Inleiding Volle kracht vooruit! Op 13 mei 2015 vond de tweede bijeenkomst voor zorgverzekeraars plaats, georganiseerd door Stichting BeterKeten. Doel van deze bijeenkomst was enerzijds om aanwezigen te informeren over de inzet vanuit de BeterKeten en hen te inspireren. Anderzijds was het nadrukkelijk de bedoeling om met elkaar het gesprek te voeren over regionale samenwerking en de concrete initiatieven. De verzekeraars waren goed vertegenwoordigd tijdens de bijeenkomst. Tijdens de rond de tafel gesprekken werden de verzekeraars uitgenodigd om hun visie te delen. De gesprekken werden als zeer waardevol ervaren. Doorgaans bleek de gesprekstijd te kort. Een goed teken! Inhoud Inleiding - pag 1 Regionale oncologische netwerken pag 1/2 Schildkliercentrum Rijnmond pag 2/3 Regionale samenwerking IC zorg pag 4/5 Algemene conclusies bestuurstafel pag 5 Resultaten pag 5/6 Tot slot pag 6 Het enthousiasme van verzekeraars werd als aanmoedigend ervaren. De BeterKeten is met de goede dingen bezig en boekt mooie resultaten. Het is tijd om door te pakken: Volle kracht vooruit met de BeterKeten! aldus een bestuurslid van de BeterKeten. Regionale oncologische netwerken Het begin is er. Stefan Sleijfer, afdelingshoofd interne oncologie Erasmus MC Kankerinstituut, vertelt over de ontwikkelingen rondom het vormen van oncologische netwerken in de regio Rijnmond. Binnen de regio Rotterdam Rijnmond wordt ingezet op het (verder) verbeteren van de oncologische zorg door middel van samenwerking. Dit is ook nodig om de toenemende patiënten populatie in de toekomst de beste zorg te kunnen geven die er is. Er wordt toegewerkt naar het vormen van regionale, oncologische netwerkverbanden, waarbij het echeloneringsmodel als basis wordt gebruikt. Momenteel krijgt samenwerking voor de volgende oncologische thema s via de BeterKeten en in nauwe samenwerking met betrokken specialisten vorm: longkankerzorg, borstkankerzorg, gynaecologische oncologie, schildkliercarcinoom, pancreascarcinoom en de uro-oncologische zorg. De ziekenhuizen zien een aantal uitdagingen op zich afkomen, waarover zij graag met de verzekeraars van gedachten wisselen. 1
Wat ter tafel kwam De ontwikkeling van regionale netwerken voor de oncologische zorg sluit aan op de visie van de verzekeraars. Zij stimuleren deze ontwikkeling door onder andere: - het realiseren van een adequate bekostigingssystematiek die past bij het netwerk; - de regio aan te moedigen mee te doen; - ketenzorg op te nemen in de contractvoorwaarden. Door in netwerkverband samen te werken, ontstaan regionale MDO s. Deze MDO s vragen veel tijd en inzet van medisch specialisten, met name uit de academie. Hier staat niet altijd productie tegenover. Niet alle zorgverzekeraars zitten op één lijn wat betreft de financiering en organisatie van deze zorg. Sommige verzekeraars geven aan dat financiering van deze MDO s, in de vorm van bijvoorbeeld een extra opslag op het tarief, bespreekbaar moet zijn. Hierbij wordt wel de voorwaarde gesteld dat dit de kwaliteit aantoonbaar moet verbeteren. Een andere verzekeraar geeft aan dat zij geen belang zien in het extra financieren van de MDO s en heeft twijfels over de directe meerwaarde van een regionaal MDO voor de patiënt. Een andere uitdaging die besproken is met verzekeraars betreft de toenemende registratielast. Hierbij wordt door verzekeraars aangegeven dat het van belang is dat EPD s van verschillende ziekenhuizen goed met elkaar communiceren en het belangrijk is om te blijven investeren in goede IT voorzieningen. Een landelijke EPD zou hierin een uitkomst bieden, maar dit is zeker niet iets dat voor de korte termijn te verwachten is. Daarnaast geeft één van de verzekeraars aan dat bestaande landelijke normen als uitgangspunt dienen en zij geen extra (strengere) normen zullen opleggen die voor extra registratielast zullen zorgen. Tot slot wordt nog gesproken over de kansen die worden gezien rondom wetenschappelijke samenwerking. Hierbij wordt door zorgverzekeraars onderschreven dat het belangrijk is om te blijven investeren in onderzoek om kwalitatief hoogwaardige, efficiënte en doelmatige zorg te kunnen blijven leveren. Hierbij wordt opgemerkt dat er nu nog vermoedelijk veel patiënten onnodig worden doorbehandeld volgens sommige verzekeraars. De overlevingskansen zijn de afgelopen jaren aanzienlijk verhoogd, maar men ziet ook grotere incidentie m.b.t. dure geneesmiddelen. Angst bestaat dat de beheersbaarheid in de toekomst van deze zorg niet meer te overzien is. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Schildkliercentrum Rijnmond Een regionaal expertisecentrum met internationale reputatie Het is uniek dat zoveel specialismen uit zoveel ziekenhuizen zich samen inspannen om de zorg aan patiënten met een (bij)schildklieraandoening in de Rotterdamse regio op een nóg hoger niveau te tillen. Wij bundelen onze krachten niet alleen rondom zorg, maar ook rondom onderzoek. Zo dragen wij bij aan verdere innovatie van deze zorg! - Aldus Robin Peeters, internist-endocrinoloog Erasmus MC. 2
Internist-endocrinologen, endocrien chirurgen, nucleair geneeskundigen, pathologen en radiologen zijn voornemens samen te werken vanuit het Schildkliercentrum Rijnmond. In dit beoogde samenwerkingsverband zullen de professionals uit het Erasmus MC, Maasstad ziekenhuis, Ikazia Ziekenhuis, van Weel Bethesda ziekenhuis, de Sint Franciscus Vlietland Groep en het IJsselland Ziekenhuis hun krachten bundelen rondom zorg aan en onderzoek naar patiënten met een (bij-)schildklier aandoening. Belangrijke onderdelen van dit centrum zijn het multidisciplinair overleg en uniforme, excellente zorg middels een gestandaardiseerd zorgpad. Belangrijk streven is om samen excellente zorg te leveren die voldoet aan alle criteria. Zodoende is het voornemen om te komen tot één level 1 centrum (zie SONCOS-normeringsdocument) in het Erasmus MC en twee level 2 centra (één op de noord- en één op de zuidoever) en om op deze wijze de chirurgische zorg te concentreren. Deze centra werken nauw samen met elkaar en de omliggende ziekenhuizen. Wat ter tafel kwam Tijdens de vier prettige en constructieve rond de tafel gesprekken spraken de verzekeraars zich positief uit over de inzet van de betrokken dokters. Er is veel begrip voor dit initiatief en de potentiële meerwaarde voor de patiënt werd ingezien. Een inhoudelijke toelichting werd op diverse onderdelen gegeven, waarbij een aantal vragen werd behandeld, zoals: - Betreffende het aantal betrokken ziekenhuizen. Waarom participeert een aantal ziekenhuizen niet? Aangegeven werd dat dit initiatief in dit verband uitgewerkt en gerealiseerd wordt. Daarbij is het aantal partijen (ziekenhuizen en specialismen) al behoorlijk groot. Mocht op termijn het initiatief succesvol zijn, dan is het natuurlijk mogelijk voor andere ziekenhuizen om aan te haken. - Wat is het verschil tussen een level 1 en een level 2 ziekenhuis. Aangegeven werd dat dit betrekking heeft op een aantal zorginhoudelijke aspecten (bijv. een type ingreep waar specifieke expertise voor nodig is) en op een aantal procesmatige en rand voorwaardelijke aspecten (zoals het aantal aanwezige specialisten). - Wat is de impact van dit voorstel? Gaat er bijv. veel zorg verschuiven? Aangegeven werd dat dit initiatief vooral een kwaliteitsbijdrage zal leveren en meer en beter wetenschappelijk onderzoek mogelijk maakt. De patiënt wordt omgeven door een centrum waarin expertise optimaal benut wordt. Er is sprake van één gezicht en de patiënt kan ervan uitgaan dat de zorg op alle plekken goed en uniform is. Het concentreren van de chirurgische zorg levert een verschuiving van zorg op. Maar het betreft geen grote patiëntenaantallen. Betrokkenen zetten zich ervoor in om de impact inzichtelijk te maken. - Heeft het consequenties voor de kosten van zorg? Ja, multidisciplinair overleg en wetenschappelijk onderzoek kosten tijd en geld. Nagegaan wordt of hier externe