Verslag van de 7e Algemene Ledenvergadering 17 juni 2019 1. Opening door de heer T.A. Stoop, voorzitter RvT De heer Stoop opent de vergadering. Hij heet alle aanwezigen hartelijk welkom. Hij deelt mee dat de RvT-leden J. Bakker en J. Timmer vanmiddag verhinderd zijn. Ter opening van de vergadering leest de heer Stoop Johannes 7 vers 31 tot en met 39. Tijdens een korte overdenking gaat hij vooral in op vers 37b: Zo iemand dorst, die kome tot Mij en drinke. Na het gebed laat hij Psalm 42 vers 1 en 5 zingen en verklaart hij de vergadering voor geopend. 2. Vaststelling agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Verslag ALV d.d. 18 juni 2018 Het verslag wordt met dank aan mw. Visser ongewijzigd vastgesteld en door de voorzitter van de raad van toezicht en door de raad van bestuur ondertekend. 4. Bestuursverslag en jaarrekening Berséba 2018 Conform artikel 15 lid 1 sub a van de statuten wordt het bestuursverslag inclusief de jaarrekening over 2018 aangeboden aan de leden van de Vereniging. De bestuurder, de heer G.R. van Leeuwen, geeft nog een korte toelichting op de hoofdlijnen van de jaarrekening. De PowerPointpresentatie hiervan wordt als bijlage meegestuurd met het verslag. N.a.v. de toelichting van de heer Van Leeuwen worden enkele opmerkingen gemaakt en enkele vragen gesteld: Opmerking van dhr. Nobel, Hoeksche Waard: De indexatie aan het einde van het kalenderjaar zorgt voor een overschot en daardoor voor een opbouw van de reserve. De Tweede Kamer heeft erkend dat deze systematiek van indexatie aan het einde van het jaar niet goed is. Er wordt gewerkt aan een aanpassing van de systematiek om dit probleem op te lossen. De heer Van Leeuwen is op de hoogte van deze op handen zijnde wijziging in de systematiek. Het duurt echter nog een paar jaar voordat deze ingevoerd gaat worden. Het jaar 2023 is als startjaar genoemd. Dan zal ook meteen omgeschakeld worden van financiering per schooljaar naar financiering per kalenderjaar. De teldatum wordt dan 1 februari. Vraag van dhr. G. van den Berg, bestuurslid Ede: Over welk percentage gaat het bij de indexatie? Antwoord: Dit percentage verschilt per jaar. In 2018 werden de bedragen in de aan de scholen verzonden beschikkingen met 6% geïndexeerd ten opzichte van de kort daarvoor vastgestelde begroting. We spreken over een bedrag van ruim 19 miljoen, dat met 6% verhoogd wordt, i.v.m. het CAO akkoord. Het gaat dus echt om grote bedragen. Vervolgvraag van dhr. Van den Berg: Wordt er in de begroting rekening gehouden met de indexatie? Antwoord: Het Ministerie adviseert om dit te doen. Onze accountant is echter van mening dat de indexatie niet begroot hoeft te worden, omdat deze op het moment van het opstellen van de begroting nog niet bekend is. Wanneer we echter enigszins zicht hebben op de te verwachten indexatie, wordt dit doorbetaald aan de scholen. Vraag van de heer Van de Weteringh, Alblasserdam: De politiek in Den Haag is kritisch op de reserves van samenwerkingsverbanden (en scholen). Berséba heeft nu veel uitgegeven en de reserve fors teruggebracht. Hoe lang blijft in Den Haag het idee bestaan dat de SWV en veel reserves hebben? Dreigt het gevaar van korting op de budgetten? Antwoord: Die dreiging is er niet direct. Berséba kon in de achterliggende jaren niet anders dan de reserve fors omlaag brengen. Stel dat de budgetten voor SWV en onverwacht lager worden, dan zal er mogelijk per maand minder geld naar de scholen overgemaakt worden. 1
