Inhoud Wat is Cultuureducatie Schijndel?... 3 Financiële bijdragen... 3 Voor wie?... 3 Stuurgroep... 3 De coördinator... 4 Samenwerkingen... 4 ICC-ers... 4 Aansluiting met Voortgezet Onderwijs... 4 De handen ineen met 3M... 4 Projectgroep Kunst en Cultuur... 4 Platform Tolerantie... 5 1 Anderfestival... 5 Het jaar 2015... 5 Overzicht aanbod... 5 Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK)... 6 Doel CmK... 6 Werkwijze CmK op de scholen... 6 CmK, de stand van zaken eind 2015... 6 Algemeen CmK... 7 Speerpunten 2015... 8 Faillissement MIK en oprichten Phoenix Cultuur... 8 CmK... 8 PR... 8 Aandachtspunten voor 2016... 8 Verdieping CmK... 8 Doelgroep 0-4 jarigen... 8 Waar willen we naartoe?... 8
Wat is Cultuureducatie Schijndel? Cultuureducatie Schijndel is de marktplaats voor cultuureducatie voor het onderwijs in de gemeente Schijndel. Zij vormt de schakel tussen het basisonderwijs en culturele aanbieders. De marktplaatsen voor cultuureducatie zijn een initiatief van de Provincie Noord-Brabant, met de bedoeling de positie van cultuureducatie in het onderwijs te versterken en te verankeren. Onder cultuureducatie verstaan we een totaal aanbod van educatie op het gebied van muziek, dans, theater, beeldende kunst, literatuur, multimedia en cultureel erfgoed. Binnen deze disciplines levert Cultuureducatie Schijndel een waardevolle bijdrage aan de ontwikkeling van elk individueel kind. We kunnen onze rol alleen maar goed uitvoeren dankzij de steun en bereidwillige medewerking vanuit de gemeente, het onderwijs en de professionele en amateurkunst- en cultuuraanbieders, zowel lokaal als regionaal. Met cultuureducatie in het onderwijs gaan we steeds meer de verdieping in en sluiten we aan op de landelijke, provinciale en gemeentelijke ontwikkelingen. Vanuit die basis werken we aan een waardevol cultuurprogramma voor alle basisscholen binnen de gemeente Schijndel. Cultuureducatie Schijndel is gehuisvest op CHV De Noordkade in Veghel. De coördinator werkt nauw samen met collega-marktplaatscoördinatoren van Veghel en Sint-Oedenrode; beiden eveneens gehuisvest op de Noordkade. Daarnaast werkt zij, meer op afstand, samen met de coördinatoren van Boxtel/Haaren en Sint-Michielsgestel/Vught. Financiële bijdragen De financiële bijdragen vanuit gemeente Schijndel en SKOPOS vormen het fundament voor het goed functioneren van Cultuureducatie Schijndel. Zonder deze bijdragen zou de marktplaats niet bestaan. Voor wie? Cultuureducatie Schijndel richt zich op alle basisscholen van Stichting SKOPOS binnen de gemeente Schijndel. In totaal gaat het om 7 basisscholen: BS De Beemd BS De Kring BS t Talent BS De Regenboog BS De Vossenberg BS De Heijcant BS t Kwekkeveld Stuurgroep Geen enkele organisatie functioneert optimaal zonder draagkracht vanuit een stevig gefundeerd beleid. Dat geldt ook voor Cultuureducatie Schijndel. De stuurgroep heeft als taak de inbedding van cultuureducatie te stimuleren en te ondersteunen, beleidskeuzes te maken, financiën te monitoren, de coördinator aan te sturen en draagvlak te creëren. De stuurgroep beslist en stuurt. Vier keer per jaar vindt overleg plaats. Behalve met de stuurgroep overlegt de coördinator ook indien nodig met Astrid Kwaspen; de contactpersoon vanuit het schoolbestuur. Astrid koppelt dit vervolgens terug naar de werkgroep De Leerling ; verantwoordelijk voor cultuureducatie binnen SKOPOS. Samenstelling stuurgroep: Arno van Alebeek Ambtenaar gemeente Schijndel Barbara Brouwer Hoofd Phoenix Cultuur Astrid Kwaspen Locatieleider basisschool De Beemd Marlou Vrijsen Marktplaatshouder Cultuureducatie Schijndel
