CASUSSCHETSEN. Patient Hr. P., 75 jaar, is bekend met een prostaatcarcinoom met meerdere botmetastasen.



Vergelijkbare documenten
INTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE

Casusschetsen. Casusschets 1

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

PS in NL: bij 12,3% van de patiënten in de stervensfase toegepast

Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase met als doel anderszins onbehandelbaar lijden te verlichten en

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

Casus de heer X. José Jacobs van Leur VS palliatieve zorg UMCN

Palliatieve behandeling van het bronchuscarcinoma

Communicatie rond palliatieve sedatie

Stephan van den Brand Kaderarts palliatieve zorg

1 Inleiding Wat is palliatieve sedatie? Hoe werkt palliatieve sedatie? Is het een soort euthanasie?... 1

Patiënteninformatie. Palliatieve sedatie. Palliatieve sedatie 1

Casus oncologie minisymposium dd

Palliatieve sedatie Informatie voor patiënt en familie

Opzet. Workshop Consultatie II. Behoefte aan methodische benadering voor consultatie. Palliatieteam Midden Nederland

Omdat het om mensen gaat...

Palliatieve sedatie. Informatie voor patiënten en hun naasten die meer willen weten over palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie is geen euthanasie. Medische aspecten


Annemieke Delhaas & Franca Horstink-Wortel Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg

palliatieve sedatie gericht op het verlichten van lijden in de laatste levensfase

Euthanasie-sedatie Grijs gebied??? Anneke Witziers, specialist ouderengeneeskunde palliatief consulent, SCEN arts.

Richtlijn morfine per continue subcutane toediening Doseren van morfine subcutaan bij dyspnoe of pijn

VOORBEELDEN VAN OPEN VRAGEN ZOALS DEZE GESTELD GAAN WORDEN IN DE SET VAN LEREN DOKTEREN 5.

Interline augustus CHEMOTHERAPIE casusschetsen

WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER. Myriam Arren Verpleegkundig Pijnspecialiste Deskundige in Palliatieve Zorgen Referentiepersoon Ethiek

U hebt met uw behandelend arts gesproken over palliatieve sedatie voor uzelf of uw familielid. In deze folder kunt u nalezen wat palliatieve sedatie

Laatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn.

TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN

Achtergrondinformatie

Wat als ik niet meer beter word

Wat is palliatieve zorg? Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming

9/11/12. KNMG richtlijn palliatieve sedatie. Landelijk Congres Palliatieve Zorg van autonomie naar afhankelijkheid. Onderwerpen

LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM

Casuïstiek bespreking. delier

Doel van de palliatieve sedatie

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou

Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming

Palliatieve sedatie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER. Myriam Arren Palliatief deskundige PHA

Symposium 14 april aanpassing richtlijnen palliatieve sedatie Karin van Heijst en Trijntje Buiter

Palliatieve zorg: Pijnbestrijding en palliatieve sedatie. Duodagen Woerden 29/

MTH-team Almelo Transmuraal team Hengelo

SLAAP/WAAK STOORNISSEN CASUSSCHETSEN

COPD en Palliatieve Zorg

Stervensbegeleiding bij mensen met een Islamitische achtergrond

Morfine begin van het einde? de fabels en feiten

WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER

Meneer is 87 jaar Verblijft in het WZC Weduwnaar 4 kinderen slechts 1 dochter erg betrokken en regelmatig bezoek

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

Doorbraakpijn bij patiënten met kanker

ONCOLOGIE / CHEMOTHERAPIE CASUSSCHETSEN. Casusschets 1

Casus palliatieve zorg; thema-avond palliatieve sedatie

Marijse Koelewijn huisarts

Casussen. Hilde Michiels. Coördinator Palliatief Support Team AZ Turnhout

INTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III CASUSSCHETSEN

Stand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team

BEHANDELPROTOCOL CONTINUE PALLIATIEVE SEDATIE tot het moment van overlijden

Achtergronden bij casusschetsen

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012

Sedatiekaart Noord-Holland Noord

Palliatieve sedatie. maandag 29 november Paul Oyen Verpleegkundig consulent Regionaal Consultatieteam PZ Integraal Kankercentrum Limburg

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

Gesprekshulp Palliatieve Zorg

Verlagen bewustzijn in de laatste levensfase

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen

Palliatieve sedatie 17 maart 2014

Pijn en pijnbehandeling bij Kanker Centrum Cabane

De Laatste Zorg. Workshop 7 oktober 2016

Casus Palliatieve sedatie

Farmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.