gelden voor aangeboord kunnen worden. Ook verandert het zorgprofiel van de ziekenhuizen. De kostprijs in het ene ziekenhuis kan hoger zijn dan in het andere ziekenhuis vanwege complexere zorg aldaar. Hier is begrip voor, waarbij benadrukt wordt dat het belangrijk is om het kostenprofiel inzichtelijk te maken. Streven is om overall op een zero-sum uit te komen. Als oplossing werd gesuggereerd om het deel voor innovatie / onderzoek mee te nemen in de DOT. De verdere ontwikkeling van dit initiatief zal met interesse door de verzekeraars gevolgd worden. Waar nodig is men bereid om mee te denken over specifieke vraagstukken. 3
Regionale samenwerking IC-zorg Optimale zorg aan de vitaal bedreigde patiënt Wij wachten niet op het vaststellen van de nieuwe richtlijn IC: wij gaan vast aan de slag om de kwaliteit en doelmatigheid van de IC zorg in deze regio nog verder te verbeteren! De drie initiatiefnemers (Erasmus MC, Sint Franciscus Gasthuis en Maasstad Ziekenhuis) zien de toekomstige IC- zorg als een gedeelde regionale verantwoordelijkheid. Zij willen toegroeien naar een netwerk voor IC-zorg, zowel op de noord- als op de zuidoever. De intensivisten willen allereerst IC bedden beter benutten door capaciteit goed op elkaar af te stemmen. Dit is nodig omdat het Erasmus MC een hoge bezettingsgraad heeft en soms patiënten moet weigeren. Je kunt je voorstellen dat een patiënt als level 3 patiënt op het Erasmus MC is opgenomen, maar na verloop van tijd geen academische zorg meer nodig heeft. Deze patiënten willen we tijdig en niet onder druk van bedden tekort overplaatsen, zodat we dit met gepaste zorg en aandacht kunnen doen licht Diederik Gommers, afdelingshoofd IC van het Erasmus MC toe. Hierbij is het belangrijk dat verwachtingen van patiënten en hun naasten gemanaged worden: zij moeten op tijd geïnformeerd worden dat een overplaatsing tot de mogelijkheden behoort. Een mooi voorbeeld voor hen is de samenwerking binnen het Neonataal Centrum Rotterdam, waar al jaren neonaten worden overgeplaatst tussen IC en Post IC/HC. Naast samenwerking op het gebied van capaciteitsmanagement, willen de intensivisten ook de zorgprocessen naadloos op elkaar aan laten sluiten. Daarom wordt gestart met het uniformeren van richtlijnen voor de IC s in de regio Rotterdam-Rijnmond. Het is hierbij niet de intentie om alles precies eender te doen, maar op hoofdlijnen hetzelfde beleid te voeren. Dit is goed voor de kwaliteit en uniformiteit in de zorg voor deze kwetsbare doelgroep. Kennis- en expertise uitwisselen is ook een onderwerp waarmee men aan de slag is gegaan: zo wordt er onder andere toegewerkt naar een gezamenlijk inwerkprogramma voor intensivisten. Wat ter tafel kwam De verzekeraars zijn blij te vernemen dat initiatief wordt genomen. De plannen zijn goed en worden onderschreven door de zorgverzekeraar. Vragen worden gesteld over de borging van de plannen: hoe zorg je nu dat de plannen op papier in de praktijk ook echt gaan werken? De intensivisten geven aan dat de gezamenlijke ambitie door hen allen wordt onderschreven en dit de eerste stap is om te zorgen dat het echt gaat werken! Daarnaast is er een zeer goede verstandhouding tussen intensivisten in deze regio. Dit komt mede doordat een groot deel van de intensivisten in het Erasmus MC is opgeleid en elkaar dus al lange tijd kent. Doordat er laagdrempelige en zeer regelmatige afstemming is, wordt er snel geschakeld en houdt iedereen elkaar scherp. Het capaciteitsprobleem waarover wordt gesproken betreft met name een ruimtelijk probleem. De personele bezetting vormt tot nu toe, op een enkele uitzondering na, geen struikelblok. Een van de verzekeraars suggereert dat het te overwegen is om, binnen de samenwerking, een flexibele schil te creëren van IC verpleegkundigen in de regio, die inzetbaar is op meerdere IC s. De afspraken die tot nu toe zijn gemaakt m.b.t. de juiste patiënt op het juiste IC bed worden onderling goed gehandhaafd. Enige uitdaging die nog door intensivisten wordt gezien is de afstemming met insturend specialisten, aangezien andere belangen bij hen een rol spelen. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een patiënt die geen academische IC-zorg meer nodig heeft, maar waarvan de insturend specialist de patiënt graag in het eigen ziekenhuis behoudt. Intensivisten geven aan dat de nieuwe manier van werken tijd nodig heeft om te landen in de gehele organisatie. 4
