Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Global Aantekening door F. 617 woorden 6 maart 2013 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 1: Wereldglobal 2,3 Global: Global verandert de ruimtelijke inrichting en functie van gebieden. Global=mondial Complexiteit op wereldschaal enorm toegenomen Schaalgrootte: MNO s Snelheid (transport, internet) Relaties (EU, invloed China) Belangrijk: Oa. Korte reistijd, meer info over andere landen, meer contacten tussen gebieden/landen Er komt meer verwevenheid/vervlechting tussen gebieden Gevolg: tijd-ruimte compressie=wereld wordt steeds kleiner Bij global ontstaan wereldwijd relaties op economisch, sociaal, cultureel en politiek gebied. De weraeld wordt een mondiaal netwerk met diverse wereldsteden. Dus.. Global: Steeds meer samenhang in de wereld tussen internationaal/mondiaal verspreide activiteiten Motor achter global: technologische vernieuwing en vrijhandel Pagina 1 van 5
Afgelopen 40/50 jaar economische ontwikkeling Noord-Amerika, Europa en opkomst nieuwe landen zoals China, BRIC/BRICMIT-landen Er is een productieketen! Ontstaan Global: economie Wereldwijde productiemarkt (multinationals) Toenemende internationale concurrentie en global shift Mobiliteit Footloose hightech Werkgelegenheid Toerisme Organisaties Evenementen Productieketen: internationale arbeids(ver)deling Vb. bedenken in Amerika, maken in China Global: politiek De overheid: steeds meer ondernemer Samenwerking met bedrijfsleven Internationale organisaties: meer politieke invloed Liberal markten: nationale bedrijven niet meer van de overheid Global: cultuur Mobiliteit mensen/informatie Globaal: verwestersing (Amerikan) (coca cola) Lokaal: meer mensen willen hun eigen identiteit aanhouden/versterken Gevolg: regional en nationalisme 4 Economische global: de gevolgen Eenwording Verbrokkeling Productieprocessen op elkaar afgestemd Sommige gebieden doen mee Gebieden economisch met elkaar verbonden Fast World < > Slow world Afhankelijkheid Fragmentarische modern Productieketen Internationale arbeidsdeling SEZ (speciale economische zones) Pagina 2 van 5
SEZ=vrijhandelszone Ook genoemd EPZ=export processing zone Kenmerken SEZ: Er zijn speciale regelingen voor exportgeoriënteerde buitenlandse bedrijven (lage belastingen, ontheffing van betaling invoerrechten) Bedoeld om extra buitenlandse investeringen aan te trekken Vereist: goede bereikbaarheid (=nabijheid van luchthaven of zeehaven) + goede infrastructuur India is aantrekkelijk vanwege goedkope arbeid en omdat een deel van de bevolking redelijk tot goed Engels spreekt. Ruilvoetverslechtering meer in de periferie doordat periferie nog veel grondstoffen levert. 6 Natuur: alles wat is aangeboren, bv huidskleur, haarkleur Cultuur: alles wat is aangeleerd, bv geloof, normen en waarden ( normaal gedrag) 10 Groot-Brittannië India - Moederland van India - Exploitatie kolonie, tot 1947 (voormalig kolonie) - Industriële revolutie - Daarna industrialisatie - Na WO2 verzwakt macht GB - Sterke economische opkomst - Tegenwoordig: vaak vestiging MNO s - Tegenwoordig: sterke groei diensten (ICT sector) - Landen financieel wereldcentrum - Vroeger: periferie, nu semi-periferie - Posttransitiefase (4 e ) - 2 de stadium transitiefase - Immigratieland - Emigratieland (oa naar GB) - Hoge urbanisatiegraad - Lage urbanisatiegraad - Laag urbanisatietempo - Hoog urbanisatietempo - Sterke suburbanisatie - Groei wereldsteden/urbanisatie Pagina 3 van 5
India.. Olifant komt in beweging Na 1991 kiest overheid India voor openheid: Liberal van de markt Stichten van SEZ Naast maakindustrie vestigen veel IT-bedrijven in India Sociale en regionale ongelijkheid neemt toe Urbanisatie tempo naar recordhoogte Conclusie: India wordt onderdeel van de globaliserende wereld 11 Urbanisatietempo en urbanisatiegraad Urbanisatietempo=toename van stedelijke bevolking per jaar Laag urbanisatietempo in centrum landen, hoog in periferie/semi-periferie Urbanisatiegraad=het percentage van de bevolking dat in steden woont Hoge urbanisatiegraad in centrumlanden, laag in periferie, toenemend in semi-periferie Ruimtelijke gevolgen global in India Vooral ontwikkeling economie rondom grote steden Trekt mensen naar de stad: werk Urbanisatie: trek van platteland naar stad Te weinig werk, gevolg: groei informele sector en ontstaan van krottenwijken (slums) Sociale gevolgen global in India: In India opkomst rijke middenklasse: westerse leefstijl 70% van de bevolking geen middenklasse: arm Gevolg: grote sociale ongelijkheid Binnenlandse migratie in Nederland Urbanisatie (tot 1960): van platteland naar stad Suburbanisatie (1960-1975): van stad naar omliggende gemeenten Desuburbanisatie (1975-1980): vanuit omliggende gemeenten nog verder terug naar plattelandsdorpen Re-urbanisatie (na 1980): mensen verhuizen terug naar de stad > geen files meer en meer voorzieningen Landen in periferie en semi-periferie maken nu vooral het proces van urbanisatie door. Pagina 4 van 5
15 Rol van de Europese Unie Van productiesubsidie naar inkomenssubsidie Productiesubsidie: Voldoende voedsel + goedkoop voor consument Redelijk inkomen voor boeren, ook in regio s met ongunstige omstandigheden Gevolg: grote bedrijven produceren veel en goedkoop Gevolg hiervan: kleine bedrijven failliet -> overschotten Gevolg hier weer van: EU volgt ander beleid -> inkomstensubsidie Pagina 5 van 5