BIJLAGE 7.2 Memo Hondenbeleid met Bijlage A en B Memo hondenbeleid Inleiding Deze notitie betreft een voorstel voor herijking van het hondenbeleid Delfshaven, met als doel het hondenbeleid weer helemaal actueel te maken. Hondenbeleid is een gevoelig onderwerp in de stad, waar veel mensen een mening over hebben. Het zal dan ook lastig zijn 100% overeenstemming te bereiken over het voorliggende herijkingsvoorstel. Deze notitie beoogt rekening te houden met zoveel mogelijk wensen en belangen en heeft getracht gehoor te geven aan de grootste gemene deler. Verschillende belangen Delfshaven is een dichtbevolkt, dichtbebouwd gebied met relatief weinig groene ruimte. Open ruimte is schaars en wordt ook nog eens intensief gebruikt. Hierdoor wordt de ruimte die er is geclaimd door veel verschillende gebruikers, maar soms gaat dat niet altijd even makkelijk samen. Een speelplek, picknick- of trapveld met hondenpoep is niet fijn, maar tegelijkertijd wil een hondenbezitter ook graag ruimte in de stad waar zijn hond vrij kan rennen. Bewoners willen een schone stad, en zich veilig voelen (niet zomaar overal loslopende honden). De gemeente is er bij gebaat als hondeneigenaren een stukje verantwoordelijkheid nemen en helpen bij het opruimen van de uitwerpselen van hun hond. Kortom: het is aan u als gebiedscommissie om een afweging van al deze verschillende belangen te maken en te adviseren over het voorliggende voorstel tot herijking van de aangewezen gebieden. Uiteindelijk neemt u als commissie de aanwijsbesluiten hiervoor. Proces Voor deze herijking is advies ingewonnen bij Stadsbeheer (SB) (zowel de onderdelen schone stad, openbare werken en toezicht & handhaving), de gebiedsnetwerkers van Gebied Delfshaven en Stadsontwikkeling/buitenruimte. Alle adviezen zijn verwerkt in dit voorstel. Voor een volledig beeld is ook met enkele hondenbezitters van gedachten gewisseld. Vervolgtraject: communicatie Nadat het definitieve aanwijsbesluit is genomen vindt hierover brede communicatie plaats. In ieder geval gebeurt dit via een publicatie op de perspectiefpagina van gemeente Rotterdam/Delfshaven. Ook is het de intentie alle geregistreerde hondenbezitters via de gemeentelijke belastingdienst een brief te sturen. Informatieverstrekking via de kanalen van Buurt bestuurt behoort ook tot de mogelijkheden. Aanleiding voor de herijking Stadsbeheer/T&H geeft aan dat het hondenbeleid in Delfshaven onduidelijk is gemarkeerd. Niet altijd is even duidelijk aangegeven welke regels voor honden gelden: er is vaak sprake van onduidelijke begrenzingen en markeringen van de zones waarin vrijstelling geldt van opruimplicht of aanlijnplicht. Vaak ontbreken er borden of staan er nog verouderde of onjuiste borden. Dit maakt het voor de stadswachten moeilijk om handhavend te kunnen optreden. Ook bewoners geven aan behoefte te hebben aan duidelijkheid, zodat men onderling elkaar op de geldende regels kan aanspreken. Dit is aanleiding geweest om in Delfshaven een ronde te maken langs de zones die in 2005 als hondenlosloopgebied zijn aangewezen. Deze ronde leverde het inzicht op dat de kaart met hondenbeleid niet actueel is. Zones die op de kaart als hondenlosloopgebied zijn gemarkeerd zijn inmiddels al per bestuurlijk besluit opgeheven of inmiddels als speelplaats ingericht. Het is wenselijk deze feitelijke onjuistheden op de kaart te corrigeren. Ook bleek dat het verwijderen van hondenuitwerpselen door Stadsbeheer/Schone stad lang niet altijd mogelijk is in gebieden die zijn aangewezen als losloopgebied (waar geen opruimplicht geldt). In deze gebieden zou je verwachten dat de overheid zorgt voor verwijdering van uitwerpselen. Als dit technisch niet mogelijk blijkt, moet er nagedacht worden hoe je hiermee omgaat en dat is in dit voorstel meegenomen.
