OPLEIDING tot MBO-VERPLEEGKUNDIGE

OPLEIDING tot MBO-VERPLEEGKUNDIGE Ondersteuningsmagazijn Gevorderd 1 BEROEPSTAAK B EN C PSYCHIATRISCHE ZORGVRAGER Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 4 Crebo 95 Versie: BC psychiatrie 1415 Fase: Gevorderd 1 Naam Student:.

Beroepstaak B en C Psychiatrische zorgvrager Overzicht activiteiten 1. De psychiatrische zorgvrager BOL BBL BBL Blz. VK VP 1.1 Kenmerken gestoord afwijkend gedrag 2 1 2 4 VP 1.2 Invloed van een psychiatrische ziekte op het leven 2 ---- 2 5 Pandora van een zorgvrager [voorlichting door Pandora) VP 1.3 Zorgsettings in de Geestelijke Gezondheidszorg 2 ------ 2 6 PchP 1.4 DSM IV-TR 2 1 2 7 PchP 1.5 Psychisch functies 3 1 4 9 PchP 1.6 ën in de psychologie 4 2 4 11 C1.1 Patiëntenvoorlichting ---- ----- 2 13 C1.2 Presentaties stromingen in de GGZ 2 1 ---- 14 (Taaltaak spreken) C2.1 Beroepshouding: Beroepshouding 1 1 ----- 16 2. Depressie en manie VP 2.1 Beginsituatieverkenning depressie 2 1 2 17 VP 2.2 Kennisvragen over stemmingsstoornis 2 2 19 VP 2.3 Verpleegplan voor zorgvrager met depressie 2 1 1 20 VP 2.4 Verpleegplan voor zorgvrager met manie 2 1 21 VP 2.5 Zelftest stemmingsstoornissen (K) ----- --- ----- 22 PchP 2.6 Psychopathologie depressie 3 1 3 23 PchP 2.7 Psychopathologie bipolaire stoornis 2 1 3 24 VDL 2.8 Ondervoeding 2 1 2 25 VDL 2.9 Overgewicht 2 1 27 C3.1 Ontwerp een leefklimaat 2 --- ---- 29 3 Schizofrenie en psychose VP 3.1 Dagstructuur 2 2 2 30 VP 3.2 Verpleegplan opstellen 2 2 31 VP 3.3 Verstoorde psychische functies 2 2 33 VP 3.3 Kennistest aan de hand van casus schizofrenie (K) ------ ------ --- 34 PchP 3.5 Psychopathologie schizofrenie 4 2 4 36 PchP 3.6 Zelftest behandeling schizofrenie (K) ------- ------ ------- 38 C2.2 Begeleiden: Schizofrenie en territorium 1 1 1 39 C2.3 Specifieke begeleidingsmethoden: De zorgvrager met 1 1 1 40 schizofrenie C2.4 Begeleiden: Begeleidingsgesprek met een zorgvrager 1 1 2 41 (taaltaak gesprekken voeren) C2.5 Begeleiden: Motiverende gesprekstechnieken 2 1 2 43 (Taaltaak gesprekken voeren) C3.2 Groepsvoorlichting --- ---- --- 44 4 Continuïteit en coördinatie van zorg VP 4.1 Overleg met familie 3 1 2 47 5. Crisissituaties VP 5.1 Handelen bij agressie-eigen ervaringen 2 ------ 1 49 VP 5.2 Omgaan met agressie 2 ------ 1 50 VP 5.3 Agressie hoe ontstaat het in de GGZ 1 1 2 51 CFB 5.4 Training CFB 1 1 2 52 C2.6 Specifieke begeleidingsmethoden: Oriëntatie 2 1 2 54 gedragsproblemen C2.7 Gedragsproblemen: Preventie van agressie d.m.v. signaleringsplan 2 1 2 55 2

Beroepstaak B en C Psychiatrische zorgvrager Overzicht activiteiten TOETSEN BOL BBL BBL VK Kennistoets Psychopathologie 2 2 2 CASUSTOETS B/C 2 2 ----- Casustoets B ------ ----- 2 3

1.1 Kenmerken van een zorgvrager met afwijkend gedrag Praktische voorbereiding Tijd Competentie De student: - heeft zijn eigen mening weergeven ten aanzien van normaal (gezond) en gek (gestoord) gedrag - een relatie gelegd met vooroordelen - heeft de kenmerken van gestoord gedrag benoemd Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg. Bestudeer theorie over beeldvorming en vooroordelen ten aanzien van mensen met een psychiatrische ziekten. Zoek ook informatie op over de kenmerken van gestoord en afwijkend gedrag Beeldvorming en vooroordelen Gestoord en afwijkend gedrag DVD: Maak werk van zorg: verpleegkundige in de psychiatrie http://www.stichtingpandora.nl 1 uur School of thuis, internetaansluiting Bespreek deze activiteit met klasgenoten en docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Zoek informatie over de beeldvorming ten aanzien van normaal gedrag, gek gedrag en vooroordelen over mensen met een psychiatrische ziekte. - Waar denk jij aan bij mensen met een psychiatrische ziekte? - Welke beeld heeft de samenleving over mensen met een psychiatrische ziekte? - Welke vooroordelen zijn er? Hoe zou dit komen? Activiteit 2 Geef vijf voorbeelden van normaal (gezond) gedrag en vijf voorbeelden van gestoord (afwijkend) gedrag. Onderbouw met argumenten. Waarom is voor de een iets normaal en voor de ander niet? Normaal of gestoord gedrag? Activiteit 3 Zoek uit aan welke criteria voldoen moet zijn, om te kunnen spreken van gestoord gedrag. Kom gezamenlijk tot een beschrijving van het begrip gestoord gedrag 4

1.2 Invloed van een psychiatrische ziekte op het leven van een zorgvrager Praktische voorbereiding Tijd / Competentie De student heeft een verslag geschreven over de invloed van een psychiatrische ziekte op het leven en sociaal netwerk van een (ex) - zorgvrager Zorg dat je informatie hebt verzameld over de invloed van een psychiatrische ziekte op het leven en sociaal netwerk van een zorgvrager Bedenk welke vragen je wilt stellen aan de ex-zorgvrager. Internet: http://www.stichtingpandora.nl 2 uur School Laat je verslag lezen door een klasgenoot en de docent. Vraag feedback op de inhoud. 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Keuze Activiteit 1 Woon actief de bijeenkomst bij, waar een ex-zorgvrager van de stichting Pandora het één en ander vertelt over de invloed van zijn/haar ziekte op het leven en sociaal netwerk. Activiteit 2 Schrijf een verslag over de invloed van een psychiatrische ziekt op het leven en sociaal netwerk van een ex-zorgvrager 5

