrico U.A. Agrico B.V. Agrico Holding B.V. Agrico Research B.V. Leo de Kock & Zn B.V. Agrico Italia s.r.l. Agrico UK Ltd (Schotland 100%) S.A. Desmazières (Frankrijk 89%) Parkland Seed Potatoes Ltd (Canada 70%) Agrico Polska Sp. z o.o. (Polen 70%) Agrico Nordic AB (Zweden 100%) Perunaseppä Oy (Zweden 100%) Interseme d.o.o. (Slovenië 51%) SC Cartof Agrico SRL (Roemenië 51%) Jaarverslag 2013/2014 8
Verslag raad van commissarissen Voor teler en organisatie een goed jaar Gedurende het boekjaar 2013/2014 heeft de raad van beheer toezicht gehouden op de gang van zaken binnen Agrico. Op 24 juni 2014 heeft de ledenraad haar goedkeuring gegeven aan een ingrijpende wijziging van de statuten van de coöperatie. Daarbij is de raad van beheer opgegaan in het bestuur van de coöperatie. Het bestuur vormt een personele unie met de raad van commissarissen van Agrico B.V. heeft een akkerbouwbedrijf in Kruisland. Mevrouw Barendregt heeft twaalf jaar zitting gehad in het toezichthoudend orgaan van Agrico. De raad is haar zeer erkentelijk voor de belangrijke bijdrage die zij heeft geleverd aan de ontwikkeling van de coöperatie. In haar rol van vicevoorzitter is zij opgevolgd door de heer A.H. Vermeulen. De ledenraad heeft de jaarrekening besproken in aanwezigheid van de accountant en is voornemens deze in december vast te stellen. De jaarrekening is door E&Y gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De raad van commissarissen heeft de door de directie opgestelde jaarrekening van Agrico B.V. goedgekeurd en decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid. In 2013/2014 heeft de raad van commissarissen 14 maal vergaderd. In verband met de wijziging van het bestuursmodel is de raad vaker bijeen geweest dan andere jaren. Tijdens de reguliere vergaderingen werden met name de volgende onderwerpen behandeld: strategische ontwikkelingen, acquisitiemogelijkheden, begrotingen, kwartaalverslagen, risico-inventarisatie en telersbelangen. De raad heeft een werkbezoek gebracht aan Egypte. De commerciële mogelijkheden en de bijbehorende risico s waren de laatste jaren vaak onderwerp van gesprek in de raad. Het bezoek heeft bijgedragen aan een beter begrip voor de lokale situatie, elkaars problemen en de mogelijke oplossingen. In delen van de wereld heerst veel onrust. Dit betreft ook landen waar Agrico pooten consumptieaardappelen levert. Voor directie en medewerkers betekent dit dat een groot beroep wordt gedaan op hun professionaliteit. De raad is bezorgd over de risico s die hierdoor op allerlei gebieden ontstaan, maar heeft vertrouwen in de aanpak van de directie. Boekjaar 2013/2014 was zowel voor de teler als voor de organisatie een goed jaar. De raad wil directie en medewerkers in binnen- en buitenland complimenteren met het behaalde resultaat en hen bedanken voor hun inzet en betrokkenheid. De raad van commissarissen bestaat uit zeven leden, waarvan er momenteel vijf komen uit de kring van leden. De samenstelling is dit boekjaar gewijzigd. In december 2013 is de heer C.A.A.M. Gommeren benoemd in de vacature die ontstond door het aftreden van mevrouw M. Barendregt. De heer Gommeren Namens de raad van commissarissen Emmeloord, 14 november 2014 Jan Wolthuis, voorzitter Jaarverslag 2013/2014 9
Verslag raad van commissarissen Personalia Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden J.J. Wolthuis Akkerbouwer Lid ledenraad Univé Groningen 2004 2016 Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden P.J. van Maldegem Akkerbouwer Lid ledenraad Rabobank Noordenveld West Groningen 2011 2015* Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden A.N.I.M. Kemmeren Akkerbouwer - 2007 2015* G. Welling Bedrijfskundige Commissaris (vice-voorzitter) Rabobank Emmen-Coevorden 2010 2014* Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden T. Branbergen Bedrijfsadviseur Commissaris bij bouwbedrijf M.J. de Nijs Holding B.V., Warmenhuizen, Lid stichtingsbestuur en uit dien hoofde toezichthouder bij Vastgoed Syndicering Nederland, Lid raad van toezicht bij Stichting Energy Valley 2003 2015 Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden A.H. Vermeulen Akkerbouwer - 2011 2015* Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden C.A.A.M. Gommeren Akkerbouwer Commissionair industrieaardappelen 2013 2017* * herkiesbaar Jaarverslag 2013/2014 10
Verslag directie Inleiding Elk oogstjaar is weer een verrassing In de markt van poot- en consumptieaardappelen is stemming erg bepalend. Vraag en aanbod sturen in sterke mate het resultaat. Bijzonder is dat het aanbod jaarlijks tot stand komt gedurende een korte periode met een grote mate van onzekerheid over de omvang. De vraag volgt grotendeels daarna. De productie van aardappelen fluctueert jaarlijks sterk door de weersomstandigheden tijdens het groei- en oogstseizoen. Evenals in de voorgaande jaren, was Europees gezien in oogstjaar 2013 weer sprake van bijzondere weersomstandigheden. Overvloedige regenval in Midden-Europa deed een misoogst vermoeden met als gevolg de vrees voor een groot tekort aan consumptieaardappelen. Tijdens de Weuthen Kartoffeltag in augustus 2013 waren alle specialisten het er over eens dat er onvoldoende productie was om het einde van het seizoen te halen. Door hele hoge prijzen