Nadat een definitief de nieuwe kaart bepaald is worden in overleg met Stadsbeheer/Toezicht &Handhaving de juiste locaties voor bebording bepaald. Vervolgens worden deze borden aangebracht. Achtergrond: huidige beleid In 2005 is er voor de gehele stad op stedelijk nivo hondenbeleid geïntroduceerd. (voor die tijd waren er geen regels). De algemene stedelijke lijn is dat hondenbezitters overal de uitwerpselen van hun hond moeten opruimen. Honden moeten overal aangelijnd zijn. Dit geldt niet voor speciaal hiervoor aangewezen plekken. Deze plekken worden bepaald via een zogenaamd aanwijsbesluit op basis van artikelen uit de APV. Het stedelijk hondenbeleid in 2005 kende een drietal categorieën, die op basis van maatwerk per deelgemeente lokaal zijn ingevuld: 1. Uitlaatplaats : hond moet aangelijnd; geen opruimplicht (SB maakt schoon); 2. Losloopgebied : hond mag los lopen; geen opruimplicht; (SB maakt schoon) 3. Uitrenzone : hond mag los lopen; geen opruimplicht (SB maakt niet schoon) In Delfshaven is er destijds voor gekozen alleen categorie 2 (Losloopgebied) aan te wijzen. Daarnaast is er in 2007/2009 een aanvulling in de APV gekomen. Deze maakte het instellen van de categorie Verboden voor honden mogelijk. Deze categorie is van toepassing verklaard op alle speelplekken in Delfshaven. Voordat wordt ingegaan op voorstellen voor herijking, die voor specifieke gebieden nader worden toegelicht volgt hier eerst verdere informatie. Deze is meegenomen bij de afwegingen om tot een herijkingsvoorstel te komen. Prestatieafspraken Schone Stad Stadsbeheer/Schone stad garandeert op basis van de jaaropdracht 2014 dat alle hondenlosloopplaatsen 1x per week worden nagelopen en gereinigd met de HP-scooter. O.b.v. stedelijke afspraken t.a.v. hondenbeleid geeft SB/Schone Stad aan dat zij formeel gezien alleen geacht wordt te reinigen bij Uitlaatplaatsen. Omdat er bij de invoering van het beleid in Delfshaven alleen de 2 e categorie is aangewezen ( Losloopgebied ) reinigt SB/Schone Stad sinds de invoering van het hondenbeleid structureel alle losloopgebieden in Delfshaven. Dit met uitzondering van enkele schuine taluds die niet bereikbaar waren voor het materieel van SB/Schone Stad. Het herijkingvoorstel doet een voorstel tot wijziging van de losloopgebieden die fysiek ontoegankelijk zijn voor het materieel van Schone stad: dit worden ofwel gebieden waar loslopen is toegestaan maar wel een opruimplicht geldt ofwel worden het uitrenzones (een losloopgebied zonder opruimplicht en zonder schoonmaak door Stadsbeheer). Enkele kwesties t.a.v. verwijderen van hondenpoep Misvatting tav schoonmaak U moet zich niet blindstaren op de kaart met het herijkingsvoorstel met de nieuwe indeling van gebieden waar geen opruimplicht of aanlijnplicht geldt. Veel mensen denken dat SB/Schone Stad alleen schoonmaakt in de gebieden die als hondenzone zijn aangemerkt. Deze opvatting is echter onjuist. SB/Schone Stad neemt altijd MSB-meldingen mee in de wekelijkse schoonmaakronde. Het loont dus om hondenpoepoverlast te melden in het gemeentelijke MSB-systeem. (via 14010 of de BuitenBeterapp). De poep wordt bij de wekelijkse ronde opgeruimt (dus niet binnen 24 uur of 3 dagen zoals voor overige MSB-meldingen als norm wordt gehanteerd). Ook wordt vaak gedacht: als er maar een voldoende groot gebied is aangemerkt als hondenlosloopzone dan is er elders geen overlast van uitwerpselen. Dit blijkt ook een utopie. De goedwillende hondenbezitter is vooral gebaat bij duidelijkheid: als het geldende beleid maar helder is, dan is er meestal bereidheid zich hieraan te conformeren. Een klein percentage kwaadwillende of onverschillige hondenbezitters zal zich echter niets aantrekken van beleid en helaas voor overlast blijven zorgen. Dus ook buiten de zones waar ontheffing van de opruimplicht geldt. Beleidsmatig is het het beste slechts een beperkt aantal duidelijk gemarkeerde zones te hebben. Deze aanpak is bijvoorbeeld in de gebieden Noord en Charlois toegepast.
