CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life"

Transcriptie

1 CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life Sabrina Brugel Hanneke van Laarhoven Hanneke de Haes Ellen Smets Inge Henselmans AMC Universiteit van Amsterdam Afdeling Medische Psychologie Afdeling Medische Oncologie

2 Palliatieve oncologie

3 Suboptimale communicatie Oncologen informeren zelden over de verwachte overlevingswinst of over de optie om enkel klachten te behandelen (Gattellari 2002; Koedoot 2004) Communicatie over prognose en overlijden is vaak impliciet (Rodrigues 2009; Rodrigues 2008) Gesprek over waarden en voorkeuren vaak minimaal, en zeker niet standaard wanneer ziektegerichte behandeling eenmaal is gestart (Henselmans, 2014)

4 Quote We hebben veel gevraagd en er gingen kinderen mee dus die hebben ook altijd veel gevraagd. Maar toen het traject niet aansloeg, had ik inderdaad kunnen vragen van: wat is dan het resultaat als je stopt? Maar dat traject, daar zit je helemaal niet in. Je denkt dat zo'n arts ja natuurlijk hij is de vakman. Je vraagt wel, maar je bent toch leek.

5 Gedeelde Besluitvorming

6 Doel project Testen van het onafhankelijke en het gecombineerde effect van een dokter- en patiëntgerichte interventie op de mate van gedeelde besluitvorming in eerste en vervolggesprekken over de behandeling van gevorderde kanker (levensverwachting <1jaar)

7 Doel project Testen van het onafhankelijke en het gecombineerde effect van een dokter- en patientgerichte interventie op de mate van gedeelde besluitvorming in eerste en vervolggesprekken over de behandeling van gevorderde kanker (levensverwachting <1jaar) (Légaré, 2014; Dimoska 2008; Brandes 2014)

8 Doel project Testen van het onafhankelijke en het gecombineerde effect van een dokter- en patientgerichte interventie op de mate van gedeelde besluitvorming in eerste en vervolggesprekken over de behandeling van gevorderde kanker (levensverwachting <1jaar)

9 Interventies Patiënten Een Gesprekswijzer (QPS en VCE) voor patiënten Medisch oncologen Een vaardighedentraining in Gedeelde Besluitvorming

10 Multicenter Randomized Control Trial RANDOM Training Geen training Gesprekswijzer (n=12 artsen) (n=12 artsen) 48 (van 12 artsen) 48 (van 12 artsen) (96 patiënten) Geen Gesprekswijzer 48 (van 12 artsen) 48 (van 12 artsen) (96 patiënten)

11 Uitkomstmaten Primaire uitkomst: geobserveerde GB in consult (eerste of vervolg) Secundaire uitkomsten: kwaliteit van leven, angst vertrouwen in oncoloog, etc.

12 Projectfases Fase 1 Ontwikkelen interventies (feb-okt 2014) Fase 2 Pilot interventies (nov 2014-zomer 2015) Fase 3 Trial (zomer 2015 zomer 2017)

13 Projectfases Fase 1 Ontwikkelen interventies (feb 2014-nu) Fase 2 Pilot interventies (nov 2014-nu) Fase 3 Trial (zomer 2015 zomer 2017)

14 Fase 1: Ontwikkelen Gesprekswijzer Introductie Een QPS is een communicatiemiddel dat bestaat uit een gestructureerde lijst met vragen om het verkrijgen van informatie te stimuleren. Systematic Review (Brandes et al., 2015) Patiëntparticipatie en onthouden van informatie

15 Gesprekswijzer ontwikkeld: Expertpanel: oncologen, verpleegkundigen, een huisarts, diverse onderzoekers, een geestelijk verzorger, een psychotherapeut

16 Onderzoeksvraag: Wat vinden patiënten (hun partners) en nabestaanden van de inhoud, het ontwerp, de bruikbaarheid en het nut van de Gesprekswijzer?