Een grotere zorg is de mogelijke aanpassing (bevriezing) van de vereveningskorting. Hiervoor gaan stemmen op in de Tweede Kamer, mede op verzoek van samenwerkingsverbanden die door de verevening steeds minder middelen krijgen. De vereveningskorting kan via een Algemene Maatregel van Bestuur (buiten de Kamer om) stopgezet worden. In dat geval zal Berséba veel geld mislopen. Dit betreft ruim 1 miljoen dat in de meerjarenbegroting voor het schooljaar 2020/2021 is meegenomen. De leden van de Vereniging nemen met waardering kennis van het bestuursverslag en de jaarrekening. De jaarrekening van Berséba vastgesteld (conform artikel 15 lid 1 sub b van de statuten). Tevens wordt kwijting verleend aan de RvT en RvB voor het gevoerde beleid (conform artikel 24 lid 6 van de statuten). 5. Taakstellende begroting voor het schooljaar 2019-2020 en meerjarenperspectief Conform artikel 15 lid 1 sub a van de statuten wordt de taakstellende begroting aan de leden voorgelegd. De heer Van Leeuwen licht e.e.a. toe aan de hand van een PowerPointpresentatie. N.a.v. de toelichting van de heer Van Leeuwen worden de volgende punten nog aan de orde gesteld: Vraag van dhr. Nobel, Hoeksche Waard: De heer Van Leeuwen geeft aan dat de directeuren de verantwoording van de bestede middelen moeilijk vinden. Waar ligt dat aan? Antwoord: Directeuren vinden het lastig om aan te geven hoeveel geld ze precies aan zorgleerlingen besteed hebben. De financieel beleidsmedewerker van Berséba heeft een eenvoudig verantwoordingsmodel in Excel gemaakt, waarmee we directeuren tegemoet komen. Dhr. Nobel merkt op dat de verantwoording van de middelen gewoon verplicht is en dat de directeuren dus niet steeds moeten blijven zeggen dat het ingewikkeld is. De heer Van Leeuwen begrijpt deze opmerking, maar voegt eraan toe dat het wel lastig is om aan te geven of de middelen doelmatig besteed zijn. Hoe bepaal je dat? Dat blijft onderwerp van gesprek met de directeuren. De heer J.W. van Leeuwen uit Woerden merkt op dat de verantwoording van de middelen ook in het jaarverslag van de school opgenomen moet worden. De inspectie controleert daarop. De leden hebben met instemming kennisgenomen van de taakstellende begroting. 6. Herbenoeming twee leden van de Raad van Toezicht Dit jaar zijn de heren Bakker en Verweij aftredend. Zij worden voorgedragen voor een herbenoeming. In de vergadering van 18 juni 2018 is een vraag gesteld over de vereenvoudiging van de wijze van stemmen (zie het betreffende verslag). De heer Stoop geeft aan dat deze vraag in het afgelopen jaar geen prioriteit heeft gehad, omdat de RvT bezig was met het opstellen van een toezichtskader. In het komende jaar zullen de statuten en de reglementen weer tegen het licht gehouden worden. Dan zullen ook de regels in de statuten over het stemmen meegenomen worden. Deze vergadering wordt er dus nog schriftelijk gestemd. Bij het ondertekenen van de presentielijst zijn de stembriefjes, voorzien van het stemgewicht van het betreffende schoolbestuur, uitgereikt. Uitslag van de stemming: De RvT-leden worden unaniem herkozen en herbenoemd. De voorzitter bedankt de leden voor het vertrouwen. 7. Rondvraag Dhr. G. van den Berg vraagt naar de financiële prikkel waarover binnen Berséba nagedacht wordt. In de bestuursvergadering van Ede is hierover gesproken. Het bestuur ziet nogal wat bezwaren. Bij een dergelijke prikkel wordt de school financieel gestraft voor verwijzing van een leerling naar het SBO. Het kind wordt niet meer centraal gesteld en zal hiervan de dupe worden. De heer Van Leeuwen geeft aan dat het op dit moment te vroeg is om dieper in te gaan op dit onderwerp. Het gesprek over dit onderwerp moet nog gevoerd gaan worden. Het staat volgende week op de agenda van de RvT. Hij kan al wel zeggen dat het niet gaat om een boetesysteem. De scholen krijgen aan de voorkant meer geld. 2
Schriftelijk vraag: Er wordt gewerkt aan een nieuw curriculum voor het primair onderwijs. Hierover bestaan zorgen binnen het scholenveld. Kunnen we hier actie ondernemen? Antwoord: In de Saambinder heeft een oproep gestaan aan scholen, om te reageren op de nieuwe kerndoelen. Bij de ontwikkeling van deze nieuwe kerndoelen zijn 4 mensen uit onze achterban betrokken geweest. VGS en het Kerstencentrum hebben zich daarvoor ingezet. Deze 4 mensen kunnen natuurlijk niet alle pijnpunten ondervangen. Inmiddels zijn de opbrengsten bekend. Via de website curriculum.nu kan feedback gegeven worden op de huidige voorstellen. Er worden overigens alleen doelen genoemd en geen verplichte activiteiten. Veel scholen hebben geconstateerd dat er eerst veel documenten gelezen moeten worden. Het kost veel tijd om je de materie eigen