Waarom gedeelde besluitvorming

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waarom gedeelde besluitvorming"

Transcriptie

1 Waarom gedeelde besluitvorming Dr. Peep FM Stalmeier Epidemiology, Biostatistics, and HTA UMC St Radboud Nijmegen

2 Inhoud besluitvorming keuzehulp = decision aid onderzoek (prostaatkanker)

3 Take home message gedeelde belsuitvorming evt. met keuzehulpen kunnen de gesignaleerde problemen deels oplossen

4 Keuzen en opinies (1) Dominante keuze Overleving 80 % Bijwerkingen 30 % Overleving 90 % Bijwerkingen 30 %

5 Keuzen en opinies (2) Trade-off Overleving 80 % Kans stoma 30 % Overleving 85 % Kans stoma 40 %

6 Keuzen en opinies (3) Van mening naar vaststaand feit I m always certain about things that are a matter of opinion. Charlie Brown.

7 Keuzen en opinies (4) Trade-off Overleving 80 % Kans stoma 30 % Overleving 85 % Kans stoma 40 %

8 Keuzen en opinies (5) Trade-off Overleving 80 % Kans stoma 30 % Overleving 85 % Kans stoma 40 %

9 Historie (1) Geografische of praktijkvariatie 30-er jaren Engeland amandelen knippen varieert van van 10% to 80%, afhankelijk van schoolarts NEJM, JAMA geweigerd, Science accepted

10 Historie (2) periode ; 424 kinderen overleden in Engeland door tonsillectomie

11 Historie (3) periode ; 424 kinderen overleden in Engeland door tonsillectomie

12 Besluitvorming in Nederland (1) Nederlandse Oncologiecentra (2009) Borstbesparende chirurgie varieert tussen ziekenhuizen tussen 50 en 80%

13 Besluitvorming in Nederland (2) Koedoot (AMC) (Eur J Cancer, 2004) Ziekenhuizen, en palliatieve kanker Ongeneeslijk (83%) Ziektebeloop (53%) Prognose (39%) Afwachten : niet genoemd (50%) een enkele zin (23%) meerdere zinnen (27%)

14 Besluitvorming (3) Samen beslissen De ene arts zegt dit, de andere dat.. Geef de patiënt de ruimte

15 Wat drijft medische besluitvorming (4) relatie met de WGBO onderzoek door Staf Communicatie

16 WGBO UMC St Radboud Is het onderwerp besproken? % ja aard van de ziekte 91 aard en doel van het onderzoek 93 aard en doel van de behandeling 91 noodzaak van de behandeling 86 de te verwachten resultaten 73 mogelijke complicaties/ risico s 51 alternatieve mogelijkheden 37 medicijnen en evt. bijwerkingen 55 is er toestemming gevraagd voor onderzoek/ behandeling 74

17 dus veiligheid praktijkvariatie wettelijke en ethische redenen Vraag het aan de patient

18 Hoe kunnen we helpen?

19 Hoe kunnen we helpen?

20 Hoe kunnen we helpen?

21 Hoe kunnen we helpen? Vergelijk alternatieven op hun kenmerken

22 Dit is een keuzehulp! optie 1 optie 2 overleving voordeel 1 voordeel 2 bijwerking 1 bijwerking 2 % % % % % % % % % %

23 Decision aids op internet een meertalige verzameling van keuzehulpen showcase.ppt

24 Onderscheidende effecten Kiezen vaker, zijn zekerder van keuze, kiezen meer volgens hun eigen waarden en normen Kiezen vaker minder intensieve behandeling

25 Hoe kunnen we helpen? Patient involvement in prostate cancer treatment decisions samen met Dr. Julia van Tol-Geerdink Radiotherapie, UMC St Radboud, ARTI Arnhem

26 Medische keuze: meer of minder bestraling Hogere dosis betere genezing en overleving meer ernstige bijwerkingen afweging tussen voor- en nadelen van Tol-Geerdink JJ, et al. International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics (accepted).

