Ouders & School (LOP Lokeren)

Vooronderzoek Onderzoek in secundaire scholen (Brussel) Model van ouderbetrokkenheid (denkkader) Drie actoren (ouder, school, leerling!) Drie pijlers Drie voorwaarden Zes toetsstenen Reflectie-instrument EN richtinggevend kader In opdracht van Onderwijscentrum Brussel

Drie actoren De SCHOOL De LLN ONDER- WIJS verstrek ken De OUDER

De leerling als actor Waarom de leerling als actor in samenwerking met ouders? macht loyaliteiten bewaker en gatekeeper eigen mening kan motor zijn mits

Wie vindt het nu tof dat zijn mama veel op school zou rondlopen? (Een leerling, uit: Van eiland naar wij-land, 2013, p. 41)

Drie pijlers (1) Doel: maximale ontwikkelingskansen (2) Acties: creëren krachtige leeromgeving (3) Percepties/verwachtingen & engagementen

Drie pijlers (1) Doel: maximale ontwikkelingskansen Leren - ontwikkeling leerprestaties, rapport, gedrag, welbevinden, veiligheid, School - buitenschool contacten op school huisbezoek, samenwerking buitenschoolse organisaties, Brede School,

Zonder samenwerking met ouders kun je de kinderen/jongeren/leerlingen niet goed begeleiden in hun leer- en leefproces. We willen ouders bereiken om maximaal de ontplooiingskansen van elk kind te bekomen. Dat geldt ook omgekeerd: als je die ouders niet bereikt, komt dat doel in gevaar. (Een leerkracht, uit: Van eiland naar wij-land, 2013, p.11)

Drie pijlers (2) Acties: krachtige leeromgeving 6 insteken/spanningsvelden 1) (drempels bij) contact 2) (on)rechtstreeks 3) (in)formeel 4) categoriaal vs. inclusief 5) offensief vs. defensief 6) ad hoc vs. gericht op vernieuwing

Drie pijlers Insteek 1: boodschappen brengen Wat is een goed evenwicht tussen bemoedigende en bezorgende boodschappen? Hoe een aanpak uitwerken dat vertrekt van het potentieel?

Meestal kom je naar school als er een probleem is. Dat wil zeggen: hoe minder ik op school kom, hoe beter. Dat vind ik eigenlijk niet zo goed. (Een ouder, uit: Van Eiland naar wij-land, p. 32)

Drie pijlers Insteek 1: TIPS Zoek een goede combinatie van factoren: informeel contact én positieve boodschap én rechtstreeks Bel ook met goed nieuws, schrijf ook complimentjes in de agenda, 3/1

Drie pijlers Insteek 2: rechtstreeks en/of onrechtstreeks contact Contact rechtstreeks of via tussenpersonen? Met welk doel, wanneer, tussenpersonen inzetten?

Heel vaak wordt er gezegd ja wordt het geen tijd wat betreft het beleid van die scholen om straathoekwerkers in te schakelen? of dat er contact genomen wordt met de moskee met de Imam, maar dat werkt niet. Het moet in de school zelf gebeuren. Het is de school zelf. Wanneer je iedere keer de tussenstap moet nemen dat is verlies van tijd en verlies van de inhoud van de boodschap die je wil doorgeven. (Een directeur, uit: Vooronderzoek OB, 2012, p.31)

Drie pijlers Insteek 2: TIPS Spreek af wie waarom contact opneemt met ouder(s) Gemeenschappelijk aanspreekpunt (bijv. klastitularis)/brugfiguur Ondersteun de leerkracht hierin (moeilijk gesprek, ) Leid secretariaatmedewerkers en ander nietpedagogisch personeel op (bijv. kennis over armoede, ) Speel kort op de bal (afwezigheden)

Drie pijlers Insteek 2: TIPS Gebruik elkaars vaardigheden en e.v.c. s Zoek personeel uit niet-blanke middenklasse-kader Schakel externe bemiddelaars in: ervaringsdeskundige, intercultureel bemiddelaar, judocoach, Denk na waarvoor je de leerlingen als tussenpersoon gebruikt, wanneer best wel/niet

Drie pijlers Insteek 3: aanpak voor àlle ouders Wanneer is het zinvol om groepen ouders af te bakenen in een specifieke aanpak? Kan wat je voor die groepen doet/wilt doen, ook nuttig zijn voor àlle ouders? Een gediversifieerde aanpak naargelang verschillen en overeenkomsten bij ouders?