1.3 Zorgsettings in de geestelijke gezondheidszorg Praktische voorbereiding Tijd Competentie De student heeft een presentatie gehouden over zorgsettings in de geestelijke gezondheidszorg Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Stem af met welke studiegenoten jij deze activiteit gaat uitvoeren (max. 4 studenten). Stem af met je studiegroep, wie welke zorgsetting gaat presenteren. Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg, hoofdstuk over zorgsettings + hoofdstuk over verpleegkundige in de GGZ Informatie van internet, informatiefolders, interview met een psychiatrische verpleegkundige 2 uur School of thuis, internetaansluiting Evalueer de presentatie met je studiegroep met behulp van het feedbackformulier uit het ondersteunend materiaal 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) BOL: Verplicht BBL: Keuze Activiteit 1 Bereid met je subgroep een presentatie voor van ongeveer 10 minuten over een zorgsetting (naar keuze) in de geestelijke gezondheidszorg. PAAZ APZ Categorale instelling voor geestelijke gezondheidszorg MFE Deeltijdbehandeling RIBW Ambulante GGZ Psychiatrische thuiszorg Dagactiviteitencentrum Instelling voor verslavingszorg Werkwijze: o Voer deze activiteit uit in een subgroep (max. 4 studenten) o Kies een zorgsetting o Zorg dat je antwoord krijgt op de volgende vragen: - Wat is de functie van de zorgsetting? - Wat zijn de kenmerken van de zorgsetting? - Voor welke zorgvragers is de zorgsetting geschikt? - Welke zorg wordt geboden binnen de zorgsetting? - Wat is de rol en taak van de verpleegkundige binnen de zorgsetting - Welke disciplines werken er binnen de zorgsetting? Wat is hun taak? o Geef een presentatie over de setting op een creatieve en informatieve manier 6

1.4 DSM-IV-TR (V) Praktische voorbereiding Tijd Competentie De student: - heeft de inhoud en opbouw van de DSM-IV uitgelegd aan studiegenoten met behulp van een PowerPoint - kan vertellen wat DSM-IV is - kan vertellen wat er verstaan wordt onder de 5 assen - kan vertellen kat de rol van de verpleegkundige is bij het stellen van de diagnose Zorg dat je beschikking hebt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg en de DVD DSM-IV uit de mediatheek Boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg. Hoofdstuk psychiatrische stoornissen - het DSM4-classificatiesysteem Boek DSM-IV-TR. Op het portaal staat ook informatie over DSM-IV-TR. 2 uur School of thuis, Evalueer de uitvoer, aantrekkelijkheid en inhoud van de powerpoint en uitleg met studiegenoten. Stel zonodig leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Beantwoord de vragen over het nut en belang van een classificatiesysteem zoals DSM4 Waarom is diagnostiek belangrijk? Wat wordt bedoeld met een classificatiesysteem? Wat zijn de voor en nadelen van een classificatiesysteem zoals DSM4? In hoeverre is DSM4 belangrijk voor jou als verpleegkundige? Activiteit 2 Bekijk de DVD "DSM 4" met een voorbeeld gesprek. 7

Activiteit 3 Leg met behulp van een powerpoint de inhoud en opbouw van de DSM4 uit aan studiegenoten Werkwijze Beantwoord de vragen over inhoud en opbouw van de DSM4 Wat is het doel van DSM4 Waar en door wie wordt er een diagnose gesteld? Welke mogelijkheden zijn er om gegevens te verzamelen? Welke rol speelt de verpleegkundige daarbij? Op welke manier worden de gegevens verwerkt m.b.v. DSM4? Welke stoornissen worden er beschreven in de DSM4? Verwerk de gegevens tot een logisch opgebouwde powerpoint 8

1.5 Psychische functies Praktische voorbereiding Competentie De student: - heeft de psychische functies en de mogelijke stoornissen hierin benoemd - heeft deze a.d.h.v. casuïstiek stoornissen in de psychische functie herkend en benoemd Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over psychische functies Spreek af met welke studiegenoten jij deze activiteit gaat uitvoeren Traject 409 verplegen van zorgvrager met een psychiatrische ziekte 1: psychopathologie DVD klinische psychologie(dsm IV) uit de mediatheek School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek deze activiteit met je studiegenoten Stel leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Onderzoek en noteer wat de mogelijke stoornissen zijn bij de volgende psychische functies: Expressie en psychomotoriek Bewustzijn Zelfbeleving Waarneming Denken Gevoelsleven Willen en verlangen Activiteit 2 Bespreek in een subgroep de volgende vragen: In hoeverre herken je de onderzochte psychische functies bij jezelf? Geef voorbeelden In welke mate kun jij jezelf verplaatsen in de beschreven stoornissen in de psychische functies? Welke stoornissen vind je herkenbaar en welke staan ver van je af? Welke effecten denk je dat het antwoord op de vorige vraag heeft voor het contact met psychiatrische zorgvragers 9

Activiteit 3 Beoordeel aan de hand van het gedrag van een zorgvrager, welke stoornissen in de psychische functies je herkent. Beargumenteer met behulp van de theorie Casus Ans Ans is een jonge vrouw van 32 jaar, die poliklinische in behandeling is bij een GGZ instelling. Ze is getrouwd en moeder van twee meisjes. Het gaat de laatste tijd steeds minder goed met haar. Dat wil zeggen: Ans voelt zich druk en opgejaagd van binnen, tegelijkertijd komt ze tot bijna niets meer en voelt ze zich somber. Ze voelt zich tot niets en niemand aangetrokken en is het liefst alleen. Dat ze voor haar kinderen en ook nog een beetje voor zichzelf moet zorgen, motiveert haar om toch nog iets te doen. Warm eten doet ze nauwelijks meer. Ze is trouwens erg vermagerd. Ook aan zichzelf verzorgen, zoals douchen en haren wassen komt ze niet of nauwelijks toe. Ze voelt zich doodmoe en angstig. Casus Aart Aart is een jongeman van negentien jaar. Hij is zeven weken geleden opgenomen in een GGZ instelling vanwege ernstige verwardheid, toenemende zwerfneigingen en ernstige verwaarlozing. Aart heeft veel last van stemmen in zijn hoofd. Als hij last van stemmen in zijn hoofd heeft, wil hij niet luisteren en niet mee eten aan tafel. Hij wil geen warme maaltijden eten, in de overtuiging dat hij door de verpleegkundigen op de afdeling wordt vergiftigd. Hij zegt dat hij dat niet zelf denkt, maar dat zijn stemmen hem dat vertellen. Activiteit 4 (keuze) Bekijk de DVD klinische psychologie(dsm IV) en ga per casus na welke stoornissen je kunt ontdekken in de psychische functie. Noteer ze. 10

