Advance Care Planning



Vergelijkbare documenten
Advance care planning

ZORG VOOR KWETSBARE OUDEREN winst of waan? Door Elvira Schouten en Desirée Verheijen, clinic

Post-EAPC symposium 17 juni 2014

Het beloop van dementie in het verpleeghuis

Advance Care Planning toepassen in de ouderenzorg. Prof dr J.J.M. van Delden Julius Centrum, afd medical humanities UMC Utrecht

Sterven met dementie in Vlaanderen. Lieve Van den Block Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, VUB-Ugent

Maaike Vandeweghe Specialist Practice Development Nurse Manager Greenwich & Bexley Cottage Hospice London

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Ouderengeneeskunde. Advanced care planning. September 2014 Dr Richard A. Faaij, Klinisch farmacoloog klinisch geriater

Duodagen 2017: Issues in Palliatieve Zorg Leon Kerkhofs, internist-oncoloog

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden

IJsselland Ziekenhuis Capelle aan den IJssel tel. (010) Palliatieve zorg bij dementie NPZR&o 12 okt 2017

Grenzeloos einde: zorg tegen beter weten in of geplande zorg?

Symposium palliatieve zorg

Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is!

ontwikkeling en implementatie van het zorgpad palliatieve zorg ZPPZ eerstelijn Vlaanderen

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012

Advanced care planning. Ketenzorg Arnhem

Pro-actieve besluitvorming rond het levenseinde: waarom, instrumenten en onderbouwing

NHG-Leergang Palliatieve Zorg. Module 1: inleiding, palliatief redeneren

Film. à Zorg beter afstemmen op wensen en opvattingen patiënt/ naasten. à Voorkómen van onnodige/onwenselijke medische handelingen

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie

Advance Care Planning bij COPD en dementie: is er verschil?

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie

Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher

Kwetsbare ouderen & behandelwensen. Door: Miriam Eliel, projectleider Westfriesgasthuis & Anja Wagenaar, verpleegkundig specialist Wilgaerden

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital

Orde in de heterogeniciteit van ouderen

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Palliatieve zorg voor andere doelgroepen

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Zou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft?

Tijdig herkennen van palliatieve zorgbehoeften bij mensen met hartfalen

Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM)

COPD en hartfalen in de palliatieve fase

Palliatieve zorg bij COPD in onze regio. Karin Janssen-van Hemmen Jeroen Verheul

Patiëntenparticipatie in

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

Inleiding. Vinken en vonken in Vroegtijdige zorgplanning. Doel van de bijeenkomst: Casuïstiek Achtergronden Literatuur

Chapter 3 describes the literature available at the start of this study concerning

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Anticiperen op zorg rond het levenseinde. Brenda Ott, kaderhuisarts ouderengeneeskunde

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Sectie Infectieziekten

To ventilate or not to ventilate, that s the question

Amsterdam Symposium on Palliative Care

Spoed Interventie Team (SIT): waarom en hoe? Elien Pragt Anesthesioloog-intensivist MUMC+ 22 april 2016

Vier kernvragen in de palliatieve zorg:

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Extramurale behandelmogelijkheden

Masterclass palliatieve zorg bij dementie 17 jan 2019

Waarom gedeelde besluitvorming

Hoe herken ik tijdig mijn patiënt met palliatieve behoefte? Uden 20 oktober 2016

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?

Advance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg. Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg

Is valpreventie kosteneffectief?

Goede zorg rondom het levenseinde. De rol van de opleidingen Frank Smeenk, longarts Catharina ziekenhuis

Palliatie bij COPD de uitdaging KRIS MOOREN LONGARTS EN KADERARTS PALLIATIEVE ZORG I.O.

Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG

Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen'

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

PALLIATIEVE ZORG VOOR PERSONEN MET DEMENTIE W Z C D E W I N G E R D

thuiszorg in de standaardzorg voor

VZP bij beginnende dementie. Myriam De Schynkel Dementiecoach

Vroeg begonnen, veel gewonnen!