Er kan dan geconcentreerde effectieve reinigingsinzet plaatsvinden wat een kostenefficient effect heeft. Ook lijkt het logisch ook meer verantwoordelijkheid bij de burger neer te leggen in tijden waarin de overheid nu eenmaal minder middelen ter beschikking heeft. Invloed van de ondergrond Op buitenruimte die is ingericht met bestrating/verhard oppervlak zullen uitwerpselen altijd direct in het oog springen, terwijl ze in groengebieden minder prominent zichtbaar zijn. SB/Schone Stad adviseert dan ook stenige buitenruimte (bijv. de vele kades in Delfshaven) die nu nog zijn aangewezen als gebied zonder opruimplicht te wijzigen in een gebied waar opruimplicht geldt. Het laten loslopen van honden (waar dit nu al in dit soort gebieden is toegestaan) kan wel worden gecontinueerd, maar dan dus wel in combinatie met het instellen van opruimplicht. Kortom: advies vanuit SB/Schone stad is voor gebieden met een verhard oppervlak altijd opruimplicht in te stellen. Voorstel Het voorgaande meenemende is er een voorstel ontwikkeld voor een nieuwe kaart voor Delfshaven die het voorstel voor het toekomstige Hondenbeleid verbeeld. Hierin worden de volgende categorieën geïntroduceerd: 1. Uitlaatplaats (o.b.v. APV 2.58: honden blijven aangelijnd; er geldt geen opruimplicht; Stadsbeheer maakt schoon) 2. Losloopgebied met opruimplicht: (o.b.v. APV 2.57: honden mogen loslopen; er geldt opruimplicht; Stadsbeheer maakt schoon) 3. Losloopgebied zonder opruimplicht (o.b.v. APV 2.57 èn 2.58: honden mogen loslopen; er geldt geen opruimplicht; Stadsbeheer maakt schoon) 4. Uitrenzone (o.b.v. APV 2.57 èn 2.58: honden mogen loslopen; er geldt geen opruimplicht; ook Stadsbeheer maakt hier niet schoon) 5. Verboden voor honden (obv APV 2.57.a) Zie bijlage voor de betreffende kaarten: kaart met huidige beleid en voorstel voor nieuwe indeling. De belangrijkste wijzigingen t.o.v. 2005 worden in bijlage A nader toegelicht.