voor consumptieaardappelen in de supermarkten liep de consumptie van aardappelen in een aantal landen en met name Duitsland en het Verenigd Koninkrijk fors terug. Daar bovenop vielen de oogstramingen steeds hoger uit met als gevolg dat, geheel tegen alle eerdere verwachtingen in, de prijs voor consumptieaardappelen in de tweede helft van het seizoen naar een diep niveau daalde. Agrico heeft in de afzet van pootaardappelen kunnen profiteren van de goede stemming aan het begin van het seizoen. Daarnaast was de markt buiten Europa zonder meer goed. Het effect in de jaarrekening was een hogere omzet in pootaardappelen (+ 7,4%), maar een lagere in consumptieaardappelen (-/- 8,4%). In zijn totaliteit steeg de omzet van de groep naar 270 miljoen euro. Na kosten en uitbetaling resteerde een bedrag van 2,84 miljoen euro. In de jaarrekening is dit bedrag als volgt verwerkt: vrijval bestemmingsreserve pool industrie-aardappelen 0,11 miljoen euro; bijschrijving rente certificatenkapitaal 0,06 miljoen euro; toevoeging aan de reserves 2,89 miljoen euro. De gemiddelde uitbetalingsprijs voor pootaardappelen over alle maten klasse A t/m S bedroeg 29,60 euro per 100 kg. Ons grootste ras in de markt van tafelaardappelen is Milva. De uitbetalingsprijs van dit ras in de maat 40/+, levering week 9 kwam uit op 17,12 euro. Europees gezien was in oogstjaar 2013 sprake van bijzondere weersomstandigheden. De samenstelling van de groep is dit boekjaar gewijzigd. Wij hebben het aandeel in onze deelneming in Canada uitgebreid van 49% naar 70%. Het aandeel Agricorassen in Noord Amerika stijgt jaarlijks en de vooruitzichten op verdere groei zijn goed. Nu sprake is van een meerderheidsbelang is Parkland in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen. Jaarverslag 2013/2014 11
Verslag directie Daarnaast hebben wij een belang van 30% genomen in de Turkse onderneming AR TARIM. De Turkse overheid wil de import van pootgoed terugbrengen en de productie van lokaal geproduceerd pootgoed bevorderen. AR TARIM is al vele jaren agent/importeur van ons pootgoed en beschikt over de juiste vergunningen voor pootgoedhandel en productie. Voor beide acquisities is in totaal 1,1 miljoen euro goodwill betaald. De goodwill zal in 5 jaar worden afgeschreven. Vooruitzichten Zeker voor wat betreft consumptieaardappelen is boekjaar 2014/2015 slecht begonnen. De opbrengstschattingen in Europa zijn dusdanig hoog, dat in enkele gevallen het surplus bij een teler niet kan worden afgezet. Op dit moment zijn er geen lichtpuntjes die de markt kunnen doen veranderen. Vooruitkijkend naar de afzet van pootaardappelen zijn wij zeer bezorgd over de situatie in het Midden-Oosten en de mogelijke olievlekwerking in de richting van andere Islamitische landen. Deze ontwikkeling gaat ongetwijfeld een grote invloed op onze handel hebben. Voor de afzet van het pootgoed uit oogst 2014 verwachten wij onder andere reducties in de export van pootgoed naar Irak. Wanneer dit gedachtegoed in een land als Algerije vaste voet aan grond zou krijgen, brengt het de export in gevaar. Ook de politieke situatie in de Russische Federatie en omliggende landen is een lont in een kruitvat. Het zou goed zijn als deze situatie zich snel stabiliseert. De kilogramopbrengst per hectare is vrijwel overal hoog. Vooral in Europa is de vraag onzeker. Naar verwachting zullen de resultaten voor teler en organisatie in boekjaar 2014/2015 gematigd zijn. Wij zullen echter elke kans aangrijpen om afzet te realiseren. Jaarverslag 2013/2014 12
Verslag directie Het ontwikkelen van nieuwe rassen is een prachtige activiteit. Op 9 november 2013 hield ons kweekbedrijf Agrico Research B.V. een open dag voor belangstellenden uit de omgeving. Onze medewerkers verschaften de bezoekers op geheel eigen wijze inzicht in de wereld van aardappelveredeling. De dag was een groot succes. Research De kunst van het (niet) weggooien Dat aan het kweekwerk ook risico s zijn verbonden bleek toen ons kweekbedrijf werd geconfronteerd met een mogelijke besmetting met het Potato Spindle Tuber Viriod (PSTVd). Dit virusachtig deeltje wordt in de Europese Unie beschouwd als een quarantaine pathogeen. Bedrijven die besmet verklaard worden dienen op last van de autoriteiten te worden geruimd. Na overleg met Plantum legde de NVWA de gehele aardappelveredelingssector een toetsingsregime op voor al het kweekmateriaal. Tijdens deze uitgebreide survey is bij Agrico Research geen besmetting vastgesteld. Op sector niveau worden nadere richtlijnen opgesteld om de insleep van quarantaineziektes te voorkomen. Ons kweekbedrijf brengt nieuwe rassen uitsluitend via miniknollen in het pootgoedcircuit. Bij het opzetten van de stocks voor de productie van miniknollen vindt toetsing op PSTVd plaats. De pootgoedactiviteiten zijn daardoor alleen in gevaar geweest via aangesloten private kwekers die tevens pootgoedteler zijn. Tijdens het boekjaar hebben de plannen voor vernieuwing van het kassencomplex verder vorm gekregen. Hierbij is vooral gekeken naar de benodigde capaciteit per activiteit en naar mogelijke verbeteringen ten opzichte van de huidige teelttechnieken en werkwijzen. Naar verwachting kunnen de plannen in 2015/2016 worden gerealiseerd. Op dit moment telt onze Nederlandse kwekersgroep 27 leden. Door de situatie rond PSTVd besloten twee particuliere kwekers per direct te stoppen. Daartegenover besloot een nieuwe kweker zich bij de groep aan te sluiten. Agrico Research participeert, soms samen met andere kweekbedrijven, in onderzoeksprojecten. Een deel van deze projecten is gericht op het doorgronden van specifieke eigenschappen zoals schurftresistentie en Erwinia. Andere projecten hebben de genetica als basis. Voorbeeld hiervan is het project Genome Wide Association Study, waarbij naar de genetica van belangrijke landbouwkundige eigenschappen wordt gezocht. Overigens blijkt uit tussenrapportages dat deze erg complex is. Jaarverslag 2013/2014 13