De coördinator Coördinator Marlou Vrijsen vormt sinds juni 2014 het gezicht en aanspreekpunt van Cultuureducatie Schijndel. Marlou werkt 24 uur per week als marktplaatscoördinator, waarvan 20 uur betaald wordt vanuit de gemeente en SKOPOS. Daar bovenop besteedt zij als intermediair 4 uur per week aan Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK); deze uren worden betaald vanuit het CmK-budget. Samenwerkingen ICC-ers Iedere school in Schijndel heeft een ICC- er die zitting heeft in de Cultuur Werkgroep Schijndel (CWS). Zonder deze ICC-ers zou cultuureducatie niet kunnen zijn wat het is. De ICC-ers zijn de inspiratiebronnen, visiemakers, meedenkers en uitvoerders en zij vormen het aanspreekpunt voor teams, directies en externe partijen. Zij zijn onmisbaar in hun rol als tussenpersoon voor de marktplaats en kunst- en cultuureducatie. De ICC-ers komen vier keer per jaar bij elkaar voor overleg. Belangrijke pijlers voor de vergaderingen zijn onze visie voor de toekomst, deskundigheidsbevordering, het uitwisselen en delen van kennis en ervaring, en het inspelen op actuele situaties, wensen en behoeften van ICC-ers. Het jaar 2015 stond vooral in het teken van deskundigheidsbevordering en delen met elkaar. Want wat is het effect van cultuureducatie, hoe ga je met die ontwikkelingen om en hoe zetten we het CmK-traject op? Aansluiting met Voortgezet Onderwijs Cultuureducatie Schijndel richt zich op het basisonderwijs binnen de gemeente Schijndel en werkt daarbij toe naar een doorgaande leerlijn. Deze leerlijn houdt echter niet op als de leerling de basisschool verlaat en de vervolgstap maakt naar het voortgezet onderwijs. Continuïteit in het aanbod van kunst en cultuur blijft een belangrijk aandachtspunt. Om een en ander zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten vindt regelmatig overleg plaats met de cultuurcoördinator van het Elde College, Anja Dütting, die zich richt op cultuureducatie binnen het voortgezet onderwijs. Op deze manier kunnen we leren van elkaar, elkaar versterken en elkaar aanvullen. De handen ineen met 3M De samenwerkende marktplaatsen Maas en Meierij vormen gezamenlijk 3M. Omdat we elkaar kunnen aanvullen of met elkaar kunnen meeliften, weten we elkaar te vinden. 3M is er ook om het gedachtegoed van Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) uit te wisselen. En er worden regelmatig gezamenlijke activiteiten georganiseerd, wanneer een bepaalde activiteit te tijdrovend is of een te klein publieksbereik heeft vanuit één marktplaats voor cultuureducatie. De taken worden onderling evenredig verdeeld. Vanuit 3M wordt om de twee jaar een regionale studiedag voor ICC-ers georganiseerd, plus diverse cursussen en deskundigheidsbijeenkomsten voor ICC-ers, leerkrachten en culturele aanbieders. Ook uitwisseling van activiteiten vindt regelmatig plaats. 