Al dan niet moeilijk om contact mee te krijgen of al dan niet kansarm zijn voor ons als dusdanig geen criteria. Onze aanpak is redelijk gelijk voor elke ouder. Dat heeft met die basishouding te maken: een warme school willen zijn. (Een directeur, uit: Van Eiland naar wij-land, p. 23)

Drie pijlers Insteek 3: TIPS Denk na over de klassieke categorieën ( kansarm, allochtoon, ) gevaar van stigmatisering zie de verschillen tussen ouders in élke categorie Andere kenmerken bekijken (de rugzak ), bijv. ouders die ons onderwijssysteem niet (goed) kennen

Drie pijlers Insteek 3: TIPS Ouders met dezelfde taal samenbrengen? Bepalen wat je met informatie doet (nice to know vs need te know) Nagaan waar externe ondersteuning en knowhow zinnig is (welzijn, jeugd, politie, huisvestiging, )

Drie pijlers (3) Percepties/verwachtingen en engagementen Percepties en verwachtingen Eigen willen en kunnen Andermans willen en kunnen Engagementen in de thuiscontext (bijv. huiswerk opvolgen, agenda, ) op school (bijv. schoolfeest, formele organen, )

Drie voorwaarden (1) In de spiegel kijken Eigen referentiekader in vraag stellen (2) Ken uw ouders (en hun kinderen) Breed verkennen (3) Basishouding Respect, openheid, vertrouwen, empathie,

Drie pijlers Grenzen bewaken Samen bekijken wat draaglijk, redelijk en uitvoerbaar is!

Krachtlijnen Bevraag uw leerlingen over samenwerking school-ouders Bevraag uw ouders over samenwerking school-ouders Betrek ouders en leerlingen van bij het begin bij acties/initiatieven/beleid/ Ondersteun het middenkader dat de leerkracht kan ondersteunen Organiseer (netoverstijgend) intervisies tussen middenkaders, tussen leerkrachten van scholen met herkenbare en gelijklopende uitdagingen (uitwisseling van ervaringen, good practices, ideeën, aanpakken) Richt een werkgroep Samenwerking met ouders (liefst middenkader + leerkracht)

Krachtlijnen Stuur als directie dit alles aan, met expliciete visie en prioriteitsbepaling Werk samen met externe organisaties en sectoren die dicht bij (groepen) ouders staan (in functie van kennismaking, bemiddeling, advies, doorverwijzing, ) Zorg voor een veilig en uitnodigend klimaat op school. Ouders moeten zich welkom voelen op school. Bevraag vanzelfsprekendheden, onduidelijkheden, misverstanden, Zoek naar aanknopingspunten om de relatie tussen school en ouders vorm te geven. Welke noden en behoeftes hebben de school en de ouders gemeenschappelijk?

Van eiland naar wij-land

SDL & Ouderbetrokkenheid Materiaal Van eiland naar wij-land (2013) Diversiteit in actie (website voor lerarenopleiders, met een luik over communicatie met ouders) Coachingspakket leerlingparticipatie in de basisschool: Doe jij ook mee? Screeningsinstrument Ouderparticipatie Brede schouders (2002) Breed verkennen (o.a. diversiteit in onderwijsbetrokkenheid van ouders, ) Krachtige leeromgeving (ouders inzetten i.f.v. leren op school) Van informatie tot participatie (strategieën: ga na wat aanslaat, een praatje met ouders, een uitnodigend klimaat) Onderzoek Evaluatie van de engagementsverklaring: bevraging van relevante stakeholders (2013). Ouderbetrokkenheid in het S.O. (vooronderzoek, 2012) Coachingsproject Brussel (2013) Steunpunt Diversiteit en Leren www.diversiteitenleren.be

Nog vragen? (Jan.DeMets@Ugent.be) (Celine.Mertens@Ugent.be)