1.6 ën in de psychologie Praktische voorbereiding Competentie De student heeft: - omschreven hoe gedrag ontstaat volgens zes verschillende theorieën in de psychologie. Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg, hoofdstuk over visies op de zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis Kijk op Youtube: ECT behandeling Psychiatrie Amphia Ziekenhuis Ivan Pavlov Operant cond Skinnerbox-behaviorisme.wmv Gedrag en Wetenschap-Operante Conditionering Individuele cognitieve gedragstherapie door Vera Veerman bij Synaeda Psycho Medisch Centrum Wie was Freud? Wie was Maslov? Systeemtherapie, Partnerrelatietherapie, Gezinstherapie bij Synaeda Psycho Medisch Centrum School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek deze activiteit met je studiegenoten en docent. Stel zonodig leervragen aan de docent. 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Onderzoek en rapporteer een aantal verschillende visies, van waaruit je kunt kijken naar het (ontstaan van) gedrag van mensen met een psychiatrische stoornis Biologische psychiatrie Behavioristische zienswijze/leertheorie Cognitieve theorie Intrapsychische zienswijze/psychoanalyse Cliëntgericht zienswijze/humanisme Systeemtheorie Werkwijze: Onderzoek een aantal visies, van waaruit je kijken naar het ontstaan van gedrag van mensen. Neem in dit onderzoek ook onderstaande begrippen meer. Biologische psychiatrie - Erfelijkheid - Neurotransmitters Intrapsychische zienswijze/psychoanalyse - Onbewust - Weerstand - Afweermechanisme - Socialisatie - Verdringing 11

Behavioristische zienswijze/leertheorie - Negatieve/positieve bekrachtiging - Conditionering - Uitdoving - Modeling Cognitieve theorie - Denkschema s - Denkfouten - Coping Cliëntgericht zienswijze/humanisme - Cliëntgericht - Behoeftehiërarchie - Zelfontplooiing Systeemtheorie - Systeem - Feedback - Interactie patronen Activiteit 2 Verklaar het gedrag van een zorgvrager met een psychiatrische stoornis, vanuit de verschillende visies Werkwijze Lees de casus over mevrouw Smith aandachtig door Verklaar vervolgens vanuit de verschillende visie het gedrag van mevrouw Smith. Presenteer je verklaring aan studiegenoten Activiteit 3 Bespreek en rapporteer in een subgroep welke betekenis de verschillende visies hebben voor het reageren van de verpleegkundige op het gedrag van mensen met een psychiatrische ziekte 12

C1.1 Patiëntenvoorlichting (Taaltaak spreken) Je kunt een voorlichtingsgesprek voorbereiden en uitvoeren Praktische voorbereiding Kiezen van een onderwerp Verdiepen in het onderwerp Boek voorlichting, advies en instructie thema 4 hoofdstuk 2 Internetsites Patiëntenvoorlichting-checklist School/thuis Feedback op het voorlichtingsgesprek m.b.v. feedbackformulier competentie C door 2 klasgenoten en docent 1.6 Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager Competentie I: Presenteren Competentie: L: Materialen en middelen inzetten. (combineren met begeleidingsgesprek) Activiteit Bereid een voorlichtingsgesprek voor met een psychiatrische zorgvrager en geef de voorlichting in een gesimuleerde situatie. Werkwijze: 1. Kies een onderwerp waarover je een zorgvrager gaat voorlichten. Schrijf een voorlichtingsplan volgens de 5-stappen van voorlichting. Maak hierbij gebruik van Patiëntenvoorlichting checklist 2. Probeer in overleg met de docent een acteur te regelen voor de voorlichting of kies een groepsgenoot uit die je gaat voorlichten 3. Voer de voorlichting uit en zorg voor feedbackformulieren voor je groepsgenoten. 4. Feedback wordt zowel mondeling als schriftelijk gegeven Voorlichting in de Psychiatrische zorg: waarover? Bijvoorbeeld Voorlichting over; Belang van medicatietrouw Bijwerkingen van medicatie Activiteiten/therapieën in de GGZ instelling Gevaren van blowen Leefregels 13

C1.2 Presentaties stromingen in de GGZ (Taaltaak spreken) Praktische voorbereiding Je hebt een presentatie voorbereid en gegeven over één van onderstaande stromingen in de GGZ Materiaal verzamelen Boek Verplegen in de GGZ, verplegen van cliënten met chronisch psychiatrische ziekte Zelf opzoeken op internet School/thuis Mondelinge feedback op elkaars presentaties op competentie I, K en L 1.6 competentie Geeft voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager (K. I. L) Verplicht Activiteit Bereid een presentatie voor over één van onderstaande stromingen in de GGZ rehabilitatie, verschillende vormen Hee / herstelzorg/ Empowerment Strength model werken met ervaringsdeskundigen integratie ACT, bemoeizorg, zorgmijders Werkwijze 1. Plan de presentaties op één dag en stem af met andere groepjes. 2. Verdeel de onderwerpen tussen de subgroepen. 3. Stel vast welke werkvorm je wilt gebruiken om je product te presenteren. 4. Per onderwerp moeten in ieder geval de volgende onderwerpen aan bod komen: - wat houdt deze visie in? - hoe wordt er mee gewerkt? - voor welke zorgvragers/problematiek? - wat zijn gevolgen voor de verpleegkundige begeleiding? - wat zijn voor en nadelen van het werken vanuit deze visie? - randvoorwaarden? 5. Maak per subgroep een inhoudsverslag van hetgeen je wilt presenteren, zodat je de inhoud van de presentaties kunt uitwisselen en kopiëren 14

