Geachte heer/mevrouw dokter,

Geachte heer/mevrouw dokter, herfst 2009 Koninklijk Oost-Vlaams Apothekersgild Nieuwebosstraat 5 9000 Gent INHOUD Magistraal www.kovag.be Tel 09/225.41.90 Fax 09/225.99.75 kovag@kovag.be i.s.m. AVK www.avk.be en BOA www.boa-apotheek.be Nasale vormen van desmopressine Uit de handel Goed om weten Seizoensgebonden influenza Grieppandemie: praktische richtlijnen Wijziging voorschrijven stomaen incontinentiemateriaal Derdebetalersregeling voor huisbezoeken, raadplegingen, GMD en diabetespas Zorgtrajecten Het was een warme en drukke zomer! Richtlijnen verschenen en richtlijnen verdwenen om dan alsnog, gecorrigeerd, te herrijzen. Het pandemieplan is intussen definitief uitgerold. Het oorspronkelijke, zonder enige toetsing aan de realiteit, ging voorbij aan alle gekende distributiekanalen en -technieken en dit mogelijks onder extreme omstandigheden. Dat is om problemen vragen. Gelukkig werd het verhaal bijgestuurd naar een scenario waar de mensen, on the field, met de nodige ervaring en logistiek, wel in betrokken worden. Zo staan de huisartsen en de apothekers samen klaar om de Mexicaanse griep te bezweren! Een nieuw zorgconcept vond het levenslicht: de zorgtrajecten. Doelstelling: goed gestructureerde en georganiseerde, optimale zorg voor de patiënt, met onderlinge communicatie en rolerkenning voor elke zorgverlener in het traject. Prima voor onze patiënt, maar tevens ook een win-win situatie voor de tandem arts-apotheker! - Een Globaal Medisch Dossier is noodzakelijk om in een zorgtraject te stappen. De centrale rol van de huisarts wordt geaccentueerd. - De patiënt kan voor z n lancetten, teststroken en bloedglucosemeter nu ook terecht bij z n vertrouwde apotheker, aan dezelfde voorwaarden als in de diabetescentra. Een dicht netwerk van distributiepunten, een kanaal met brede openingsuren, kennis van de materie, verzekerde permanentie door de wachtdienst en. een gekend gezicht. De zomer van 2009 is nu geschiedenis, ons takenpakket is intussen wat aangedikt. Hopelijk komt er voor ieder van ons nog wat tijd om, buiten de professionele telefoontjes, eens op een andere manier contact te hebben met elkaar. Overleg kan/moet ook op een minder formele manier, zonder het uiteindelijke doel uit de weg te gaan. Laat dit een uitnodiging zijn om minstens op lokaal vlak de koppen bij mekaar te steken: multidisciplinair handelen is onze toekomst. Met vriendelijke groeten, Jan Depoorter Christophe De Pauw Marc Degroote Voorzitter KOVAG Voorzitter BOA Voorzitter AVK Eric Zwaenepoel Voorzitter BAF Collegazetje - herfst 2009

Magistraal Drie terugbetaalde babyzalven tegen droge, vochtige en geïnfecteerde luieruitslag Droge luieruitslag: R/ Lipofiele pasta TMF dt 100g Samenstelling: sesamolie 20 %, zinkoxide 30 %, witte vaseline 50 % Beschermende kalmerende isolatiebasis Vochtige luieruitslag: R/ Waterpasta TMF dt 100g Samenstelling: zinkoxide 25 %, talk 25 %, glycerol 25 %, water 25 % Beschermende kalmerende isolatiebasis Geïnfecteerde luieruitslag: R/ Hydrofiele crème met Nystatine TMF dt 100g Samenstelling: Nystatine 100.000 IE/g in gebufferde cetromacrogolcrème Terugbetaalde bereidingen: WIGW 0,60 per 100g, max. 300g ACTIEF 2,20 per 100g, max. 300g Wijzigingen terugbetaling Volgende grondstoffen zijn opnieuw vergoedbaar: Burrowoplossing Rozenwater synthetisch Eucerine cum aqua (= lanae alcoholum ung. aquosum) Nasale vormen van desmopressine: schrapping van de indicatie bedwateren