Verslag directie Rassen Op de Nederlandse Rassenlijst voor Landbouwgewassen werden het afgelopen boekjaar door Agrico vijf rassen aangemeld. Eén van de bij ons aangesloten particuliere kweekbedrijven, Konst Research B.V., kweekte het grof groeiende ras Vogue dat geschikt is voor de traditionele exportmarkten in Noord-Afrika en Zuid-Europa. Van de Niederösterreichische Saatbaugenossenschaft uit Oostenrijk werd het vastkokende tafelaardappelras Laudine aangemeld dat zijn markten in Noord-West Europa zal moeten vinden. Voor de zetmeelteelt werd het ras Allstar van kweker J.L. Spijkman aangemeld. Het bezit de essentiële resistenties tegen aardappelmoeheid en wratziekte fysio s 1 en 6 die het ras geschikt maken voor teelt in het Nederlandse en Duitse gebied voor zetmeelteelt. De laatste twee rassen zijn van ons eigen kweekbedrijf. Het ras Basin Russet bezit goede resistentie tegen G. pallida en is geschikt voor de productie van friet ten behoeve van het zogenoemde fastfoodsegment. Het ras Alicante ten slotte, is een chipsras met eveneens resistentie tegen G. pallida en een hoog drogestofgehalte. Ons kweekbedrijf brengt nieuwe rassen uitsluitend via miniknollen in het pootgoedcircuit. Say choice, say... Betere rassenkeuze met DNA-techniek Marien Winters, manager Agrico Research "Ieder jaar maken we op Agrico Research de keuze met welke zaailingen wij doorgaan en welke wij af laten vallen. De ontwikkeling van moderne DNA-technieken stelt ons als kweker in staat deze keuzes steeds beter en meer onderbouwd te maken. Mijn verwachting is dat deze keuzes de komende jaren een aantal trendsettende duurzame rassen zullen opleveren." Jaarverslag 2013/2014 14
Verslag directie Pootaardappelen Pootgoedteelt blijft maatwerk De stemming in de markt van consumptieaardappelen is mede bepalend voor de afzetmogelijkheden van pootgoed. De verwachtingen van de consumptiemarkt in Europa waren aan het begin van het seizoen erg hoog, waardoor er sprake was van voldoende vraag naar pootgoed. De kern van onze onderneming ligt in de afzet van product van beschermde rassen, hetzij zelf ontwikkeld, hetzij van derden in vertegenwoordiging verkregen. Hiervoor beschikken wij over een eigen kweekbedrijf en werken we nauw samen met verschillende kwekers. Wij willen met onze beschermde rassen actief zijn in de grotere productiegebieden van gecertificeerd pootgoed in landen waar kwekersrecht wordt erkend. Wij zijn wereldspeler in het marktgericht ontwikkelen van aardappelrassen en het (laten) produceren en vermarkten van hoogwaardige poot- en consumptieaardappelen, zowel biologisch als gangbaar geteeld. We streven naar een maximale bijdrage in het inkomen van onze leden. Meetpunt hiervoor is de uitbetaling per 100 kg dan wel per hectare ten opzichte van de concurrentie. Randvoorwaarde hierbij is de continuïteit van de onderneming uitgedrukt in een solvabiliteitsratio van minimaal 40% op balansdatum. Commercie Met onze beschermde rassen als stevige basis verkopen wij pootaardappelen vanuit Nederland vooral voor export en vanuit deelnemingen in het buitenland voor de lokale markten. Dit boekjaar werd een recordhoeveelheid Nederlandse pootaardappelen geëxporteerd. Alleen in 1991 lag de hoeveelheid iets hoger. Met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk namen alle Europese landen meer pootgoed van ons af. Over het algemeen werd verwacht dat er vroeg veel primeuraardappelen naar Midden-Europa geëxporteerd zouden moeten worden. Ook de verwerkende industrie richtte zich op het contracteren van vroege aardappelen uit vrees dat er een tekort zou komen in de aansluiting tussen de oude en de nieuwe oogst. De export van Nederlands pootgoed binnen Europa steeg met 8% naar 482.000 ton. Er is veel tijd en energie gestoken in de export van pootaardappelen naar Rusland. Zowel op Europees niveau door organisaties zoals Europatat als op Nederlands niveau door de NAO is er alles aan gedaan om de ontstane fytosanitaire problemen op te lossen. Uiteindelijk is het toch nog gelukt om een overeenkomst met Rusland te sluiten en hebben wij nog een beperkte hoeveelheid pootgoed aan Rusland kunnen verkopen. Een groot deel van de oorspronkelijk geplande hoeveelheid had Jaarverslag 2013/2014 15
