Samenvatting enquête SWV Passend Onderwijs IJmond 2018 Datum: januari 2019 Inleiding Het samenwerkingsverband Passend onderwijs IJmond (SWV PO IJmond) zet jaarlijks een enquête uit onder de scholen van het samenwerkingsverband. In de looptijd van het huidige ondersteuningsplan (2016 2020) is de enquête van eind 2018 de derde enquête op rij. Daar waar het mogelijk is om de resultaten van 2018 te vergelijken met die van voorgaande jaren (2016, 2017), zullen we dat doen. De vragen zijn bestemd voor schoolleiders/ directeuren, IB-ers/ZOCO voor alle scholen (bao, sbo/so/ikc) van het SWV PO IJmond. Op 12 november 2018 is de vragenlijst naar de scholen verzonden. Uiterste inleverdatum 9 december 2018. Deze notitie is een samenvatting van de resultaten van de enquête 2018 gebaseerd op de ruwe data. Deze zijn ook op het niveau van het schoolbestuur beschikbaar (zie informatie bij bestuursgesprek van januari 2019). Aantal scholen en response Het aantal scholen van het SWV PO IJmond bedraagt met ingang van schooljaar 2018-2019 in totaal: 65 scholen, waaronder 61 basisscholen (BaO), 2 scholen voor speciaal basisonderwijs (SBO) en 2 scholen 1 voor speciaal onderwijs (SO). Response: 95% Response percentage In veel gevallen is de enquête ingevuld door directie en ib/zoco samen Respondenten: schoolleiding: Interne begeleiding/zoco: Gros van de enquête komt logischerwijze van grote(re) schoolbesturen 2018 2017 2016 95% 2 (n=65) 75% (n=50) 91% (n=59) 3 scholen 2x ingevuld n=89 N=69 N=75 47% 53% Atlant: 15% Fedra: 16% OPO IJmond: 21% Tabijn: 25% 45% 55% Atlant: 14% Fedra: 22% OPO IJmond: 26% Tabijn: 20% 53% 47% Dekkingsgraad response: alle schoolbesturen, behalve: Aloysius Stg Aloysius Stg Heliomare SO Ithaka Vorig jaar (2017) was de response 75% en nu 95% meer nog dan in 2016; hoge response geeft aan dat veel scholen bereid zijn om mee te werken aan enquête; de betrouwbaarheid van de resultaten is daardoor hoog te noemen. 1 Antoniusschool (voormalig SO cluster 4) wordt gerekend als 1 school maar heeft in het SWV PO IJmond twee locaties binnen het IKC IJmond, namelijk locatie De Zeearend (Beverwijk) en De Boekanier (IJmuiden). 2 Voor de leesbaarheid van dit document zijn de percentages achter de komma afgerond op hele getallen. 1
Samenvatting van de resultaten 1. Startgesprek school, consulent (en gedragsspecialist) Bij de start van het schooljaar (2018 2019) is het gebruikelijk dat er een startgesprek plaats vindt tussen school, consulent SWV en (soms) gedragsspecialist SWV. Startgesprek: 2018 2017 2016 Heeft plaatsgevonden 80% (n=52) Heeft niet plaatsgevonden 20% (n=13) Meerwaarde gesprek: ja 80% (n=42) 81% 81% meerwaarde gesprek: nee 8% (n=4) 19% Informatie, vragen, etc. kwijt in gesprek 84% (n=44) 64% 96% en goede afspraken gemaakt: Als startgesprek heeft plaatsgevonden, wordt de meerwaarde daarvan gezien en wordt er adequate informatie verstrekt, vragen beantwoord en goede afspraken gemaakt. 2. Afstemmingsgesprek - school, consulent, CJG/JMW/GGD 3 Voor het eerst was er aan het begin van schooljaar 2018 2019 naast of in het verlengde van het startgesprek ook de mogelijkheid om een afstemmingsgesprek te hebben. Hierin zijn naast school en consulent ook medewerker(s) van CJG, JMW en/of GGD betrokken. 