Recent is ook in België voor Minirin (neusdruppels en -spray) de indicatie "bedwateren (enuresis nocturna) bij kinderen" geschrapt. Uit farmacovigilantiegegevens, verzameld na commercialisering van de specialiteiten met desmopressine voor gebruik bij bedwateren, o.a. in Frankrijk, blijkt inderdaad dat het risico van hyponatriëmie, waterintoxicatie en convulsies heel wat hoger is na nasale dan na orale toediening. Men schat dat het risico van hyponatriëmie 3 tot 4 keer hoger is bij nasale toediening dan bij orale toediening. Bovendien werden deze ongewenste effecten frequenter gerapporteerd bij kinderen dan bij volwassenen. Voor de andere specialiteit voor nasale toediening op basis van desmopressine, Octostim, wordt de indicatie "bedwateren" niet vermeld in de bijsluiter. (Bron: www.bcfi.be) Uit de handel ADALAT 100 CAPS 10 MG 30/07/2009 ADALAT 50 CAPS 5 MG 01/09/2009 BECLOPHAR AEROLIZER 120 CAPS 100 MCG 15/07/2009 DOCDOXYCY DISP 10 TABL 200 MG 25/06/2009 DURACEF 16 CAPS 500 MG 08/06/2009 NUARDIN 20 BRUISTABL 200 MG 28/08/2009 NUARDIN 60 BRUISTABL 200 MG 28/08/2009 ULCOGANT SUSP 250 ML 23/06/2009 GURONSAN 23/06/2009 PERIACTIN 24/06/2009 2 Collegazetje - herfst 2009

Goed om weten Pulcimort 100 aerosol is sinds 1 september terugbetaald. De terugbetaling van Neurontin (Gabapentine) voor neuropathische pijn gaat nu van categorie Bf naar categorie B. Bovendien gaat dit samen met een prijsdaling van 35,8 %. Huisartsen kunnen Neurontin dus nu in eerste lijn voorschrijven voor alle perifere neuropathische pijn op eigen initiatief en de behandeling zelf opstarten wat de toegankelijkheid van dit geneesmiddel voor de patiënten die het nodig hebben, aanzienlijk verhoogt. De terugbetaling van Lyrica (pregabaline) in diabetische en post-herpes zoster neuropathische pijn werd uitgebreid naar andere, vaak voorkomende vormen van chronische neuropathische pijn. De terugbetaalde indicaties voor Lyrica zijn: chronische neuropathische pijn ten gevolge van - diabetes - post-herpes zoster - kanker - CVA/TIA in de voorgeschiedenis - multiple sclerose - ruggenmergletsel/ myelopathie - fantoom lidmaat - een traumatisch of chirurgisch letsel in de voorgeschiedenis - HIV-infectie - medicamenteuze neuropathie - post-irradiatie neuropathie De Laboratoires Novartis heeft de commercialisering van volgende producten stopgezet: Estraderm 25 & 50mg, Regitine 5 amp, Salagen 5mg. De generieken van Losartan zijn sinds 1 september vergoedbaar zonder attest. Deze generieken zullen echter nog niet beschikbaar zijn: het patent van het originele geneesmiddel vervalt immers pas ten vroegste in maart 2010. Sinds kort zijn er verpakkingen van Seroquel XR (50, 200, 300 en 400mg) op de markt. De meeste verpakkingen zijn ook vergoedbaar (uitzondering Seroquel XR 10 tabletten x 300mg is NIET terugbetaald). Aangezien het hier gaat om vormen met een verlengde werking (bestemd voor één inname s avonds), zijn bereidingen op basis van Seroquel XR niet terugbetaald. Zambon heeft een nieuw antihypertensief combinatiepreparaat Zanicombo ontwikkeld. De specialiteit bevat een combinatie van de calcium-antagonist lercanidipine 10mg (Zanidip) met de ACE-inhibitor enalapril 10mg. Babyfen werd vervangen door Balyfen. Omdat er een vermoeden is dat overdreven gebruik van venkelolie een uitlokkende factor is voor epileptie bij baby s wordt Babyfen uit de handel genomen en vervangen door Balyfen, dat Karwijolie bevat. Targinact (oxycodon/nalaxon) is vanaf