te maken. VGS en Kerstencentrum verdiepen zich in de opbrengsten van de werkgroep en zullen in elk geval feedback geven. De organisatie die de reacties beoordeelt, laat echter meewegen wie er reageert. De visie van een besturenorganisatie of een schoolbegeleidingsdienst wordt niet zo zwaar gewogen als de reactie van scholen zelf. Daarom worden de scholen opgeroepen om ook reageren. VGS en KOC zullen de scholen voorzien van informatie, waarmee scholen zelf een gedegen reactie kunnen geven. Het is wel van belang dat de scholen de informatie van VGS / KOC enigszins aanpassen naar eigen inzicht. Anders zijn alle reacties identiek en dat wordt ook niet serieus genomen. 8. Presentatie Dr. R. Bisschop, lid Tweede Kamer voor de SGP De heer Bisschop geeft een toelichting op de actuele ontwikkelingen rondom passend onderwijs en de kritische houding van de Tweede Kamer t.o.v. samenwerkingsverbanden. Hij noemt de volgende zorgpunten die in de Kamer leven: - Kamerleden kunnen allemaal een samenwerkingsverband (SWV) noemen waar het goed loopt, maar ze weten zeker ook SWV en waar het niet goed loopt. Je komt snel in een negatieve sfeer rondom passend onderwijs. - Het rapport De staat van het onderwijs 2019 zoomt ook vooral in op de punten die niet goed gaan. Bijvoorbeeld: o Het aantal thuiszitters neemt toe i.p.v. af. o De kans op verwijzing naar SO en SBO verschilt per SWV. o De scheidslijn tussen basisondersteuning en extra ondersteuning is niet helder. o Kwaliteitszorg en governance zijn nog in ontwikkeling. Deze lopen vaak nog niet goed. o Samenwerking met jeugdhulp is een knelpunt o Het lerend vermogen van het SWV is nog in ontwikkeling, d.w.z.: onder de maat. - Passend onderwijs heeft niet gebracht wat de politiek had gehoopt. - Sommige Tweede Kamerleden pleiten voor afschaffing van de SWV en. De SGP is van mening dat dit niet te oplossing is. 9. Debat met de aanwezigen over de (wenselijke) koers van passend onderwijs. Na de korte inleiding van de heer Bisschop gaan de heren Bisschop en Van Leeuwen in gesprek met de aanwezigen. Hierbij komen de volgende punten aan de orde: - Kijkt de politiek ook naar wat er in de samenleving gebeurt? Ontwikkelingen in de samenleving leiden tot verzwaring van de problematiek op scholen en bij de Jeugdhulp. Een voorbeeld is de hoeveelheid echtscheidingen, waardoor veel Jeugdhulp in gezinnen nodig is. Het lijkt alsof de politiek hiervoor de ogen sluit. Men kan niet verklaren hoe het komt dat er verzwaring van problematiek is opgetreden. Basisscholen zijn gegroeid in zorgkracht, maar ze kunnen de groei van de problematiek niet aan. SO-scholen zijn inmiddels op hetzelfde punt aangekomen. De heer Bisschop neemt dit punt mee naar Den Haag. - De politiek wijst snel naar het onderwijs als het gaat om thuiszitters. Dit is niet terecht. De problematiek wordt slechts voor een klein deel veroorzaakt door het onderwijs en voor het grootste deel door Jeugdhulp. Jeugdhulp is absoluut noodzakelijk om het aantal thuiszitters terug te dringen, maar Jeugdhulp werkt traag en heeft te maken met tekorten in het budget. 3
De heer Bisschop vindt de link met Jeugdhulp een lastig punt. Jeugdhulp valt onder de gemeente. De verzwaring van de problematiek, de achterblijvende financiering en de oplopende wachtlijsten bij Jeugdhulp moeten door de gemeenten opgepakt worden. Het is belangrijk om daarbij ook altijd te kijken naar de andere aspecten van het sociale domein. - Als een kind niet naar school kan vanwege mentale / psychische problemen, dan zorgt Berséba voor maatwerkoplossingen waardoor het kind toch onderwijs kan volgen. De ervaring van scholen is, dat de regiomanagers hierbij goed meedenken. Er worden voorbeelden genoemd uit Maasdam en Oud-Beijerland. - Dhr. Voorthuyzen, bestuurder SO/SBO Barendrecht/Gouda meldt dat het leerrecht op de SO-scholen al behoorlijk zijn intrede heeft gedaan. Er stromen veel jonge leerlingen in op de ZML. Vroeger zouden ze op het KDC (Adullam / De Schutse) gebleven zijn en in een speciaal leerklasje onderwijs krijgen. Nu staan deze dure leerlingen ingeschreven