4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 1 handel en administratie instructie-/werkboek, deel 1 Kaderberoepsgerichte leerweg Annie Bosma Paul F.C. Croese Maarten van Esch Hans Kamerbeek Arie Reijn Maarten van der Steeg
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 2 colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteurs: A. Bosma, P.F.C. Croese, M. van Esch, H. Kamerbeek, A. Reijn, J.M. van der Steeg Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: J.M. van der Steeg Vormgeving: Ontwerpbureau Voltage, Nijmegen Drukker: Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel Bosma, A. Tendens Handel en administratie, instructie-/werkboek deel 1, kaderberoepsgerichte leerweg ISBN: 978 90 6053 461 8 NUR: 161 Trefwoord: Leermiddelen; vmbo Copyright 2005 Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Eerste druk/ derde oplage Dit katern maakt onderdeel uit van Tendens Handel en administratie, instructie-/werkboek deel 1, kaderberoepsgerichte leerweg met ISBN 978 90 6053 461 8. Katernen uit deze uitgave zijn niet los te koop. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 3 inhoud van katern thema oriëntatie op de handel en administratie Thema Oriëntatie op de Handel en administratie Taak 1 Kennismaken met Tendens 7 Taak 2 Wat is handel? 11 Taak 3 Kennismaken met administratie 17 Taak 4 Werken in de handel 22 Taak 5 Werken in de administratie 25 Taak 6 Kennismaken met Top Center 32 Taak 7 Indeling van bedrijven 34 Taak 8 Distributievormen 39 Taak 9 Samenwerkingsvormen 44 Taak 10 Ondernemingsvormen 49 Taak 11 Gezond en veilig werken 56 Taak 12 Hygiënisch werken 62 Taak 13 Milieubewust handelen 65 Taak 14 Technologische vernieuwingen 70 Taak 15 Correct taalgebruik 73 Dit katern maakt onderdeel uit van Tendens Handel en administratie, instructie-/werkboek deel 1, kaderberoepsgerichte leerweg. Het instructie-/werkboek bestaat uit de volgende katernen: Werken met Tendens-Examn! Thema Oriëntatie op de Handel en administratie Thema de afdeling Receptie Thema Uitgaande Goederen Thema Inkomende Goederen Thema de afdeling Boekhouding Thema Verkopen BoekhoudBijlage
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 4 4
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 5 handel en administratie thema oriëntatie op de handel en administratie 5
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 6 Welkom op de opleiding Handel en administratie. Misschien heb je heel erg getwijfeld, misschien wist je al lang dat je deze opleiding ging doen, en hier zit je dan. Je begint nu met de opleiding Handel en administratie. Wat dat precies voor opleiding is, en of het wel de juiste opleiding voor jou is, weet je nu nog niet. Daarom ga je eerst kennismaken. Je gaat allemaal opdrachten doen waarin je te weten komt wat deze opleiding is en of het wel de juiste opleiding voor jou is. Je gaat nu eerst deze methode Tendens verkennen. Begin met Taak 1 Kennismaken met Tendens. 6
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 7 kennismaken met tendens taak 1 Hoe werkt Tendens eigenlijk? Je hebt nu twee boeken voor je liggen, maar wat moet je er precies mee doen? Het wordt je allemaal duidelijk in deze kennismaking. Pak je bronnenboek erbij en ga maar meteen opdracht 1 maken. Lees de korte stukjes tekst tussen de opdrachten goed. Ze vertellen je steeds wat je precies moet doen. Opdracht 1 Pak je bronnenboek en sla het open. Je gaat in dit thema aan vijftien taken werken. Schrijf de namen op van alle taken, in de goede volgorde. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 7 Bij elk thema hoort een lijst waarin moeilijke woorden uitgelegd worden. Deze lijst noemen we de begrippenlijst. Zoek de begrippenlijst van dit thema op. Maak daarna opdracht 2.
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 8 Opdracht 2 Schrijf de betekenis op van de volgende woorden/begrippen: Filiaalbedrijf: Recyclen: Ergonomie: Bedrijfscultuur: Branche: Er wordt in Tendens van je verwacht dat je veel zelf doet. Je docent zal zeggen wanneer je iets af moet hebben, maar je zult zelf moeten zorgen dat je het afkrijgt. Je moet ook zelf bekijken hoelang je ermee bezig bent. Dat heet plannen. Maak opdracht 3. 8 Opdracht 3 Stel dat je docent zegt dat een taak over een week af moet zijn. Die taak heeft tien opdrachten. Beantwoord de vragen: a. Als je tien opdrachten moet maken in vijf lessen, hoeveel opdrachten is dat per les? opdrachten per les. b. Als je iets op school niet af krijgt, wat doe je dan met de rest van het werk? Je hebt nu steeds het bronnenboek bekeken. En je werkt nu in het instructie-/werkboek. Maar er is meer bij Tendens. Lees de tekst van Taak 1 op bladzijde 7 en 8 van je bronnenboek. Kijk ook goed naar het schema op bladzijde 7 van je bronnenboek. Maak daarna opdracht 4 tot en met 7.
