Samenvatting Economie Toetsweek 2

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Economie Toetsweek 2"

Dina de Winter
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E woorden 3 december keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN VAN DERDEN _ BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE 700 PRODUCTIE AFSCHRIJVINGEN 125 NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE 575 = BELONING PRODUCTIEFACTOREN = COMBINEREN VAN PRODUCTIEFACTOREN = PRODUCTIE A ARBEID LOON : 325 K KAPITAAL RENTE: 125 N NATUUR PACHT: 15 O ONDERNEMERSACTIVITEIT WINST: BELONING PRODUCTIEFACTOREN = Pagina 1 van 10

2 CONCLUSIE: WINST = IS VOOR HET ONDERNEMERSRISICO BBP =TOTALE TOEGEVOEGDE WAARDE ONDERNEMINGEN OVERHEID Toegevoegde waarde overheid: Productie overheid niet te meten, gelijk aan salaris Van binnenlands naar nationaal: Kringloop Macro economie: Eenvoudige Kringloop: Economische kringloop: Toegevoegde waarde: CONCLUSIE: Y = W PRODUCTIE = TOEGEVOEGDE WAARDE Pagina 2 van 10

3 TOEGEVOEGDE WAARDE = BELONING PRODUCTIEFACTOREN PRODUCTIE = W INKOMEN = Y W = Y Bbp Nederland: Investeringen: Vlottende investeringen = gaan maar een productieproces mee Vaste investeringen = gaan meerdere productieprocessen mee Investeren = aanschaffen van kapitaalgoederen; om andere goederen te produceren of een inkomen te verwerven. Nationale rekeningen: Twee macro-economische identiteiten: 1. Y = C + S + B 2. Y = C + I + O + E M Macro-economische balansvergelijking: C + S + B = C + I + O + E M S + B = I + O + E M ( S I ) + ( B O ) = ( E M ) OPEN ECONOMIE MET OVERHEID GELDKRINGLOOP (bedragen in miljarden euro s) Pagina 3 van 10

4 Betekenis van de gebruikte symbolen Y = nationaal inkomen C = particuliere consumptie S = particuliere besparingen I = particuliere investeringen B = overheidsontvangsten O = overheidsbestedingen E = export (lopende rekening) M = import (lopende rekening) NATIONALE REKENINGEN (bedragen in miljarden euro s) De Nationale Rekeningen geven een boekhoudkundig beeld van de geldstromen tussen de sectoren. Omdat elke geldstroom een beginpunt en een eindpunt heeft, treffen we alle posten twee keer aan: één keer als last (lasten zijn uitgaven) en één keer als bate (baten zijn ontvangsten). Elke sector heeft een lastenkant en een batenkant: - Een overschot van de overheid of het buitenland staat als saldo aan de lastenkant. - Een tekort van de overheid of het buitenland staat als saldo aan de batenkant. In het getallenvoorbeeld heeft de overheid een begrotingstekort: O B = = 16. Het buitenland heeft een tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans: E M = = 8. De vermogensrekening geeft de geldstromen van en naar de financiële instellingen weer. Op de vermogensrekening wordt een overschot van de overheid of het buitenland aan de batenkant geboekt en een tekort aan de lastenkant. Zo ontstaat er boekhoudkundig evenwicht. lasten REKENING CONSUMENTEN baten C S B Y Pagina 4 van 10

5 396 lasten REKENING PRODUCENTEN baten Y M C I O E REKENING OVERHEID baten O B tekort (O B) lasten REKENING BUITENLAND baten E M tekort (E M) lasten VERMOGENS- REKENING baten I tekort (O B) tekort (E M) S 69 Pagina 5 van 10

6 69 MACRO-ECONOMISCHE IDENTITEITEN (bedragen in miljarden euro s) Uit de gegevens van de consumenten blijkt dat: Y = C + S + B 396 = Uit de gegevens van de producenten blijkt dat: Y + M = C + I + O + E = Uit beide macro-economische identiteiten kan worden afgeleid dat: C + S + B = C + I + O + E M = Hieruit volgt dat: (S I) + (B O) = (E M) (69 45) + (59 75) = ( ) = 8 Het saldo van de particuliere sector (S I = 24) en van de overheidssector (B O = 16) samen is het nationaal spaarsaldo. Het nationaal spaarsaldo is per definitie gelijk aan het saldo van de sector buitenland (E M = 8). - Als er bij ons een nationaal spaaroverschot is dan heeft het buitenland een tekort op de lopende rekening. Omdat het buitenland dan meer bij ons koopt (onze export) dan wij in het buitenland kopen (onze import) hebben wij op onze lopende rekening een overschot. - Als er bij ons een nationaal spaartekort is dan heeft het buitenland een overschot op de lopende rekening. Omdat wij dan meer in het buitenland kopen (onze import) dan het buitenland bij ons koopt (onze export) hebben wij op onze lopende rekening een tekort. Pagina 6 van 10

7 FORMAT NATIONALE REKENINGEN HUISHOUDENS BESTEDINGEN MIDDELEN Consumptie Belastingen Besparingen Factorbeloningen (ondernemingen) Ambtenarensalarissen ONDERNEMINGEN BESTEDINGEN MIDDELEN Factorbeloningen Afschrijvingen Consumptie Materiële overheidsconsumptie Bruto-investeringen Netto-export(E>M) OVERHEID BESTEDINGEN MIDDELEN Ambtenarensalarissen Materiële overheidsconsumptie Belastingen Tekort Pagina 7 van 10