Bijlage A: Verantwoording/toelichting op locatiewijzigingen (zie kaarten) Gelet op alle afwegingen van de voorafgaande memo heeft Stadsbeheer een voorstel gemaakt voor een nieuwe indeling van honden-gebieden. Aan de commissieleden wordt gevraagd advies uit te brengen over de voorgestelde wijziging van de aangewezen gebieden. Er zijn namelijk de nodige locaties die aanleiding geven tot herijking. Hieronder volgt voor de belangrijkste wijzigingen per gebied een toelichting op het voorstel. Soms worden er varianten aangegeven waarover de commissie haar voorkeur kan uitspreken. 1. Hondenverbod in het dakpark Al bij de eerste planvorming rond het ontwerp van het dakpark is uitgangspunt geweest dat het Dakpark een hondenvrij park wordt. Projectorganisatie Dakpark geeft het volgende aan: Bewoners hebben bij het opstellen van de '10 geboden' voor het Dakpark uitdrukkelijk gevraagd om een hondenverbod. Vandaar dat de gemeente er inderdaad naar streeft om binnen de hekken die het park markeren geen honden toe te laten. Omdat de buurtouders het momenteel (zonder borden) lastig vinden om het verbod te handhaven is afgesproken dat er op korte termijn borden aan de hekken worden gemaakt. Een bijbehorend besluit (verboden voor honden in het dakpark) dient hiertoe nog te worden genomen door de gemeente. Zodat Stadsbeheer/T&H daadwerkelijk kan overgaan tot handhaving. Blindengeleide-honden zijn uiteraard wel in het park toegestaan. De Projectorganisatie Dakpark is er geen voorstander van honden toe te laten op het dwars doorstekende hoofdpad (van Hudsonstraat naar de Vierhavensstraat). Een uitzondering van het hondenverbod in het park op paden is lastig handhaafbaar, leidt tot een bordenjungle en bovendien is het samengaan van picknicken en bbq met de aanwezigheid van honden geen prettige combinatie. In de parkinrichting zijn bovendien niet voor niets allerlei zitgelegenheden en bbq-platen opgenomen in het park. Met de bewoners is destijds afgesproken dat de honden wèl toegestaan zijn op de dijk, dus net buiten de hekken, zie 2. 2. Zone langs het dakpark Op ambtelijk nivo is in Kernteam Dakpark afgesproken dat er een hondenuitlaatzone op de dijk komt; honden moeten hier wel aangelijnd zijn. De gehele Hudsonstraat (het oude taludje bovenop de stadsverwarming) was hondenlosloopgebied. Het gebied buiten de hekken van het dakpark is inmiddels ingericht. Dit bestaat uit twee delen: een vlak deel met gras en bomen grenzend aan de Hudsonstraat dat bereikbaar is met de HP-scooter en een deel met schuine taluds die te stijl zijn voor het materieel van SB/Schone Stad. In de nieuwe situatie zijn er twee opties: 1) Aanlijnplicht voor het volledige gebied (alles buiten de Parkhekken); in combinatie met: er geldt géén opruimplicht voor het vlakke deel waar de HP-scooter bij kan (dit is direct beneden langs de Hudsonstraat); 2) Losloopgebied mèt opruimplicht voor het hele gebied langs de Hudsonstraat buiten de hekken van het dakpark. Optie 1 is de voorkeursvariant. Bij optie 2 is niet altijd te vermijden dat loslopende honden per ongeluk het dakpark in schieten, wat dus niet wenselijk is. De tijdelijke hondentuin op bouwlocatie Punt/Schipper is nooit middels een APV-aanwijsbesluit formeel aangewezen als hondenlosloopzone. Voorstel is dit zo te houden en totdat deze bouwlocatie weer in ontwikkeling wordt genomen de huidige situatie als zodanig te gedogen. (anders moet je later weer een APV-besluit maken om de status van honden-losloopgebied weer in te trekken).