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

Medical ethics & genomics Current legal framework and FAQ. Eline Bunnik Genomic Resequencing in Medical Diagnostics 24 September 2015

Zorgplanning is 26/03/2014. Zorgplanning voor kwetsbare ouderen over de grenzen van de instellingen heen.

Kwaliteitsindicatoren kwaliteit van palliatieve zorg meten in de woonzorgcentra

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Het ontwikkelen en valideren van een vragenlijst

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

De Invloed van Familie op

Citation for published version (APA): Hoeksema, A. (2016). Oral health in frail elderly [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Financiering palliatieve zorg

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Palliatieve Thuiszorg: doe je samen. Bart Schweitzer, huisarts 11 april 2012 Amsterdam

We DECide Optimised Naar een betere communicatie over vroegtijdige zorgplanning bij personen met dementie in woonzorgcentra

Passende zorg in de laatste levensfase?

Voorafgaande zorgplanning: van studies naar klinische praktijk. Naomi Dhollander

Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg. Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider

Bewegen als medicijn. Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

The quality of dying: autonomie en begeleiding

Een wilsverklaring benutten als communicatietool voor vroegtijdige zorgplanning

In deze presentatie: The Quality of Death Index. 1. Voor Wie? Vier kernvragen in de palliatieve zorg: Het wereld sterftecijfer blijft 100%..

Terminaal hartfalen, palliatie en thuisbegeleiding. Louise Bellersen cardioloog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen

Centrum Ganspoel. Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies

Transcriptie:

Advance Care Planning Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde Surplus Arts palliatieve zorg Docent UMC St Radboud Nijmegen September 2009

Advance Care Planning TZT Toekomstig ZorgTraject (Huub Belderbos) Proces waarbij de patiënt, geholpen door de zorgverlener, plannen maakt voor toekomstige (medische) zorg voor het moment dat zij/hij daar minder goed toe in staat is

Advance Care Planning Waarom?

Advance Care Planning Crisissituatie Wilsonbekwaamheid Voorbereiding op naderend afscheid Verbetering samenwerking hulpverleners Verbetering kwaliteit van leven Kosten

Resultaten ACP Vaker overlijden op plaats van keuze 1-3 Toename van gevoel van controle 4 Toename van gevoel van congruentie tussen gewenste zorg en geleverde zorg 5,6 1.Ratner E, et al J of the American Geriatrics Society 2001;49:778-81. 2.Degenholtz HB et al Annals Of Internal Medicine 2004;141: 113-117. 3. Caplan GA et al. Age and Ageing 2006; 35: 581-585. 4.Morrison RS et al J of the American Geriatrics Society 2005;53(2):290-294. 5. Hammes B, Rooney B. Archives of Internal Medicine 1998;158:383-390. 6. Molloy DW et al et al. JAMA 2000; 283(102):1437-1444.

Een voorbeeld MAPP Making Advance Planning a Priority Improving End-of-Life Outcomes in Nursing Homes by Targeting Residents at High Risk of Mortality for Palliative Care: Program Description and Evaluation Levy C, Morris M and Kramer A. Journal of palliative medicine, 2008; 11 (2) 217-225

MAPP Beschrijving van MAPP-programma en evaluatie van zorg rondom het levenseinde bij bewoners met een hoog overlijdensrisico Retrospectief dossieronderzoek voor en na implementatie van MAPP (pre: 1-6-03 t/m 31-5-04 en post: 1-6-04 t/m 31-5-05) Nursing-home: 160 bedden Populatie: bewoners overleden 1 jaar voor implementatie vergeleken met bewoners overleden 1 jaar na implementatie (n=72)

MAPP 1. Indentificeren van bewoners met hoog risico op overlijden d.m.v. score: gewichtsverlies man functionaliteit slikproblemen dyspnoe >88 jaar BMI<22 hartfalen Indien score>7: 50% kans op overlijden in komend jaar

MAPP 2. Informeren van de behandeld arts over het overlijdensrisico 3. Zorgdragen voor palliatieve zorg (verwijzing) 4. Advance care planning: vastleggen in dossier

