Kwaliteit van (over) leven na een reanimatie Véronique Moulaert Revalidatiearts i.o./ psycholoog / onderzoeker Een zaal vol helden Ook helden hebben twijfels Doe ik het wel goed Hoe komt hij hier straks uit? Angst voor slechte uitkomst Hartstilstand Incidentie 1/1.000 per jaar 16.000 per jaar in NL Overleving is laag out-of-hospital: 9-16 % Ventrikel fibrilleren Waalewijn et al.,1998, Resuscitation; Hodgetts, 2002, Resuscitation. Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 1
Overleving stijgt Keten van overleving Steeds meer AED s Cursussen en vrijwilligers BEL.. REANIMEER.. AED.. IC Valenzuela, 2000, NEJM. Volgende schakel QUALITY of LIFE 5 REVALIDATIE ALASCA onderzoeksgroep prof. dr. A. Gorgels, cardioloog, MUMC+ dr. J. Verbunt, revalidatiearts, Adelante/ MUMC+ prof. dr. C. van Heugten, psycholoog, UM drs. W. Bakx, revalidatiearts, Adelante dr. M. de Krom, neuroloog, MUMC+ drs. E. Wachelder, revalidatiearts Adelante/ Atrium prof. dr. D. Wade, revalidatiearts, Oxford Onderzoeken Revalidatiecentrum Adelante, 2006 MUMC+, Maastricht, 2007 Systematisch literatuuronderzoek ALASCA onderzoek, Limburg en Brabant 2007 2012 n = 238 www.alasca.nl Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 2
Studie MUMC+, 2007 Hoe komt hij hier straks uit? Retrospectieve studie Vragenlijsten Deelnemers: n = 63 geslacht: 86% man leeftijd gemiddeld: 57 jaar tijd sinds hartstilstand: 3 jaar Hartstilstand initiëel ritme: 89% VF witnessed arrest: 89% omstander CPR: 41% leek, 37% prof, 22% geen collaps - herstel circulatie: 10 min (2-35 min) Hoe komt hij hier straks uit? KWALITEIT van LEVEN Kwaliteit van leven 75% goede kwaliteit van leven Thermometer: gemiddeld 7.7 blij dat ik er nog ben dit voelt als een tweede kans Niet alles gaat goed Problemen dagelijkse activiteiten Verminderde participatie Hervatten werk 49% als voorheen 29% minder uren 22% gestopt Moulaert, Wachelder, Verbunt, Wade & van Heugten, 2010, J Rehabiltation Med. Wat bepaalt kwaliteit leven Geen relatie met cardiologische variabelen Hangt wel samen met cognitieve klachten emotionele problemen vermoeidheid Cognitieve problemen 50% cognitieve problemen meestal mild soms ernstig niet zichtbaar Wat merk je daarvan korte termijn geheugen aandacht en concentratie plannen en organiseren Moulaert, Wachelder, Verbunt, Wade & van Heugten, 2010, J Rehabiltation Med. Moulaert, Verbunt, van Heugten & Wade, 2009, Resuscitation. Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 3
Van hart naar hersenen Verschillende mechanismen Circulatie stopt Zuurstof tekort brein Hypoxisch hersenletsel Cognitieve stoornissen CVA infarct Hypoxisch hersenletsel - globaal zuurstoftekort - bepaalde gebieden gevoeliger bloeding Geocadin, 2006, Neurologic Clinics. Emotionele problemen Angst / depressie: 35% Post-traumatische stress: 21% Vermoeidheid Vermoeidheid: 56% Functioneren partners Goede kwaliteit van leven: 76% Overbelasting: 17% Vermoeidheid: 30% Angst / depressie: 38% Post-traumatische stress: 50% Is daar wat aan te doen? Alert zijn op symptomen Uitleg geven Zo nodig doorverwijzen Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 4
Cognitieve revalidatie Herstel vaak beperkt Wel veel compensatie mogelijkheden agendatraining geheugenstrategie Structuur aanbieden Grenzen leren aangeven Samenvattend Kwaliteit van leven meestal goed Hartstilstand hersenletsel cognitieve klachten emotionele problemen vermoeidheid Overbelasting en stress partner Een zaal vol helden Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 5