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 9 Opdracht 4 Heel belangrijk bij Tendens is de cd-rom. Die vind je bij de katernen. Op de cd-rom staan allerlei opdrachten en filmpjes. Je gaat nu een filmpje bekijken. Start je cd-rom. Ga naar Thema Oriëntatie op de Handel en administratie. Ga naar Taak 1 Kennismaken met Tendens. Bekijk het filmpje Kennismaken met de handel en administratie en beantwoord dan de volgende vraag. Wat viel jou op in het filmpje? Opdracht 5 In Tendens zijn er veel opdrachten die je via internet moet doen. Die opdrachten vind je ook op internet. Ga naar www.tendenssite.nl. Ga naar Handel en administratie. Ga naar Internetopdrachten. Ga dan naar Thema Oriëntatie op de Handel en administratie. Ga naar Taak 1 Kennismaken met Tendens. Maak de opdrachten. Opdracht 6 Is het je ook opgevallen? Als je gaat werken met de computer, staat er voor de opdracht een icoon (getekend plaatje). Blader je instructie-/werkboek eens door. Er komen nog twee iconen voor. Welke iconen zijn dat? 9 Om alles wat je print netjes te bewaren heb je een map nodig. Zet je naam op de map. Zet de map op een vaste plek in het lokaal. Opdacht 7 Dit thema is verdeeld in taken. Beantwoord de volgende vragen. a. Hoeveel taken ga je maken bij dit thema? Ik ga taken maken. b. Hoeveel opdrachten ga je maken bij dit thema? Ik ga opdrachten maken. Veel opdrachten in Tendens moet je zelf doen, zonder de hulp van een ander. Sommige opdrachten mag je met meer personen tegelijk doen. Je moet dan wel goede afspraken maken over wie wat doet. Vorm een groepje met drie andere klasgenoten. Maak dan samen opdracht 8 en 9.
4611_HA_WB_1_orientatie_k 26-05-2005 09:16 Pagina 10 Opdracht 8 Je zit nu in een groep met drie andere klasgenoten. Jullie krijgen samen de volgende opdracht: Kies een docent uit aan wie jullie de vragen willen gaan stellen. Jullie gaan uitzoeken wat die docent als hobby s heeft. Bedenk samen tien vragen die jullie aan de docent willen stellen. Maak een vragenlijst. Maak een afspraak met jullie docent om de vragen te stellen. Schrijf een kort verslag van het vraaggesprek en maak het mooi met foto s van de docent, jullie zelf en plaatjes die met de hobby te maken hebben. Nu moeten jullie het werk eerlijk gaan verdelen. Hoe zouden jullie dat doen? Schrijf op wie welk onderdeel doet. Laat dat aan je docent zien. Werk vervolgens ook echt deze opdracht uit in Word. Als alles klaar is print je het uit en bewaar je het in je portfoliomap. 10 Opdracht 9 Vergelijk jullie werkverdeling uit opdracht 8 met die van een ander groepje. Hebben jullie het werk op dezelfde manier verdeeld? Zo niet, wie heeft de beste of handigste verdeling? Bespreek het met de andere groep. Verbeter je afspraken als dat nodig is. Als je werkt in de handel of in de administratie of op een andere werkplek, is je houding heel belangrijk. Het is niet het allerbelangrijkste dat je alles weet. Veel belangrijker is het dat je vriendelijk bent tegen klanten en tegen collega s. Dat je goed je best doet, probeert zelfstandig te zijn. En zo zijn er nog veel meer houdingsaspecten op te noemen. Je zult regelmatig een opdracht over een bepaald houdingsaspect tegenkomen. Je vraagt dan aan de docent de koffer 11 voor gedrag. Je gaat dan een filmpje kijken en samen met andere klasgenoten een opdracht uitvoeren. Maak nu opdracht 10. Opdracht 10 Vraag aan je docent de koffer 11 voor gedrag. Pak de instructiekaart met de titel Help, ik verzuip. Lees de instructiekaart eerst goed door. Spreek met twee of drie klasgenoten af dat zij dezelfde instructiekaart en film gaan bekijken. Als je de kaart doorgelezen hebt, zoek je het filmpje op. Deze staat op dvd of op video. Je kijkt eerst naar de fout -versie. Volg verder de aanwijzingen die op de instructiekaart staan. Je hebt nu Taak 1 Kennismaken met Tendens afgerond. Werk nu je dossier bij. Ga daarna verder met de volgende taak.