FEEDBACKFORMULIER STROMINGEN IN DE GGZ Naam studenten: Onderwerp: Datum:.... 1.6 De gevorderde verpleegkundige heeft een zorgvrager of doelgroep duidelijke en begrijpelijke voorlichting, advies en instructie gegeven. (I-L) Competenties in de werkprocessen I Presenteren. L Materialen en middelen inzetten K Vakdeskundigheid toepassen Prestatie-indicatoren De presentatie heeft een inleiding (ODAT) - kern en slot Legt onderwerpen duidelijk en correct uit Houdt in haar stijl van communiceren rekening met de zorgvrager of doelgroep Benoemt de beperkingen en mogelijkheden van de zorgvrager of doelgroep en bespreekt de te nemen stappen. Speelt in op de beperkingen en mogelijkheden van de zorgvrager of doelgroep. Controleert regelmatig of de informatie goed is overgekomen. Kiest en gebruikt gericht de voorlichtingsmaterialen, hulpmiddelen of instructiematerialen, die aansluiten bij het onderwerp en bespreekt dit. Gebruikt materialen en middelen tijdens het geven voorlichting en advies aan zorgvrager. Past haar kennis toe over stoornissen, beperkingen, functioneringsproblemen en ziektebeelden in de zorgverlening en bespreekt dit met collega s. Weet vragen te beantwoorden Feedback (verplicht invullen) Naam beoordelaar: 15

C2.1 Beroepshouding Praktische voorbereiding /competenties De student gaat zich orienteren op belangrijke aspecten van de beroepshouding in de GGZ Bestudeer theorie over de verpleegkundige in de GGZ: verpleegkundige rollen en taken in de GGZ en competenties (kennis-vaardigheden-houding en persoonlijkheidskenmerken Boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg H. De verpleegkundige in de GGZ School Uitwisselen met een medestudent. 1.4 Begeleidt een zorgvrager C. Begeleiden D. Aandacht en begrip tonen R. Op de behoefte van de klant richten verplicht Activiteit : Je gaat uitzoeken welke aspecten van de beroepshouding belangrijk zijn voor de verpleegkundige in de GGZ Werkwijze : Beantwoord de volgende vragen: 1. Welke 3 houdingsaspecten worden er in het boek beschreven? Geef voorbeelden. 2. Waarom is het belangrijk om goed om te gaan met persoonlijke en professionele grenzen in de GGZ? 3. Maak de vraag bij praktijksituatie 1: De competenties van Annette Jan van Dorp is een jongen van negentien jaar die sinds een dag is opgenomen op de opnameafdeling van de psychiatrische instelling. Jan is psychotisch en heeft overduidelijk last van paranoïde wanen. Hij vertrouwt niemand en heeft het idee te worden vergiftigd. Jan eet al een paar weken niet, vandaar dat hij er sterk vermagerd uitziet. Hij drinkt kleine beetjes water uit de kraan en accepteert na wat aandringen vruchtensap uit een niet aangebroken pak. Op de afdeling heeft Jan met bijna niemand contact, behalve met een paar verpleegkundigen, zoals Annette. In de avonddienst treft Annette hem op zijn slaapkamer aan. Jan schreeuwt tegen haar en is erg achterdochtig. Het lukt haar niet om hem te kalmeren. Ze weet ook dat een gesprek met Jan nu geen zin meer heeft en ze beseft dat de situatie zo meteen flink kan escaleren. Annette waarschuwt de arts en haar collega s. De arts stemt toe in separatie, waarna Annette de voorgeschreven medicijnen klaarmaakt. Vervolgens wordt Jan door de verpleegkundigen gesepareerd. Annette is hierbij aanwezig. Hoewel ze op haar hoede is voor een plotselinge woede-uitbarsting blijft ze contact houden met hem. Ze realiseert zich dat dit de eerste keer is dat Jan wordt gesepareerd en vertelt hem op rustige toon wat er van hem wordt verwacht. Ze weet dat de separatie door hem zeer bedreigend kan worden ervaren en in haar woorden en haar houding probeert ze hem gerust te stellen en te steunen. Ook na afloop van de separatie zal er op deze manier, volgens Annette, hopelijk een vertrouwensrelatie zijn om de opname en behandeling van Jan op de afdeling voort te zetten. Na de separatie bespreken de verpleegkundigen de gang van zaken na in het verpleegkantoor. Daarna schrijft Annette de verpleegkundige rapportage en vult het formulier Middelen en Maatregelen in. Vraag: Welke kennis, vaardigheden en houdingsaspecten wendt Annette in deze situatie aan om haar werk goed uit te kunnen voeren 16

2.1 Beginsituatieverkenning depressie Praktische voorbereiding Competentie De student heeft zijn beginsituatie over mensen met een depressie verkend. Zorg dat je beschikt over het boek, verplegen in de GGZ en de DSM-IV Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over het verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis Boek verplegen in de GGZ, het hoofdstuk over het verplegen van cliënten met stemmingsstoornissen DSM-IV http://www.psychischegezondheid.nl/depressiecentrum http://www.depressief.nl/ In de mediatheek kun je dvd s over depressies vinden bijvoorbeeld, je zal het maar hebben (BNN) Kort Filmpje over depressie op http://vimeo.com/11710408 Thuis Vergelijk en bespreek deze activiteit met je studiegenoten Stel leervragen aan de docent 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Verplicht Activiteit 1 individueel Maak de vragen bij de beginsituatieverkenning over depressie Bij een depressie denk ik aan.? Je mag maximaal 7 woorden noemen. 1. 2. 3 4. 5. 6. 7. Beschrijf met behulp van de 7 woorden, in maximaal drie zinnen, wat volgens jou wordt verstaan onder een depressie... Wanneer spreek je volgens de DSM-IV van een depressie? 17

Maak de volgende zinnen af. Een empatische houding van de verpleegkundige tegenover de depressieve zorgvrager is belangrijk omdat...? De verpleegkundige kan empathie tot uitdrukking brengen in haar omgang en benadering met de depressieve zorgvrager door....? Aanbrengen van structuur in de verpleegkundige begeleiding van de depressieve zorgvrager is belangrijk omdat...? De verpleegkundige kan structuur aanbrengen in de verpleegkundige begeleiding door..? 18