3M fungeert ook als sparringpartner voor de coördinator en als gesprekspartner voor de Provinciale klankbordgroep CmK en FHKE Pabo Veghel. In 2016 organiseert 3M weer de tweejaarlijkse ICC-studiedag en de vrijwilligersbijeenkomst. De voorbereidingen zijn al in 2015 opgestart; Cultuureducatie Schijndel heeft hierin een organiserende rol. Projectgroep Kunst en Cultuur De coördinator van de marktplaats heeft ongeveer vier keer per jaar overleg met de Projectgroep Kunst en Cultuur, waarvan zij met een vijftal personen uit verschillende invalshoeken deel uitmaakt. Gemeente, museum, centrum voor de kunsten en bibliotheek zijn vertegenwoordigd. Met de Projectgroep wordt bekeken welke activiteiten er al zijn en hoe deze vorm te geven om een zo breed
mogelijk publiek te bereiken. Het jaar 2015 stond vooral in het teken van het faillissement van MIK en de gevolgen daarvan voor de marktplaats. De oprichting van Phoenix Cultuur had grote impact op het reilen en zeilen van de marktplaats. Verder ging in 2015 tijd en aandacht naar CmK, de nieuwe conservator Marike de Kroon, het project rondom de expositie Circus rondom Bosch, en Impuls Muziekonderwijs. Platform Tolerantie Het Platform Tolerantie, met de burgemeester als voorzitter, bestaat uit een werkgroep van zo n vijftien deelnemers vanuit diverse maatschappelijke groeperingen: gemeente, jongerenwerk, Stichting Anders, politie en onderwijs. Ongeveer twee keer per jaar vindt overleg met de werkgroep plaats. Het centrale thema binnen het platform is tolerantie; het wegnemen van vooroordelen, en bevorderen van het wederzijds begrip. Met behulp van projecten leren kinderen en jongeren in hun gedrag naar elkaar tolerant te zijn én te blijven. In het verlengde hiervan bezochten de groepen 7 en 8 van alle scholen het project De Wereld Express. In de Wereld Express-bus leren de jongeren op een interactieve manier over vooroordelen, anders-zijn, oorlog en vrede en over herinneren en herdenken. Dit alles tegen de achtergrond van de geschiedenis van Nederlands-Indië. 1 Anderfestival In dit jaarlijks terugkerende festival ligt de focus op optredens van artiesten en muzikanten van verschillende etnische afkomst. De leerlingen van alle groepen bezochten het festival en werden getrakteerd op een spetterend optreden van The Tribal Touch. Met een flesseninzamelingsactie haalden de leerlingen een mooi bedrag op voor de Stichting Africa at Heart. Marlou Vrijsen onderzoekt samen met het 1Anders-bestuur hoe het festival in 2016 nog beter aan te sluiten is bij de CmK-doelen, passend bij het onderwijs van nu. Doel is het festival meer te verbinden met het Platform Tolerantie. Uitgangspunt daarbij is meer verbondenheid en een sterker front vanuit hetzelfde gedachtegoed. Het jaar 2015 Overzicht aanbod De basis van het aanbod van Cultuureducatie Schijndel is te groeperen in drie categorieën: 1. KunstSelect Menu Het KunstSelect Menu is het standaard kunstabonnement van Kunstbalie. Leerlingen komen in dit menu tijdens hun basisschoolcarrière éénmaal in aanraking met zes kunstdisciplines. De programmering wordt verzorgd door Kunstbalie; Cultuureducatie Schijndel neemt de lokale organisatie en coördinatie op zich. Aan de start van het schooljaar zijn de planningen gereed. In 2015 hebben De Beemd, De Kring en De Regenboog het besluit genomen niet meer deel te nemen aan het KunstSelect Menu. De overige scholen nemen het menu nog wel af voor de groepen 1, 2, 3, 4, 7 en 8. Voor de groepen 5 en 6 zoeken de scholen zelf een invulling, passend bij hun eigen projecten en ambities. Voor alle scholen is afgesproken dat de discipline Dans centraal zal staan in het schooljaar 2015-2016. Vanaf schooljaar 2017/2018 vervalt de subsidie vanuit de provincie voor het KunstSelect Menu. De invulling van het menu zal dan veranderen; de manier waarop is op dit moment nog niet bekend. 