17 Methode Focusgroepen en 1-op-1 interviews met 13 patiënten, hun partners en 14 nabestaanden Diverse sample, gestopt na saturatie Analyse met MaxQDA, dubbel gecodeerd

18 Resultaten Nuttig Houvast Overzicht Bespreekbaarheid Beslissing nemen Assertiviteit Verrijking Legitimiteit van keuze Niet nuttig Oncoloog is verantwoordelijk Ander doel boekje Oncoloog geeft geen antwoord Hoop bewaren GW schept verwachtingen die door de oncoloog niet ingelost gaan worden Op andere manier voorbereid Respondent ervaart geen keuze Keuzebesef Op een rij zetten van waarden Respondent ervaart opties als achtereenvolgend

19 Bruikbaarheid in praktijk Rol oncoloog Oncoloog geeft GW Verpleegkundige geeft GW Benaderbaarheid oncoloog Barrières Oncoloog heeft geen tijd voor je Oncoloog geeft geen antwoord op vragen over levensverwachting GW kost te veel tijd (men wil het zelf over andere dingen hebben) Oncoloog wil geen vernieuwingen

20 Oordeel over Gesprekswijzer

21 Projectfases Fase 1 Ontwikkelen interventies (feb-okt 2014) Fase 2 Pilot interventies (nov 2014-zomer 2015) Fase 3 Trial (zomer 2015 zomer 2017)

22 Fase 2: Pilot Gesprekswijzer Onderzoeksvraag: Zijn de Gesprekswijzer en de geplande onderzoeksprocedures uitvoerbaar in de praktijk?

23 Methode UMCU: 2 arts-assistenten (net afgerond) 8 patiënten, 4 eerste- en 4 vervolgconsulten AMC: 3 arts-assistenten en 1 oncoloog (loopt nog) 10 patiënten, 3 eerste- en 7 vervolgconsulten Onderzoek afgenomen zoals in trial.

24 Projectfases Fase 1 Ontwikkelen interventies (feb-okt 2014) Fase 2 Pilot interventies (nov 2014-nu) Fase 3 Trial (zomer 2015 zomer 2017)

25 Bedankt voor jullie aandacht Sabrina Brugel

26 Dataverzameling

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019 Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus Workshop NVPO congres 2019 Even voorstellen Danique Bos Ella Visserman Lyonne Zonneveld Inge Henselmans AMC NFK AMC

Nadere informatie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Controle in besluitvorming Controle arts hoog Paternalisme Gedeelde besluitvorming Controle patiënt laag

Nadere informatie

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker prof. dr. Judith Prins drs. Sanne vd Berg- dr. Marieke Gielissen dr. Nelleke Ottevanger Medische Psychologie UMC St Radboud Nijmegen 8 maart

Nadere informatie

Dilek Yilmaz Arts-onderzoeker LUMC Regina The Algemeen directeur ZorgKeuzeLab

Dilek Yilmaz Arts-onderzoeker LUMC Regina The Algemeen directeur ZorgKeuzeLab Dilek Yilmaz Arts-onderzoeker LUMC d.yilmaz@lumc.nl 06-81930465 Regina The Algemeen directeur ZorgKeuzeLab regina@zorgkeuzelab.nl 06-24220053 Imlanteerbare Cardioverter-defibrillator ICD: preventie plotse

Nadere informatie

Waarom gedeelde besluitvorming

Waarom gedeelde besluitvorming Waarom gedeelde besluitvorming Dr. Peep FM Stalmeier Epidemiology, Biostatistics, and HTA UMC St Radboud Nijmegen p.stalmeier@ebh.umcn.nl Inhoud besluitvorming keuzehulp = decision aid onderzoek (prostaatkanker)

Nadere informatie

Advance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg. Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg

Advance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg. Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg Advance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg Advance care planning Open communicatie met patiënt en naasten over: Situatie

Nadere informatie

Tussen angst en hoop. langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker. Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen

Tussen angst en hoop. langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker. Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen Tussen angst en hoop langdurige behandeling voor gemetastaseerde kanker Prof.dr. Judith Prins Afdeling Medische Psychologie Radboudumc, Nijmegen 25 e NVPO congres 15 maart 2019 Klinisch psycholoog Psychologische

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Dr Mirjam Fransen Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie AMC Deze presentatie 1. Waarom onderzoek

Nadere informatie

Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan?

Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan? Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan? Prof. dr. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Geneeskunde is delicaat evenwicht tussen kunst,

Nadere informatie

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Dr. M.A. (Marij) Hillen Lijn Medische Communicatie, prof. dr. Ellen Smets, Afdeling Medische Psychologie AMC Lymmcare symposium 17 november

Nadere informatie

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE

Nadere informatie

Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat?

Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat? Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat? Gedeelde besluitvorming vanuit VERPLEEGKUNDIG perspectief Monique Baas verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming (baas@lumc.nl) 1 Gedeelde besluitvorming:

Nadere informatie

WORKSHOP 1: Angst na Kanker

WORKSHOP 1: Angst na Kanker WORKSHOP 1: Angst na Kanker Workshopleider: Coen Völker, GZ-psycholoog bij het Helen Dowling Instituut (Bilthoven en Arnhem), eigenaar van Psychologenpraktijk Coen Völker (Nijmegen) en co-auteur van het

Nadere informatie

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans Alie Timmer Marieke van Harskamp Disclosure sheet Palliatieve zorg in de Tjongerschans Inleiding Palliatieve zorg: definitie en meer. Markering Behoeften Kenmerken

Nadere informatie

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model

Nadere informatie

Mindfulness & Compassie

Mindfulness & Compassie Mindfulness & Compassie Mindfulness Based Compassievol Leven (MBCL) bij terugkerende depressie Rhoda Schuling / Radboud University Medical Centre for Mindfulness August 2014 vandaag o hoe compassie op

Nadere informatie

Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is!

Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is! Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is! Carmen Houben MSc. Wetenschappelijk onderzoeker Medisch Psycholoog 24 november 2015 Chronische ziekten - 1900: overlijden door

Nadere informatie

Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek

Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Sietske Tamminga Angela de Boer Jos Verbeek Monique Frings-Dresen Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Communicatie, een rode draad Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Elsken Van der Wall leert haar studenten de patiënten te begeleiden in hun angsten en onzekerheden door de ziekte

Nadere informatie

2 Online informatie voor patiënten. Welkom! Onderzoeksverslagen. Evaluatie van

2 Online informatie voor patiënten. Welkom! Onderzoeksverslagen. Evaluatie van Welkom! Welkom bij de vijfde PanelCom nieuwsbrief. Als lid van PanelCom houden wij u op de hoogte van onderzoeken waar u aan kunt meewerken én de onderzoeken waar u mogelijk aan hebt meegewerkt. Wij waarderen

Nadere informatie

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden L.Paulides, huisarts S.Vollenberg, maatschappelijk werk JBZ T.Smilde, Internist oncoloog Margot Verkuylen, specialist ouderengnk voorzitter 07 November

Nadere informatie

Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Lectoraat Acute Intensieve Zorg Dr. Lilian Vloet (projectleider) Marijke Noome MSc (onderzoeker en verpleegkundige) Drs. Boukje Dijkstra (onderzoeker en IC-verpleegkundige) Lectoraat Acute Intensieve Zorg Inhoud Aanleiding project End-of-life

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Samenvatting 167 Dit proefschrift gaat over patiëntenparticipatie bij medische besluitvorming in de laatste levensfase van oncologie patiënten. Wanneer patiënten niet meer kunnen genezen,

Nadere informatie

Uitkomsten en achtergrondinformatie onderzoek De relatie tussen arts en patiënt

Uitkomsten en achtergrondinformatie onderzoek De relatie tussen arts en patiënt Uitkomsten en achtergrondinformatie onderzoek De relatie tussen arts en patiënt Onderzoekers: Marij Hillen, Danielle Vermeulen, Hanneke de Haes en Ellen Smets Redactie: Marij Hillen en Sanne Schepers Afdeling

Nadere informatie

Ervaring in palliatieve zorg

Ervaring in palliatieve zorg De psychologische invalshoek in de palliatieve zorg Wie doet wat? Dr. Judith Prins klinisch psycholoog Medische Psychologie Congres NPTN 2 november 2006 1 Ervaring in palliatieve zorg 1986-1990 1992-1996

Nadere informatie

Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving ( )

Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving ( ) Resultaten werkgroep Spiritualiteit en Zingeving (2005-2012) Juli 2012 Achtergrond In het netwerkoverleg van 22-6-2004 bracht William Yang naar voren dat het thema/aspect spiritualiteit binnen de palliatieve

Nadere informatie

Wie bent u en wat verwacht u van deze workshop? Verwachtingen managen rond genetisch testen. Hoe verloopt intake gesprek? Waar bent u werkzaam?