27 Informatiebrochure 1. Afweging 2. Korte en lange termijn bijwerkingen 3. Beschrijving alternatieven (35 of 37 bestralen) 4. Gemiddelden 5. De mogelijkheid geven om te kiezen 500 words

28 Decision Aid 35 x 37 x

29 Decision Aid 35 x 37 x Survival 5 yr 82 out of out of 100

30 Decision Aid 35 x 37 x Survival 5 yr 82 out of out of 100 Cure 5 yr 74 out of out of 100 Loss of erections Bowel problems Bladder problems 57 out of out of out of out of out of out of 100

31

32 Wil de patiënt het?

33 Wil de patiënt het? Interview Na 1e consult met radiotherapeut, voor bestraling Keuze wordt echt uitgevoerd

34 Wil de patiënt het? Interview Wilt u tussen de twee behandelingen kiezen of wilt u de keus aan de arts overlaten

35 Wil de patiënt het? Eligible N=199 waarvan Informed consent N=150 (75%) Gemiddelde leeftijd: 70 jaar Prostaatkanker: T1-3N0M0

36 Wil de patiënt het? WAT DENKT U ZELF? Wie denkt dat meer dan 0% zelf wil kiezen

37 Wil de patiënt het? WAT DENKT U ZELF? Wie denkt dat meer dan 25% zelf wil kiezen

38 Wil de patiënt het? WAT DENKT U ZELF? Wie denkt dat meer dan 50% zelf wil kiezen

39 Wil de patiënt het? WAT DENKT U ZELF? Wie denkt dat meer dan 75% zelf wil kiezen

40 Wil de patiënt het? Resultaten

41 Wil de patiënt het? Resultaten 80 % wil zélf kiezen van Tol-Geerdink et al. Do prostate cancer patients want to choose their own radiation treatment? International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics, 2006;66:

42 Wil de patiënt het? als we keuze noemen is 1e reactie: dat kan ik niet na keuzehulp wil 80% zelf kiezen uitkomst en risico info geven duurt 18 min

43 Overige bevindingen Wie denkt dat de patiënten vooral de hoge dosis kiezen?

44 Overige bevindingen 25 % van patiënten kiest hoge dosis, de keuze is beredeneerd

45 Overige bevindingen Wie denkt dat de artsen de hoge dosis kiezen?

46 Overige bevindingen bij 66 % van patiënten kiezen artsen voor hoge dosis

47 Overige bevindingen Wie denkt dat de vrouwelijke arts vaker de hoge dosis kiest?

48 Overige bevindingen Wie kiest hoge dosis? Mannelijke arts Bij 72 % van patiënten Vrouwelijke arts Bij 36 % van de patienten

49 Overige bevindingen Wie denkt dat de arts van te voren kan inschatten of de patient zelf zal gaan kiezen?

50 Overige bevindingen De arts weet van te voren niet of de patient zelf wil gaan kiezen

51 Overige bevindingen Wie denkt dat de patient zelf van te voren weet of hij gaat kiezen?

52 Overige bevindingen Nee hoor, de patient weet het zelf ook niet, of hij gaat kiezen.

53 Uitdagingen 3 principiële uitdagingen veiligheid praktijkvariatie wettelijke en ethische redenen

54 Take home message Keuzehulp zijn deels oplossing patiënten kiezen voor veiligheid nú patiënten zijn positief noodzaak voor de patiënt in het behandelteam

55 Doen! het kan er is voorwerk gedaan DOEN!

56 Met dank aan UMC St Radboud, Nijmegen En dank aan alle deelnemende ziekenhuizen

57 Einde

58 18 minuten Veiligheid

59 Historie (2) 50-er jaren Amerika: worden alle kinderen behandeld die het nodig hebben? van de 1000, 600 behandeld van de rest 400, 240 behandeld van de rest 160, 60 behandeld conclusie: selectie op patientkenmerken?

KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER

KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER Informatie voor patiënten die betrokken willen worden bij de keuze tussen twee behandelplannen Afweging Bij het bestralen moet

Nadere informatie

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014 Congres Samen Kiezen: beslist! januari 1 in de praktijk Samen kiezen: beslist! 1 Opbouw Ontwikkeling van keuzehulp Julia van Tol, onderzoeker Radboud UMC, Nijmegen Gebruik van keuzehulp Astrid Albers,

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)?

