Copernicus Institute of Sustainable Development Waterstof. Waterstof en Utrecht. Waterstof in Utrecht? Gert Jan Kramer Energie U, ANNE, 20 juni 2019 Copernicus Institute of Sustainable Development
From Paris (2015) to The Hague (2019) Cartoon: NRC, Hajo, 15 March 2019 Copernicus Institute of Sustainable Development
De Nederlandse Klimaatdoelstelling 300 emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49% 0-95% 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Copernicus Institute of Sustainable Development
Het Klimaatakkoord Source: Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
Het KlimaatAkkoord - Reducties per Sector Source: Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
De Nationale Kosten van het KlimaatAkkoord 1.5 miljard /yr in een 750 miljard economie Source: Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
E l e k t r i c i t e i t elektriciteit Alternatief prijsscenario 21.0 Mton/yr in 2030 18.3 Mton/yr in 2030 17-30 Mton/yr in 2030 Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
I n d u s t r i e 13.9 Mton/yr in 2030 6.0 Mton/yr in 2030 CCS procesefficienc y elektrificatie Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
T r a n s p o r t Veel advanced biobrandstoffen Goerenvervoer Vrachtautoheffi ng EU normering vrachtauto's personenvervoer -0.7 hernieuwbare brandstoffen EU normering personenauto's 8.0 Mton/yr in 2030 4.2 Mton/yr in 2030 Dat is verrassend robuust elektrisch rijden Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
G e b o u w d e O m g e v i n g normering utiliteitsbouw 3.7 Mton/yr in 2030 0.8 Mton/yr in 2030 nieuwbouw aardgasvrij wijkaanpak Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
Industrie 6-14 Mt Alle vier Sectoren CCS Electriciteit ~21 Mt procesefficienc y Gebouwen 4-1 Mt normering utiliteitsbouw elektrificatie Alternatief prijsscenario Mobiliteit 8-4 Mt Goerenvervoer Vrachtautoheffi ng hernieuwbare brandstoffen wijkaanpak nieuwbouw aardgasvrij EU normering vrachtauto's personenvervoer -0.7 EU normering personenauto's elektrisch rijden Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
Waterstof als toekomstige energiedrager Source: OutlinesCopernicus of a Hydrogen Institute Roadmap, of Sustainable TKI Nieuw Development Gas (2018)
Industrie 6-14 Mt Waterstof tot 2030 CCS is vaak blauwe waterstof CCS produktie Electriciteit ~21 Mt procesefficienc y (vele Mton ) Gebouwen 4-1 Mt Alternatief prijsscenario groene waterstof produktie (tot 3 GW) EU normering vrachtauto's elektrificatie Mobiliteit 8-4 Mt Goerenvervoer Vrachtautoheffi ng -0.7? hernieuwbare brandstoffen hernieuwbare brandstof EU normering personenauto's wijkaanpak normering utiliteitsbouw nieuwbouw aardgasvrij wijkaanpak personenvervoer elektrisch rijden Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
Groene waterstof Industrie 6-14 Mt Electriciteit~21 Mt Gebouwen 4-1 Mt groene waterstof produktie Alternatief (tot 3 GW) prijsscenario Mobiliteit 8-4 Mt wijkaanpak Siemens electrolyser (concept, MWs) hernieuwbare brandstof -0.7 2H 2 O + elektriciteit geeft O 2 + 2H 2 Siemens electrolyser (demo, 6 MW, 0.5 MW units) Siemens and Siemens at VoestAlpine, Linz Copernicus Institute of Sustainable Development
Blauwe waterstof Industrie 6-14 Mt CCS is vaak blauwe waterstof produktie Electriciteit~21 Mt (vele Mton )? Gebouwen 4-1 Mt Alternatief prijsscenario Mobiliteit 8-4 Mt wijkaanpak hernieuwbare brandstof -0.7 CH 4 + 2H 2 O + warmte geeft CO 2 + 4H 2 Commercieel process; industriële schaal Copernicus Institute of Sustainable Development
Groene en Blauwe Waterstof Bron: The Copernicus Future of Institute Hydrogen, of Sustainable report for G20, Development IEA (2019)
Energieontwikkeling heeft tijd nodig 1 trillion$ investment. 100 million$ investment. Figure: Copernicus G.J. Kramer Institute and M. of Haigh, Sustainable Nature, Development 462, 568 (2009)
Industrie 6-14 Mt Waterstof tot 2030 CCS is vaak blauwe waterstof CCS produktie Electriciteit ~21 Mt procesefficienc y (vele Mton ) Gebouwen 4-1 Mt Alternatief prijsscenario groene waterstof produktie (tot 3 GW)?? EU normering vrachtauto's elektrificatie Mobiliteit 8-4 Mt Goerenvervoer Vrachtautoheffi ng -0.7? hernieuwbare brandstoffen hernieuwbare brandstof EU normering personenauto's wijkaanpak normering utiliteitsbouw nieuwbouw aardgasvrij wijkaanpak personenvervoer elektrisch rijden Chart based on Effecten Copernicus Ontwerp Institute Klimaatakkoord of Sustainable (PBL, Development March 2019)
Mijn vier belangrijkste take-aways Er is nog enorme onzekerheid of de 2030 doelen gehaald worden Het technisch potentieel is er, maar de implementatie moet nog uitgewerkt worden en de politieke wil zal verder op de proef worden gesteld Hernieuwbare elektriciteit is het werkpaard van het Akkoord maar er is een punt van zorg of zon en wind tijdig ingepast kunnen worden. Dat vraagt meer aandacht voor opslag, flexibiliteit en transport. Koolstof Afvang en Opslag (CCS) is onontbeerlijk voor de haalbaarheid van de 2030 doelen CCS is additioneel aan de inspanning op het gebied van hernieuwbare energie Waterstof in de Wijkaanpak zal pas relevant worden (ver) na 2030 Isolatie, elektrificering en warmtenetten zijn de aangewezen methodes; waterstof is hier een option of last resort Copernicus Institute of Sustainable Development
Copernicus Institute of Sustainable Development Dank u! www.uu.nl/staff/gjkramer g.j.kramer@uu.nl Copernicus Institute of Sustainable Development