Verslag directie ondertussen een alternatieve bestemming gevonden. De situatie in Oekraïne en de sterke devaluatie van de lokale valuta maakte het onze klanten moeilijk om duur pootgoed vanuit Nederland te importeren. In Noord-Afrika viel de daling van de Nederlandse export naar Algerije op. Na het recordjaar van 2012/2013 van 115.000 ton nam, overigens geheel volgens verwachting, het land dit boekjaar 75.000 ton af. Algerije blijft naar onze mening een stabiele en groeiende markt voor de afzet van Nederlands pootgoed. Met veelbelovende rassen zoals Manitou, Rudolph en Faluka beschikken wij over een sterk pakket voor de toekomst. Egypte importeerde, na de liquiditeitsproblemen van oogst 2012, weer een voor het land normale hoeveelheid pootgoed. De export vanuit Nederland steeg met 7.000 ton. Wij introduceren hier onze nieuwe rassen Destiny, Arizona en Faluka. Opvallend was de stijging van de export naar Azië. De landen Irak, Israël, Libanon en Syrië namen duidelijk meer pootgoed af. Wij hebben de laatste jaren veel geïnvesteerd in de afzetstructuren in deze landen en deze politiek begint haar vruchten af te werpen. Naast de oudere rassen Riviera en Arnova, doen de nieuwe rassen zoals Volare en Arizona het erg goed in deze regio. Wel blijft de huidige politieke situatie daar ons grote zorgen baren. De opkomst van IS en de invloed van dit gedachtegoed lijkt een grote impact op de hele Arabische wereld te krijgen en daar zullen wij ongetwijfeld hinder van ondervinden. 850 800 750 700 650 600 550 500 500 460 420 380 340 300 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Europa Azië Toelichting grafieken Export van Nederlandse pootaardappelen per jaar totaal en naar werelddeel (x 1.000 ton). De rode en blauwe lijn zijn respectievelijk het 5- en 10- jarig voortschrijdend gemiddelde. 130 120 110 100 90 80 70 60 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 De markt voor biologisch pootgoed kende een voorspoedige start. Voor 1 januari verliepen de verkopen erg goed. Daarna verliep het seizoen moeizaam. Een aanmerkelijk deel van de productie wordt geëxporteerd. De grootste markten hierbij zijn Frankrijk en Israël. Het percentage export steeg van 34% naar 49%. De afzet voor de binnenlandse markt blijft jaar in jaar uit stabiel. 240 220 200 180 Afrika Opvallend is de stijging van de export naar Azië. 160 140 120 2009 2010 2011 2012 2013 Jaarverslag 2013/2014 16
Verslag directie Pootaardappelen Operations De kwaliteit van ons product is van groot belang voor het succes in de handel. Wij hebben kwaliteit dan ook hoog in het vaandel staan en werken samen met onze telers continu aan verbetering. In dit kader heeft één van onze medewerkers in opdracht van Agrico een afstudeeropdracht uitgevoerd onder de naam prestatiemanagementsysteem voor aardappeltelers. Wij willen hier daadwerkelijk mee aan de slag. Immers, wanneer een individuele teler inzicht krijgt in zijn eigen presteren en zijn kengetallen kan vergelijken met referentiegroepen, zal deze teler bewust kiezen voor specifieke acties om zijn bedrijfsvoering en daarmee zijn prestaties te verbeteren. Onderwerpen die hierbij aandacht kunnen krijgen zijn onder andere kwaliteit, klachten, logistieke performance en duurzaamheid. Dit boekjaar is op het interactieve telerportaal Mijn Agrico voor elke teler per ras een vergelijking gemaakt van de kilogram- en de geldelijke opbrengst per hectare ten opzichte van het gemiddelde in de regio en van Agrico als geheel. In januari houden wij altijd bijeenkomsten met onze pootgoedtelers. Ook dit boekjaar werden deze bijeenkomsten zeer goed bezocht. De opkomst stijgt ieder jaar. De afgelopen keer bezocht ruim 70% van de telers de vergadering, die vanaf dit jaar productgroepvergadering gaat heten. In de bijeenkomsten geven wij inzicht in de stand van zaken van de handel en bespreken telers en medewerkers van Agrico zorgpunten en positieve zaken binnen de aardappelwereld in het algemeen en Agrico in het bijzonder. Jaarverslag 2013/2014 17
Verslag directie Dit boekjaar is in nauwe samenspraak met de telers een nieuw systeem van bewaarvergoeding voor pootaardappelen opgezet. Het bestaande systeem was complex en lastig te controleren. De nieuwe regeling is uitsluitend nog gerelateerd aan het levermoment. Deze wijze van bewaring staat nu los van de vergoeding. Telers houden hun verantwoordelijkheid voor de bewaring. Zij krijgen vanaf 1 december een vergoeding per week voor alle aardappelen die via de pool worden afgerekend. Als Agrico hebben wij ons geconformeerd aan het hygiëneprotocol. Dat houdt in dat we geen zaken zullen doen met bedrijven c.q. transportbedrijven die zich niet aan het protocol houden. Oogstjaar 2013 is gebruikt om ervaring met het protocol op te doen en bewustwording te creëren. Gedurende oogstjaar 2014 zal de NAK controle op handhaving uitoefenen. Op deze wijze werken we gezamenlijk maximaal mee om ringrot te voorkomen en voldoen we aan de voorwaarden die de afnemers van ons eisen. Een voldoende is niet goed genoeg. Say choice, say... Nieuwe potato friend Robert Sleutel (rechts), potato friend en toekomstig Agrico-teler Afgelopen jaar heb ik de Agrico jongerendag bezocht als potato friend van een Agrico-teler. Daarnaast heb ik me via een Agrico-traject gecertificeerd voor GlobalGAP bij AgriPlace. Deze positieve ervaringen hebben geleid tot mijn intentie om komend seizoen voor Agrico te gaan telen. Op dit moment ben ik met buitendienstmedewerker Marc Kalkdijk aan het bespreken hoe deze samenwerking vorm kan krijgen. Jaarverslag 2013/2014 18