Wie bent u en wat verwacht u van deze workshop? Verwachtingen managen rond genetisch testen. Hoe verloopt intake gesprek? Waar bent u werkzaam? Wie bent u en wat verwacht u van deze workshop? Verwachtingen managen rond genetisch testen Akke Albada Margreet Ausems Afd. Medische Genetica UMC Utrecht Waar bent u werkzaam? Hebben uw patiënten onrealistische

Nadere informatie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief

Nadere informatie

Multidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten

Multidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten Multidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten S. Festen en P. de Graeff, internist ouderengeneeskunde Symposium waardegedreven zorg in de praktijk 10-01-2019 Vergrijzing Besluitvorming

Nadere informatie

Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes

Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Nederlandse samenvatting Uit een recente rapportage van KWF Kankerbestrijding blijkt dat 64% van de (ex-) patiënten met kanker zorgen ervaart over psychosociale

Nadere informatie

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014 Congres Samen Kiezen: beslist! januari 1 in de praktijk Samen kiezen: beslist! 1 Opbouw Ontwikkeling van keuzehulp Julia van Tol, onderzoeker Radboud UMC, Nijmegen Gebruik van keuzehulp Astrid Albers,

Nadere informatie

Beschikbaarheid voor terminale patienten. Vraagstelling onderzoek database SHDA. PACT project PALLIATIEVE ZORG PROJECT

Beschikbaarheid voor terminale patienten. Vraagstelling onderzoek database SHDA. PACT project PALLIATIEVE ZORG PROJECT PACT project PALLIATIEVE ZORG PROJECT Palliatieve zorg buiten kantooruren door een huisartsenpost : De patiënten, en de rol van informatieoverdracht Bart Schweitzer Literatuuronderzoek Focusgroepen Webenquete

Nadere informatie

Betekenis van hoop bij mensen met kanker

Betekenis van hoop bij mensen met kanker Betekenis van hoop bij mensen met kanker Corine Nierop- van Baalen Verpleegkundig specialist oncologie Onderzoeker/ docent lectoraat oncologische zorg 1 april 2019 Utrecht Inhoud Oefening Betekenis hoop

Nadere informatie

Change Your Mindset! Petra Helmond & Fenneke Verberg Research & Development, Pluryn

Change Your Mindset! Petra Helmond & Fenneke Verberg Research & Development, Pluryn Change Your Mindset! Petra Helmond & Fenneke Verberg Research & Development, Pluryn Doel Change Your Mindset! Korte online interventie om jongeren te leren dat ze de potentie hebben om te veranderen! Theoretische

Nadere informatie

Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1

Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1 Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1 Toelichting (leidraad) bij de wijze waarop tekst is afgedrukt: CAPS Vet Normaal Cursief aanduiding van onderdelen de vraag zo stellen aspecten die

Nadere informatie

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset!

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset! De Groeifabriek Denken met een groeimindset! Dr. Petra Helmond & Fenneke Verberg, MSc: Pluryn Research & Development & Universiteit van Amsterdam Prof. Dr. Geertjan Overbeek: Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Prof. dr. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Disclaimer Alles wat u moet weten over gedeelde

Nadere informatie

Dyspnoe in palliatieve fase. Marloes van Haandel

Dyspnoe in palliatieve fase. Marloes van Haandel Dyspnoe in palliatieve fase Marloes van Haandel Inhoud Epidemiologie Definities van dyspnoe Communicatie Utrechts Symptoom Dagboek Verpleegkundige interventies bij dyspnoe Verpleegkundige diagnoses Angst

Nadere informatie

Leidse Gesprekshulp Palliatieve Zorg Evaluatie en doorontwikkeling op basis van ervaringen van patiënten, naasten en zorgverleners

Leidse Gesprekshulp Palliatieve Zorg Evaluatie en doorontwikkeling op basis van ervaringen van patiënten, naasten en zorgverleners Leidse Gesprekshulp Palliatieve Zorg Evaluatie en doorontwikkeling op basis van ervaringen van patiënten, naasten en zorgverleners Mary-Joanne Verhoef, arts-onderzoeker Expertisecentrum Palliatieve Zorg

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!?