2.2 Kennisvragen stemmingsstoornis De student heeft zijn kennis getest over mensen met stemmingsstoornissen en de vragen foutloos beantwoord. Praktische Bestudeer theorie over cliënten met een stemmingsstoornis uit voorbereiding het boek Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis Thuis Tijd 1 uur Kijk de kennisvragen na met behulp van je boek en studiegenoten. Stel zo nodig leervragen aan de docent Kijk de praktijksituaties met vragen na met behulp van het antwoordmodel van ThiemeMeulenhoff 1.2 Competentie Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Verplicht: 1 van 2 Activiteit 1: kennisvragen Bestudeer theorie over cliënten met stemmingsstoornissen en test je kennis door het maken van de vragen. 1. Beschrijf het begrip stemming. 2. Welke twee stemmingsstoornissen kun je benoemen? 3. Noem minimaal 5 lichamelijke kenmerken van een depressie. 4. Noem minimaal 5 psychologische symptomen van een depressie. 5. Noem minimaal 4 sociale kenmerken van een depressie. 6. Welke soorten depressie kun je benoemen? (minimaal 3). 7. Weet je hoe een depressie kan ontstaan? Hoe dan. 8. Hoe kan een depressie worden behandeld? Noem minimaal 4 behandelingsmethoden? 9. Mensen met een manie vertonen kenmerken op 4 verschillende gebieden. Welke zijn dit en benoem per gebied wat die kenmerken dan zijn. 10. Hoe kan een manie veroorzaakt worden? 11. Hoe kan een manie behandeld worden? Activiteit 2: praktijksituaties met vragen Maak de vragen bij de praktijksituaties in het hoofdstuk over verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis 19

2.3 Verpleegplan voor zorgvrager met depressie Praktische voorbereiding Competentie De student heeft een 3 verpleegplannen opgesteld op basis van een verpleegkundige diagnose voor een depressieve zorgvrager Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de GGZ Zorg dat je beschikt over het sjabloon verpleegplan opstellen, zakboek verpleegkundige diagnose en/of verpleegkundige diagnose in de psychiatrie (Townsend) Verplegen in de GGZ, het hoofdstuk over het verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek je verpleegplannen met je studiegenoten Maak hierbij gebruik van het antwoordmodel. Stel leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Breng aan de hand van de gezondheidspatronen van GORDON de mogelijke verpleegproblemen bij depressieve zorgvrager in kaart Activiteit 2 Formuleer een verpleegplan voor een zorgvrager met een depressie m.b.t. het lichamelijk, psychische en sociaal functioneren Werkwijze Stel één standaard verpleegplan op mbt het lichamelijk functioneren voor een zorgvrager met een depressie Stel één standaard verpleegplan op mbt. het psychische functioneren voor een zorgvrager met een depressie Stel één standaard verpleegplan op mbt. sociaal functioneren voor een zorgvrager met een depressie Maak bij het opstellen van de verpleegplannen gebruik van de gezondheidspatronen van GORDON en de gegevens uit activiteit 1 Criteria verpleegplan - Verpleegkundige diagnose voldoet aan de PES - Het doel voldoet aan de RUMBA eisen - interventies: welke interventies zijn nodig om het doel te behalen - de interventies zijn evidence based - evaluatie op product en proces 20

2.4 Verpleegplan opstellen manie Praktische voorbereiding Competentie De student heeft een 3 verpleegplannen opgesteld op basis van een verpleegkundige diagnose voor een manische zorgvrager Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de GGZ Zorg dat je beschikt over het sjabloon verpleegplan opstellen, zakboek verpleegkundige diagnose en/of verpleegkundige diagnose in de psychiatrie (Townsend) Verplegen in de GGZ, het hoofdstuk over het verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek je verpleegplannen met je studiegenoten. Maak hierbij gebruik van het antwoormodel. Stel leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (A, D, H,J, K, M) Verplicht Activiteit 1 Breng aan de hand van de gezondheidspatronen van GORDON de mogelijke verpleegproblemen bij een manische zorgvrager in kaart gebracht Activiteit 2 Formuleer drie standaard verpleegplannen voor een manische zorgvrager Werkwijze Maak bij het opstellen van de verpleegplannen gebruik van de gezondheidspatronen van GORDON en de gegevens uit activiteit 1 Criteria verpleegplan - Verpleegkundige diagnose voldoet aan de PES - Het doel voldoet aan de RUMBA eisen - interventies: welke interventies zijn nodig om het doel te behalen - de interventies zijn evidence based - evaluatie op product en proces 21

2.5 Zelftest stemmingsstoornissen Praktische voorbereiding Competentie De student heeft zijn kennis en inzicht getoetst over stemmingsstoornissen Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over de cliënten met schizofrenie Boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg, hoofdstuk over cliënten met stemmingsstoornissen School of thuis, internetaansluiting Kijk de zelftest na met behulp van het antwoordmodel 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Keuze Activiteit 1: Maak de zelftest over stemmingsstoornissen en controleer de antwoorden met behulp van het antwoordmodel Open vragen 1. Een empatische houding van de verpleegkundige ten opzichte van de depressieve zorgvrager is erg belangrijk. Hoe kan de verpleegkundige empathie tot uitdrukking brengen in haar omgang en benadering van de zorgvrager? 2. Naast empathie is het aanbrengen van structuur belangrijk in de verpleegkundige begeleiding van de depressieve zorgvrager. Geef zoveel mogelijk concrete voorbeelden van de manier waarop de verpleegkundige het aanbrengen van structuur in de praktijk kan brengen 3. Vaak volgt na een manische fase een periode van depressiviteit. Hoe zou dit te verklaren zijn? Waar of niet waar? 1. Een depressie is een toestand die iedereen zich makkelijk voor kan stellen. We zijn namelijk allemaal wel eens neerslachtig. 2. Een manie is in feite een grote uitbarsting van energie en creativiteit 3. Het vatbaar zijn voor depressies is een kwestie van erfelijkheid 4. Depressies kunnen genezen worden met medicijnen 5. Het is beter om niet al te veel in te gaan op de dadendrang van de manische zorgvrager. Dat leidt enkel tot conflicten, waardoor je geen goede vertrouwensrelatie kunt opbouwen 6. Wanneer je bij de depressieve zorgvrager maar blijft aandringen op activiteiten, stel je je weinig empathisch op. Iemand die depressief is, heeft hier namelijk geen enkele behoefte aan 22