52 respondenten (n=65), 80% geeft aan dat er zo n gesprek is geweest; 13 respondenten (20%) geven aan dat dit niet heeft plaatsgevonden. Van 52 respondenten geeft ruim 67% dat het afstemmingsgesprek van meerwaarde is. 3. Schoolondersteuningsprofiel (SOP) SOP 2018 2017 2016 Aanpassing: groot 8% 13% 11% Aanpassing: klein 67% 67% 69% Aanpassing: nihil 25% 18% 20% Niveau basisondersteuning: Schoolteam volledig op de hoogte: Schoolteam deels op de hoogte: Schoolteam niet op de hoogte: 46% 52% 2% 45% 50% 4% 20% 63% 17% Voldoet aan niveau basisondersteuning: Meer tijd nodig daarvoor: 93% 6% 79% 20% 75% 25% Op basis van deze resultaten geeft 93% van de scholen aan te voldoen aan het afgesproken niveau van basisondersteuning; Dit percentage ligt heel dicht aan tegen wat scholen middels het invullen van de update van het SOP 2018 aangeven. Daaruit blijkt dat 89% (59 van de 66 scholen) voldoet aan de 80% norm. NB: In 2017 was dit 78% en in 2016 was dit 71%. 3 Deze vraag is in de enquête van 2018 voor het eerst voorgelegd dus kan niet vergeleken worden met vorige jaren. 2
4. Ondersteuningsteam (OT) Functioneren OT 2018 2017 2016 Zeer goed 23% 15% 16% Goed 68% 79% 75% Niet zo goed 2% 5% 9% Slecht 0% 0% 0% Anders 4 8% n.v.t. n.v.t. Ruim 90% vindt het functioneren van OT goed of zeer goed. Met name in het zeer goed zit de stijging ten opzichte van vorige jaren. 5. Arrangeermiddelen ervaringen eigen beschikbaarheid middelen Ervaringen 2018 2017 2016 Zeer goed 18% 17% 16% Goed 72% 62% 31% Niet zo goed 8% 21% 27% Slecht 2% 0% 9% 90% vindt de ervaringen hiermee goed tot zeer goed; Dit is een stijging ten opzichte van vorige jaren. NB.: Zie voor antwoorden (enquête 2018) op nadere toelichting daarop de gegevens op bestuursniveau. 6. Waarvoor worden de arrangeermiddelen ingezet? Inzet arrangeermiddelen 2018 2017 2016 Basisondersteuning 5% 5% 6% Extra ondersteuning 28% 35% 46% Zowel basis- als extra ondersteuning 68% 59% 49% In 2018 zijn de arrangeermiddelen voor 28% ingezet voor extra ondersteuning, dit was in de jaren ervoor 35% respectievelijk 46%; Een lichte stijging voor de inzet van deze middelen voor zowel basis- als extra ondersteuning; dit ondersteunt de gedachtegang dat naarmate de basisondersteuning toeneemt (zie update SOP 2018), verondersteld kan worden dat de grens tussen basis- en extra ondersteuning diffuser wordt. 7. Hoeveel uur is gebruik gemaakt van consulent SWV (schooljaar 2017 2018) Inzet consulent (uren) 2018 2017 5 2016 Zeer regelmatig (± 60 uur/jaar) 17% Regelmatig (± 40 uur/jaar) 49% Af en toe (± 20 uur/jaar) 32% 4 Daarmee wordt bedoeld dat het OT goed verloopt maar niet altijd zoals beoogd door het SWV en/of zoals beschreven in het ondersteuningsplan. 5 In 2017 en 2016 is deze vraag niet gesteld. 3
Zelden of nooit 2% 8. Op welke gebieden heeft u gebruik gemaakt van ondersteuning via uw consulent? (meer dan één antwoord mogelijk in 2018) Inzet consulent (inhoud) 2018 2017 2016 6 Planmatig/handelingsgericht werken: 14% 4% Leeszwakke kinderen 20% 3% Rekenzwakke kinderen 20% 5% Minderbegaafde kinderen 63% 16% Meer- en hoogbegaafde kinderen 17% 6% Werkhouding/zelfstandig werken 35% 13% Sociaal-emotionele ontwikkeling 58% 17% Gedrag 88% 26% Schrijven/motoriek/ICT 35% 11% Anders 31% Niet gevraagd Veel ondersteuning wordt gevraagd op gedrag (88%) en op minder begaafde kinderen (63%) en op sociaal-emotionele ontwikkeling (58%); Volgens opgave in de update van het SOP 2018 geven 20 scholen (van de 66 scholen = 30%) aan dat ze excellent zijn op het thema gedrag (in 2017 was dat 23%); Volgens opgave in de update van het SOP 2018 geven 14 scholen (van de 66 scholen = 21%) aan dat ze excellent zijn op het thema ML/ZML ( in 2017 was dat 17%). 