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Agenda Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Verpleegkundig expert Gedeelde Besluitvorming Gedeelde besluitvorming: Definitie; achtergrond; doel Stappen van GB Rol verpleegkundige

Nadere informatie

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Thea Brouwer 1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Ervaringsdeskundige kanker en vermoeidheid Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1 Patiënteninformatie Palliatieve zorg Palliatieve zorg 1 Palliatieve zorg Palliatief team Martini Ziekenhuis Telefoon: (050) 524 5610 E-mail: palliatiefteam@mzh.nl Inleiding Palliatieve zorg is de zorg

Nadere informatie

Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees

Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees Professor dr. A van der Heide Dr. L van Zuylen Drs. E Geijteman Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees Professor dr. Zuurmond Dr. R Perez Drs. B Huisman Medicatiemanagement in de laatste

Nadere informatie

Energieverdeling & coaching

Energieverdeling & coaching Energieverdeling & coaching Jantina Kroese, MSc/ Ergotherapeut Ruth Kuiper, maatschappelijk werk nov 2017 Indeling Verwachtingen Brainstorm Theorie Interventies maatschappelijk werk en ergotherapie Meetinstrumenten

Nadere informatie

- Toekomstig onderzoek - Toekomstige trainingen 6/29/11

- Toekomstig onderzoek - Toekomstige trainingen 6/29/11 Training proactieve palliatieve zorg voor huisartsen Toepassing van leerdoelen en instrumenten na twee jaar Aletta Moelands Begeleider: Eric van Rijswijk Eerstelijns geneeskunde 5 april 2011 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Scen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen

Scen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen Scen Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen inhoud Inleiding Getallen Zorgvuldigheidscriteria Valkuilen Euthanasie versus palliatieve sedatie De scenarts S: staat voor steun: informatie,

Nadere informatie

Cliënten aan het woord

Cliënten aan het woord Cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Versie Wonen Naam cliënt : Woning cliënt : Datum : Je ontvangt deze vragenlijst omdat we graag willen weten hoe je het wonen

Nadere informatie

Hoe benader je mensen met een (hoog) risico op diabetes? Gerjo Kok Universiteit Maastricht

Hoe benader je mensen met een (hoog) risico op diabetes? Gerjo Kok Universiteit Maastricht Hoe benader je mensen met een (hoog) risico op diabetes? Gerjo Kok Universiteit Maastricht Interventie-ontwikkeling op basis van theorie en onderzoek Proces Probleem, c.q. vraag Empirische gegevens: eerder

Nadere informatie

Inleiding Waarom dit onderzoek? Wat is het doel? Wie kan meedoen? Wat betekent deelname?

Inleiding Waarom dit onderzoek? Wat is het doel? Wie kan meedoen? Wat betekent deelname? QLIC-ONderzoek Inleiding We hebben u en uw kind gevraagd mee te doen aan het QLIC-ONderzoek. QLIC-ON staat voor Quality of Life in Childhood ONcology: kwaliteit van leven in de kinderoncologie. In deze

Nadere informatie

Corine Nierop- van Baalen Verpleegkundig specialist oncologie 23 maart 2018 Amersfoort

Corine Nierop- van Baalen Verpleegkundig specialist oncologie 23 maart 2018 Amersfoort Corine Nierop- van Baalen Verpleegkundig specialist oncologie 23 maart 2018 Amersfoort Inhoud Oefening Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners hierbij ondervinden

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Samenvatting Pijn bij kanker is voor veel patiënten een belangrijke bron van zorgen. De behandeling van pijn vormt met name in de thuissetting een grote uitdaging. In reactie op en in lijn met ontwikkelingen

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

Patiëntgerichte zorg voor mensen met gevorderde kanker of een ernstige chronische aandoening

Patiëntgerichte zorg voor mensen met gevorderde kanker of een ernstige chronische aandoening Patiëntgerichte zorg voor mensen met gevorderde kanker of een ernstige chronische aandoening Wat zijn uw ervaringen? Informatie voor mantelzorgers Wat houdt het onderzoek in? Er kan nog veel verbeteren