2. Vast lokaal aanbod Elk jaar na de meivakantie ontvangen de scholen een totaaloverzicht met vast lokaal aanbod waarop zij zich kunnen inschrijven voor de groepen 1 t/m 8. Cultuureducatie Schijndel investeert jaarlijks in een groeiend lokaal aanbod dat jaarlijks terugkeert. Dit is aanbod voor cultuureducatie, maar ook voor natuur- en milieueducatie. Scholen schrijven zich voor de zomervakantie in op basis van eigen
keuzes. 3. CmK-activiteiten Het betreft activiteiten van de CmK-voorloperscholen, waarbij deskundigheidsbevordering de meeste prioriteit krijgt. Deze activiteiten worden geheel op maat gemaakt voor de school, aan de hand van hun ambities. Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) De deelregeling Cultuureducatie met Kwaliteit komt voort uit het programma van het ministerie van OCW, met als doel cultuureducatie te borgen door middel van een landelijk samenhangende aanpak. Hiermee moet cultuureducatie van goede kwaliteit een vaste plek krijgen binnen het onderwijs, in een intensieve samenwerking tussen scholen en culturele instellingen. In Schijndel zijn in 2013 twee voorloperscholen gestart met Cultuureducatie met Kwaliteit: De Beemd en De Regenboog. In 2014 zijn de vijf overige scholen het traject van volgschool ingegaan. Daarmee doorlopen álle scholen in de gemeente Schijndel nu het CmK-traject: dit laat zien dat SKOPOS cultuureducatie hoog in het vaandel heeft staan! Doel CmK Doorgaande leerlijn Scholing leerkrachten Duurzame samenwerking met culturele omgeving Beoordelingsinstrument voor de ontwikkeling van leerlingen Werkwijze CmK op de scholen De scholen worden begeleid door intermediair Marlou Vrijsen en een coach van Kunstbalie. De vraag vanuit de scholen verandert; van productgericht naar procesgericht. Daarbij staan het onderzoekende, creërende en reflecterende vermogen van kinderen centraal. Door de eigen creativiteit te stimuleren in het proces, boort het kind zijn eigen creatieve kanalen makkelijker aan. Ook bekijken scholen steeds vaker hoe het culturele aanbod beter kan aansluiten op hun eigen thema s of lesprojecten. Het is voor de intermediair noodzakelijk daarop te anticiperen. CmK, de stand van zaken eind 2015 EBC Icarus Na de ambitie- en teamgesprekken bij De Kring volgen De Beemd en De Kring nu gezamenlijk één traject. Beide scholen behouden de mogelijkheid hun eigen speerpunten uit te werken binnen CmK. Voor de leerkrachten vond deskundigheidsbevordering plaats in de disciplines Beeldend en Muziek. Met het Talent-uur kregen alle leerlingen de kans mee te doen in een schoolkoor of een schoolband. Door de enorme belangstelling hiervoor zal dit worden uitgebreid naar meer disciplines. Hiervoor wordt een financiële bijdrage aangevraagd vanuit Muziekimpuls en DCLscholingsaanvraag. De Regenboog Het faillissement van MIK had tot gevolg dat de eerdere plannen opnieuw moesten worden opgezet, met nieuwe aanbieders. In september 2015 kon De Regenboog eindelijk van start gaan met deskundigheidsbevordering in de disciplines Muziek, Theater en Nieuwe Media.