9. Op welke manieren hebben consulent en specialist uw school ondersteund? (meer dan één antwoord mogelijk in 2018) Manieren ondersteuning 2018 2017 7 2016 n.v.t. consultatie/advies ib/zoco, lkr. 83% 31% observaties en nagesprek leerkracht: 74% 32% coaching leerkrachten 22% teamvoorlichting: 0% kennisoverdracht/training 14% inzetten specialist 78% 32% anders 8 11% 10. Tevredenheid kwaliteit ondersteuning door consulent (schooljaar 2017 2018) Tevredenheid kwaliteit consulent 2018 2017 2016 Zeer tevreden 38% 40% 41% Tevreden 51% 49% 48% Niet zo tevreden 9% 11% 7% Zeer ontevreden 2% 0% 4% 6 Dit is op deze manier in 2016 niet gevraagd. 7 In 2017 is dit niet zo gedetailleerd gevraagd als in 2018. 8 Waaronder: ondersteuning bij oudergesprekken, aanvragen TLV, verwijzing naar SO, etc. 4
Bijna 90% van de respondenten is tevreden of zeer tevreden over de kwaliteit van de consulent. 11. Hoeveel uur is gebruik gemaakt van de gedragsspecialist SWV (2017 2018) Inzet gedragsspecialist (uren) 2018 2017 9 2016 Zeer regelmatig (± 60 uur/jaar) 3% Regelmatig (± 40 uur/jaar) 37% Af en toe (± 20 uur/jaar) 38% Zelden of nooit 21% 12. Tevredenheid kwaliteit ondersteuning gedragsspecialist SWV (schooljaar 2017 2018) Tevredenheid kwaliteit 2018 2017 10 2016 11 gedragsspecialist Zeer tevreden 34% 26% 21% Tevreden 55% 64% 68% Niet zo tevreden 9% 7% 11% Zeer ontevreden 2% 2% 0% Bijna 90% van de respondenten is tevreden of zeer tevreden over de kwaliteit van de gedragsspecialist. 13. Hoeveel uur is gebruik gemaakt van andere specialisten van het SWV (2017 2018), zoals jonge kind, zml, HB/MB, lzk, ict/schrijven, etc.) Inzet andere specialisten (uren) 2018 2017 12 2016 Zeer regelmatig (± 60 uur/jaar) 3% Regelmatig (± 40 uur/jaar) 5% Af en toe (± 20 uur/jaar) 46% Zelden of nooit 46% Bijna de helft (46%) van de respondenten maakt zelden of nooit gebruik van de andere specialisten; eveneens 46% geeft aan af en toe gebruik te maken; 8% geeft aan regelmatig tot zeer regelmatig gebruik te maken van deze dienstverlening. 9 In 2017 en 2016 is deze vraag niet gesteld. 10 In 2017 is de vraag gesteld over tevredenheid kwaliteit specialisten en niet alleen gedragsspecialisten; in 2018 is dat meer gespecificeerd gevraagd. 11 Wat in voetnoot 10 staat geldt ook voor 2016. 12 In 2017 en 2016 is deze vraag niet gesteld; er is geen onderscheid gemaakt in specialisten. 5