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Dirk Ubbink, MD PhD PI afdeling Chirurgie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Belangenverstrengeling Wat is gedeelde besluitvorming?

Nadere informatie

Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan?

Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan? Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan? Dirk T. Ubbink PI afdeling Chirurgie AMC Gedeelde besluitvorming, samen beslissen, shared decision-making Wie

Nadere informatie

Moeilijke medische beslissingen. Plus Magazine, november 2009

Moeilijke medische beslissingen. Plus Magazine, november 2009 Moeilijke medische beslissingen Plus Magazine, november 2009 Opereren of bestralen? Langer leven, maar zonder borsten of impotent? De arts wikt, maar de patiënt beslist. Met steeds vaker een zogeheten

Nadere informatie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Controle in besluitvorming Controle arts hoog Paternalisme Gedeelde besluitvorming Controle patiënt laag

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!?

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Agenda Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Verpleegkundig expert Gedeelde Besluitvorming Gedeelde besluitvorming: Definitie; achtergrond; doel Stappen van GB Rol verpleegkundige

Nadere informatie

Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen

Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen Deze keuzehulp is geschikt voor elke beslissing en kan daarom ook voor medische beslissingen worden gebruikt. Bijvoorbeeld als u een besluit moet nemen rond uw gezondheid

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming. Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum

Gezamenlijke besluitvorming. Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum Gezamenlijke besluitvorming Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum Overzicht Geschiedenis Noodzaak Definitie Effect van gezamenlijke besluitvorming Geschiedenis

Nadere informatie

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Communicatie, een rode draad Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Elsken Van der Wall leert haar studenten de patiënten te begeleiden in hun angsten en onzekerheden door de ziekte

Nadere informatie

Toelichting bij gebruik van de keuzehulp Samen beslissen: behandeling of zorg na een CVA

Toelichting bij gebruik van de keuzehulp Samen beslissen: behandeling of zorg na een CVA Voor zorgverleners: Toelichting bij gebruik van de keuzehulp Samen beslissen: behandeling of zorg na een CVA De keuzehulp Samen beslissen: behandeling of zorg na een CVA is bedoeld voor patiënten die een

Nadere informatie

Patient inclusie in de PCPCC trial ( )

Patient inclusie in de PCPCC trial ( ) Patient inclusie in de PCPCC trial (2014-2016) Onderzoek naar de inzet van een keuzehulp bij de behandelkeuze van prostaatkanker Maarten Cuypers, MSc. Social Psychology, Tilburg University Najaarsvergadering

Nadere informatie

Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat?

Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat? Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat? Gedeelde besluitvorming vanuit VERPLEEGKUNDIG perspectief Monique Baas verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming (baas@lumc.nl) 1 Gedeelde besluitvorming:

Nadere informatie

Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal

Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal Dunja Dreesens Research School CAPHRI, Universiteit Maastricht & ZonMw Shared decision making:

Nadere informatie

Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda GEDEELDE BESLUITVORMING Wie kent deze term? Wie weet wat het betekent? Wie past het toe in de praktijk? GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING

Nadere informatie

KEUZEHULPTOOLS IN HOOFD-HALS KANKER WAAR, WANNEER EN VOOR WIE?

KEUZEHULPTOOLS IN HOOFD-HALS KANKER WAAR, WANNEER EN VOOR WIE? KEUZEHULPTOOLS IN HOOFD-HALS KANKER WAAR, WANNEER EN VOOR WIE? MARIJE JF PETERSEN (M.PETERSEN@NKI.NL) ARTS-ONDERZOEKER, HOOFD-HALS ONCOLOGIE EN CHIRURGIE INHOUD SESSIE Gezamenlijke besluitvorming Keuzehulptools

Nadere informatie

De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld. Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ

De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld. Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ De patiënt aan het stuur implementatie in het zorgveld Linda van Mierlo, PhD Beleidsmedewerker Zorginnovatie, CZ IQ healthcare congres, 7 september 2012 CZ Alles voor betere zorg 1. Voor verzekerden Goede

Nadere informatie

CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life

CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life Sabrina Brugel Hanneke van Laarhoven Hanneke de Haes Ellen Smets Inge Henselmans AMC Universiteit van Amsterdam Afdeling Medische Psychologie

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019 Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus Workshop NVPO congres 2019 Even voorstellen Danique Bos Ella Visserman Lyonne Zonneveld Inge Henselmans AMC NFK AMC

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

Zijn patiënten met gelokaliseerd prostaatkanker voldoende geïnformeerd om een behandeling te kiezen zonder spijt te krijgen?