Nadere informatie

compact communicatietraject Speciaal voor startende ondernemers en kleine bedrijven

compact communicatietraject Speciaal voor startende ondernemers en kleine bedrijven Speciaal voor startende ondernemers en kleine bedrijven Wat wil je met je bedrijf bereiken? En hoe helpt communicatie daarbij? Wij hebben speciaal voor startende en kleine bedrijven een communicatie traject:

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk

Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk Van ziekenhuis naar eerste lijn Christa Takens Klinisch geriater i.o. klinisch farmacoloog i.o. E. Muller Internist-oncoloog Disclosure belangen

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Thuiszorg Dichtbij Groningen. Ervaringen met de Palliatieve Zorg Verslagjaar 2014

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Thuiszorg Dichtbij Groningen. Ervaringen met de Palliatieve Zorg Verslagjaar 2014 Rapport Cliëntervaringsonderzoek Thuiszorg Dichtbij Groningen Ervaringen met de Palliatieve Zorg Verslagjaar 2014 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Kenmerken

Nadere informatie

Financiering palliatieve zorg

Financiering palliatieve zorg Financiering palliatieve zorg 20 april 2018 Chantal Pereira, adviseur palliatieve zorg IKNL Manon Boddaert, arts palliatieve geneeskunde / medisch adviseur IKNL Disclosure belangen C.F.R. Pereira & M Boddaert

Nadere informatie

KEHR Suïcide. Marieke de Groot, Derek de Beurs, Remco de Winter, Ad Kerkhof Vrije Universiteit Amsterdam mariekedegroot@ziggo.nl

KEHR Suïcide. Marieke de Groot, Derek de Beurs, Remco de Winter, Ad Kerkhof Vrije Universiteit Amsterdam mariekedegroot@ziggo.nl Kwalitatieve Evaluatie van Handelen rond Suïcide KEHR Suïcide 10 september 2014. Wereld Suïcide Preventie Dag. Suïcidepreventie van morgen. Over de borging van initiatieven op het gebied van suïcidepreventie.

Nadere informatie

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Welkom Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Programma vandaag 17:00 Welkom en opening 17:10 Het draait om de patiënt

Nadere informatie

Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase;

Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase; Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase; verschillen tussen de ziektegerichte en symptoomgerichte fase Ellen de Nijs, Leanne Smit, Jaap

Nadere informatie

Het bevorderen van de. armoede

Het bevorderen van de. armoede Het bevorderen van de gezondheid van kinderen in armoede Jeugd in Onderzoek Amsterdam, 23 mei 2019 Saxion, lectoraat Social Work Mariska Jacobs-Ooink, Marjon Rouwette, Margriet Braun Inhoud Achtergrond:

Nadere informatie

Advance Care Planning bij COPD en dementie: is er verschil?

Advance Care Planning bij COPD en dementie: is er verschil? Advance Care Planning bij COPD en dementie: is er verschil? Programma workshop Introductie Groepsopdracht Definitie Advance Care Planning (ACP) ACP vanuit de wetenschap (COPD) 24 november 2015 Lisette

Nadere informatie

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit van leven staat bij deze zorg centraal.

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleiding.

Hoofdstuk 1. Inleiding. 159 Hoofdstuk 1. Inleiding. Huisartsen beschouwen palliatieve zorg, hoewel het maar een klein deel van hun werk is, als een belangrijke taak. Veel ongeneeslijk zieke patiënten zijn het grootse deel van

Nadere informatie

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp . Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

FACTOREN VOOR IMPLEMENTATIE VAKTHERAPIE BEELDEND IN EEN HOSPICE SETTING KWALITATIEF ONDERZOEK

FACTOREN VOOR IMPLEMENTATIE VAKTHERAPIE BEELDEND IN EEN HOSPICE SETTING KWALITATIEF ONDERZOEK FACTOREN VOOR IMPLEMENTATIE VAKTHERAPIE BEELDEND IN EEN HOSPICE SETTING KWALITATIEF ONDERZOEK Dagmar Linz 1554166 Student Master of Arts Therapies Juni 2017 INLEIDING KUNSTZINNIGE THERAPIE HOSPICE ROZENHEUVEL

Nadere informatie

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi. Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken multi morbiditeit Nieuwe werkwijze voor mensen met meerdere chronische aandoeningen Werkt

