Biologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts.

Vergelijkbare documenten
Biologicals; nieuwe therapeutische opties

Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie

Gepersonaliseerde aanpak bij longkanker

Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie. John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog

Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium

19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175

Nieuwe doelgerichte behandelingen en immunotherapie bij longkanker

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

Palliatieve zorg bij longkanker. Jeske Staal-van den Brekel, longarts ZGT, locatie Almelo

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

10 e Post O.N.S. Meeting. Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging

Hot Topics Jan Ouwerkerk Research coordinator Leids Universitair Medisch Centrum

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen

Casus 1 (3) Komt op poli, laat bloedbeeld prikken Uitslag: Normaalwaarden? T.a.v. Trombopenie: waar let je op? Wat nu? Hb 3.8 L 2.

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim

Moleculaire pathways/merkers/therapie. Wim Demey, medische oncologie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Moleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing

LONGKANKER. Wat is longkanker? Symptomen. Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Een kwaadaardig gezwel

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Moleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling

Longkanker; state of the art

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?

Immunotherapie: nieuwe behandeloptie bij gemetastaseerd longkanker. Jeske Staal-van den Brekel, longarts

Coloncarcinoom. Inleiding 13/11/2009. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC)

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011

NEDERLANDSE SAMENVATTING

SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Therapie: Avastin

DOELGERICHTE THERAPIE

O.N.S.. Meeting. What s new in HER1 and 2

Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie

MSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC

Nieuwe doelgerichte behandeling van longkanker

Toepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

BEHANDELING VAN PSORIASIS MET BIOLOGICALS

10 e Post O.N.S. Meeting. Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem

Wat weten we: Geregistreerd voor longkanker EGFR-mutatie -erlotinib/gefitinib

Angiogeneseremming: fundamenteel en klinisch 05 maart 2015

VEGF-gerichte fluorescentie endoscopie bij patiënten met locally advanced rectum carcinoom

Longkanker, welke vorm heb ik?

ONCOLOGIE- en MILESTONEDAGEN

OLIJFdag 3 oktober 2015

Chapter. Nederlandse samenvatting

Precisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts

COO-module Signaaltransductie

TARGETED THERAPIES Effecten & onderzoeksmogelijkheden

Nederlandse samenvatting

Geneesmiddelentherapie

farmacotherapie J.S.W.Lind, G.J.M.Herder en E.F.Smit

Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker

Systemische therapie bij het colorectaal carcinoom

NEDERLANDSE SAMENVATTING

vrijdag 16 december 2016

Belangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal. Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc

Nederlandse Samenvatting. Acknowledgements Curriculum Vitae

EGFR klinische relevantie bij longkanker

Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie

Samenvatting in het Nederlands. Jeroen Hagendoorn

1. Injectie van cytochroom c in het cytosol van een cel

Chemotherapie en Farmacologie; Kliniek, Kinetiek, Dynamiek?

Rol van de pathologische anatomie in de oncologie. 16 maart 2013 Dr. Pascale De Paepe AZ St Jan Brugge-Oostende AV

Consultatiesessie leveranciers #1 Den Haag, 15 mei 2019

Pegfilgrastim. Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid12

Mabthera + CHOP PATIËNTENBROCHURE

Ontwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands

Nieuwe middelen voor sarcomen

Behandeling borstkanker

Nederlandse samenvatting en toekomstperspectieven

c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG

Gebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken)

Longtumoren. Wordt longkanker een chronische ziekte?

nederlandse Samenvatting

PD-L1 staining: een echte biomarker?

Personalized medicine DE toekomst binnen de oncologie

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Moleculaire markers & risicostratificatie in 2020

Pharmacogenomics: een uitdaging voor de Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie

Therapiemogelijkheden van vroeger tot nu

8 e Post O.N.S. Meeting

Avastin wordt in combinatie met andere middelen tegen kanker gebruikt voor de behandeling van volwassenen met de volgende vormen van kanker:

Masterclass gemetastaseerd mammacarcinoom

Surgery after neoadjuvant treatment for non-small cell lung cancer: Decision making and patient outcome Kappers, I.

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Bij targeted therapy (doelgerichte

De moleculaire diagnostiek van longkanker. Histopathologie. Overleving in jaren. mbt de genmutatie-gerichte therapie

Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker

The fight against female cancer

Nieuwe anti tumor therapie. Desiree vd Hurk Verpleegkundig specialist oncologie UMC st.radboud

Samenvatting 95 SAMENVATTING

Transcriptie:

Biologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts.