3. de Coolhavenkade Deze is lange tijd tè verzakt geweest om te kunnen reinigen met de HP-scooter. Het gebied wordt in 2014 heringericht; Tijdens bewonersavonden over het IP Coolhavenkade is aangegeven dat bewoners niet blij zijn met deze uitlaatzone. Voorstel twee opties: Voorkeursvariant : huidige losloopgebied opheffen en langs gehele kade aanlijn- en opruimplicht instellen; dit ook gelet op het stenige karakter van de kade. Ter compensatie van het opheffen van deze zone wordt een nieuwe losloopzone aangewezen: langs de Westzeedijk (nl. het grastalud aan de zuidzijde langs het lloydkwartier). Alternatieve variant: instellen van opruimplicht; maar loslopen wel toestaan langs kade tussen Logger de Liefde en 1 e IJzerstraat. In dat geval komt de zone langs de Westzeedijk te vervallen. 4. Hondenuitlaatzone op Lloydkwartier (bij Verhip) Dit gebied staat niet op deze kaart uit 2005 maar is wel al reeds enige jaren in gebruik als hondenlosloopzone. Deze wordt in oppervlak uitgebreid, zie 3. 5. Grasveld tussen de Schiedamseweg beneden en de Engelse straat Dit stuk is in 2007 uit de hondenuitlaatplaatsen gehaald; zie DB besluit van 11-07-2007. 6. Grasveld bij Aakstraat (Witte dorp) Is inmiddels ingericht als speelplek; dus hier de huidige aanwijzing als hondenlosloopgebied opheffen. 7. Talud langs Hoekersingel (Oud Mathenesse), Talud Mathenesserdijk en Talud Essenburgsingel (tussen Aelbrechtsplein en Werkhoefstraat) Roteb kan het talud niet onderhouden; deze is te stijl voor materieel; vandaar het voorstel om hier losloopgebied met opruimplicht in te stellen; In de hierboven genoemde zones vindt 3x per jaar natuurlijk beheer plaats d.m.v. begrazing met schapen. Door selectieve begrazing wordt de grond armer en ontstaat er andere (meer bloemrijke) beplanting. Delen van deze gebieden zullen dan afgeschermd worden voor de schapen, waardoor deze tijdelijk (enkele dagen) niet in gebruik kunnen zijn als hondenuitlaatgebied. In de praktijk wijst zich dit vanzelf. Alternatief voor de legenda losloopgebied met opruimplicht kan zijn uitrenzone. Dit gelet op schapenuitwerpselen die hier immers ook blijven liggen. Nadeel is dat het misschien tot stankoverlast kan leiden. Indien er in Oud Mathenesse behoefte aan uitbreiding van hondenzones is, kan hiertoe het groene talud ten noorden van de Buislaan aangewezen worden. SB/Schone stad kan hier echter niet schoonmaken (ivm talud). Voorstel is deze zone dan ofwel als uitrenzone ofwel als losloopgebied met opruimplicht aan te wijzen. 8. Heemraadssingel De westzijde van de heemraadssingel (Heemraadsplein en Heemraadspark-singeldingen) is vooral in gebruik als verblijfsgebied. Delen van de westzijde zijn in het oude hondenbeleid aangewezen als hondenlosloopgebied zonder opruimplicht. Om meer duidelijkheid te creëren naar gebruikers van deze zijde van de singel is het voorstel de hondenlosloopzones aan de westzijde van de singel op te heffen en voortaan alleen de oostzijde van de singel als losloopgebied aan te wijzen.
9. Samuel Mullerplein Voorstel is om alleen het deel van het plein dat als plantsoen is ingericht aan te wijzen als hondenuitlaatzone. (d.w.z. er komt een opruimplicht voor het verharde deel van het plein en huidige status van hondenlosloop wordt gewijzigd in hondenuitlaat (dus aanlijnplicht). 10. Hondentuin Essenburgsingel Voorstel is om het schuine talud aan te wijzen als uitrenzone (loslopen toegestaan, maar het talud wordt niet schoongemaakt). Het vlakke deel van de hondentuin blijft aangemerkt als losloopgebied (zonder opruimplicht) omdat SB/Schone stad hier wel het terrein kan benaderen met haar materieel.
Bijlagen B : achtergrond info + losse eindjes MSB meldingen In MSB-meldingen komen meldingen van hondenpoep zeer weinig voor. 2013 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2014 Q1 Bosp 0 4 0 0 1 Delf 22 11 0 1 4 Schie 3 1 0 0 0 Tuss 0 1 2 5 1 Midd 7 2 1 2 5 Nwes 12 2 0 2 7 Span 3 4 1 0 1 Omat 5 2 1 1 2 Echter: Cijfers veiligheidsindex - schoon&heel tonen een ander beeld: (bron: directie veilig) buurtprobleem hondenpoep op straat % vaak 2007 2008 20092011 2013 Delfshaven 47,3 58,0 47,738,8 56,2 Bospolder 42,5 45,2 47,040,3 50,5 Tussendijken 44,1 38,4 40,339,8 48,1 Spangen 26,6 31,6 24,725,1 31,1 Nieuwe Westen 38,8 35,4 39,437,5 41,3 Middelland 37,8 35,2 32,333,2 39,6 Oud/Nieuw Mathenesse/Witte Dorp 41,7 51,3 34,738,0 43,0 Schiemond 27,2 25,6 33,224,0 33,5 Delfshaven 38,3 39,1 37,034,9 42,2 Rotterdam 35,9 36,5 35,132,4 40,2 Conclusie: Slechte scores op gebied van hondenpoep op straat. De wijk Delfshaven spant hierbij de kroon. Een stijging van 18% van mensen die aangeven dat hondenpoep een veelvoorkomend buurtprobleem is. Inzet van extra inzet op handhaving ressorteert echter weinig effect op straat: de stadswacht moet de eigenaar op heterdaad betrappen. Dit komt in Delfshaven gemiddeld slechts 1x per maand voor.