Verslag directie Pootaardappelen Dochterondernemingen Onze dochterondernemingen, veelal met lokale pootgoedproductie, zijn gevestigd in Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland, Polen, Slovenië en Canada. Over het algemeen waren de resultaten goed. Uitzondering waren de ondernemingen in Scandinavië. Frankrijk Desmazières, Monchy-le-Preux G. Fontaine, 22 medewerkers Onze dochteronderneming in Frankrijk, Desmazières, realiseerde opnieuw een record in omzet en afzet. De bruto marge was procentueel iets hoger dan in 2012/2013, terwijl de indirecte kosten op gelijk niveau bleven. Het gevolg was een prima nettoresultaat na belastingen. De nieuwe rassen Artemis, Excellency en Manitou ontwikkelen zich voorspoedig in het segment voor verse aardappelen. Daarnaast heeft Desmazières met een sterk gegroeide productie van de rassen Fontane en Markies een stevige positie opgebouwd in de markt voor de verwerkende industrie. De telers in Frankrijk ontvingen een iets hogere prijs dan in 2012/2013. Dit compenseerde voor een deel de lagere kilogramopbrengst per hectare. Dit boekjaar is verder aandacht besteed aan de ontwikkeling van de organisatie: alle functies zijn opnieuw beschreven, er is een project gestart voor de invoering van een geheel nieuw automatiseringssysteem en er is een begin gemaakt om de huidige certificering voor duurzaamheid om te zetten naar ISO 26000. Naar verwachting zullen de laatste twee punten in 2014/2015 worden afgerond. Verenigd Koninkrijk Agrico UK, Castleton A. Gibson, 17 medewerkers Na het extreme jaar 2012/2013 met tekorten als gevolg van overvloedige regen, was er in 2013/2014 weer sprake van een normale oogst. Mede door weinig uitval was het aanbod nu duidelijk hoger, maar de vraag bleef achter. Er waren nauwelijks promotionele acties en de consument was eerder afgeschrikt door het hoge prijsniveau. Deze marktsituatie had ook zijn weerslag op de pootgoedhandel. Het seizoen verliep moeizaam. De telers ontvingen dan ook een matige uitbetalingsprijs, maar hadden begrip voor de situatie. Verschillende partijen in de markt tonen belangstelling voor onze nieuwe rassen. Vooral de rassen Arsenal en Performer doen het goed. Het financieel resultaat was enigszins tegenvallend, maar positief. Slovenië Interseme, Ljubljana P. Štuhec, 5 medewerkers Interseme is een relatief kleine, maar winstgevende deelneming. Jaarlijks worden van een groot aantal rassen pootgoed kleine hoeveelheden verkocht aan telers en handelaren. De omzet was vergelijkbaar met die in boekjaar 2012/2013, maar door een hogere marge steeg het nettoresultaat. Aandachtspunten zijn het grote aantal rassen, het betalingsrisico en een goede planning vooraf. Het doel is om vrije rassen te vervangen door Agrico-rassen. Jaarverslag 2013/2014 19
Verslag directie Zweden, Finland Agrico Nordic, Jönköping J. Slijkhuis, 6 medewerkers De situatie van de dochteronderneming in Zweden en Finland baart zorgen. In Finland was dit boekjaar sprake van lokaal mis-management. Er is weliswaar ingegrepen in de vorm van ontslag, maar een verlies kon niet worden voorkomen. De situatie in Zweden blijft zorgelijk. De kostprijs van het lokaal geproduceerde pootgoed is te hoog om pootgoedteelt voor zowel teler als organisatie rendabel te maken. Een belangrijke oorzaak is de relatief lage kilogramopbrengst per hectare. Daarnaast is de economische situatie van de landbouw in Zweden zwak. Wij hebben de omvang van het areaal bijgesteld en de organisatie verder aangepast. In boekjaar 2014/2015 zal worden bekeken of en op welke wijze de activiteiten in deze landen kunnen worden voortgezet. In de jaarrekening is de eerder gevormde goodwill afgeboekt en de waardering van de onderneming aangepast. Canada Parkland Seed Potatoes, Edmonton K. Sawatzky, 3 medewerkers Agrico heeft haar belang in Parkland dit boekjaar uitgebreid van 49% naar 70%. De onderneming had een succesvol jaar. Zowel de omzet als het nettoresultaat lagen aanmerkelijk hoger dan in boekjaar 2012/2013. Parkland bewerkt de markt in Canada, de Verenigde Staten en Mexico. Als gevolg van fytosanitaire eisen bleef export naar de laatst genoemde bestemming uit. Een deel van de productie ligt in Alberta. Kwaliteitsproblemen als gevolg van onzorgvuldige behandeling is hier een punt van aandacht. Parkland wil haar productie verder regionaal spreiden, zowel in Canada als in de Verenigde Staten. Polen Agrico Polska, Lebork D. Johnston, 5 medewerkers Als gevolg van een lagere opbrengst per hectare en een verdere afname van het areaal aardappelen was de productie in Polen dit boekjaar 30% lager dan in 2012/2013. De markt voor tafelaardappelen groeit. Voorwaarde is dat het product wasbaar en van goede kwaliteit is. Daarnaast wordt bewaarbaarheid steeds belangrijker. Er ontstaat dan ook meer vraag naar specifieke rassen. Voor Agrico is dit een positieve ontwikkeling. De vraag naar pootaardappelen was goed en het prijsniveau was hoger dan in 2012/2013. Het financiële resultaat was goed en vrijwel gelijk aan dat van 2012/2013. De nieuwe rassen Madeleine en Rosagold zijn dit boekjaar met succes geïntroduceerd. Say choice, say... Uitbreiding samenwerking Parkland Caroline, Kirby en Paul Sawatzky van Parkland Een belangrijke keuze voor Parkland afgelopen jaar was de uitbreiding van de samenwerking met Agrico. Door de uitbreiding van haar aandelen heeft Agrico nu een meerderheidsbelang gekregen in onze onderneming. Wij zijn hier erg blij mee. Agrico is door de jaren heen een betrouwbare partner gebleken die ons een sterk netwerk biedt en een stuk kennis en ervaring waar wij van mee kunnen profiteren. Jaarverslag 2013/2014 20