op de SO-school en komen de kosten voor Berséba. Deze leerlingen zijn echter niet meegenomen in de peildatum van 1-10-2012, de basis waarop SWV en bekostigd worden. Op basis hiervan kun je stellen dat de financiering van de SWV en ontoereikend is. Politiek Den Haag sluit hiervoor de ogen. - Er zijn ook geruchten dat sommige KDC s gesloten worden. Dit scheelt de gemeente veel geld. Aan de andere kant zijn gemeenten niet royaal in het bekostigen van zorg op scholen, zoals bijv. zindelijkheidstrainingen voor jonge SO-leerlingen. Een financieel arrangement zou vóór plaatsing van de leerling geregeld moeten worden, maar dat lukt niet altijd. De SO-scholen hebben geen andere mogelijkheid dan de leerling toch toe te laten. Anders groeit het aantal thuiszitters nog meer. - De groei van het aantal thuiszitters wordt ook veroorzaakt door een verhoging van de grens om vrijstelling van onderwijs te krijgen. Marc Dullaert heeft dit ook al geconstateerd. Flexibilisering in het onderwijs (denk aan deels onderwijs volgen en deels een andere dagbesteding) is nodig om het aantal thuiszitters terug te dringen. - Er is veel verschil tussen gemeenten. Bij sommige gemeenten is een arrangement snel geregeld, bij andere gemeenten blijft het een uitdaging. De heer Bisschop vraagt om concrete situaties te melden bij de politiek. Hij wil graag harde feiten noemen in het debat in de Tweede Kamer. Dit betreft dan niet alleen de casussen waar gemeenten hun verantwoordelijkheid niet nemen, maar ook voorbeelden van gemeenten waar het goed loopt. Gemeenten kunnen ook van elkaar leren. - De heer De Heer, Dordrecht, vraagt of een kleine gemeente wel voldoende jeugdzorg kan bieden. Kleine gemeenten moeten met een beperkt budget dezelfde zorg organiseren als grote gemeente. De heer Bisschop antwoordt dat kleine gemeenten onderling veel samenwerken. Dan lukt het wel. - Omdat de stijging van het aantal thuiszitters te wijten is aan problemen bij Jeugdhulp, zou overwogen kunnen worden om Jeugdhulp over te hevelen naar de SWV en. SWV en kunnen in de regel sneller schakelen dan gemeenten. Het probleem van de kleine gemeenten is dan ook opgelost. Jeugdhulp is echter wel een heel ander terrein dan onderwijs. Een SWV zou zich gemakkelijk daaraan kunnen vertillen. - Een oplossing voor de problemen bij Jeugdhulp moet echt op lokaal niveau gevonden worden. De heer Bisschop adviseert om een analyse te maken van de casussen in een bepaalde gemeente en vervolgens contact te zoeken met de woordvoerders sociaal domein van de plaatselijke politiek. De lokale fracties van de SGP staan hier zeker voor open. Deze mensen wachten op concrete handvaten om iets te veranderen. - De politiek legt nog steeds de nadruk op de cognitieve kant van leerlingen en niet op de sociaal-emotionele kant. Ook doeners krijgen niet de aandacht die zij verdienen. Zij voelen zich nog steeds vaak minder dan hun cognitief begaafde klasgenoten. - Het totale jeugdbudget was in 2017 voor alle gemeenten 3,5 miljard. Gebleken is dat het budget niet toereikend is. In 2021 zal er een nieuwe verdeelsleutel gelanceerd worden. Kan de SGP daarin nog iets betekenen? De heer Bisschop geeft aan dat de SGP de bedragen van het jeugdbudget zeker goed gaat doorrekenen. De SGP staat open voor concrete informatie vanuit het veld. Bisschop roept op om contact op te nemen met de SGP zodat dit onderwerp gezamenlijk doorgesproken kan worden. 4
Geconcludeerd wordt politiek Den Haag de ogen sluit voor de ontoereikende financiering van SWV en. Ook is nog niet doorgedrongen dat de oplossing voor de thuiszittersproblematiek niet van het onderwijs verwacht mag worden. Verder erkent men in Den Haag wel dat doeners waardevol zijn en een eigen aanpak nodig hebben, maar omdat dit niet opgenomen is in overheidsbeleid zal er in de praktijk weinig veranderen. 10. Sluiting door de heer G.R. van Leeuwen, RvB De heer Van Leeuwen dankt de heer Bisschop voor zijn bijdrage en sluit de vergadering met dankgebed. Ondertekening, d.d. 15 juni 2020 T.A. Stoop, Raad van Toezicht G.R. van Leeuwen, Raad van Bestuur 5