Zijn patiënten met gelokaliseerd prostaatkanker voldoende geïnformeerd om een behandeling te kiezen zonder spijt te krijgen? Resultaten uit het Prokeusonderzoek Zijn patiënten met gelokaliseerd prostaatkanker voldoende geïnformeerd om een behandeling te kiezen zonder spijt te krijgen? Dr. Marie-Anne van Stam Gedragswetenschappelijk

Nadere informatie

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut De patiënt als partner in zorg Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut Doel: verhogen patiëntgerichtheid zorg Vraaggestuurde zorg, vanuit het patiëntenperspectief,

Nadere informatie

Opname U kunt dezelfde dag nog naar huis. U moet meestal een nacht in het ziekenhuis blijven.

Opname U kunt dezelfde dag nog naar huis. U moet meestal een nacht in het ziekenhuis blijven. Borstkanker De belangrijkste punten om te onthouden zijn: Er zijn 2 mogelijkheden: Een borstsparende operatie Een borstamputatie Vergelijk de behandelopties Borstbesparende operatie Operatie Alleen de

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek

Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek Afdelingen Chirurgie & Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Deel 1: Onderzoek Wat is gedeelde

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

Net de diagnose gekregen

Net de diagnose gekregen Net de diagnose gekregen Vragen die u kunt stellen Hieronder vindt u een lijst met vragen die in verschillende stadia van het onderzoek, de behandeling en de verzorging van patiënten van pas komen. Deze

Nadere informatie

Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt. Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker

Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt. Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker Programma Welkom Voorstellen Fatma: religieuze aspecten v/e moslim

Nadere informatie

Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg

Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg Door Dorothea Wild, MD Stel je voor: mevrouw Smit, één van je patiënten, lijdt aan reumatoïde artritis in haar rug. Ze komt op consult

Nadere informatie

Meet and Greet Citrienfonds Samen verbeteringen binnen bereik brengen

Meet and Greet Citrienfonds Samen verbeteringen binnen bereik brengen November 2017 Meet and Greet Citrienfonds Samen verbeteringen binnen bereik brengen 17 november 2017 Time-out en shared decision making Art Vreugdenhil, Medisch oncoloog Máxima Medisch Centrum, Ella Visserman,

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

Voorbeeld keuzehulp. Tips voor de professional

Voorbeeld keuzehulp. Tips voor de professional Voorbeeld keuzehulp Tips voor de professional Deze keuzehulp is ontwikkeld in het kader van het onderzoek, gesubsidieerd door KWF Kankerbestrijding. Inleiding Verderop ziet u tips voor het gebruik. Ga

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste

Nadere informatie

Focus voor het volgende jaar: 3 indicaties. Prof. Dr. Jan Vandevenne

Focus voor het volgende jaar: 3 indicaties. Prof. Dr. Jan Vandevenne Focus voor het volgende jaar: 3 indicaties Prof. Dr. Jan Vandevenne Jo Feb 2010: CT LWZ (huisarts) Mei 2010: CT LWZ (spoedarts) Aug 2010: MRI LWZ (huisarts) Okt 2010: SPECT-CT LWZ (neurochirurg) Jan 2011:

Nadere informatie

Ervaringen van patiënten

Ervaringen van patiënten Ervaringen van patiënten Wie de diagnose dikkedarmkanker krijgt, wordt geconfronteerd met tal van vragen. Wat betekent het voor mijn dagelijks leven? Welke behandelkeuze past het best bij mij? Achter die

Nadere informatie

MOGELIJKE BEHANDELINGEN

MOGELIJKE BEHANDELINGEN Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...

Nadere informatie

'Bewegen, juist ook bij kanker!