Nog niet alle ziekenhuizen zijn aangehaakt bij dit initiatief. De drie initiatief nemende ziekenhuizen stemmen allereerst af op de noord- en de zuidoever van Rotterdam. In een later stadium zal de samenwerking met een bredere regio worden vorm gegeven. Door klein te beginnen denken de ziekenhuizen het behapbaar te houden en kleine successen te kunnen boeken. Binnen de Rotterdamse regio is het al ingewikkeld genoeg! aldus Diederik Gommers. Algemene conclusies bestuurstafel Een mooi initiatief en een voorbeeld voor de regio De energie die wij steken in regionale samenwerking blijft bij de verzekeraars niet onopgemerkt. Karen Kruijthof blikt tevreden terug op de open en inspirerende gesprekken aan de bestuurstafel. Onder andere de volgende onderwerpen komen aan bod tijdens de gesprekken aan deze tafel: - Het is belangrijk dat de gehele regio de visie en inzet deelt. Hier wordt nadrukkelijk aandacht aan besteed. Op dit moment zijn bij diverse projecten veel ziekenhuizen betrokken. Daarnaast worden de SRZ-ziekenhuizen frequent geïnformeerd. Sommige projecten worden nadrukkelijk klein gehouden om de uitwerking succesvol te laten zijn. Maar eenmaal uitgewerkt, wordt de verbreding met de regio graag gezocht. De BeterKeten als binnenband. - De medisch specialisten spelen een essentiële rol in de BeterKeten. Streven is om hen vooral te laten focussen op de inhoud en om de overige zaken (proces- en bedrijfsmatig) door anderen in te laten vullen. - Bij het inkopen van zorg heeft het de voorkeur om meer integraal in te kopen en om innovatie op te nemen in de kostprijzen. - Betrokkenheid van verzekeraars: het heeft de voorkeur van de verzekeraars om hen in een vroeg stadium te betrekken bij initiatieven. Ze kunnen daarnaast ingezet worden om het gedachtengoed te verspreiden, kunnen input leveren en kunnen helpen in het oplossen van vraagstukken. Resultaten Van drie projecten die in september 2014 aan u gepresenteerd zijn Doelstelling Resultaten Neonataal Centrum Rotterdam Het realiseren van een perinataal Centrum Rotterdam, waarbij maximale expertise en kennis wordt ingezet voor de beste, naadloze zorg voor risico zwangeren- en pasgeborenen binnen de regio. Ketenzorgpad overplaatsing Een ketenzorgpad beschrijft de stappen in het zorgproces van overplaatsing van het ene ziekenhuis naar het andere. Uniforme werkwijzen Door werkwijzen tussen de locaties van het Neonataal Centrum Rotterdam op elkaar aan te passen ervaren ouders van patiënten uniformiteit. Regiovisie immunotherapie Het verbeteren van de kwaliteit en doelmatigheid van de behandeling van patiënten met allergische klachten, door het ontwikkelen van een regioplan immunotherapie, in samenwerking met ziekenhuizen en huisartsen in de regio Rijnmond Ketenzorgpad immunotherapie Het ketenzorgpad omschrijft de stappen in het zorgproces van de immunotherapie vanaf het moment dat een patiënt met allergische rhinitis in de spreekkamer van de huisarts zit, de verwijzing naar het ziekenhuis, de terug verwijzing naar de huisarts, tot het nazorgtraject van de therapie. Partners voor betere gynaecologische zorg Het verder verhogen van de kwaliteit en doelmatigheid van de benigne gynaecologische zorg in de regio zuidwest Nederland. Dit door middel van vier concrete voorstellen die door gynaecologen uit alle ziekenhuizen in de regio uitgewerkt en gerealiseerd zijn. Myoomzorg Samenwerkingsverband Myoomzorg, met: - regionaal overleg myoomexperts; - excellente en uniforme zorgpaden; - optimaal aanbod van zorg waarbij complexe zorg geconcentreerd is en deze zorg niet meer aangeboden wordt in het Erasmus MC - uitstekende informatie aan patiënt en professional middels een website 5
