Bijlage 4 - Verslag Normen en waarden Assertiviteit Begrip Behulpzaamheid Betrouwbaarheid Creativiteit Dankbaarheid Dienstbaarheid Doelgerichtheid Eenheid Eerlijkheid Eerzaamheid Enthousiasme Flexibiliteit Geduld Geloofwaardigheid Hoffelijkheid Idealisme IJver Ingetogenheid Integriteit Liefde Loyaliteit Matigheid Mededogen Moed Naastenliefde Nederigheid Onthechting Oprechtheid Ordelijkheid Rechtvaardigheid Reinheid Rekening houden met Respect Samenwerking Tact Toewijding Uitmuntendheid Vastberadenheid Verantwoordelijkheid Verdraagzaamheid Vergevingsgezind Vertrouwen Volharding Vredelievendheid Vreugde Vriendelijkheid Vrijgevigheid Zachtaardigheid Zelfdiscipline (Zelf)vertrouwen Zorgzaamheid Wat zijn normen en waarden? Normen zijn regels en afspraken over hoe wij met elkaar moeten omgaan wanneer bepaalde waarden worden nagestreefd. Deze regels geven heel concreet aan wat we wel en wat we niet zouden moeten doen om de waarden na te streven. Waarden zijn zoals de 52 deugden hierboven. Iedere waarde kan onderbouwd worden met normen. Waarden geven aan wat we in deze samenleving als nastrevenswaardig zien. De 52 deugden hierboven geven allemaal punten aan die nastrevenswaardig zijn. Als samenleving vinden we deze punten belangrijk, of in ieder geval willen we er zoveel mogelijk aan werken om ze te uiten. Een voorbeeldje van een waarde met bijbehorende normen: Waarde Normen Ga niet schelden als een oud omaatje langzaam over het zebrapad loopt. Geduld Blijf rustig als je ziet dat iemand moeite heeft om iets op dezelfde snelheid te doen als jij. Als je iemand gaat helpen omdat deze persoon iets niet goed kan blijf je vriendelijk. Als het nodig is om iets te herhalen dan herhaal je dit op dezelfde manier als je eerder hebt gedaan. 39
Waarom? Normen en waarden bepalen binnen de samenleving hoe we ons gedragen. Dingen die we wel en niet doen omdat de rest ze ook wel of niet doet. Normen en waarden kunnen geschreven en ongeschreven zijn, net als regels. Het verschil tussen normen en waarden en regels is dat regels per locatie, omgeving of persoon kunnen verschillen. Regels gelden voor iedereen, en zijn voor iedereen gelijk terwijl normen en waarden kunnen verschillen van persoon tot persoon. Een regel die op veel plaatsen verschilt is bijvoorbeeld wel of niet binnen roken. De waarde die we tegenwoordig hanteren is bij roken is dat dit niet binnen wordt gedaan tenzij anders vermeld of wanneer er een speciale ruimte voor is gereserveerd. Als iedereen dezelfde normen en waarden zou hanteren zou dit leiden tot een veel rustiger journaal. Mensen die dezelfde normen en waarden zullen elkaar op bepaalde vlakken alleen maar versterken en niet aanvallen.mensen met verschillende normen en waarden zullen dit juist vaker doen, ze hebben immers een verschil van mening? Wat moet ik er mee? Zoals hiervoor beschreven staat helpen normen en waarden onze hele samenleving bij het omgaan met elkaar. Voor mijzelf is het besef van normen en waarden in mijn tienerjaren gekomen. Bij de meeste mensen krijg je meer voor elkaar als je vriendelijk blijft. Mensen hebben respect voor je als jij dat ook voor hen hebt. Vanuit het oogpunt van de waarden die je gezamenlijk hebt heb je meer begrip voor elkaar, je hebt immers een overeenkomstig doel. Met door de samenleving ondersteunde normen en waarden kun je ook andere mensen, die zich nog niet weten te gedragen naar deze regels, aanspreken op hun gedrag. Hiermee draag je een steentje bij aan de samenleving en de bewustwording van de medemens. Helpen ze mij? Normen en waarden helpen iedereen. Ze helpen om met andere mensen om te gaan, om conflicten te vermijden of fatsoenlijk op te lossen. Normen en waarden zijn bedoeld om een ieder met anderen te kunnen laten omgaan. Het zorgt voor een samenleving en niet voor een solistenwereld. Normen en waarden moeten in ere worden gehouden zonder verlies van betekenis er van, wat erg makkelijk is in sommige generaties. Voor mij persoonlijk hebben sommige waarden veel meer prioriteit dan andere waarden. Wat betreft de normen heb ik door schade en schande geleerd hoe met andere mensen om te gaan. Afhankelijk van de kring waarin ik mij bevind is dit heel flexibel. Wat in een vriendengroep wel kan kan in de werksituatie bijvoorbeeld niet. In de vriendengroep kan ik bijvoorbeeld vrijgevig zijn terwijl in de werksituatie iedereen zʼn eigen maar moet redden. Wat hebben er we met zʼn allen aan? Normen en waarden helpen ons allemaal. Iedereen wil tenslotte een plezierig leven leiden in de omgeving waar hij of zij woont en werkt? Door op een waardevolle manier met elkaar om te gaan is dat mogelijk. Mensen die niet passen binnen de normen en waarden van een omgeving zullen worden gezien als asoʼs of als vreemden.we horen ons immers allemaal te gedragen zoals we van elkaar wensen? " 40