Tekst gewijd aan combinatie van hondenuitlaatzone en natuurlijk beheer dmv schapen (waarom opruimplicht instellen bij rotterdamsedijk en mathenesserdijk als schapenmest wel blijft liggen?) Donderdag 3 april is er hierover gesprek met Schaapsherder. Input hieruit wordt nog verwerkt. Evaluatie Hondenbeleid en mogelijke herijking in opdracht van Van Huffelen Wethouder van Huffelen heeft in 2013 een toezegging gedaan aan de commissie fysiek om het bestaande hondenbeleid te evalueren. Dit n.a.v. een vraag of hondenbelasting wel doelmatig wordt ingezet voor honden. Conclusie hiervan is dat inkomsten van hondenbeleid zeker niet meer zijn dan kosten voor schoonmaak en handhaving. N.a.v. de motie is het hondenbeleid van afgelopen jaren geëvalueerd. Deze evaluatie bevat: 3.8.2 Aanbevelingen voor beleidswijzigingen (nav evaluatie hondenbeleid): a) Herijk het centrale Rotterdamse hondenbeleid minimaal elke 4 jaar en zorg ervoor dat maatwerk mogelijk is, bijvoorbeeld voor wijken met een meer stenig karakter. Beschrijf hierbij een basis beleid en een drietal pakketten zonder het stedelijk karakter van het beleid te verliezen. Geef daarbij handvatten voor de wijze waarop de gebieden met voorzieningen gekozen dienen te worden. b) Beschrijf in openbare stukken welke (financiële) relatie er is tussen de inning van hondenbelasting en de interventies die worden gedaan om het doel van hondenbeleid te behalen. Betrek de belastingdienst, gebiedscommissie en Rotterdammer bij het vormen van nieuw stedelijk beleid. c) Maak naast losloop gebied (geen opruimplicht en geen aanlijnplicht) en uitlaatplaatsen (geen opruimplicht en wel aanlijnplicht) een nieuwe categorie op verzoek van de Rotterdammers waarbij geen aanlijnplicht geld, maar wel een opruimplicht. d) Communiceer aan hondenbezitters over keuzen en regels, vooral communicatie is belangrijk om de algemene beeldvorming over de grootte van overlast door hondenpoep te veranderen. e) Maak een beleid (en bijbehorende regels in de APV) dat duidelijk is voor Rotterdammers f) Maak het onderdeel van het beleid waar uitlaatzones en losloopzones noodzakelijk zijn naar vergelijking met de afstanden tot speelplekken voor kinderen. g) Zorg voor realistische wijkgebonden doelstellingen van het hondenbeleid en verwerk deze in het programmatisch handhaven. Deze manier van handhaven versterkt mogelijk de sturingsmogelijkheden om overlast te verminderen in de wijken waar overlast hoog is. PM Nog niet duidelijk is in hoeverre de verkiezingensresultaten invloed gaan hebben op het handhaven van de hondenbelasting. In de voormalige deelgemeente Charlois is eind 2013/begin 2014 een pilot gehouden met het verplicht stellen van een hondenopruimmiddel. Of de resultaten van de pilot gaan leiden tot een uitrol hiervan over de hele stad moet nog bepaald worden.