Nadere informatie

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije

Nadere informatie

2 Emoties in de spreekkamer

2 Emoties in de spreekkamer Welkom! Welkom bij de zesde PanelCom nieuwsbrief. Als lid van PanelCom houden wij u op de hoogte van onderzoeken waar u aan kunt meewerken én de onderzoeken waar u mogelijk aan hebt meegewerkt. Wij waarderen

Nadere informatie

Patient inclusie in de PCPCC trial ( )

Patient inclusie in de PCPCC trial ( ) Patient inclusie in de PCPCC trial (2014-2016) Onderzoek naar de inzet van een keuzehulp bij de behandelkeuze van prostaatkanker Maarten Cuypers, MSc. Social Psychology, Tilburg University Najaarsvergadering

Nadere informatie

Gebruik van uw medische gegevens en lichaamsmateriaal. Heeft u bezwaar?

Gebruik van uw medische gegevens en lichaamsmateriaal. Heeft u bezwaar? Gebruik van uw medische gegevens en lichaamsmateriaal Heeft u bezwaar? Inleiding U bezoekt het Radboudumc voor onderzoek en/of behandeling. Om u zo goed mogelijk te kunnen onderzoeken en/of behandelen

Nadere informatie

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Marijke Hendrix PhD Irene Korstjens PhD Joyce Molenaar MSc Marianne Nieuwenhuijze RM PhD Lectoraat Midwifery Science 19 januari

Nadere informatie

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen of ouder en kwetsbaar bent, kunnen er vragen rijzen over het levenseinde. Deze fase van het

Nadere informatie

Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen. Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014

Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen. Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014 Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014 Medicatie in eigen beheer? Ja, maar. wij zijn vóór! Wat is het probleem? In het ziekenhuis

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Realisatie van Excel Kwadraat in de praktijk

Realisatie van Excel Kwadraat in de praktijk Realisatie van Excel Kwadraat in de praktijk Elma Dijkstra CELSTEC, Open Universiteit Nederland Leerkracht (11 maart 2012): Hierbij stuur ik jullie een foto van Lars, de kleuter die ik had ingebracht in

Nadere informatie

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN Inhoud presentatie Wat is Smart4U Doel van het onderzoek

Nadere informatie

Tijd voor écht onderzoek!!!

Tijd voor écht onderzoek!!! Tijd voor écht onderzoek!!! Robert Vermeiren, hoogleraar (forensische) kinder- en jeugdpsychiatrie Curium-LUMC/ VUMC AW Gezin aan Zet / Risicojeugd @robertvermeiren Blogs Kenniscentrum KJP Wie weet wat

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)?

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Dirk Ubbink, MD PhD PI afdeling Chirurgie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Belangenverstrengeling Wat is gedeelde besluitvorming?

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN GOED EINDE

SAMEN OP WEG NAAR EEN GOED EINDE SAMEN OP WEG NAAR EEN GOED EINDE OVER HET NUT EN NOODZAAK VAN DE INTERVENTIES VAN PALLIATIEF-TERMINALEZORGVRIJWILLIGERS BINNEN DE VERSTANDELIJK-GEHANDICAPTENZORG Babs van Wijk VPTZ NHN INHOUD INLEIDING

Nadere informatie

Corine Nierop- van Baalen 3 april 2017 Utrecht

Corine Nierop- van Baalen 3 april 2017 Utrecht Corine Nierop- van Baalen canierop@alrijne.nl 3 april 2017 Utrecht Inhoud Casus Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners hierbij ondervinden Casus Wat kunnen we doen?

Nadere informatie

Zorgpad Palliatieve Zorg (RfC ) Notitie voor Vergadering klankbordgroep ICT op 10 december 2012

Zorgpad Palliatieve Zorg (RfC ) Notitie voor Vergadering klankbordgroep ICT op 10 december 2012 Zorgpad Palliatieve Zorg (RfC1210-084) Notitie voor Vergadering klankbordgroep ICT op 10 december 2012 1. Aanleiding Initiatief Raad van de Oncologie 2010 Maasstad wil: o Kwaliteit palliatieve zorg verbeteren

Nadere informatie

MEDICATIESCHEMA, EEN VERSNELLING HOGER Wim Van Slambrouck, Senior Projectleider ICT, Agentschap Zorg en Gezondheid

