Zorg om waarden, waarden in de zorg Prof. dr MARIAN VERKERK
Wat is basiszorg? Wat is luxe zorg? Welke zorg mag verwacht worden van naasten en familie? Hoeveel interne solidariteit? Economisering van de zorg
De kritische patiënt,client Grens tussen mondig en veeleisend? Veiligheid versus vrijheid? Hoeveel keuzes kan een patiënt/client aan?
Van relatie naar kenniscultuur Nadruk op planmatig, methodisch en evidencebased dienstverlenen De professional als transparantje Niet alleen de dingen goed doen maar ook de goede dingen doen
Aardverschuivingen in zorg (Pols, 2000) Veranderende wetgeving Devaluatie van paternalisme Nadruk op de zorgrelatie als een contractrelatie en informed consent Van relatiecultuur naar een kenniscultuur Planmatig en methodisch interveniëren Evidence based (theoriegestuurd) Aandacht voor protocollen en richtlijnen Van inhoudelijke naar managementcultuur Termen als verrichting, productie, behandeling als product
Gevolgen van de aardverschuiving Morele ambivalentie in de zorg voor zieken en mensen met een beperking Mondigheid is eindpunt en geen beginpunt van zorg Zorg als relationeel fenomeen Aandacht voor het proces in zorg door de tijd heen Aandacht voor de vraag: wat is goede zorg? Nadruk op prestatie indicatoren, richtlijnen en protocollen, outputmetingen
Transparantie als scharnier van kwaliteit van zorg Transparantie als het zichtbaar maken van kwaliteit van de zorg Wat is kwaliteit? Meetbare en betrouwbare en vergelijkbare kwaliteit Is alleen die zorg van kwaliteit die zich transparant laat meten?
De schaduwzijde van het meten De kosten en de bureaucratie die het met zich meebrengt.
Prestatiemeting leidt tot tunnelvisie
McDonaldization in de zorg
Meetbaarheid en het verschil Niet alles van waarde, laat zich meten en vergelijken
Kwaliteit van zorg Protocollen Evidence based Meetbaarheid Standaardisering Objectivering Registratie Zorg als proces Relationaliteit
Verantwoording van zorg Objectiveerbaar kwantificeerbaar Verantwoording van keuzes is altijd een maatschappelijke en waardegeladen exercitie. Ethische verantwoording (ook van kwaliteit) is persoonsgebonden, maar niet slechts subjectief
Zorgethiek in werking Hoe kan ik waarden als verbondenheid, gebondenheid, respect voor de persoon tot uitdrukking brengen in mijn werken?
Zorg als thuiszorg thuis is een innerlijke gesteldheid
Normatieve betekenis van thuis Veiligheid en geborgenheid Spiegel van het zelf Souvereiniteit Respect voor persoonlijke sfeer
Visie op thuis -zorg Behoefte van zelfstandigheid Emotionele en symbolische betekenissen Erkenning van relationaliteit
Waarden in zorg, zorg voor waarden Zorg is waardengeladen werken Goede zorg is niet alleen de dingen goed doen, maar ook de goede dingen doen Wat is goed voor deze cliënt? Zorg is in de eerste plaats een relationeel proces, waarin verantwoordelijkheid het centrale concept is
Zorg als proces Het aandacht hebben voor ( caring about ) Het verantwoordelijk zijn voor ( taking care of ) Het zorggeven ( care giving ) Het ontvangen van zorg ( receiving care ) Aandachtigheid Verantwoordelijkheid Competentie Ontvankelijkheid
Competent werken vraagt om Beoordeling zowel met betrekking tot individuele zorghandeling alsook als onderdeel van zorgproces Gebruik verschillende perspectieven (machtsrelaties en ontkende behoeften) Aandachtig voor nieuw gecreërde zorgbehoeften
Zorg is mensenwerk Geen beheersingsdenken Het moet van onderop en van binnenuit Het gaat met kleine stapjes Maak een onderscheid tussen de voorwaarden tot zorg en de eigenlijke zorg zelf.