Frailty en (Nier-)Transplantatie. Robert A. Pol, chirurg

Vergelijkbare documenten
Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING

DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)

Besluitvorming bij ouderen met kanker

SCREENING KWETSBAARHEID

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel

Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie

FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN

PReoperative intervention to Improve outcomes in Oesophageal cancer patients after Resection

VOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

KWETSBAARHEID VAN OUDEREN

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ

Voeding bij kanker. Rolverdeling diëtist, patiënt en verpleegkundige. Multidisciplinaire Zorg: Samen Werken. Liesbeth Haverkort MSc - 10 januari 2014

Fysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking. Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015

Casus oudere vrouw met COPD

Sport en beweging in type 1 diabetes. Prof. dr. Dominique Hansen

Scholing - screening 2

Is het concept Better in Better out effectief bij patiënten die in verband met slokdarm kanker een operatie ondergaan?

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht

Diëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel

Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen

Laatste inzichten over voeding bij kanker. Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

GreenAlive Rijmenamseweg Bonheiden

Het beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES

Voedingsadviezen bij orthopedische ingrepen. Dr. D Souza Ranjini

Ondervoeding. 1.1 Begrippen

BiBo-CRC. Richtlijn voor prevalidatie

WELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.

TRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis

Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon

Diabetes en Puberteit

Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016

Ouderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde

Delier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie

SAMENVATTING. De toepassing van inspanningsfysiologie in de revalidatie van kinderen met cerebrale parese

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit

Praktijkprotocol Hartfalen

De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld

Kennisclip Signaleren van ondervoeding bij dementie. Kathleen Paal, diëtist MoveDis, voedings- en bewegingspraktijk

Nederlandse samenvatting

Titel: Sport en Bewegen na transplantatie. Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle

MS Fitnessgroep. Klinimetrie MS. Fysiotherapie bij MS MSMS 2 december 2013

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'

Wat ga ik vertellen: Nefro-geriatrie in de praktijk. Waarom? Uitvoering nefro-geriatrisch zorgpad. Bloedprikken en urine inleveren en ontbijten.

Vitamine D. E. van der Heijden (ANIOS IC)

Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen

Samenvatting Dankwoord About the author

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)

Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016

Voorwoord 10. Inleiding Inleiding in de module inspanning 1 5

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD.

Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland

BARIATRISCHE CHIRURGIE

Cognitieve problemen bij patiënten met kanker

De nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie

Osteoporose: de feiten

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014

Nierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren

Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden?

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit

3. Diagnostiek en risico-inventarisatie

Diabetes Mellitus en Beweging

Voedingstoestand meten met SGA. Hans Brandts

Vergrijzing van de bevolking in België

Voeding & Dementie. Inge Cantatore, zelfstandig gevestigd dietist

INTEGRALE (ZELF) ZORG

Vluchteling en ondervoed

Geriatriefysiotherapie: Frailty:

Voeding bij kanker. Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie

Het stellen van functionele doelen bij patiënten na een totale knie artroplastiek wat zijn de consequenties?

samenvatting 127 Samenvatting

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis

Het gebruik van de stappenteller (pedometer)

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:

Disclosure belangen spreker. (poten'ële) belangenverstrengeling

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Gewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand

Transcriptie:

Frailty en (Nier-)Transplantatie Robert A. Pol, chirurg

Komt een patiënt bij de dokter 45-jarige man Type I DM (sinds zijn 20 e ) Kreatinine klaring 20ml/min Toenemend vermoeid Wie vind dit een geschikte kandidaat voor een niertransplantatie? Of wellicht gecombineerde nier-pancreas transplantatie? 2

3

4 Kunnen we betrouwbare de fysieke (en/of cognitieve) conditie van een patiënt inschatten?

Waarom is deze fysieke en cognitieve conditie ( Frailty ) zo belangrijk? Kwetsbaarheid is een syndroom dat leidt tot een verhoogde kwetsbaarheid voor ernstige verslechtering van de gezondheid en behelst het verminderde vermogen om met fysieke stressoren om te gaan. Het leid tot een afname in energie, kracht en functie evenals aan een verhoogde ontstekingsfase (o.a. verhoogde spiegels van Interleukine 6 en CRP). 5

6

Frailty componenten (vlgs Fried) 5 componenten: - Onbedoeld gewichtsverlies van meer dan 5 kg in het afgelopen jaar (op basis van droog gewicht) (zelfrapportage) - Zwakte (knijpkracht onder een vastgestelde afkapwaarde, op basis van geslacht en BMI) - Uitputting (zelfrapportage) - Lage dagelijkse activiteit - Vertraagde/verminderde loopsnelheid 8

Frailty domeinen Mobiliteit Cognitie Visus/gehoor Voeding Comorbiditeit Psychosociaal functioneren Lichamelijke fitheid 9

10 Het probleem met frailty onderzoek is.

11

12

Biologie? Grondlijden? Behandeling? Iets anders? 13

GP=verminderde knijpkracht; PA=lage fysieke activiteit; EX=vermoeidheid; WK=loop snelheid; WL=gewichtsverlies 14

GP=verminderde knijpkracht; PA=lage fysieke activiteit; EX=vermoeidheid; WK=loop snelheid; WL=gewichtsverlies 15

16

17 Introduction of Value based healthcare

18 30% van de gecompliceerde opnames is verantwoordelijk voor 90% van de ziekenhuis kosten!

Maar nu we weten wat het probleem is..wat doen we nu? Meer bewegen? Goede of betere voeding? Bevorderen en/of behouden fysieke en lichamelijke fitheid Prehabilitatie! 19

Prehabilitatie: Patiënten voorbereiden op een grote operatie is net zoiets als een marathon lopen - en voor beide moet je trainen! 20

21

Chirurgische stress Toename in zuurstof verbruik Na 36 uur vasten ( nuchter zijn ) word alle energie voorzien door de lever (Gluconeogenesis) Er ontstaat een relatieve insuline-resistentie Glucose aanmaak verder onder druk Complicaties verhogen de druk en behoefte 22

Een verbeterde fysieke activiteit leid tot betere uitkomsten: Verhoogde capaciteit voor zuurstof afgifte. Verhoging van de anaerobe drempel: Lagere mortaliteit. Minder insuline-resistentie. Minder complicaties. Mogelijk een meer efficiente gluconeogenese. Minder IC opnames. Kortere opnameduur 23

24

65% NTX patiënten hadden een kortere opnameduur (5 vs 10 dagen) (RR = 0.69; 95% CI: 0.50 0.94; P = 0.02). 25

Voordat je gaat ingrijpen/behandelen.. Bepaal welke domeinen in iedere individuele patient de belangrijkste bijdrage leveren aan de mate van frailty! Verbeter cognitie, fysieke conditie, voeding en/of psychosociaal functioneren 26

27

28

29

30

Lichaamssamenstelling Multifrequency bio-electrical impedance device (BIA) Onderscheid tussen lean body mass en vetmassa, rekening houdend met verschillen in volumestatus. Belangrijkste uitkomsten zijn geschatte vetmassa, vetvrije masse en lichaamsvetpercentage.

Lichamelijke fitheid Hand knijpkracht 2-minuten looptest Loop snelheid (4MWT) Van zit naar staan test Timed-up-and-go test

33

34

35 Bedankt voor jullie aandacht

36 www.umcg.nl