Verslag directie Tafelaardappelen Van hooggespannen verwachting naar teleurstellende werkelijkheid Seizoen 2013/2014 was het seizoen van de hoog gespannen verwachting die niet uitkwam. De start van het seizoen voor de afzet van consumptieaardappelen was veel belovend. Vanaf december 2013 werd echter duidelijk dat het aanbod te laag was ingeschat en dat het hoge prijsniveau de verkopen onder druk zette. Het vastkokende ras Erika is verder geïntroduceerd en succesvol gebleken. Niet alleen werd het Nederlandse product goed ontvangen, maar ook de teeltproeven in het buitenland zijn positief verlopen. Wij willen het ras de komende jaren sterk uitbreiden. Hierdoor wordt het pakket dat wij aan de Europese retailers kunnen aanbieden breder. Wij hebben beleid geformuleerd om de band met Europese kleinverpakkers en retailers te versterken. In boekjaar 2014/2015 verwachten wij daarvan de eerste resultaten. Wij zijn al vele jaren actief in de markt van biologische aardappelen. Eerst onder de merknaam Bioselect en later als Agrico. In februari 2014 bereikten wij de mijlpaal van 250.000 ton verkochte biologisch geteelde aardappelen. Tijdens de Biovak in Zwolle werd hieraan met de biologische aardappeltelers aandacht besteed. Voor biologisch geteelde aardappelen kenmerkte seizoen 2013/2014 zich door een recordoogst. Enerzijds door groei van het areaal en anderzijds door een hoge kilogramopbrengst per hectare als gevolg van een uitstekend groeiseizoen. In de zomer van 2013 lagen de prijzen op een zeer hoog niveau. Veel consumenten haakten in deze periode af, hetgeen merkbaar was in de afzet bij supermarkten. Om de biologisch geteelde aardappel weer onder de aandacht te brengen, zijn bij de start van het Nederlandse seizoen in september veel promotieacties gehouden. Hiermee werd een aanzienlijk deel van de consumenten teruggewonnen. De afzet in Nederland was niet voldoende om de gehele productie in de markt te zetten. Hoewel het prijsniveau in Duitsland iets lager lag, hebben we vroegtijdig de keuze gemaakt om wekelijks ook aan Duitse afnemers te leveren. In de tweede helft van het seizoen verdween dit prijsverschil. Wij hebben geanticipeerd op de teruglopende vraag in december door met een scherpe prijsstelling meer te verkopen. Op deze wijze bleef het volume, dat uit de pool moesten worden verkocht, bij ten opzichte van de gemaakte verkoopplanning. Een goede keuze in een markt die een neerwaartse prijsspiraal laat zien. Maar ook een lastige keuze, omdat tegen het natuurlijke gevoel in moest worden gehandeld. Veel product kon worden afgezet op de Duitse markt van tafelaardappelen. Al jaren vormt de schimmelziekte Phytophthora een bedreiging voor de biologische aardappelteelt. Het ras Carolus bevat de resistenties tegen deze schimmelziekte. Het ras werd dit seizoen voor het eerst op grotere schaal beproefd en zal in 2014/2015 commercieel worden geïntroduceerd, ondersteund door een speciale pr-campagne. Hierbij zal het unieke rode oogje van dit ras gebruikt worden als blikvanger. Jaarverslag 2013/2014 21
Verslag directie Tafelaardappelen Leo de Kock Leo de Kock, Purmerend C. ten Napel, 40 medewerkers Ook bij onze dochteronderneming voor vers verpakte aardappelen speelde de wisselende stemming in de markt een grote rol. Vroeg in de herfst aangegane verplichtingen om aanvankelijk verwachte tekorten te dekken werden tegen een achteraf te hoge inkoopprijs afgenomen. Daartegenover kon in het voorjaar van 2014 geprofiteerd worden van het lagere prijsniveau van product uit Zuid-Europa. Landelijk viel de consumptie van verse aardappelen tegen. Toch is totale afzet van verpakt product met 3% gestegen. De verschuiving naar kleinere verpakkingseenheden zette zich door. De omzet was vrijwel gelijk aan boekjaar 2012/2013. Het boekjaar kende geen slechte kwartalen, al werd het goede resultaat vooral in het eerste halfjaar gerealiseerd. De onderneming blijft innoveren en investeren in product en proces. Voor de markt werd een nieuwe productlijn van stoomaardappeltjes ontwikkeld. Daarnaast blijft de groei in afzet van de zoete aardappel verrassen. In het bedrijfsproces is geïnvesteerd in een nieuw systeem voor voorraad, productie en order-afhandeling. Een andere innovatie is de implementatie van een geheel geautomatiseerde productielijn voor kiloverpakkingen. Met behulp van een robotsysteem kon de productiesnelheid worden verhoogd en een grotere maat aardappelen worden verpakt. Ten slotte zijn dit boekjaar plannen voorbereid voor nieuwbouw van kantoorruimte gecombineerd met beperkte uitbreiding van koelruimte. In navolging van Agrico heeft ook Leo de Kock voor duurzaamheid ISO 26000 behaald. Deze certificeringis een welkome aanvulling op de BRC-certificering, die ook dit boekjaar weer succesvol werd doorlopen. Say choice, say... Keuze voor een nieuwe verpakkingslijn Claris ten Napel, directeur Leo de Kock Afgelopen jaar hebben wij geïnvesteerd in een nieuwe geautomatiseerde productielijn voor onze kiloverpakkingen. Hierdoor zijn wij in staat om de markt nog beter te bedienen met een betere en snellere service. Daarnaast bespaart het ons kosten. Met name in actieweken kunnen onze orders plotseling flink oplopen. Dankzij deze machine kunnen wij hier nu sneller op reageren. Jaarverslag 2013/2014 22