Normen en waarden binnen de school Binnen de school zijn normen en waarden zeer belangrijk. Dit zorgt voor een duidelijke manier van met elkaar omgaan binnen de school. Omdat leerlingen nog veel moeten leren, zeker in de omgang met elkaar en met docenten, is het belangrijk dat hier veel aandacht aan wordt besteed. Op het Dingstede heeft men daarom aan het begin van het jaar door de school heen banners gehangen met daarop 52 deugden. Dit staat gelijk aan 52 waarden. De bijbehorende invulling die leerlingen daar aan willen geven is aan hun zelf. Als de invulling, de normen, niet voldoet aan de normen van het onderwijsteam dan volgen er represailles, welke kunnen variëren van een uurtje nablijven tot een schorsing. Als leerlingen confirmeren aan de normen en waarden dan zullen ze, samen met docenten en ander personeel, een plezierige schooltijd hebben. In de eerste tijd dat leerlingen op het voortgezet onderwijs zitten zal dit nog niet zo belangrijk zijn. Als de leerling wat verder is in het onderwijs zal deze in gaan zien dat niet alleen de cijfers en resultaten belangrijk zijn maar ook de omgang met elkaar. Het hele docententeam besteed veel aandacht aan normen en waarden in de klas. Leerlingen kunnen het immers niet vaak genoeg horen. 41
Bijlage 5 - Schoolgids Deze is compleet bijgevoegd om geen versnipperde informatie weer te geven, hieronder is de voorkant weergegeven. "#$%##&%'&()*+, "-.'&/+0(+()#112-+)34+' 5)*##,$+.(6578+-$(4'.'9:;:<9:;; "#$%&%'%()*%+$%$%,%'+ 6578+-$(4'.' 7'&3&.8#2(4&334;=>?@AAB8C'DD', E#(4F2(;;@>?@A:G6C'DD', H','I##-J:K99<9KL=99 M3NJ:K99<9A:A9= OP13+,3.&'(J+-I#Q.+-$(4'.'R-, S-4'&-'4J///R.+-$(4'.'R-, T3-U&'U'-+-$JVLR:;RV9R?@L4R-R%R6578+-$(4'.' T&+--211'&J:=WC "#$$%&'()*+,*-'.&)/0(0*1232*4*1233 " 42
Bijlage 6 - Artikel van de website Hoe we met elkaar omgaan: ʻRespect voor elkaar en voor je omgevingʼ. CSG Dingstede is een schoolgemeenschap van 1100 mensen. Samen vormen leerlingen, leerkrachten en onderwijs ondersteunend personeel een stukje samenleving. We willen dat graag doen op een manier die voor ieder prettig is en blijft. Daarom hebben we een aantal uitgangspunten op papier gezet waar we onszelf en elkaar aan houden. 1. Wij en onze Christelijke identiteit. Wij zijn een school waarin wij onze Christelijke identiteit elke dag uitdragen en uitstralen. o Ik voel mij verantwoordelijkheid voor mijzelf, voor de mensen om me heen en voor de leefomgeving, en gedraag mij daar ook naar. o Ik neem actief deel aan de dagopening. o Ik neem actief deel aan de christelijke feestdagen. o Ik respecteer mensen met een andere levensovertuiging. 2. Wij en een veilige sfeer. Wij willen een school zijn waar iedereen zich thuis voelt, maar ook een school waar ieder het recht heeft zichzelf te zijn en waar we er zijn voor elkaar. o Mijn taalgebruik is netjes. o Ik help mee om pestgedrag en agressie te voorkomen en te bestrijden. o Ik respecteer de eigendommen van anderen en van de school. o Ik ben zuinig op mijn spullen en op die van anderen. o Ik zeg of doe geen dingen waarmee ik een ander kan schokken. 3. Wij en de anderen. Wij behandelen de anderen zoals wij ook behandeld willen worden. o Ik heb respect voor anderen en voor mezelf. o Ik respecteer ieders plaats binnen de school. o Ik geef het goede voorbeeld. o Ik houd mij aan afspraken en laat mij daar op aanspreken. Ik spreek ook de ander aan als hij zich niet aan zijn afspraak houdt. o Ik ga uit van de positieve kanten en kwaliteiten van de ander. o Ik kleed mij verzorgd. o Ik respecteer de privacy van anderen. 4. Wij en de les. Wij zorgen dat de les plezierig en goed verloopt. o Ik bereid me goed voor op de les. o Ik kom op tijd. o Ik doe actief mee in de les. o Ik zorg samen met anderen voor een goede (werk)sfeer. o Jassen en mobiele telefoons bewaren we in de opbergkastjes. o IPods en mp3-spelers zijn tijdens de lessen uitgeschakeld. o Mobiele telefoons gebruiken we alleen in de garderobe en in de aula. 5. Wij en ons schoolgebouw. Wij willen de school en het schoolterrein schoon en netjes houden. o Eten, drinken, snoepen en anderen ontmoeten, doe ik in de aula van het schoolgebouw. o Studeren doe ik in de mediatheek, de studieruimtes en op de lespleinen. In de schoolgids wordt ook nadrukkelijk uitgelegd dat de school de Christelijke identiteit heeft en dat leerlingen en ouders die dienen te respecteren. # 43