Informatie over de zorg voor de neurologische patiënt rondom het naderend levenseinde

Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen

DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN

Protocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum:

Besluitvorming in de palliatieve fase

PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE

Palliatieve Zorg. Paul Smit, Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve Zorg ParkinsonNet congres

Palliatieve sedatie. 21 oktober 2014 Elgin Gülpinar, ANIOS IC

Farmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.

Palliatieve sedatie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Format richtlijn palliatieve sedatie

COMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???

BEHANDELPROTOCOL CONTINU PALLIATIEVE SEDATIE tot het moment van overlijden

t.b.v. continue toediening van medicatie bij palliatieve zorg in de thuissituatie in de regio Oss-Uden-Veghel

BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE FASE

De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, J U N I

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.

Spinale pijnbestrijding. Locatie Amersfoort Lichtenberg

INTERLINE PSYCHIATRIE 2013 april 2013

Optimale palliatie door sedatie

Medische beslissingen rond het levenseinde

Levenseinde bij de geriatrische patiënt en comfortzorg. Marc Merchier, palliatieve zorg coördinator

REUMATOLOGIE CASUSSCHETSEN

A.L.S. EN HERSENTUMOR HENRIETTE BIENFAIT, NEUROLOOG KG ASTRID KODDE, KADERHUISARTS PALLIATIEVE ZORG

Na ontslag Chirurgie. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard. Casuïstiek Nr. 1. Vervolg. Casuïstiek Nr. 2. Vervolg

Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase.

Benauwdheid in de palliatieve fase

Pijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie

Transcriptie:

INTERLINE PALLIATIEVE SEDATIE 20 mei 2008 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Patient Hr. P., 75 jaar, is bekend met een prostaatcarcinoom met meerdere botmetastasen. Hij heeft nog een tijd goed gefunctioneerd na behandeling met chemotherapie, maar wil nu geen behandeling meer. Hij heeft voor de pijnklachten paracetamol 4 dd 1000mg. De pijnklachten nemen toe. Vraag 1: Welke pijnstilling zou u nu geven? 1. Diclofenac 2 dd 100mg in combinatie met omeprazol en paracetamol. 2. Tramadol 2 dd 50mg in combinatie met paracetamol. 3. Oxycodon slow release 2 dd 20 mg in combinatie met laxantia en paracetamol. 4. Anders

Hij gebruikt nu oxycodon 2 dd 15m g, diclofenac 2 dd 100, paracetamol 4 dd 2 en omeprazol en Xpraep/lactulose. Hij wordt bedlegerig en heeft pijn bij de verzorging, u wilt daarvoor extra morfine geven. Slikken is geen probleem. Vraag 2: In welke vorm en hoeveel? 1. Morfinedrank 1/8 van de dagdosis. 2. Bolus oxycodon (snelwerkend) 1/6 van de dagdosis. 3. Bolus oxycodon (snelwerkend) ¼ van de dagdosis. 4. Injectie morfine 1/5 van de dagdosis.

De oxycodon slow release wordt langzamerhand opgehoogd naar 2 dd 30mg. Dan kan hij niet meer slikken en wilt u overgaan op een morfine cassette (1000mg morfine/ 100ml). Vraag 3: Welke dosering kiest u? 1. 15 mg per 24 uur. 2. 30 mg per 24 uur. 3. 40 mg per 24 uur. 4. 60 mg per 24 uur.

Vier dagen later. Hij krijgt inmiddels 200 mg per 24 uur via de cassette, maar heeft nog steeds veel pijn, hij vindt het uitzichtsloos. Vraag 4: Wat doet u? 1. U bespreekt nu de mogelijkheid van sedatie. 2. U belt de palliatief consulent om advies. 3. Anders.

Casusschets 2 Vrouw, 78 jaar. Coloncarcinoom. Preterminaal, komt bed nauwelijks uit. Wil liever niet meer naar het ziekenhuis. Al langer wat misselijk, nu toegenomen met last van een gespannen erg bol staande buik. Weinig def gehad. Bij onderzoek gevoelige buik, bol, holle percussie, nauwelijks peristaltiek. Kan er niet van slapen, zo hoeft het niet meer. Zij gebruikt al een tijdje primperan, clysma s gehad met weinig resultaat. Zij heeft geen pompje, kan nog wel wat slikken. Vraag 1: Wat doet u? 1. U bespreekt de mogelijkheid van sedatie. 2. U schrijft medicatie voor. 3. U geeft haar een maagsonde. 4. U stuurt haar toch maar in. 5. Anders.