14. Tevredenheid kwaliteit ondersteuning deze andere specialisten (schooljaar 2017 2018) Tevredenheid kwaliteit andere 2018 2017 13 2016 specialisten Zeer tevreden 11% Tevreden 80% Niet zo tevreden 6% Zeer ontevreden 3% 91% van de respondenten (n=36) die gebruik maken van de andere specialisten is tevreden of zeer tevreden met de kwaliteit van deze dienstverlening. 15. Resultaten personele ondersteuning vanuit SWV m.b.t. basisondersteuning (meer dan één antwoord mogelijk in 2018) Resultaten basisondersteuning 2018 2017 2016 14 deskundigheid ib/zoco rond 49% 31% basisondersteuning is toegenomen deskundigheid leerkracht rond 55% 22% basisondersteuning is toegenomen minder extra ondersteuning binnen 3% 4% school hoeven bieden minder/geen leerlingen naar S(B)O 11% 8% hoeven verwijzen: Anders 21% 35% 15 Deskundigheid ib/zoco (49%) en leerkracht (55%) rond basisondersteuning is toegenomen. 16. Resultaten inzet extra ondersteuning (arrangementen) Resultaten extra ondersteuning 2018 2017 2016 16 deskundigheid leerkrachten is 6% 32% toegenomen: meer leerlingen hebben passende extra 66% 59% ondersteuning gekregen minder leerlingen verwezen naar S(B)O 8% 9% Anders 20% n.v.t. 17. Ervaringen TLV aanvragen via het ondersteuningsteam (OT) op school TLV via OT op school 2018 2017 17 2016 n.v.t. Positief 60% (n=42) 64% (n=26) Negatief 5% N.v.t. 35% 13 Idem. 14 Deze vraag is in 2016 niet zo gesteld. 15 Meer leerlingen hebben passende basisondersteuning gekregen (was in 2017 aanvullende antwoordmogelijkheid). 16 Dit is in 2016 niet zo gevraagd. 17 In 2017 is naast de antwoordmogelijkheid positief gegeven: neutraal ; hierop was het percentage: 27%. 6
Ervaringen hiermee zijn positief. Dit is een ontwikkeling waarvan eerder de inspectie heeft aangegeven dit toe te juichen omdat ouders, school (herkomst), beoogde school en SWV gezamenlijk en in overleg de TLV aanvraag voorbereiden. 18. Ervaring met aanvragen fictieve TLV S(B)O Ervaring aanvragen fictieve TLV 2018 2017 n.v.t. 2016 n.v.t. Ja 40% Nee 60% Zie voor antwoorden op nadere toelichting op de ervaringen (zowel positief als negatief) de gegevens op bestuursniveau. 19. Ervaringen met TOP-dossier Ervaring TOP-dossier 2018 2017 n.v.t. 2016 n.v.t. Heel goed 2% Goed 43% Niet zo goed 48% Slecht 8% Meerderheid van de respondenten (56%) geeft aan dat de ervaringen met TOP-dossier niet zo goed of slecht zijn. Hier is nog werk te verrichten. Enerzijds richting de leverancier (dotcomschool) om het product (nog) gebruiksvriendelijker te maken, anderzijds richting de gebruikers (ib/zoco, leerkrachten) om hen te ondersteunen waar nodig en mogelijk. Ook onze SO scholen zullen steeds meer gebruik gaan maken van het TOP-dossier. Op bestuursniveau is nadere toelichting op grond van de ervaringen (zowel positief als negatief) inzichtelijk gemaakt. 20. Deelname aan professionaliseringsaanbod vanuit het SWV (meer antwoorden mogelijk) Deelname scholingsaanbod 18 2018 2017 2016 19 Coaching on the job OT 35% 10% Workshops voor leerkrachten 49% 16% Mini-conferentie SEL 29% N.v.t. Bijeenkomsten onderwijs-jeugdhulp 45% 22% Kennismaking/werkbezoek S(B)O/IKC 17% 8% Knipkaart hands-on professionalisering 34% 5% TOP-dossier 86% 36% Niet deelgenomen 9% Niet gevraagd 21. Thema s voor toekomstige professionalisering zijn geïnventariseerd evenals opmerkingen/ vragen/aanbevelingen Zie voor antwoorden op nadere toelichting op de ervaringen (zowel positief als negatief) de gegevens op bestuursniveau. 18 Het SWV PO IJmond evalueert de meeste scholingen en deze gegevens zijn beschikbaar. 19 In 2016 is gevraagd of wordt deelgenomen aan door het SWV aangeboden scholing. Antwoord: 70% geeft aan van niet en 29% zegt dat daarvan wel gebruik gemaakt wordt. 7