MAPP Maatschappelijk werker/palliatief consulent: Nursing Home and Life-sustaining Options tor Treatment tool artsvisite opname in ZH reanimatie beademing sondevoeding hospice/palliatieve zorg (CVA, val, pneumonie, delier, abnormale vitale funkties)

Resultaat MAPP Minder overlijden in ZH (pre: 48,2% en post: 8,9%) Altijd (een vorm van) advanced care planning vastgelegd (pre: 88% en post: 100%) DNR (pre: 63% en post 84,4%) Bewoners ontvangen vaker palliatieve zorg (verwijzing) (pre: 7,4% en post: 31,1 %)

Discussie Niet vergelijkbaar met situatie in Nederlandse verpleeghuizen Kleine populatie Selectie van groep met hoog overlijdensrisico Gestruktureerd gesprek over ACP Standaard gebruik maken van palliatieve zorg (verwijzing)

Nog een voorbeeld Prognostic Indicator Guidance to aid identification of adult patients with advanced disease, in the last months/ year of life, who are in need of supportive and palliative care Version 2.25 July 06

Gold Standards Framework Identify patients in need of palliative/supportive care towards the end of life Assess their needs, symptoms, preferences and any issues important to them Plan care around patient s needs and preferences and enable these to be fulfilled, in particular support patients to live and die where they choose

Gold Standards Framework 1. The surprise question: Would you be surprised if this patient were to die in the next 6-12 months - an intuitive question integrating co-morbidity, social and other factors. 2. Choice/ Need: The patient with advanced disease makes a choice for comfort care only, not curative treatment, or is in special need of supportive / palliative care. 3. Clinical indicators: Specific indicators of advanced disease for each of the three main end of life patient groups (cancer, organ failure, elderly frail/ dementia)

Gold Standards Framework Individuele zorgen en wensen Belangrijke waarden en persoonlijke doelen Begrip van ziekte en prognose Voorkeuren en wensen t.a.v. zorg en behandeling

Gold Standards Framework Physical (Symptom control/medication/compliance/stopping non-essentials/complementary therapies) Emotional (Understanding expectations/depression and adjustment/fears/security/relationships) Personal (Spiritual/religious needs/inner journey/quality of life/pt/carer's agenda) Social Support (Benefits/Financial/Care for carers/practical support) Information/ Communication (Between professionals/to and from patient/to and from carers) Control (Choice, dignity/treatment options/management Plan/Advanced directive/place of death) Out of Hours/ Emergency (Continuity/Communication to out of hours/pts/carers/carer support/medical support/drugs and equipment) Late (End of life/terminal care/stopped non-urgent Rx/Patient and family aware/comfort measure Spiritual care/rattle, agitation) Afterwards (Bereavement Follow-up/others informed/family support/assessment/audit/support team)

Advance Care Planning Denken in scenario s (niet afh. v. ziektebeeld maar v. zieke) Zorg wordt maatwerk Communicatie is belangrijk Niet in een aparte instelling, maar zowel thuis/ ziekenhuis/hospice /verpleeghuis/verzorgingshuis/ instelling voor verstandelijk gehandicapten De juiste patiënt met de juiste zorg bij de juiste hulpverlener op het juiste moment op de juiste plaats met de juiste informatie en met het juiste gesprek! (Kris Vissers)

Aanbevelingen Onderzoek in regio stadsgewest Breda Ontwikkeling van soort MAPP: -Selectie van groepen -Markering palliatieve fase -Afspraken over ACP gesprek (Door wie? Op welke manier?) -Afspraken over vastlegging in dossier/zorgplan -Afspraken over overdracht -Palliatieve consultatie -Scholing

Ontwikkelingen in de regio Werkgroep TZT Pilot in Amphia ziekenhuis: COPD Hartfalen Kanker Pilot verpleeghuizen? Dementie? Alle bewoners? Pilot verstandelijk gehandicapten?