MEDICATIESCHEMA, EEN VERSNELLING HOGER Wim Van Slambrouck, Senior Projectleider ICT, Agentschap Zorg en Gezondheid MEDICATIESCHEMA, EEN VERSNELLING HOGER Wim Van Slambrouck, Senior Projectleider ICT, Agentschap Zorg en Gezondheid MEDICATIESCHEL OP VITALINK BEKNOPTE INTRODUCTIE > Waarom? Voor het veilig delen van zorg

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Continue palliatieve sedatie

Continue palliatieve sedatie Home no. 4 September 2017 Themanummer Advance care planning Eerdere edities Verenso.nl Continue palliatieve sedatie Aafke Koffeman aafkekoffeman@hotmail.com Met een waardig Hora est verlost de pedel de

Nadere informatie

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Pagina 1 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Juni 2011 - Nieuwsbrief Nr 3 Beste verloskundige en assistente, Dit is de derde nieuwsbrief over het onderzoek Alcohol en Zwangerschap van het Nederlands Instituut

Nadere informatie

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding De jongerenbox Creatief en op maat communiceren met de AYA Medewerkers: UZ Gent: E. Decoene, M. Quaghebeur, A. Raes, N. Nolf, V. Van De Velde, L. Dillen Universiteit Gent, afdeling verplegingswetenschappen

Nadere informatie

BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK. Mathieu Verbrugghe Prof. dr.

BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK. Mathieu Verbrugghe Prof. dr. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK Mathieu Verbrugghe Prof. dr. Ann Van Hecke INLEIDING THERAPIEONTROUW Een patiënt wordt therapieontrouw

Nadere informatie

GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB)

GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB) GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB) I N H E T K E U Z E P R O C E S V A N D E P L A A T S V A N D E B E V A L L I N G Desirée de Ruiter en Anouk Banda, 1 e lijns verloskundigen Congres Kennispoort Verloskunde,

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW Huisartsenpraktijk Kattenbroek Huisarts Schenkels Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Kattenbroek is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek

Nadere informatie

CYZTRA Een educatie- En Informatieprogramma Op maat van de patiënt.

CYZTRA Een educatie- En Informatieprogramma Op maat van de patiënt. CYZTRA Een educatie- En Informatieprogramma Op maat van de patiënt. Mieke Peys Hoofdverpleegkundige Respiratoire Oncologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven CYZTRA: inhoud presentatie Inleiding A. De chemowijzer:

Nadere informatie

Tijdig spreken over het levenseinde

Tijdig spreken over het levenseinde Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.

Nadere informatie

Kanker bij ouderen. Mariska Koster, senior medisch adviseur Ede, 1 november 2017

Kanker bij ouderen. Mariska Koster, senior medisch adviseur Ede, 1 november 2017 Kanker bij ouderen Mariska Koster, senior medisch adviseur Ede, 1 november 2017 Onderstaande elementen kun je gebruiken voor je presentatie. Klik op een element en kopieer/plak dit in je betreffende presentatieslide.

Nadere informatie

Oncologische Revalidatie:

Oncologische Revalidatie: Oncologische Revalidatie: Verleden Heden - Toekomst dr. Jan Paul van den Berg, revalidatiearts Meander MC Doelstelling Oncologische Revalidatie Het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten met

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is, welke rol speelt hoop dan? Thomas Kerkhofs Internist-oncoloog i.o.

Als genezing niet meer mogelijk is, welke rol speelt hoop dan? Thomas Kerkhofs Internist-oncoloog i.o. Als genezing niet meer mogelijk is, welke rol speelt hoop dan? Thomas Kerkhofs Internist-oncoloog i.o. Casus 65-jarige vrouw, uitgezaaide blaaskanker. Behandeling met palliatieve chemotherapie. Na 6 kuren

Nadere informatie

Communicatie rond palliatieve sedatie

Communicatie rond palliatieve sedatie Communicatie rond palliatieve sedatie D A G VA N D E M E D I C AT I E V E I L I G H E I D, 2 1 M A A R T 2 0 1 7 M A R G OT V E R KU Y L E N, S P E C I A L I S T O U D E R E N G E N E E S KU N D E / K

Nadere informatie