Duurzaam voedsel voor de stad Jan Willem van der Schans en Anne-Charlotte Hoes Jan-willem.vanderschans@wur.nl
Introductie Deze presentatie gaat over verduurzaming van de voedsel productie in relatie tot de stad.
Verstedelijking (urbanisatie) Urbanisatie is de globale trend waarbij stedelijke gebieden groeien (en het platteland leegloopt): Steeds meer burgers verhuizen van het platteland naar de stad. Globale bevolkingsgroei.
Verstedelijking (urbanisatie)
Nederland: suburbanisatie Trend dat mensen uit de stad trekken en zich vestigen in buitenwijken (sub-urbs). Mensen gaan niet terug naar het platteland. Blijven nauw verbonden met de stad voor o.a.: Werkgelegenheid Cultuur Onderwijs Producten
Implicaties urbanisatie voor landbouw De voedselvoorziening wordt dus verzorgd door een steeds kleiner deel van de bevolking. De landbouw mechaniseert en industrialiseert. Door verbeterde transport mogelijkheden en sterk uitbreidende steden verdwijnt de voedselproductie uit het stedelijk landschap, en trekt zich terug op het platteland.
Modernisering landbouw Met technische hulpmiddelen: Van man en paard kracht naar tractor en kassen.
Modernisering landbouw Met moderne transportmiddelen Van landbouw dichtbij de stad naar landbouw ver weg van de stad
Modernisering landbouw Opschaling: Van achtertuin naar grote percelen en moderne stallen ver weg van de stad. Van voor eigen consumptie naar bulk productie voor de internationale markt. Specialisatie: Van gemengde bedrijven naar gespecialiseerde bedrijven. Van geïntegreerde bedrijven naar onderdeel zijn van keten met: Toeleverende industrie (v.b. zaden & dierenvoeding) Verwerkende industrie (v.b. kaasfabrikant & bloemist)
Modernisering Nederlandse landbouw Nederland wereldspeler in productie: Melkproducten & eieren Varkens & kippenvlees Bloemen, bollen & planten Groente & fruit
Modernisering Nederlandse landbouw Grote export agrarische producten 70% Nederlandse grond heeft agrarische bestemming
Modernisering Nederlandse landbouw Sectoren achter de producten: Melkveehouderij Intensieve veehouderij Glastuinbouw Akkerbouw Boomgaarden
Schaalvergroting Nederlandse landbouw Aantal landbouwbedrijven daalt terwijl voedselproductie en/of arsenaal landbouw grond gelijk blijft of stijgt. Landbouwbedrijven en oppervlakte cultuurgrond per bedrijf
On-duurzame landbouw Moderne landbouw heeft een keerzijde: Vervuiling milieu Voedselveiligheid Dierenwelzijn Kijk filmpje op www.themeatrix.com
Vervuiling milieu Vervuiling bodem, water, lucht door: Mest Olie, aardgas Pesticide Antibiotica Gevolg Zure regen, fijnstof, broekasgas Lage biodiversiteit
Voedselveiligheid Infectieziekte: Varkenspest, gekke koeienziekte, vogelgriep, EHEC.
Dierenwelzijn Weinig bewegingsruimte Weinig soorteigen gedrag Lange transport afstanden levende dieren
Oplossingsrichtingen onduurzame landbouw Complexiteit en diversiteit van huidige problemen in landbouw betekent dat er geen eenduidige oplossingsrichting is. We zien twee trends: Hightech visie (ofwel: wereldproductie/ specialisatie / centrale clustering) Lowtech visie (ofwel: niche / verbreding / decentrale verbinding)
Hightech Voorbeelden: Nieuw Gemengd Bedrijf Gesloten Kassen CO2 distributie OCAP
Nieuw Gemengd Bedrijf
Nieuw Gemengd Bedrijf
Gesloten Kassen
Grootschalige agro-industriele koppeling Xplorelab, 2009
Lowtech Voorbeelden: Growing Power Polyface Mts. Rozenburg
Sluiten van kringlopen
Sluiten van kringlopen
Sluiten van kringlopen
Sluiten van kringlopen
Sluiten van kringlopen
Urbanisatie en intensivering landbouw Verstedelijking en intensivering landbouw zijn twee trends die elkaar versterken: Door verstedelijking groeit de vraag naar voedsel op specifieke plekken in of nabij de stad. Deze nabijheid maakt het mogelijk dat kringlopen zich weer efficiënt sluiten
Vragen? Wageningen UR