Verslag directie Roemenië Cartof Agrico, Brasov S. Maniou, 4 medewerkers Het verkoopseizoen in Roemenië had twee gezichten. In de periode van augustus tot en met december waren de prijzen goed en kon een mooi volume worden afgezet. De vraag was goed en veel producenten hielden hun product vast in afwachting van nog betere prijzen later in het seizoen. In januari begonnen de supermarkten product te importeren vanuit hun eigen land: Carrefour en Auchan vanuit Frankrijk, Metro vanuit Duitsland en Del Haize vanuit België. Het gevolg was een overaanbod van lokaal product met steeds lagere prijzen. In juli lag de prijs op een historisch laag niveau van 40 euro per ton. Het financieel resultaat had hieronder te lijden. De onderneming behaalde net geen positief saldo. Jaarverslag 2013/2014 23
Verslag directie Interne organisatie Aandacht voor medewerker en duurzaamheid 7 kernthema s focusgebieden Invloed op ISO 26000 Bestuur van de organisatie Mensenrechten Arbeidsrechten Milieu Duurzaamheid MVO-principes 1. Verantwoordelijkheid 2. Transparantie 3. Ethisch gedrag 4. Respect voor stakeholdersbelang 5. Respect voor wet- en regelgeving 6. Respect voor internationale gedragsnormen 7. Respect voor mensenrechten Eerlijk zaken doen Consumenten aangelegenheden Agrico B.V. Betrokkenheid in ontwikkeling van de gemeenschap Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Sinds 2012/2013 wordt ons duurzaamheidsbeleid vorm gegeven door ISO 26000. Het is een internationale erkende richtlijn die speciaal is ontwikkeld om duurzaam ondernemen in de praktijk te brengen. Wij zijn trots dat deze zelfverklaring opnieuw is goedgekeurd. ISO 26000 onderscheidt zeven kernthema s en zeven MVO-principes. Binnen dit model hebben wij aan de hand van een prioriteringsmatrix concrete actiepunten geformuleerd. Via een zogenaamde referentiematrix leggen wij vervolgens verantwoording en rekenschap af richting onze stakeholders. Het referentiematrixverslag is voor iedereen toegankelijk en wordt gepubliceerd op onze website. Onze ISO 26000 zelfverklaring is in 2013/2014 wederom goedgekeurd en door de NEN (Nederlandse eenheid- en normeringsinstituut) verlengd en gepubliceerd op het publicatieplatform ISO 26000. Jaarverslag 2013/2014 24
Verslag directie Inmiddels hebben wij ons duurzaamheidsbeleid ook bij onze dochterondernemingen geïntroduceerd. Ons bedrijf voor kleinverpakte aardappelen, Leo de Kock in Purmerend, heeft in augustus 2014 als eerste bedrijf in zijn soort in Nederland de zelfverklaring ISO 26000 en publicatie op het NEN-platform gerealiseerd. Onze Franse dochteronderneming Desmazières is in april 2014 begonnen met de implementatie van de ISO 26000-richtlijn en hoopt dit traject in de herfst van 2014 succesvol af te ronden met een zelfverklaring. Agrico UK kent al een aantal jaren het programma Investors in People dat speciaal is gericht op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. In juni 2014 heeft de onderneming daarmee de Peoples choice award gewonnen. In boekjaar 2014/2015 zal bij Agrico UK de ISO 26000-systematiek worden geïntegreerd in hun bestaande MVO-programma. Ten slotte heeft Agrico Research zitting genomen in de Agrico MVO-werkgroep om ook voor deze dochteronderneming het ISO 26000 beleid te borgen. Onze branche kan niet zonder transport. De logistiek heeft een grote impact op de totale CO 2 -bijdrage in de wereld. Wij hebben dan ook onderzoek laten doen naar de CO 2 -belasting van het aardappeltransport en de factoren die daarop van invloed zijn. Naast feitelijke berekeningen is daarbij ook een scenarioanalyse uitgevoerd. Wij zoeken blijvend naar passende initiatieven om deze CO 2 -uitstoot te compenseren. In dit kader hebben wij op 29 maart 2014 in samenwerking met Staatsbosbeheer een Agrico boomplantdag in het Kuinderbos georganiseerd voor de medewerkers van Agrico en hun gezin. Deze boomplantdag is weliswaar een symbolisch gebaar, maar was een enorm succes. Het enthousiasme van de kinderen was prachtig om te zien. In dit jaarverslag staan activiteiten genoemd die mede vanuit duurzaamheid zijn gevoerd: De open dag op ons kweekbedrijf Agrico Research De opzet van een andere gesprekscyclus tussen leidinggevenden en medewerkers, te beginnen met een startgesprek Interne opleidingen gedurende de wintermaanden op het gebied van vreemde talen en ICT De introductie van het Agrico Fit Programma voor medewerkers CO 2 De uitstoot van CO 2 heeft onze bijzondere aandacht. Voor het concreet meten en sturen op de CO 2 -uitstoot van het hoofdkantoor maken we gebruik van een online tool de Milieubarometer. Hierin leggen we de belangrijkste parameters vast en rekent het programma onze belasting uit in tonnen CO 2. Tussen 2008 en 2012 was de CO 2 -belasting van het hoofdkantoor al gereduceerd van 759 ton naar 646 ton. Dit boekjaar is de belasting verder teruggebracht tot 596 ton CO 2. Wij willen nieuwe initiatieven zoeken om verdere reductie te realiseren. Voor het jaar 2014/2015 heeft de werkgroep zich een reductie van nog eens 5% ten doel gesteld. Jaarverslag 2013/2014 25