nu op de Belgische markt beschikbaar. Het is een opoïd analgeticum (cf Oxycontin), dat dankzij de aanwezigheid van een opoïd antagonist (naloxon) de constiperende werking van oxycodon inhibeert in het darmkanaal (zonder vermindering van het algemeen pijnstillend effect). De verdeling van Muco Rhinathiol siroop zonder suiker voor kinderen is tijdelijk opgeschort. Een fabricagefout heeft er voor gezorgd dat een lot bestemd voor Frankrijk en Zwitserland niet conform was. Omdat het niet uitgesloten is dat andere loten ook betrokken zijn, worden deze tijdelijk weerhouden om bijkomende analyses uit te voeren. Het product Profyt werd gewijzigd van samenstelling. Omdat vitamine E en selenium niet aan de verwachtingen voldoen als anti-oxidantia, zijn ze vervangen door lycopeen en sulforafanen. Aclasta is sinds 1 augustus 2009 vergoedbaar als 1ste-lijnsbehandeling bij vrouwen en mannen. Het betreft een oplossing voor IV-infusie (5mg in 100 ml) ter behandeling van osteoporose. De specialiteit is eenmalig per jaar te gebruiken. Canrenol 100mg zal tijdelijk onbeschikbaar zijn. De formulaties Canrenol 50mg en Canrenol 25mg blijven wel beschikbaar. Collegazetje - herfst 2009 3

Seizoensgebonden influenza Definitie van de risicogroepen door de Hoge Gezondheidsraad De Hoge Gezondheidsraad heeft voor het seizoen 2009-2010 de risicogroepen voor vaccinatie tegen seizoensgebonden influenza gedefinieerd in functie van prioriteit voor het geval er zich een schaarste aan influenzavaccins zou voordoen. Er zijn lichte wijzigingen in de risicogroepen zoals gedefinieerd door de HGR. - Aan "groep 1" werd toegevoegd: "zwangere vrouwen die in het tweede of derde zwangerschapstrimester zijn op het ogenblik van het griepseizoen". Vorige jaren werden "zwangere vrouwen die in het tweede of derde zwangerschapstrimester zijn op het ogenblik van het griepseizoen" vermeld in "groep 3". - Er is een nieuwe groep toegevoegd waarvoor vaccinatie wordt aanbevolen. Het gaat om "groep 3" (dus niet de hoogste prioriteit): "personen die onder hetzelfde dak wonen als de risicopersonen van groep 1 kinderen jonger dan 6 maanden". De terugbetalingsvoorwaarden voor de verschillende vaccins tegen seizoensgebonden influenza zijn niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. In de terugbetalingsvoorwaarden is de nieuwe "groep 3" niet opgenomen. Volledig overzicht van de risicogroepen: - Groep 1: personen met risico voor complicaties, d.w.z.: alle personen vanaf 65 jaar; alle patiënten vanaf de leeftijd van 6 maanden die lijden aan een onderliggende chronische aandoening, ook indien gestabiliseerd, van de longen (inclusief astma), het hart (uitgezonderd hypertensie), de lever, de nieren, aan metabole aandoeningen (inclusief diabetes), aan neuromusculaire aandoeningen of aan immuniteitsstoornissen (natuurlijk of geïnduceerd); zwangere vrouwen die in het tweede of derde trimester van hun zwangerschap zijn op het ogenblik van het griepseizoen. Zij worden gevaccineerd vanaf het tweede trimester van de zwangerschap; alle personen die in een instelling opgenomen zijn; kinderen van 6 maanden t.e.m. 18 jaar die een langdurige aspirinetherapie ondergaan. - Groep 2: alle personen werkzaam in de gezondheidssector. - Groep 3: personen die onder hetzelfde dak wonen als de risicopersonen van groep 1; kinderen jonger dan 6 maanden. Terugbetaling van vaccins tegen seizoensgebonden griep De seizoensgebonden griepvaccins zijn vergoedbaar voor: - personen