2. 6 Psychopathologie depressie Oorzaken, symptomen en behandelmethoden Praktische voorbereiding Tijd Competentie De student heeft: - de oorzaken, symptomen en behandelmethoden van een depressie benoemd Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de GGZ Bestudeer theorie over oorzaken, symptomen en behandelmethoden bij depressie en manie Verplegen in de GGZ, het hoofdstuk over het verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis Internet: http://www.depressie.org/ http://www.trimbos.nl/onderwerpen/psychischegezondheid/depressie http://www.psychischegezondheid.nl/depressiecentrum 2 tot 4 uur School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek je verslag met je studiegenoten Stel leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) Verplicht Activiteit 1: Maak een samenvatting over de oorzaken, symptomen en behandelmethoden van mensen met een depressie Jij gaat onderzoeken wat de oorzaken, symptomen en behandelingen zijn van een depressie In je samenvatting verwerk je de informatie over: - Oorzaken, ontwikkeling en verloop van de stoornis - De symptomen volgens de DSM-IV - Behandelmethoden Activiteit 2: Zoek in het repertorium of de geneesmiddelengids of internet http://mens-ensamenleving.infonu.nl/psychologie/17553-antidepressiva-de-verschillende-soorten-en-hunwerking.html informatie op over de drie soorten antidepressiva - Noem vier merk - en/of stofnamen - Zoek de belangrijkste bijwerkingen op - Zoek de belangrijkste werking op Zoek een studiegenoot op en leg hem/haar de belangrijkste werking en bijwerkingen uit van een medicijn, behorend tot de hoofdgroep antidepressiva. Vraag daarna wat hij/zij van de uitleg begrepen heeft. 23

2.7 Psychopathologie bipolaire stoornis Oorzaken, symptomen en behandelmethoden Praktische voorbereiding Tijd Competentie De student heeft: - de oorzaken, symptomen en behandelmethoden van een bipolaire stoornis benoemd Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de GGZ Bestudeer theorie over de oorzaken en behandelmethoden van een bipolaire stoornis Verplegen in de GGZ, het hoofdstuk over het verplegen van cliënten met een stemmingsstoornis 2 tot 4 uur School of thuis, internetaansluiting Vergelijk en bespreek je verslag met je studiegenoten Stel leervragen aan de docent 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) Verplicht Activiteit 1: Beeldvorming (Keuze) Vorm je een beeld van een bipolaire stoornis Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=dwgbmrx-bwu&feature=related. Bekijk de korte film waarin een psychiater van Delta uitlegt wat een bipolaire stoornis is en hoe Delta mensen met een bipolaire stoornis behandelt. Je kunt ook een indringende documentaire over manisch depressiviteit bekijken op http://psychiatrie-nederland.nl/word/ncrv-document-indringende-documentaire-manischdepressiviteit/ Verder kun je in de mediatheek DVD s vinden over mensen met( manisch depressieve stoornissen) bipolaire stoornissen, bijvoorbeeld Je zal het maar hebben Activiteit 2: Oorzaken, symptomen en behandelmethoden Maak een samenvatting of woordspin over de oorzaken, symptomen en behandelmethoden van mensen met een bipolaire stoornis. Jij gaat onderzoeken wat de oorzaken, symptomen en behandelingen zijn van een bipolaire stoornis In je samenvatting verwerk je de informatie over: - Oorzaken, ontwikkeling en verloop van de stoornis - De symptomen volgens de DSM-IV - Behandelmethoden Activiteit 3: Medicatie Zoek in het repertorium of de geneesmiddelengids of op internet http://mens-engezondheid.infonu.nl/diversen/49007-stemmingsstabilisatoren.html informatie op over de hoofdgroep stemmingsstabilisator - Noem vier merk - en/of stofnamen - Zoek de belangrijkste bijwerkingen op - Zoek de belangrijkste werking op Leg de werking en bijwerkingen van een stemmingsstabilisator uit aan een groepsgenoot 24

2.8 GGZ VDL Ondervoeding Praktische voorbereiding Tijd competentie De student heeft de vragen over ondervoeding bij psychiatrische zorgvragers uitgewerkt Neem je boek voeding bij gezondheid en ziekte mee. Stem met de inhoudsdeskundige af of je de activiteit individueel of in sub-groepjes uit gaat werken. Stem met inhoudsdeskundige en medestudenten af wanneer je dit gaat doen. Boek: Voeding bij gezondheid en ziekte Website nutricia en stuurgroep ondervoeding Websites van ziekenhuizen Uitwerking in ondersteunend materiaal. 2 uur theorielokaal Bespreek de uitkomsten van de vragen plenair of met een groepje van 3-4 studenten 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (K) Verplicht Activiteit 1 Lees onderstaande tekst over ondervoeding en werk de vragen uit. 1. Vanaf 1 januari 2006 is er voor ondervoeding screening plicht. Vanaf 1 januari 2008 is de voor ondervoeding behandelplicht. plicht hiervoor is nog niet landelijk ingevoerd. Beschrijf wat screenplicht en behandelplicht is met betrekking tot ondervoeding en waarom instellingen dit moeten doen 2. Er worden verschillende screening instrumenten voor ondervoeding in de instellingen gebruikt. Het meest bekend zijn de SNAQ en de MUST. Zoek van beide en voorbeeld op en voeg die bij je uitwerking. 3. Bestudeer beide screening lijsten van de SNAQ en de MUST. Begrijp je de methodiek die wordt gebruikt? Met andere woorden: kan je de vragen die daar staan stellen en begrijp je de scores die er achter staan en wat er dan van jou als verpleegkundige wordt verwacht. Het is belangrijk dat je dit snel kunt uitvoeren. Als hier problemen mee zijn, dan is het goed om deze vragen mee te nemen naar de bespreking tijdens een voedingsles! 4. Wat is klinische depletie? 5. Zoek op hoeveel procent van de zorgvragers ondervoed is in: Ziekenhuis % Verpleeghuis % Verzorgingshuis % 25