Casusschets 3 Dhr B is 58 jaar. Hij heeft een niet kleincellig longcarcinoom. Deze zit in de rechter longtop en is niet curatief behandelbaar. Om religieuze redenen wil hij geen euthanasie. Hij is nog volledig ADL zelfstandig. Hij belt dat hij plotseling benauwder wordt. Nadat de longarts dhr B gezien heeft, blijkt hij een VCS syndroom te hebben met veel benauwdheid en hoofdpijn. Met name als hij in de nacht onderuit zakt. Vraag 1: Bespreekt u de mogelijkheid van sedatie in deze situatie? 1. Ja 2. Nee

Vraag 2: Indien u dit wel bespreekt en het ook gewenst blijkt, welke vorm stelt u dan voor? 1. Diep continu. 2. Oppervlakkig continu 3. Diep tijdelijk 4. Oppervlakkig tijdelijk

De longarts heeft een bestraling van de hals en een stent in de vena cava superior op korte termijn geregeld. U overlegt met de longarts of een tijdelijke sedatie te overwegen valt. Uiteindelijk wordt besloten hem tot de stent plaatsing te sederen. U geeft hem morfine tegen de pijn en benauwdheid en komt dan met een lage dosering midazolam uit om hem te sederen. Hij blijft bij bewustzijn, maar heeft minder last van zijn klachten. Na 3 dagen is de stuwing van zijn hoofd verdwenen en beëindigt u de tijdelijke sedatie. Na enkele maanden is dhr B goeddeels bedlegerig. Hij drinkt nog wel zelf. Plots wordt hij weer benauwd. De morfine die hij slikte voor de pijnlijke ribmetastase krijgt hij niet meer weg. Hij heeft 39,8 gr koorts. Hij is kortademig, over zijn rechter long is geen ademgeruis meer hoorbaar. Hij is op, wil geen levensverlengend handelen meer, maar wel sedatie. Vraag 3: In welke vorm gaat u hem nu sederen? 1. Continu 2. Tijdelijk 3. Intermitterend 4. Ik overleg eerst met een palliatief consulent.

U bent bij dhr B op bezoek. Hij krijgt een longbloeding. U besluit tot een acute diepe sedatie. Vraag 4: Hoe doet u dat?

Casusschets 4 Man, 73 jaar, prostaat carcinoom. Er zijn wervelmetastasen met heftige rugpijn, niet goed meer te behandelen met gangbare middelen inclusief subcutaan pompje. Hij is terminaal, weet dat, maar zou nog zo graag zijn zoon willen zien die onderweg is van de VS naar huis. Maar vooral de nachten zijn een marteling, hij slaapt niet, ondanks de pijnstilling en 20 mg temazepam. U besluit intermitterende, nachtelijke sedatie voor te stellen, waar hij mee instemt. Vraag 1: Hoe doet u dat? 1. Midazolam oraal. 2. Midazolam subcutaan. 3. Midazolam subcutaan via pompje 4. Rectiole diazepam 5. Anders Vraag 2: Wat spreekt u af met de thuiszorg?

U heeft om 22 uur via een pompje een midazolam een startdosis van 5 mg gegeven, gevolgd door 1 mg/uur. U wordt om 2 uur s nachts gebeld omdat hij nog steeds niet slaapt. Vraag 3: Wat adviseert u? De volgende ochtend is om 7 uur de pomp uitgezet. U wordt om 11.30 gebeld dat hij nog steeds niet wakker wordt. Vanmiddag komt zijn zoon aan. Vraag 4: Kunt u nog iets doen? Het is nu 14.30 uur. Zoon is gearriveerd. Het gaat steeds slechter, hij heeft veel pijn. U bespreekt de mogelijkheid van continue sedatie, zo diep dat de pijn weg is. Hij en de familie is akkoord. U doseert midazolam via het pompje: een bolus van 10 mg, gevolgd door 2,5 mg per uur. Na een aantal uren is hij wel comateus, maar blijft onrustig. Vraag 5: Waar denkt u aan, wat zou u doen?

Casusschets 5 Zelfde casus als casus 3, maar een stadium eerder: Dhr B is een 58 jarige ex-bankdirecteur. Hij heeft een niet kleincellig longcarcinoom. Deze zit in de rechter longtop en is niet curatief behandelbaar. Om religieuze redenen wil hij geen euthanasie. Hij is nog volledig ADL zelfstandig. Vraag 1: Bespreekt u in dit stadium reeds de mogelijkheid van sedatie te zijner tijd? 1. Ja 2. Nee Stel u bespreekt de mogelijkheid van sedatie, hij wil graag uitgebreid voorgelicht worden. Vraag 2: Wat legt u hem uit?