van 50 jaar of ouder; - patiënten die één van de volgende chronische ziekten hebben: hart-, long- of nieraandoeningen, diabetes, hemoglobinopathie of lijden aan immunodepressie; - personen die beroepshalve dagelijks in contact komen met levend gevogelte en/of varkens, alsook hun inwonende gezinsleden; - verzorgend personeel in direct contact met personen met een verhoogd risico; - zwangere vrouwen na het eerste trimester van de zwangerschap; - personen die in een instelling opgenomen zijn; - kinderen tussen 6 maanden en 18 jaar die een langdurige aspirine-therapie ondergaan. In geval de patiënt voldoet aan één van deze voorwaarden, vermeldt de arts derdebetaler van toepassing op het voorschrift en wordt het griepvaccin terugbetaald in categorie Cs (= 40 % terugbetaald). Griepvaccins mogen ook met de INN-naam (International Non-Proprietary Name) voorgeschreven worden: R/ influenzavaccin i.p.v. een merknaam 4 Collegazetje - herfst 2009

Grieppandemie: praktische richtlijnen De starterskits van antivirale geneesmiddelen en chirurgische maskers werden via de lokale zorgmeldpunten verdeeld. Van deze eenmalige gelegenheid wordt door de zorgmeldpunten gebruik gemaakt om de huisartsen die hun starterskit afhalen, te registreren. Elke actieve huisarts kon vóór 15 september één starterskit afhalen in het zorgmeldpunt van zijn gemeente. Inhoud starterskit huisartsen: 5 Tamiflu 75 mg 10 caps 1 Relenza 5 mg 20 dos 1 Oseltamivir 30mg 10 deelb. tabl. 1 Oseltamivir 30mg 15 deelb. tabl. 1 Oseltamivir 30mg 20 deelb. tabl. 150 Chirurgische maskers Om hun starterskit aan te vullen, kunnen de artsen in de apotheek terecht. Het zijn ook de huisartsen (en de pediaters) die de antivirale middelen en mondmaskers van de overheid gratis aan de risicopatiënten bezorgen. De patiënten kunnen hiervoor niet bij hun apotheker terecht. Uiteraard kan dit wel voor de antivirale geneesmiddelen die voorgeschreven worden voor niet-risicopatiënten en voor andere geneesmiddelen en/of gezondheidsproducten en het bijbehorende advies. Herbevoorrading De artsen kunnen zich herbevoorraden in een apotheek van hun gemeente of in een apotheek van wacht buiten de openingsuren. Daartoe dienen zij een voorschriftformulier te gebruiken dat zij aan de apotheker overhandigen als bestelbon voor de urgentietrousse. Op dit voorschriftformulier moeten de volgende gegevens staan: de naam en het adres van de voorschrijver en de vermelding urgentietrousse. De apotheker levert de voorgeschreven producten af en registreert. De artsen mogen de gratis antivirale medicatie uit de strategische voorraad enkel afleveren aan patiënten die tot een risicogroep behoren. Andere patiënten kunnen van hun arts eventueel een voorschrift krijgen voor antivirale geneesmiddelen uit het normale circuit. Die worden door deze patiënten afgehaald en betaald in de apotheek. De pediaters ontvingen geen starterskit. Zij werden per brief geïnformeerd dat ze voor pediatrische dosissen van gratis antivirale geneesmiddelen in de apotheek terecht kunnen. De strategische voorraad bevat geen specifieke pediatrische vormen (10 x 30mg, 15 x 30mg of 20 x 30mg, afhankelijk van het gewicht van het kind). Er zijn enkel blisters van 25 x 30mg voorzien. De apotheker kan de blisters versnijden en de gewenste pediatrische dosis samen met de bijsluiter verpakken in een apart plastic zakje, met een etiket waarop hij de aangeboden pediatrische dosis kan aankruisen. Rapportering Om de situatie