Er vonden drie scholingsmiddagen plaats, met tussendoor creatieve middagen met leraren en leerlingen. Hierbij waren ook de consulenten aanwezig. t Kwekkeveld Op t Kwekkeveld hebben de leerkrachten een introductie gehad in de discipline theater, met de workshop Smoesjes Jukebox van de Tilburg Cowboys. Door buiten de gebaande paden te denken ontstond ruimte voor nieuwe ideeën en mogelijkheden binnen de ambities en competenties van de school. In 2015 is een begin gemaakt met het opzetten van creatieve ateliers, waarbij leerlingen zelf kunnen kiezen voor Podiumkunsten of Nieuwe Media. De ateliers gaan in 2016 van start met de groepen 5 en 6. De intentie is om de ateliers daarna ook uit te bouwen naar de andere groepen. De Vosseberg De leerkrachten van De Vossenberg hebben in de teambijeenkomst aangegeven waar hun behoeften en wensen liggen. Met de ICC-er en directeur was gekozen om in 2015 de scholing Voorbij de kaders te volgen. Deze scholing was een groot succes. Vooraf verzorgde een theaterdocente vier lessen per groep, waarbij de leraren aangaven welke zaakvakken zij in hun groep behandelen. Vervolgens werd met de docente gekeken hoe kunsteducatie te verwerken is in deze vakken. De scholing Voorbij de Kaders sloot hierop aan. Er is vastgelegd hoe de leerkrachten hierop terugkomen; in 2016 zal kunsteducatie binnen de zaakvakken een vervolg krijgen. De Heijcant De school wil de leerkrachten inspireren in kunsteducatie door middel van de Kunstweken. Deze krijgen nu een heel andere invulling: de Kunstweken vonden in 2015 niet plaats in de Kinderboekenweek, maar zijn vooruitgeschoven naar februari 2016. De discipline Muziek zal daarbij centraal staan. SNENS zal een kick-off en workshops voor alle groepen verzorgen. Leerkrachten bouwen dit zelf verder uit gedurende twee weken. t Talent t Talent heeft het traject ingezet op talentontwikkeling; CmK sluit hier prachtig bij aan. De leerlingenraad onderzocht welke talenten de leerlingen willen ontwikkelen. In het schooljaar 2015/2016 wil de school hiervoor vakdocenten gaan inzetten om de leerkrachten te helpen lessen te verzorgen binnen deze ateliers. Algemeen CmK In het afgelopen najaar zijn de CmK-begrotingen voor 2015/2016 vastgesteld met de gemeente Schijndel, en aangeleverd aan de provincie. 3M ontwikkelde samen met Kunstbalie en IDKR8 de cursus Grondstof, een vervolg en verdieping op Partners in Cultuureducatie. Grondstof is een praktisch toepasbare doe- en ervaringscursus voor kunst- en cultuuraanbieders, gericht op de culturele competenties onderzoekend, creërend en reflecterend vermogen. Achtentwintig deelnemers namen in twee groepen deel aan deze cursus. In het voorjaar van 2016 zal de cursus worden herhaald. Cultuureducatie Schijndel volgt De CultuurLoper en voert hiervoor als intermediair gesprekken met scholen. Dit vormt de basis waaruit nadere plannen en activiteiten ontstaan. Voor alle ICC-ers heeft scholing plaatsgevonden, waarbij vooral werd ingegaan op de gedragsindicatoren per vermogen (onderzoekend, creërend en reflecterend), door ze zelf te ondergaan en te onderzoeken hoe je daarmee kunt spelen. Iedere maand is de voortgang rondom CmK te volgen via de nieuwsbrief en op de website van Cultuureducatie Schijndel.