'Bewegen, juist ook bij kanker! 'Bewegen, juist ook bij kanker! Dr Ellen van Jaarsveld Expertisecentrum Kankerpreventie Marikenhuis 4 Februari 2018 Onze missie Het Expertisecentrum Kankerpreventie richt zich op kankerpatiënten en mensen

Nadere informatie

Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut

Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut Inhoud Inleiding gedeelde besluitvorming Proces van gedeelde besluitvorming Keuzehulpen Gedeelde besluitvorming

Nadere informatie

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd

Nadere informatie

Kiesgerustin de laatstelevensfase

Kiesgerustin de laatstelevensfase Kiesgerustin de laatstelevensfase CLAUDIA SCHRODER EN MARLIJN CASPERS LEVENMETKANKER 19 FEBRUARI 2016 Disclosurebelangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Samen beslissen tussen arts en patiënt wat is het en wat vraagt het van de arts?

Samen beslissen tussen arts en patiënt wat is het en wat vraagt het van de arts? Samen beslissen tussen arts en patiënt wat is het en wat vraagt het van de arts? Shared decision making Dr. A.H. (Arwen) Pieterse Medische Besliskunde LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM Disclosures Programma

Nadere informatie

Symposium Zorg voor Uitkomst 17 april 2015

Symposium Zorg voor Uitkomst 17 april 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie. Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden

Proefpersoneninformatie. Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden Proefpersoneninformatie Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden Geachte mevrouw, meneer, In aansluiting op het gesprek met uw behandelend arts, ontvangt u hierbij

Nadere informatie

Behandeling in Kinderdagverpleging. Nazorg Kinderdagverpleging

Behandeling in Kinderdagverpleging. Nazorg Kinderdagverpleging Behandeling in Kinderdagverpleging Nazorg Kinderdagverpleging Vandaag is uw kind op de afdeling Kinderdagverpleging geweest voor de volgende behandeling: Bij deze behandeling zijn de volgende ingrepen

Nadere informatie

Dr. Asiong Jie. Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg?

Dr. Asiong Jie. Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg? Dr. Asiong Jie Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg? Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg? 1. Wat is beste zorg volgens dokters/ ziekenhuizen patiënten 2. Hoe kunnen we patiënten hierbij helpen? Patiëntenparticipatie:

Nadere informatie

Patiëntenversies Klinische Richtlijnen

Patiëntenversies Klinische Richtlijnen Amersfoort, 8 april 2017 Patiëntenversies Klinische Richtlijnen Jurriaan Oosterman Violet Petit-Steeghs BELANG INFORMATIE RICHTLIJNEN ALS INFORMATIEBRON Voor zorgverleners Beschrijft wat, wanneer en waarom

Nadere informatie

TRENDY STUDIE Lekensamenvatting. 1-Titel:

TRENDY STUDIE Lekensamenvatting. 1-Titel: 1-Titel: Een gerandomiseerde fase studie naar de werkzaamheid van stereotactische radiotherapie (experimentele behandeling) versus chemo embolisatie met drug-eluting beads (standard behandeling) in patiënten

Nadere informatie

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Trudy van der Weijden Huisartsgeneeskunde School CAPHRI MUMC+ Shared Decision Making Gezamenlijke

Nadere informatie

Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker. wat is het en hoe werkt het?

Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker. wat is het en hoe werkt het? Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker wat is het en hoe werkt het? De behandeling van kinderen en jongeren met kanker vindt meestal plaats in combinatie met een klinisch onderzoek. We

Nadere informatie

Disclosure belangen Stiggelbout

Disclosure belangen Stiggelbout Disclosure belangen Stiggelbout (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven geen Sponsoring of onderzoeksgeld Geen Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg

Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg Kiezen, dat doen we samen! Arts Patiënt De beste behandeling is voor iedere patiënt anders De beste behandeling

Nadere informatie

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling Lonneke van de Poll-Franse Eindhoven Cancer Registry (ECR) Onderdeel van de Nederlandse Kankerregistratie* Gebied van 2,4 miljoen inwoners 10 ziekenhuizen

Nadere informatie

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Martine Versluijs, PGOsupport Ilse Raats, CBO 5 maart 2015 Programma 10.00 Afgeleide producten van richtlijnen Patiëntenversies Keuzehulpen en gedeelde besluitvorming

Nadere informatie

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Dr. M.E. Hamaker Klinisch geriater mhamaker@diakhuis.nl Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Nationaal AYA Jong & Kanker Platform

Nationaal AYA Jong & Kanker Platform Nationaal AYA Jong & Kanker Platform www.aya4net.nl Kanker gerelateerde vermoeidheid Een aanhoudend, subjectief gevoel van uitputting gerelateerd aan kanker of aan de behandeling ervan, dat interfereert

Nadere informatie

Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt.

Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt. Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt. Iedere patiënt kan zeggen: Ik heb precies de hulp gekregen die ik nodig had en die ik wilde, op het juiste moment en op

Nadere informatie

Zorg voor Uitkomst. Analyse en Rapportage. Dr. ir.w.f. (Wim) van den Bosch 7 februari Disclosure belangen van spreker

Zorg voor Uitkomst. Analyse en Rapportage. Dr. ir.w.f. (Wim) van den Bosch 7 februari Disclosure belangen van spreker Zorg voor Uitkomst Analyse en Rapportage Disclosure belangen van spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Dr. ir.w.f. (Wim) van den Bosch 7 februari 2014 Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Nader gebruik lichaamsmateriaal en data die hieruit voorkomen

Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Nader gebruik lichaamsmateriaal en data die hieruit voorkomen Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Marjanka K Schmidt & Susanne Rebers Division Molecular Pathology Division Psychosocial Research and Epidemiology Nader gebruik

Nadere informatie

Informatiebrief PGx Lung cancer studie

Informatiebrief PGx Lung cancer studie Informatiebrief PGx Lung cancer studie Genetische variaties als risicofactor voor toxiciteit bij longkankerpatiënten die chemoradiotherapie of chemotherapie ondergaan Geachte meneer, mevrouw, U bent door

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Prof. dr. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Disclaimer Alles wat u moet weten over gedeelde

Nadere informatie

VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE

VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE aantal per 100.000 (ESR) MAATSCHAPPELIJKE UITDAGING KANKERINCIDENTIE 550 500 450 400 350 300 250 200 150

Nadere informatie

pagina 1 van 8 Vragenlijst Inzicht in zorgkosten Invullen namens: NPCF - Nanda Beck Tekstgrootte: A A A Inzicht in zorgkosten Inleiding De landelijke patiëntenkoepels Ieder(in), Landelijk Platform GGz

Nadere informatie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig

Nadere informatie

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Welkom Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Programma vandaag 17:00 Welkom en opening 17:10 Het draait om de patiënt

Nadere informatie

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole De controles na afronding van een behandeling De controles bij een tumor die in eerste instantie niet behandeld wordt

Nadere informatie

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Non Hodgkin lymfoom Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne

Nadere informatie

Prostaatkanker, wat nu?

Prostaatkanker, wat nu? Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen. Prostate Awareness Day Dinsdag

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Helpt u mee? VUmc. Cancer Center Amsterdam. Children

Helpt u mee? VUmc. Cancer Center Amsterdam. Children Helpt u mee? VUmc Cancer Center Amsterdam Children Onderzoek Naar Kinderkanker Kinderkanker is de meest dodelijke ziekte bij kinderen in Nederland. Ongeveer 75% van de patiëntjes geneest, maar één vierde

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht

W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht Ik ben hier als: Workshop = doen! 1. Biologie docent 2. TOA 3. Bovenbouw docent middelbare

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Questionnaire for patients with HIV

Questionnaire for patients with HIV Questionnaire for patients with HIV Name QUOTE-HIV Language Dutch Number of items 27 Developed by Academic Medical Centre. University of Amsterdam, NIVEL Year 1998 Corresponding literature Hekkink CF,

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief

Nadere informatie

PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG. Kees van den Berg, voorzitter en patiënt

PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG. Kees van den Berg, voorzitter en patiënt PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG Kees van den Berg, voorzitter en patiënt SYMPOSIUM PKS 12 JUNI J.L. Presentatie van visie PKS op de toekomst van de prostaatkankerzorg in Nederland Stip op de horizon vanuit

Nadere informatie

Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt

Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Karen Keijsers klinisch geriater, klinisch farmacoloog 3 fasen van Shared Decision Making 1. Choice talk Uitwisselen van informatie,

Nadere informatie

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078)

hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) Non-Hodgkin lymfoom Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. 1 Inleiding U heeft

Nadere informatie

Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc

Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc 2010-2012 Prostaatkanker, in welk stadium is de ziekte? T1-2 Lokaal beperkt T3 T4 Groei buiten orgaan Ingroei andere structuur Prostaatkanker,

Nadere informatie

Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)?

Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)? Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)? voorjaarssymposium verpleegkundig specialisten oncologie, 24 maart 2016 Doorn Prof. dr. ir. Koos van der Hoeven Hoofd Afdeling Medische Oncologie Disclosure belangen

Nadere informatie

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010 Vivianne Tjan-Heijnen Met dank voor de uitnodiging Faculty name 2 Faculty name 3 NABON

Nadere informatie

Medische Technologie van de Toekomst. 11 oktober 2012 Universiteit Twente Hein G. Gooszen UMC St Radboud, Nijmegen

Medische Technologie van de Toekomst. 11 oktober 2012 Universiteit Twente Hein G. Gooszen UMC St Radboud, Nijmegen Medische Technologie van de Toekomst 11 oktober 2012 Universiteit Twente Hein G. Gooszen UMC St Radboud, Nijmegen Modernste OK Centrum Nederland 10 OK s Logistiek 6+4 OK s Standaard OK MRI BrachyTh 6+4

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR DE PATIENT

INFORMATIE VOOR DE PATIENT Registratienummer Commissie voor Medische Ethiek: XXXXXXXX INFORMATIE VOOR DE PATIENT Studie titel: REQUITE Validatie van predictieve modellen en biomerkers voor radiotherapiegerelateerde toxiciteit om

Nadere informatie

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. Welkom

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. Welkom Welkom Programma vandaag 17:00 Welkom 17:10 Wat zijn de ervaringen tot nu toe? 17:45 Eerste terugkoppeling uit de nulmeting 18:00 Pauze & netwerken 18:20 Behoeftepeiling over time-out en GB bij borstkankerpatiënten

Nadere informatie

Prostaatkanker - afwachtend beleid

Prostaatkanker - afwachtend beleid Patiënteninformatie Prostaatkanker - afwachtend beleid rkz.nl Inleiding Bij oudere Nederlandse mannen is prostaatkanker de meest voorkomende vorm van kanker. Echter niet elke man bij wie prostaatkanker

Nadere informatie

Verbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn

Verbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn Verbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn Dr. Tobias Bonten huisarts i.o. en epidemioloog PUBLIC HEALTH & EERSTELIJNS GENEESKUNDE LUMC Regionale zorg voor de patiënt

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden - Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 De prostaat Diagnose prostaatkanker PSA-dilemma Reduceert mortaliteit en kans op metastasen

Nadere informatie

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2 Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor

Nadere informatie

Tussen angst en hoop. langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker. Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen

Tussen angst en hoop. langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker. Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen Tussen angst en hoop langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen 25 e NVPO congres 15 maart 2019 Klinisch psycholoog Psychologische

Nadere informatie

Patiënteninformatie Art Deco studie

Patiënteninformatie Art Deco studie Patiënteninformatie Art Deco studie Een onderzoek naar het verhogen van de bestralingsdosis tijdens de behandeling van patiënten met een niet-operabel slokdarmkanker. A randomised trial of dose escalation

Nadere informatie

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Dr. M.A. (Marij) Hillen Lijn Medische Communicatie, prof. dr. Ellen Smets, Afdeling Medische Psychologie AMC Lymmcare symposium 17 november

Nadere informatie

Handleiding Veiligheidsrondes

Handleiding Veiligheidsrondes Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad

Nadere informatie

Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer

Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer Anne Timmermans Myomen cursus 25 januari 2019 Geen belangenverstrengeling Wat is samen beslissen? Keuze hulp Ontwikkeling consultkaart Toepassing Aanwezige

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014 Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker

Nadere informatie

Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten

Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten NVPO Congres 2014 Hoda H.M. Al-Itejawi Vumc Amsterdam Urologie Samen leven met Kanker Behandeling lokaal beperkt prostaatkanker

Nadere informatie