Biologicals Astma : anti IgE : omalizumab = Xolair Sarcoidosis : infliximab : anti-tnfalfa Bronchuscarcinoom

Bronchus carcinoom Chemotherapie Aranesp : darbepoëtine, sc 1 x per 3 weken. Glycoproteïne dat via recombinant DNA-techniek wordt geproduceerd. Het stimuleert de erytropoëse met een overeenkomstig werkingsmechanisme als het endogene hormoon erytropoëtine. Neulasta : pegfilgrastim = vervaardigd door recombinant DNAtechniek. Het is een covalent conjugaat van recombinant humaan G-CSF met één enkel molecuul polyethyleenglycol (PEG) van 20 kda. Het is een vorm van filgrastim, met een identiek werkingsmechanisme en met verlengde werkingsduur als gevolg van een verminderde renale klaring. 1x per 3 weken, sc toediening.

Kosten : Xolair anti-ige : gem dosis 375 mg per 2 weken sc, betekent +/- 1.800 euro/mnd, dus 22.000 euro/jr. Remicade infliximab iv: 600 euro per flacon. 1800 euro/keer a 8 weken, zeg 12.000-15.000 euro/jr. Aranesp: 300 euro per 4 ww spuiten sc. Neulasta: 1.000 euro per ww spuit sc.

Bronchuscarcinoom Chemotherapie effect/overleving SCLC NSCLC : st 4 mediane overleving 6 mndn (BSC), met chemotherapie 8-10 maanden. Dus winst gemiddeld 3 maanden.

Chemotherapie kosten gemiddeld op 70 kg, 170 cm, L.O. 1,8 Cis/pem Cis/gem Carbo/pem Carbo/docetaxel Cis/eto 4 kuren 10.000 euro 4 kuren 800 euro 4 kuren 10.000 euro 4 kuren 3500 euro 4 kuren 300 euro

Indicaties Biologicals NSCLC st IV behandeling.

bevacizumab Gehumaniseerd monoklonaal antilichaam (IgG1), vervaardigd uit een zoogdiercellijn (Chinese hamsterovarium). Bindt zich aan de vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF), waardoor de binding van VEGF aan de VEGFR-1 (Flt-1) en VEGFR-2 (KDR) receptoren op het oppervlak van endotheelcellen belemmerd wordt. Remt hiermee de vorming van bloedvaten in tumoren en zodoende de tumorgroei

Moleculair genetisch onderzoek bij longkanker Nieuwe inzichten Key driver genetic alterations Oncogenic addiction model Belangrijkste: bij adenocarcinomen EGFR activerende mutaties, KRAS mutatie, rearrangement ALK (anaplastic lymfoma kinase) gen

EGFR signal transduction pathways EGFR HER2 IGF1R Survival EGF Proliferation CM CM PTEN PKC IP3 DAG PI3K p85 PLCg PIP2 GRB2 GAB1 GRB2 GRB2 SOS GTP-KRAS Raf MEK Akt PDK1 PIP3 src GDP-KRAS c-myc p-mapk IKK Caspase 9 mtor p-akt BAD GSK STATs Elk1 p90rsk MSK1 Cell proliferation, survival, migration, adhesion, differentiation

EGFR- Tyrosine kinase remmer Is een small molecule, en daarmee strikt genomen geen biological, wel duidelijk targeted therapy.

>75%

EGFR- Tyrosine kinase remmer Bijwerkingen: Huidrash (>75%): milde erytheem, papulopustuleuze rash, korstvorming Droge huid(kloven), droge slijmvliezen en eczeem (7-35%), nagelriemontsteking (12%) Haarverandering, conjunctivitis (14-21%) Diarree (40-50%), gewichtsverlies, N, V Verhoogde leverenzymen, interstitiele longziekte

Bijwerking: huidafwijkingen

Gefitinib (Iressa) Verkrijgbaar in 250 mg tabletten, 85 euro/stuk, 2.500 euro/maand, 30.000 euro/jaar

Erlotinib (Tarceva) Erlotinib is verkrijgbaar in sterktes van 150mg, 100mg en 25mg 150 mg tablet 75 euro, 2.100 euro/maand, 25.000 euro/jaar

Te verwachten ontwikkelingen Verdere ontwikkeling op moleculaire diagnostiek, vooral bij adenocarcinomen en grootcellige carcinomen. Meer EGFR remmers en biologicals met andere aangrijpingspunten worden op dit moment getest, betere fit in tumorexpressie, personalized medicine. Patiënten krijgen steeds meer behandelingen, tweedelijns therapie en zelfs derdelijns therapie geen uitzondering meer.

Betekenis voor de huisarts Lastig om de ontwikkelingen op longoncologisch gebied te blijven volgen in detail Specifieke bijwerkingen EGFR TKI s herkennen is belangrijk (vooral darmsymptomen en huidsymptomen)

Take home message Ontwikkeling biologicals bij verschillende longaandoeningen. Longoncologie is sterk in beweging en het aantal longcarcinoom patiënten groeit nog elk jaar. Vroeger: bij st IV chemotherapie. Nu: chemotherapie, en/of biologicals/targeted therapy met de EGFR TKI s als belangrijke middelen, anderen zullen volgen.