6. Opvallend is dat er geen ondervoedingcijfers bekend zijn van psychiatrie en verstandelijk gehandicapten zorg! Alleen schattingen. Hoe zou dit komen? 7. De vicieuze cirkel van ondervoeding: Een zorgvrager heeft een ziekte Daardoor gaat hij/zij: 1. Minder eten dan normaal 2. Hebben ze een verhoogde voedingsbehoefte om beter te worden 3. Kan sprake zijn van verhoogde verliezen aan voedingsstoffen 4. Of is er een mogelijkheid van katabole stress Daardoor raakt een zorgvrager ondervoed En heeft hij meer kans op complicaties waardoor hij nog zieker wordt. En daar door gaat hij/zij 1. Nog minder eten. 2. Heeft nog meer voedingsstoffen nodig om beter te worden. enz. 7A. Noem 3 redenen waarom een zorgvrager minder gaat eten als hij ziek is? 7B Noem 3 processen in het lichaam waarvoor veel voeding nodig is bij ziekte 7C Noem 4 manieren om voedingsstoffen uit het lichaam te verliezen. 7D. Wat is katabole stress? 7E. Noem 6 complicaties van ondervoeding 9. Welke verpleegkundige interventies kun je bedenken om de vicieuze cirkel van ondervoeding te doorbreken en zo ondervoeding goed te behandelen? Noem er minimaal 6 26

2.9 GGZ VDL overgewicht Praktische voorbereiding Tijd Competenties De student heeft de activiteiten uitgevoerd over overwicht Zorg dat je beschikt over computer en internet Je mag allerlei bronnen (naar keuze) raadplegen Uitvoer van de activiteiten: naar keuze Tonen en bespreken van de activiteiten: klaslokaal 2 tot 4 uur Toon en bespreek de activiteiten met klasgenoten en de docent voedingsleer 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (K) Activiteit 1: verplicht Activiteit 2: keuze Activiteit 1 verplicht Beantwoord vragen over overgewicht 1. Overgewicht kun je op verschillende manier vaststellen. Zoek bij de volgende methoden uit: * Body Mass Index * Middelomtrek * Vetmeter (norm hoef je hiervoor niet uit te zoeken) a. hoe je het meet b. waar de norm wordt gelegd tussen gezond gewicht en overgewicht voor mannen en vrouwen c. en voor welke doelgroep de methode geschikt is. 2. Noem 5 risico s van overgewicht. 3. Noem 5 oorzaken van overgewicht. 4. Hoeveel procent van de Nederlanders heeft overgewicht? 5. De behandeling voor overgewicht bestaat uit twee pijlers: Gezonde voeding en beweging. Dit moet resulteren in een gewichtsvermindering. a. Welk bewegingsadvies wordt er gegeven? b. Zoek op de aanbevolen hoeveelheden van de schijf van vijf voor jouw leeftijd. neem die over in je uitwerking en zet achter elk advies hoe je kan zorgen dat er minder vet of suiker in zit. Bijvoorbeeld: in de aanbevolen hoeveelheid voor jouw leeftijd staat 1,5 liter vocht. Je kunt zorgen dat hier weinig vet en suiker in zit door bijvoorbeeld: frisdrank light te gebruiken, thee zonder suiker, magere chocolade melk etc. 6. De behandeling van overgewicht lijkt hiermee heel eenvoudig, toch is dat in praktijk niet zo. Noem minimaal 6 problemen of moeilijkheden waar mensen tegenaan lopen als ze willen gaan afvallen en wat hun belemmert om dit goed te doen. 27

7. Er wordt de laatste jaren veel gesproken over te dikke kinderen. Toch krijgen deze kinderen over het algemeen geen dieet voorgeschreven, maar veel lichaamsbeweging en gewone gezonde voeding. Waarom is dat? Activiteit 2 (keuze) Kies drie voorbeelden uit de lijst met afslankmethoden en ga na wat het is en hoe verantwoord het is om wel/niet op deze wijze af te vallen. Neem je uitwerking mee naar de les voeding Omdat 75% van de mensen zichzelf te dik vindt, is er veel geld te verdienen in deze richting. Afvalindustrie is bigbusiness! Het gevolg is dat er heel veel methoden op de markt zijn gebracht die aansluiten op deze behoefte, dit kunnen hele goed initiatieven zijn, maar ook hele slechte voor de gezondheid tot puur bedrog. Voor de consument is het lastig om in al die aanbieders verantwoorde keuze te maken. Hieronder volgt een lijst met methoden van afvallen die zeker niet uitputtend is, omdat er steeds weer iets nieuws wordt verzonnen. Lijst met afslankmethoden o Individueel met ziekenhuisdieet o Vasten o Groepsbijeenkomsten zoals weight watchers, EGA en dreamline o Laxeertabletten o Niet snoepen en veel drinken o Medicatie zoals xenical, isomeride o Strakke broekjes voor slankere heupen o Kuur voor ontslakken o Maagverkleining o Afslank thee (sennapeulen) o Sauna, kuuroord, slankfarm o Afslank pillen bij drogist (chroom, koper, appelazijnzuur, vezels, gel) o Maagballon o Herbalife o Afslankpillen bij postorderbedrijven (caffeine) o Maagbandje o Sonja Bakker o Starvation zoals Modifast, Minikuur o Kaakslot bij orthodontist o Liposuctie o Atkinsdieet o Misschien ken je er zelf nog een. 28