Vervolg resultaten Neonataal Centrum Rotterdam Afgelopen periode zijn de protocollen voor voeding en respiratie op elkaar afgestemd. Komende periode zullen de medische protocollen en verpleegkundige verzorging op elkaar worden afgestemd. Informatievoorziening Om verwachtingen van ouders beter te managen is een betere informatievoorziening gerealiseerd. Er is een website ontwikkeld, een film over het overplaatsingsproces en een folder voor ouders. Kwaliteit meten Om de kwaliteit binnen het Neontataal Centrum Rotterdam continue te verbeteren is een set indicatoren ontwikkeld. Op deze manier wordt het mogelijk om tijdig bij te sturen waar nodig. Samenwerkingsovereenkomst Alle gemaakte afspraken zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen de drie ziekenhuizen. Vervolgstappen - ouderparticipatie vormgeven - verder uniformeren zorgprocessen - follow-up en nazorg bundelen - uitwisseling van personeel - Intensievere zorg op post IC/HC s realiseren - verkennen samenwerking obstetrie in perinataal centrum Regiovisie immunotherapie Protocol Er zijn twee protocollen ontwikkeld: een protocol voor het instellen van immunotherapie (dit gebeurt altijd bij de medisch specialist) en een protocol voor de onderhoudsfase van immunotherapie (dit gebeurt bij voorkeur in de huisartsenpraktijk). Informatiefolder patiënt Immunotherapie is een vrij intensieve therapie. Het is daarom goed om patiënten vooraf goed te informeren over de therapie en de consequenties hiervan. De verwachting is dat dit de therapietrouw zal verhogen. Daarom is een informatiefolder ontwikkeld, welke patiënten in de huisartsenpraktijk zal zullen ontvangen. Regioplan immunotherapie Het regioplan omschrijft de plannen van de regio om onderbehandeling zoveel mogelijk te voorkomen en substitutie van tweedelijnszorg naar de eerste lijn te realiseren. - Scholing huisartsen - Implementeren pilot voor substitutie van zorg naar eerste lijn - Afstemming over pilot met zorgverzekeraar Achmea Partners voor betere gynaecologische zorg Fertiliteitspreservatie oncologische patiënten - concentratie van de counseling en preserverende behandeling in het Erasmus MC - snelle service, uitstekende informatievoorziening en excellente zorg Teneinde alle vrouwelijke patiënten < 40 jaar met een oncologische aandoening optimaal te informeren zodat een goed besluit genomen kan worden over een vervolg. PolyCysteus Ovarium Syndroom - uniform zorgpad in regio - inzet op meer en gezamenlijk wetenschappelijk onderzoek - expertise delen en bundelen Endometriosezorg - ontwikkeling van regionaal zorgpad - verbeteren van structuur en aanbod endometriosezorg in de regio - optimaliseren complexe endometriosezorg. Na de zomer implementatie van de drie plannen in de ziekenhuizen. Voor eind 2015 plan opgesteld voor endometriosezorg. Tot slot Voor alle aanwezigen (verzekeraars, specialisten, bestuur) bleek deze bijeenkomst nuttig en inspirerend. Zichtbaar werd hoe de samenwerkingsambities in nauwe samenwerking met dokters en ziekenhuizen inhoud hebben gekregen en nog verder gaan krijgen. Volgend jaar wordt opnieuw een dergelijke bijeenkomst georganiseerd. Tot die tijd blijft de BeterKeten de verzekeraars graag informeren over de vorderingen die gemaakt worden. Zo zal twee keer per jaar een update verzonden worden over de actuele stand van zaken van alle projecten. Mocht u nog vragen hebben of suggesties naar aanleiding van de bijeenkomst of over één van onze projecten dan kunt u uiteraard ook contact met het projectbureau van de BeterKeten opnemen. Contactgegevens staan hiernaast vermeld. Contact Stichting BeterKeten info@beterketen.nl www.beterketen.nl Postadres Erasmus MC, kamer NH617a Postbus 2040 3000 CA Rotterdam Contactpersonen: Martine van der Kaaden 06-33331016 Rianne Ruit 06-18748940 6