8 BUITENLAND BESTEDINGEN MIDDELEN Netto-export (E>M) Uitvoeroverschot KAPITAALREKENING BESTEDINGEN MIDDELEN Bruto-investeringen Uitvoeroverschot Overheidstekort Besparingen Afschrijvingen NB als M > E: netto=export bij ondernemingen links; bij buitenland rechts; uitvoertekort links bij buitenland: uitvoertekort rechts bij kapitaalrekening collectieve sector: Collectieve sector: overheid + sociale verzekeringsfondsen Toegevoegde waarde door overheid = ambtenarensalarissen De collectieve uitgaven naar economische categorieën: Bruto-investeringen bestaan uit : Vlottende investeringen = gaan maar een productieproces mee. Vaste investeringen = gaan meerdere productieprocessen mee. Investeren = aanschaffen van kapitaalgoederen; om andere goederen te produceren of een inkomen te verwerven. Kapitaalintensiteit is de hoeveelheid kapitaalgoederen per eenheid arbeid : K/A Breedte-investering is een investering waarbij de kapitaalintensiteit niet verandert. Diepte-investering is een investering waarbij de kapitaalintensiteit toeneemt ( slimmere machines gebruiken ). Pagina 8 van 10

9 Inkomsten verdelingen: De categoriale inkomensverdeling geeft de verdeling weer van het nationaal inkomen over de beloningen van de verschillende productie factoren. PRODUCTIEFACTOR BELONING arbeid loon natuur pacht kapitaal huur en rente ondernemerschap winst Met betrekking tot de categoriale inkomensverdeling is het gebruikelijk een tweedeling te maken tussen inkomen uit arbeid en overig inkomen. Het aandeel van het inkomen uit arbeid in het totale inkomen kan op twee manieren worden berekend. - De loonquote is het looninkomen berekend als percentage van het nationaal inkomen. Het looninkomen is de beloning voor arbeid verricht door werknemers. - De arbeidsinkomensquote is het arbeidsinkomen berekend als percentage van het nationaal inkomen. Het arbeidsinkomen is het looninkomen plus het toegerekend loon van zelfstandigen. Het toegerekend loon van zelfstandigen is het deel van de winst dat beschouwd wordt als beloning voor arbeid verricht door zelfstandigen ( vaak gelijkgesteld aan het gemiddelde looninkomen van de werknemers). loonquote = looninkomen nationaal inkomen 100% arbeidsinkomensquote = arbeidsinkomen nationaal inkomen 100% - Een hogere arbeidsinkomensquote kan tot een toename van de consumptie leiden, omdat van het arbeids inkomen over het algemeen een groter deel wordt geconsumeerd dan van het overig inkomen. Een stijging van de arbeidsinkomensquote (waardoor de consumptieve bestedingen toenemen) is gunstig voor de conjuncturele ontwikkeling. - Een hogere arbeidsinkomensquote kan tot een afname van de investeringen leiden, omdat investeringen voor een belangrijk deel worden betaald uit de winsten (winsten maken deel uit van het overig inkomen). Een stijging van de arbeidsinkomensquote (waardoor de investeringen afnemen) is ongunstig voor de structurele ontwikkeling. Winstquote = winst / nationaal inkomen 100% Restquote = winst, rente, pacht / nationaal inkomen 100% Pagina 9 van 10

10 NB Nationaal inkomen= nationaal product = toegevoegde waarde WELVAART EN GROEI ECONOMISCHE GROEI DE AANBODKANT = DE STRUCTUUR VAN DE ECONOMIE WORDT BEPAALD DOOR DE HOEVEELHEID EN DE KWALITEIT VAN DE PRODUCTIEFACTOREN VOORBEELDEN; *HUMANCAPITAL = MENSELIJK KAPITAAL OPLEIDINGSNIVEAU BEPAALT DE ARBEIDSPRODUCTIVITEIT *FYSIEKE INFRASTRUCTUUR = HAVENS,WEGEN,SPOORLIJNEN ET CETERA *AANWEZIGHEID GRONDSTOFFEN: AARDGAS, OLIE, *SOCIALE INFRASTRUCTUUR: RECHTSSYSTEEM, EIGENDOMBEPALING, POLITIEKE STABILITEIT, CONSUMENTENBESCHERMING, AANWEZIGHEID CORRUPTIE *MONETAIRE INFRASTRUCTUUR CATEGORIALE INKOMENSVERDELING: VERDELING VAN HET NATIONAAL INKOMEN OVER DE VIER PRIMAIRE INKOMENSGROEPEN ( LOON, RENTE, PACHT EN WINST) LOONQUOTE = LOON/ Y *100% ARBEIDSINKOMEN = LOONINKOMEN + TOEGEREKEND LOON ZELFSTANDIGEN A.I.Q.= ARBEIDSINKOMENSQUOTE = ARBEIDSINKOMEN / Y *100 % MAATSTAF VOOR DE WELVAART: BBP PER CAPITA (BRUTO BINNENLANDS PRODUCR PER HOOFD VAN DE BEVOLKING) NB =NOMINAAL KANTTEKENINGEN: PRIJSVERSCHILLEN, INFORMELE ECONOMIE, INKOMENSVERDELING CONVERGENTIE VAN INKOMEN = AFNAME VAN INKOMENSVERSCHILLEN TUSSEN LANDEN? DENK AAN: MOBILITIET MENSEN, KENNIS, GLOBALISERING DIVERGENTIE = TOENAME VAN INKOMENSVERSCHILLEN TUSSEN LANDEN? DENK AAN: POLITIEK, CULTUURVERSCHILLEN, PROTECTIE, DE VICIEUZE CIRKEL VAN NIET KUNNEN SPAREN = NIET KUNNEN INVESTEREN. Pagina 10 van 10

Vergelijkbare documenten

Welvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?

Welvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 3) Wat zijn negatief externe effecten? 4) Waarom is deze maatstaf niet goed genoeg? Licht toe. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte