Zorg op afstand brengt preventie dichterbij Zorg, wetenschap en technologie 17 april 2012 Dr. ir. Laura Kallenberg Programmamanager zorginnovatie en technologie
Agenda 1. Introductie 2. Preventie in de care Medicijndispenser Zorgnet 3. Preventie op het snijvlak van care en WMO 4. Preventie op het snijvlak van care en cure 5. Conclusie
Trends in de zorg Dubbele vergrijzing: meer ouderen en minder jongeren (ontgroening) Levensverwachting is toegenomen Minder sterfte door ziekte Gevolgen: Kosten gezondheidszorg stijgen enorm Niet genoeg personeel: in 2020 moet 25% van de beroepsbevolking in de zorg werken Daarnaast: houding ouderen verandert: consument wil eigen keuzes maken
Beleid overheid Ouderen moeten zo lang mogelijk zelfstandig wonen met zoveel mogelijk eigen regie -> voorkomen van intramurale zorg Levensloopbestendig bouwen (zorgappartementen) Dienstverlening extramurale cliënten vergroten: ondersteuning met welzijns- en zorgdiensten Secundaire preventie: voorkomen van (her)opnames en verslechtering conditie chronisch zieken Gezondheidssituatie goed monitoren -> tijdig ingrijpen Zelfmanagement
Voorbeelden innovatieprojecten Welzijn / care Care Care / Cure
Preventie in de Care Doelstelling innovatieprojecten: Voorkomen van opname in intramurale instelling Vergroten eigen regie: minder afhankelijk van thuiszorg Arbeidsbesparing vanwege verwachte personeelstekorten Twee voorbeelden: Medicijndispenser Zorgnet
Medicijndispenser Conventionele zorg: thuiszorg komt (meerdere keren per dag) langs om medicatie aan te reiken Innovatie: medicijndispenser reikt medicatie aan zodat cliënten zelfstandig hun medicatie kunnen gebruiken Voordelen: Cliënten kunnen langer zelfstandig regie houden over medicatie Toename therapietrouw? Cliënten raken stabieler ingesteld, levert minder fouten op Besparing reistijd zorgpersoneel Flexibeler planning Opgenomen in AWBZ dus geen kosten voor cliënt
Wat vinden jullie? Wat is het effect van het inzetten van een medicijndispenser in plaats van een thuiszorgmedewerker? A. De zorg wordt killer: de cliënt ziet de thuiszorg niet meer, de thuiszorg kan problemen niet meer signaleren B. De medicijndispenser draagt bij aan (secundaire) preventie door het vergroten van therapietrouw en het vergroten van de autonomie van de cliënt
Zorgnet: wat is het? Beeldcommunicatie Cliënt kan via TV of touch screen een beeldverbinding maken met de zorgcentrale Zorgcentrale kan contact opnemen met cliënt op afgesproken tijdstippen
Demo film Zorgnet www.thebe.nl/zorgnet
Onderzoek naar beeldcommunicatie Dit vinden verpleegkundigen over beeldcommunicatie: Niet geschikt voor oudere cliënten Moeilijk omdat non-verbaal gedrag moeilijk te beoordelen is Het kost meer moeite een emotionele relatie met de client aan te gaan Contact wordt ervaren als minder spontaan en minder persoonlijk Dit vinden cliënten: Verpleegkundigen kunnen mijn problemen goed inschatten via beeldcommunicatie De kwaliteit van de zorg is beter, zorg is effectiever Beeldcommunicatie vergroot de autonomie
Zorgnet voor COPD patiënten Thebe levert zorg aan (terminale) COPD GOLD IV patiënten (advies-instructie-voorlichting) Conventionele zorg: veel ongeplande huisbezoeken vanwege benauwdheid etc. Om aantal ongeplande huisbezoeken en exacerbaties te voorkomen wordt Zorgnet ingezet: Twee keer per week online beeldbelspreekuur met longverpleegkundige Patiënten kunnen via beeldverbinding 24-7 contact maken als ze benauwd of angstig zijn. Zorgcentralist probeert op afstand gerust te stellen en kan betere inschatting maken Eerste 11 COPD patiënten aangesloten, ervaringen positief
Toekomstplannen met Zorgnet Medio 2012: Zorgnet vanuit de wijk! Alle geplande Zorgnet - zorgmomenten overdag door wijkteam: dichter bij de cliënt Ongeplande zorg en Zorgnet ANW blijft bij zorgcentrale Wijkkantoren krijgen beeldscherm voor Zorgnet
Zorgnet: wat vinden jullie? Zorgnet tast de privacy van de cliënt aan
Zorgnet: wat vinden jullie? Zorgnet maakt het vak van de verpleegkundige minder leuk
Stelling Technologie kan een oplossing bieden voor het dreigende arbeidstekort in de zorg Introductie Voorbeeldprojecten Samenwerking ROC Stellingen
Voorbeelden innovatieprojecten Welzijn / Care Care Care / Cure Introductie Voorbeeldprojecten Samenwerking ROC Stellingen
Telemonitoring chronisch zieken Thuis biosignalen (bijv. bloeddruk, gewicht) en symptomen meten Waarden worden automatisch doorgestuurd naar zorgverlener voor triage en indien nodig coaching of opvolging Gericht op chronische patiënten Zelfmanagement: meer verantwoordelijkheid bij patiënt Indien nodig snel ingrijpen om exacerbaties en opnames te voorkomen Belangrijk: zorgproces verandert
Voorbeeld
Telemonitoring Resultaten onderzoek: Toename therapietrouw Toename kwaliteit van leven 30-63% minder opnames (hartfalen, Zuid-Limburg) Vermindering ligduur 13 naar 9 ligdagen (COPD, Utrecht) Systemen op de markt: Health buddy (Sananet) Motiva (Philips) Losse meetapparatuur Mijn Gezondheidsplatform (Medic Info) Gezondheidsmeter.nl
Pilot RCH - Thebe Doelstelling: vergroten zelfmanagement COPD GOLD IV patiënten COPD-patiënten en hun mantelzorgers beter leren omgaan met aandoening; Kennis van de patiënt en mantelzorgers omtrent aandoening en leefstijlfregels te vergroten; Behandelcompliance te vergroten; Aantal geplande en ongeplande consulten per patiënt bij de huisarts verminderen Vroegsignalering van exacerbaties (ter voorkoming van ziekenhuisopname); Vervroeging van ontslag bij een ziekenhuisopname.
Zelfmanagement-proces Kleine groep COPD Gold IV gebruikt zelfmanagementapplicatie Mijn Gezondheidsplatform van Medic Info Bezoek longverpleegkundigen Thebe: instructie mbt het MGP en leefstijlregels. Patiënt volgt educatiemodules van het MGP en vult dagelijks of wekelijks online CCQ in via het MGP. Dit resulteert via automatische triage in rood-oranje-groen melding Melding komt binnen op zorgcentrale, verpleegkundige neemt contact op met patiënt als nodig en bepaalt vervolgactie op basis van protocol. Desgewenst houdt de patiënt samen met diens zorgverlener behandeldoelen en resultaten bij in het MGP. De patiënt kan contact opnemen met zorgverleners via het MGP. Rapportage naar huisarts automatisch via koppeling KIS
Telemonitoring chronisch hartfalen Project van TSz en Thebe Doelstellingen: Kennis over ziektebeeld en leefregels is toegenomen Kwaliteit van leven verbeterd door zelfmanagementmogelijkheden Minder heropnames in het ziekenhuis Minder ongeplande consulten op de poli Totale kosten zorgproces lager Patiënt vult dagelijks of wekelijks vragenlijstje in op webportal m.b.t. symptomen en gewicht Systeem bepaalt automatisch hoe urgent situatie is (stoplichtmodel) Thuiszorg begeleidt patient (leefstijl, systeem)
Zorgproces telemonitoring Poli selecteert patiënt voor telemonitoring Binnen 1 week: instructie systeem en leefregels coaching door thuiszorg Patiënt vult dagelijks / wekelijks vragenlijst in + meetwaarden Thuiszorg checkt of patiënt systeem goed gebruikt Polibezoek: Leefregels, medicatie, meting ECG Medicatie goed ingesteld? ja Na 2 mnd thuiszorg coaching leefstijl nee Elke 3 wk poli Elke 3-6 mnd poli
Proces triage zorgcentrale Meldingen (stoplichtmodel) komen binnen op zorgcentrale Patiënt belt zorgcentrale voor vragen technisch Technische dienst Thebe gaat naar cliënt en lost op of belt leverancier Zorgcentrale doet triage: technische of inhoudelijke vraag? nee inhoudelijk Zorgcentrale doet triage: acuut? ja nee Zorgcentrale doet triage: leefstijlvraag? ja zorgcentrale schakelt (dienstdoende) huisarts in Polibezoek plannen Thuiszorg gaat langs voor leefstijladvies / instructie / voorlichting
Effect telemonitoring op zorgproces Substitutie van zorg: meer contact met zorgcentrale en thuiszorg, minder heropnames en minder ongeplande polibezoeken Verschuiving van tweede lijn naar thuiszorg Soortgelijk project in Friesland met 100 patiënten: 13 keer zoveel telefonisch contact aantal spoedeisende hulp bezoeken gehalveerd 145 verpleegdagen minder Patiënten en zorgverleners positief over effect op gezondheid Dat willen we in Tilburg dus ook!
Stellingen Technologie maakt de zorg goedkoper
Voorbeelden innovatieprojecten Welzijn / care Care Care / Cure
Wikiwijk: digitaal wijkplatform Doelstellingen: Informatievoorzieningen wonen-welzijn-zorg Community building One stop shop portal diensten wonen-welzijn-zorg 7x24 uurs virtuele ondersteuning Gekoppeld aan bestaande zorg- en welzijnsvoorzieningen Independent living sleutelbegrip Geïndiceerde en niet-geïndiceerde (AWBZ/WMO) inwoners
Betrokken partijen Introductie Voorbeeldprojecten Samenwerking ROC Stellingen
Live Demo www.wikiwijk.nl
Stelling Technologie brengt mensen dichter bij elkaar
Tot slot: hoe zorg je voor innovatie? Technologie kan een zinvolle bijdrage leveren aan: Het vergroten van de autonomie van cliënten Voorkomen van opname in een woonzorgcentrum Secundaire preventie bij chronisch zieken Maar technologische innovatie in de zorg is niet eenvoudig: Veel gesubsidieerde pilots die doodbloeden : integratie in primair proces verloopt moeizaam Business modellen gaan vaak uit van een eigen bijdrage; cliënten niet Financieringsstelsel: omzet wordt betaald dus arbeidsbesparende technologie leidt tot omzetverlies Veel zorgprofessionals hebben weinig affiniteit met technologie
Hoe dan innoveren? Technologie moet ingezet worden als middel om het zorgproces te verbeteren Kwaliteit: betere zorg Efficiëntie: besparing op reistijd geeft meer ruimte voor warme zorg Dat betekent dus een ander zorgproces! Er moet een duidelijke behoefte zijn (bijv. behoefte aan veilig gevoel bij de cliënt) Gebruik de input van de werkvloer bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten Aandachtsvelders zorg en technologie: denken mee en zijn ambassadeurs De business case moet positief zijn! Wie betaalt de innovatie? Waar haalt de betaler de middelen vandaan?
Succesfactoren Technologie moet simpel en gebruiksvriendelijk zijn Technische problemen moeten worden opgelost door technici, niet door thuiszorgmedewerkers Communicatie! Benadruk de voordelen voor de cliënt, want een tevreden cliënt is de belangrijkste drive voor de professional Praktische zaken die medewerkers per direct in hun werk kunnen integreren Positief nieuws delen Ontwikkel samen met andere zorg- en welzijnsorganisaties
Bedankt voor uw aandacht! laura.kallenberg@thebe.nl 088 117 7164