zo goed mogelijk op te volgen en om gepast te kunnen reageren, heeft het Beheerscomité Influenza nood aan gegevens over het aantal afgeleverde antivirale geneesmiddelen en mondmaskers. De hoeveelheden die in de apotheken worden afgeleverd, worden door de Lokale Zorgmeldpunten verzameld en wekelijks aan het FAGG overgemaakt. Elke apotheek dient daarom een listing af te drukken, op basis van de CNK-codes van de producten die de voorbije week werden afgeleverd, en aan het zorgmeldpunt van de gemeente te bezorgen. Pandemievaccins De eerste pandemische vaccins zouden in principe vanaf half oktober beschikbaar zijn. Deze gratis vaccins zullen enkel aan bepaalde risicogroepen verstrekt worden. Hoe de verdeling zal gebeuren, staat momenteel nog niet vast. Collegazetje - herfst 2009 5

Wijziging betreffende het voorschrijven van stoma- en incontinentiemateriaal Voor een eerste aflevering van stoma- en incontinentiemateriaal (urine-opvangzakken en catheters) aan de patiënt is steeds een medisch voorschrift vereist om in aanmerking te komen voor de RIZIV-terugbetaling. Vanaf 01/08/09 moet op deze voorschriften minstens de aard van de aandoening vermeld staan (KB 18 mei 2009). Dit betekent dat één van de volgende indicaties moet vermeld worden: - voor stomamateriaal: colostomie ileostomie ureterostomie open fistel van het darmstelsel of open fistel van de urinewegen - voor incontinentiemateriaal: urinaire incontinentie. Dit is ook van toepassing voor hulpmiddelen zoals vergoedbare beschermpasta s, beschermfilms of poeders. Bij een volgende aankoop is in principe geen nieuw doktersvoorschrift meer nodig. Een nieuw voorschrift kan wel noodzakelijk zijn als er van opvangmateriaal wordt veranderd. Derdebetalersregeling voor huisbezoeken, raadplegingen, GMD en diabetespas Sinds 1 oktober 2009 is het remgeld voor een huisbezoek door de huisarts aan kinderen jonger dan 10 jaar (met of zonder GMD) gedaald. Codenr Omschrijving Honorarium 103132 104215 104230 104252 104274 Tegemoetkoming mutualiteit voor kinderen < 10 jaar Remgeld Huisbezoek 33,72 25,68 8,04 WIGW/NIOO 33,72 31,66 2,06 Bezoek tussen 18 en 21 uur 44,84 33,88 10,96 WIGW/NIOO 44,84 42,28 2,56 Bezoek tussen 21 en 8 uur 77,55 55,20 22,35 WIGW/NIOO 77,55 73,98 3,57 Bezoek tijdens het weekend 50,59 37,84 12,75 WIGW/NIOO 50,59 47,81 2,78 Bezoek op een feestdag 50,59 37,84 12,75 WIGW/NIOO 50,59 47,81 2,78 Alle raadplegingen en bezoeken (inclusief bijkomende honoraria, wacht- en permanentietoeslagen) kunnen in sommige situaties via derdebetaler geregeld worden, zodat enkel het remgeld betaald wordt door de patiënt. Dit is het geval voor patiënten: - in een financiële noodsituatie - met verhoogde tegemoetkoming - in coma of overleden - met een bruto belastbaar gezinsinkomen kleiner dan het leefloon - meer dan 6 maanden volledig gecontroleerd werkloos - met verhoogde kinderbijslag - geabonneerd bij een medisch huis - in bepaalde centra of gespecialiseerde instellingen Voor het openen of verlengen van het GMD en de diabetespas kan de derdebetalersregeling voor alle patiënten toegepast worden. Hiervoor dienen de mutualiteitsgegevens, de vermelding die de toepassing van derdebetalersregeling vraagt en de handtekening van de patiënt op het getuigschrift aangebracht te worden. Via de Oost-Vlaamse Tariferingsdienst kunnen alle getuigschriften die via derdebetaler geregeld werden, verwerkt worden, zodat de administratieve last voor de huisarts minimaal is. Vrijblijvende inlichtingen kunnen bekomen worden op het telefoonnr 09/225 41 90 (elke werkdag van 8u tot 17u30) of via de website www.ovtd.be. Zorgtrajecten In het vorige Collegazetje verscheen een eerste artikel over de zorgtrajecten. Toen waren de lijsten met vergoedbare materialen voor zelfcontrole van de glycemie nog niet gekend. Op de volgende bladzijde geven we een overzicht van de producten, met de maximumhoeveelheid die gratis kan afgeleverd worden, voor zowel het zorgtraject diabetes type 2 als voor het programma educatie en zelfzorg bij diabetes type 2. 6 Collegazetje - herfst 2009

Zorgtraject diabetes type 2 Voorwaarden - diabetes type 2-1 of 2 insuline-injecties per dag - onvoldoende controle bij max. orale behandeling, waarbij insulinebehandeling overwogen wordt - patiënt, huisarts en specialist ondertekenen contract - GMD bij huisarts die contract ondertekent - minstens 2 consultaties per jaar bij huisarts minstens 1 consultatie per jaar bij specialist Het voorschrift voor zelfzorgmateriaal - opgesteld door huisarts - voorgeschreven zelfzorgmateriaal + vermelding zorgtraject diabetes - + attest van de diabeteseducator Verstrekking Max/VS Hernieuwbaar na Product Firma Accu Chek Compact Plus startkit Breeze 2 bloedglucosemeter Glucometer 1 st. 3 jaar Contour bloedglucosemeter Glucomen LX Set bloedglucosemeter One Touch Vita Systeem Finetouch Kit Terumo Accu Chek Compact Strips Glucose 3x17 Breeze 2 bloedglucoseteststrips 50 Contour teststrips 50 Strips (3 x 50) Glucomen LX Sensor strips 50 3 x 50 st. One Touch Glucotouch teststrips 50 One Touch teststrips 50 One Touch Ultra teststrips 50 6 maand + One Touch Vita teststrip 2x25 Accu Chek Softclix Lancet 100 Microlet Lancetten Ster Gekleurd 100 Lancetten (100) 100 st. Bd Microfine+ Lancet 33g 100 B.D. Glucocard Glucoject Lancets 100 Finepoint lancets 100 One Touch Lancetten Ultrasoft 100 Maintenance kit (= 3 x 50 strips + 100 lancetten) 1 kit 6 maand Maintenance Kit Freestyle Lite Zorgtraject Abbott Startkit (= glucosemeter + 3 x 50 strips + 100 lancetten) 1 kit 3 jaar Startkit Freestyle Freedom Lite Zorgtraject Abbott Programma educatie en zelfzorg bij diabetes type 2 Voorwaarden - diabetes type 2 - behandeling met insp. incretinemimetica of 1 ins.inj./dag - GMD bij huisarts - huisarts stuurt notificatie naar ziekenfonds Het voorschrift voor zelfzorgmateriaal - opgesteld door huisarts - voorgeschreven zelfzorgmateriaal + vermelding programma educatie en zelfzorg Verstrekking Max/VS Hernieuwbaar na Product Firma Accu Chek Compact Plus startkit Breeze 2 bloedglucosemeter Glucometer 1 st. 3 jaar Contour bloedglucosemeter Glucomen LX Set bloedglucosemeter One Touch Vita Systeem Finetouch Kit Terumo Accu Chek Compact Strips Glucose 3x17 Breeze 2 bloedglucoseteststrips 50 Contour teststrips 50 Strips (3 x 50) Glucomen LX Sensor strips 50 2 x 50 st. One Touch Glucotouch teststrips 50 One Touch teststrips 50 One Touch Ultra teststrips 50 1 jaar + One Touch Vita teststrip 2x25 Accu Chek Softclix Lancet 100 Microlet Lancetten Ster Gekleurd 100 Lancetten (100) 100 st. Bd Microfine+ Lancet 33g 100 B.D. Glucocard Glucoject Lancets 100 Finepoint lancets 100 One Touch Lancetten Ultrasoft 100 Maintenance kit (= 3 x 50 strips + 100 lancetten) 1 kit 1 jaar Maintenance Kit Freestyle Lite Zorgtraject Abbott Startkit (= glucosemeter + 3 x 50 strips + 100 lancetten) 1 kit 3 jaar Startkit Freestyle Freedom Lite Zorgtraject Abbott Collegazetje - herfst 2009 7