Speerpunten 2015 Faillissement MIK en oprichten Phoenix Cultuur Het jaar 2015 stond vooral in het teken van het faillissement van MIK en de tastbare gevolgen daarvan voor Cultuureducatie Schijndel. Een onzekere periode brak aan en financiële middelen werden bevroren, waardoor plannen niet konden worden uitgevoerd. Voor de coördinator betekende dat een zoektocht naar allerlei wegen en manieren om toch aan financiële middelen te komen. In de periode van 1 juli tot 9 augustus werd de marktplaats zelfs helemaal stilgelegd, omdat het contract bij MIK afliep. Phoenix Cultuur werd opgericht en de marktplaats werd bij deze stichting ondergebracht, wat tot gevolg had dat alle plannen in de tweede helft van het jaar volop in werking werden gezet. Dat gaf veel inspiratie en ook veel werkdruk. Vanwege langdurige afwezigheid/uitval van marktplaatscollega s kwam er veel op het bordje van de coördinator terecht. Het team van zes mensen was meestentijds bezet door slechts drie. Dat alles had grote impact op het werkklimaat en er moest veel worden hooggehouden. Het was daardoor een turbulent jaar. CmK Ook in 2015 speelde CmK een heel grote rol binnen cultuureducatie op de scholen in Schijndel. CmK heeft invloed op alle in dit verslag genoemde punten en loopt als een rode draad door alles waar Cultuureducatie Schijndel voor staat. PR De coördinator verzorgt een maandelijkse nieuwsbrief, plaatst actuele items op de website en verzorgt persberichten en nieuwsitems op social mediakanalen als Facebook en Twitter. De website wordt echter niet alleen gedragen door de coördinator: ook de ICC-ers dragen hun steentje bij. Zij leveren foto- en filmmateriaal aan van de activiteiten op school en tonen daarmee een betrokkenheid en verbondenheid die de samenhang tussen marktplaats en scholen nog eens benadrukt. Aandachtspunten voor 2016 Verdieping CmK CmK wordt steeds meer ingebed op alle scholen in Schijndel. Door dit goed op te zetten en door goede scholing aan te bieden wordt de werkdruk op de scholen minder en raken de leerkrachten gemotiveerder. We gaan met CmK steeds meer de diepte in en bieden daarmee steeds hogere kwaliteit. Doelgroep 0-4 jarigen Cultuureducatie Schijndel wil in 2016 graag een netwerk aanleggen binnen het VVE. Vooralsnog wil zij graag de medewerkers leren kennen, zodat ook deze doelgroep in de toekomst wellicht kan aanhaken bij Cultuureducatie Schijndel. Waar willen we naartoe? Rode draad in de aanpak van Cultuureducatie Schijndel is het integreren van het cultuuraanbod in de lesstof en binnen diverse vakgebieden op de scholen. We willen de lijn doorzetten naar een
volwaardig cultureel programma binnen de gemeente Schijndel. Met De CultuurLoper als middel om de scholen te begeleiden sluiten we aan bij de landelijke ontwikkelingen binnen Cultuureducatie met Kwaliteit. Want kwaliteit is waar we naar streven. Samen met de scholen, de culturele aanbieders, gemeente en collega-marktplaatscoördinatoren slagen we er steeds beter in voor elke school een programma op maat te maken. De uitdaging blijft om cultuureducatie structureel in te bedden in het basisonderwijs in de gemeente Schijndel. Dat we daarin goed op weg zijn bewijzen onze scholen, die nu állen het CmK-traject doorlopen. Daar zijn we trots op! Op volle kracht vooruit Trots ook is de coördinator op de samenwerking met de ICC-ers, de stuurgroep, de werkgroep, vrijwilligers en andere betrokkenen. Tezamen vormen zij één front binnen een gedegen en inhoudelijk stevig fundament voor cultuureducatie in Schijndel. Mede daardoor beweegt Cultuureducatie Schijndel zich soepel mee met ontwikkelingen in het culturele veld. Er zijn veel nieuwe kansen die volop worden benut, terwijl samenwerkingen worden verdiept en versterkt. De coördinator wil dan ook graag haar dank uitspreken aan iedereen die in welke vorm dan ook een bijdrage heeft geleverd aan het culturele ontwikkelingspad voor alle leerlingen in de gemeente Schijndel. De scholen zijn enthousiast, de coördinator is enthousiast én de leerlingen zijn enthousiast. Kortom, ook voor het komende jaar geldt: Cultuureducatie Schijndel gaat op volle kracht vooruit! Marlou Vrijsen Coördinator Cultuureducatie Schijndel