Verslag directie Personeel en Organisatie Arbeidsomstandigheden Het ziekteverzuim van de drie Nederlandse vestigingen voor 2013/2014 was als volgt: 2013/2014 2012/2013 Kort Lang Kort Lang Agrico B.V. 0,58% 3,84% 1,03% 3,24% Agrico Research B.V. 0,9% 2,63% 0,94% 3,99% De Agrico-organisatie blijft sterk in beweging. Vorig jaar hebben wij verschillende instrumenten ontwikkeld die dit boekjaar zijn geïmplementeerd dan wel zijn uitgebreid met nieuwe initiatieven. Gesprekscyclus De pilot van de vernieuwde gesprekscyclus is positief verlopen. Wij hebben tot invoering besloten met het oogstjaar als periode. In het voorjaar van 2014 hebben zowel de leidinggevende als de medewerkers informatie ontvangen over de gesprekscyclus en handvaten gekregen om goed de gesprekken te kunnen voeren. Met ingang van boekjaar 2014/2015 zal met de nieuwe gesprekscyclus gewerkt worden, te beginnen met een zogenaamd startgesprek. Opleidingen Dit boekjaar is organisatiebreed gewerkt aan de taalontwikkeling van onze medewerkers. Drie taaldocenten hebben intern aan groepen medewerkers de Duitse, Engelse en Franse taal onderwezen. Van beide kanten is dit positief ontvangen, waardoor de trainingen zullen worden gecontinueerd. Het werken met computers is niet meer weg te denken in de huidige werkomgeving. Ook dit vakgebied blijft volop in beweging. Daarom zullen er in boekjaar 2014/2015 ook op dit vakgebied intern trainingen worden verzorgd. Leo de Kock B.V. 2,42% 3,31% 2,85% 2,09% Kort: minder dan 42 dagen, lang: meer dan 42 dagen Wij blijven een actief beleid voeren om de gezondheid van onze medewerkers in relatie tot het werk optimaal te houden. Wij zijn daarom begonnen aan het Agrico Fit Programma. Het programma omvat drie elementen die alle een bijdrage leveren aan actief leven, vitaal eten, ontspannen en mentale fitheid. De opbouw is als volgt: 1. Het bewustwordings- en stimuleringsprogramma 2. Het Fitcoach bewegingsprogramma dat met persoonlijke begeleiding, aan de hand van een stappenteller, op een portaal je activiteiten in kaart brengt 3. De Persoonlijke levensstijlclub, een portaal vol met weetjes, bewegingsprogramma s en voedingsadviezen Het programma wordt voorafgegaan door een startmeting waarin de medewerker inzicht krijgt in zijn gezondheid inclusief de cholesterol- en glucosewaarde. Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaardencommissie heeft dit boekjaar het gehele arbeidsvoorwaardenpakket onder de loep genomen. Het doel van de werkgroep was te komen tot een eigentijds en evenwichtig arbeidsvoorwaardenpakket. De arbeidsvoorwaarden moeten onderscheidend zijn, bij ons passen en aantrekkelijk zijn voor de huidige en nieuwe medewerkers. Jaarverslag 2013/2014 26
Verslag directie Uit het onderzoek bleek dat de huidige arbeidsvoorwaarden goed zijn en in een grote mate voldoen aan de gestelde eisen. De basis blijft derhalve ongewijzigd en geldt voor iedereen. Het onderdeel pensioen is door een aparte werkgroep onderzocht. Wij zijn verplicht de basispensioenregeling te volgen van BPF/AVH. Omdat deze regeling echter een beperkte pensioenopbouw kent, kennen wij een aanvullende regeling. De bestaande aanvullende regeling werd te kostbaar, waardoor de financiële ruimte voor arbeidsvoorwaarden sterk werd ingeperkt. In samenspraak met de ondernemingsraad heeft de werkgroep voorstellen gedaan voor een nieuwe aanvullende regeling, passend bij de nieuwe fiscale wetgeving vanaf 1 januari 2014. Uitgangspunten hierbij waren een marktconforme regeling met een passende pensioenvoorziening, eenvoudig uit te voeren en uit te leggen en beheersbaar in kosten. De regeling is aan alle medewerkers voorgelegd en meer dan 95% van de medewerkers heeft positief gereageerd op de vernieuwde regeling. Ook de ondernemingsraad heeft haar instemming verleend, waarna de vernieuwde regeling met ingang van 1 januari 2014 van kracht is geworden. Ondernemingsraad De ondernemingsraad is het afgelopen boekjaar actief betrokken geweest bij alle in dit hoofdstuk beschreven HRM-onderwerpen. Door mee te denken, te adviseren of te participeren in werkgroepen behartigt zij de belangen van personeel en organisatie. Regelmatig wordt overleg gevoerd tussen de ondernemingsraad en de directie. Deze overleg verlopen in positieve sfeer. Het nieuwe bestuursmodel is ook door de ondernemingsraad beoordeeld en positief bevonden. Naar haar oordeel zal het nieuwe model de externe aansturing van Agrico B.V. verbeteren en leiden tot een sterkere coöperatie. Emmeloord, 14 november 2014 J.J. van Hoogen Say choice, say... Keuze voor Agrico Judith Borgijink, medewerker telerlogistiek regio west In september 2013 heb ik de keuze gemaakt om bij Agrico te gaan werken op de afdeling telerslogistiek. Ik was op zoek naar een leuke baan in de omgeving van Emmeloord, liefst in de agrarische sector. Mijn motivatie voor de keuze voor Agrico is dat het een gezond internationaal opererend bedrijf in de agrarische sector is met het hoofdkantoor in Emmeloord. Daarnaast biedt Agrico goede arbeidsvoorwaarden en mogelijkheden tot verbreden van mijn kennis. Jaarverslag 2013/2014 27