C3.1 Groepsprocessen : ontwerp een leefklimaat Praktische voorbereiding De student ontwerpt een leefklimaat voor een groep zorgvragers. Bestudeer uit je boek: Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Thema; het verplegen van mensen met een psychiatrische ziekte De verpleegkundige in de GGZ: verpleegkundige rollen en taken, de verschillende domeinen en competenties (kennis-vaardigheden-houding en persoonlijkheidskenmerken Het verpleegproces in de GGZ; Het therapeutisch milieu bestuderen Uitwisseling met medestudent en nabespreking met de docent. /competenties 1.5 Begeleiden van een groep (C, D) Verplicht Activiteit : Je gaat een leefklimaat ontwerpen in een subgroep Activiteit in subgroepen: In de psychiatrie komt het vaak voor dat de zorgvrager in groepen samenleven. Het leefklimaat van een afdeling is van invloed op het herstel en functioneren van de zorgvrager. Het leefklimaat moet daarom een therapeutisch karakter hebben, wat wil zeggen dat de sfeer moet bijdragen aan herstel van de zorgvrager of een positieve invloed heeft op de leefsituatie in geval van blijvende stoornissen. Een belangrijke taak is, dat jij dit als hulpverlener vorm en inhoud kunt geven en dit ook kan bewaken. Maak een keuze uit de volgende afdelingen : 1. Een unit van een resocialisatieafdeling voor chronische zorgvragers. Verblijfsduur 1 jaar, gericht op ontslag of een beschermde woonvorm. 2. Een unit van een opname afdeling voor acute opnames. Kortdurende behandeling, maximaal 4 weken, gericht op ontslag of naar een vervolgbehandelafdeling. 3. Een unit van een afdeling voor langdurige zorg, leeftijd vanaf 65 jaar verblijfsduur onbeperkt, gericht op wonen. Ontwerp voor de beschreven groep van 12 zorgvragers een afdeling die passend is voor de problematiek en een therapeutisch milieu heeft. 1. Maak een plattegrond 2. Richt de afdeling zodanig in dat deze passend is voor de doelgroep. 3. Maak voor deze groep een dagindeling en beschrijf de activiteiten. 4. Beschrijf de afdelingsregels. 5. Beschrijf de benaderingswijze van de verpleegkundigen en de specifieke houdingsaspecten( competenties) m.b.t. de doelgroep Presenteer je uitwerking aan de gehele klas, geef duidelijke argumenten voor de keuzes die je gemaakt hebt. Welke aspecten zorgen ervoor dat de unit een therapeutisch karakter heeft? Stel verhelderende vragen aan elkaar en geef feedback. 29

3.1 Dagstructuur Praktische voorbereiding Competentie De student kan het belang van een gestructureerd dagprogramma en evenwichtig dag-nachtritme uitleggen voor een zorgvrager met schizofrenie Zorg dat je beschikking hebt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over cliënten met schizofrenie [verpleegkundig handelen] Boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg, hoofdstuk over cliënten met schizofrenie Internet: www.ypsilon.org/alles_over_schizofrenie http://www.trimbos.nl/onderwerpen/psychischegezondheid/schizofrenie DVD beeldvorming zorgvrager met schizofrenie - Tussen ons - A Beautiful Mind is een Amerikaanse film uit 2001 over het leven van de wiskundige John Forbes Nash Jr. die aan schizofrenie lijdt School of thuis, internetaansluiting Bespreek en vergelijk de uitwerking van deze activiteit met medestudenten. 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Verplicht Activiteit 1 Beantwoord de oriënterende vragen Wat is het belang van een gestructuurde dagprogramma en een evenwichtig dag en nachtritme voor een zorgvrager met schizofrenie? Welke verpleegkundige interventies pas je toe om een gestructureerd dagprogramma en een evenwichtig dag-nachtritme te realiseren bij deze doelgroep. 30

3.2 Verpleegplan opstellen Praktische voorbereiding Competentie De student heeft - de verpleegproblemen van zorgvragers met schizofrenie in kaart gebracht - vijf standaardverpleegproblemen (PES) geformuleerd en op basis hiervan een verpleegplan opgesteld - een verpleegplan opgesteld aan de hand van een casus Zorg dat je beschikking hebt over het boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over cliënten met schizofrenie Zorg dat je je kennis hebt opgefrist over het opstellen van een verpleegplan Boek verplegen in de geestelijke gezondheidszorg, hoofdstuk over cliënten met schizofrenie Internet: www.ypsilon.org/alles_over_schizofrenie http://www.trimbos.nl/onderwerpen/psychischegezondheid/schizofrenie School of thuis, internetaansluiting Bespreek je verpleegkundige diagnoses en het verpleegplan met medestudenten en de docent. 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) 1.2 Biedt persoonlijke verzorging, observeert en monitort gezondheid en welbevinden (E, F, J, K, R, V) Verplicht Activiteit 1 Breng aan de hand van de gezondheidspatronen van GORDON de mogelijke verpleegproblemen bij mensen met schizofrenie of andere psychotische stoornissen in kaart Activiteit 2 Zoek vijf standaard verpleegkundige diagnoses (PES) bij de zorgvrager met schizofrenie Maak op basis van de verpleegkundige diagnosen een verpleegplan voor een zorgvrager met schizofrenie 31

Activiteit 3 Stel een verpleegplan op voor een zorgvrager met schizofrenie aan de hand van een casus Casus 1 Jan komt heel stil binnen. Het lijkt net alsof hij er niet is. In zijn hand heeft hij een tijdschrift, met een pen maakt hij er aantekeningen op. Het zijn geen letters, maar krulachtige lijnen. Jan praat tegen zichzelf, maar de klanken die hij uitspreekt begrijp je niet. Opeens zegt hij iets tegen je, maar je begrijpt hem niet. Je vraagt wat hij bedoelt en hij herhaalt exact wat hij zei. Hij vraagt of je hem niet verstaat. Je zegt van niet. Daarop pakt hij een sigaret en vraagt vervolgens om een vuurtje. Als je hem dat geeft gaat hij 2 stoelen verderop zitten. Als je hem observeert zie je hem steeds allerlei grimassen met zijn gezicht maken en af en toe slaakt hij een zachte onverstaanbare kreet. Als je nog eens goed naar hem kijkt valt je ook op dat hij een prop wc-papier in zijn oren heeft. Maak een verpleegplan uit het gezondheidspatroon: Cognitie en waarneming. Criteria verpleegplan - Verpleegkundige diagnose voldoet aan de PES - Het doel voldoet aan de RUMBA eisen - interventies: welke interventies zijn nodig om het doel te behalen - de interventies zijn evidence based - evaluatie op product en proces 32

3.3 Verstoorde psychische functie Leerdoel Praktische voorbereiding Competentie Verplicht of keuze De student heeft aan de hand van een casus de psychische functies herkend en benoemd bij een zorgvrager met schizofrenie Zorg dat je beschikt over de DVD Waan of werkelijkheid (schizofrenie) uit de mediatheek. Zorg dat je theorie hebt bestudeerd over zorgvragers met schizofrenie. Zorg dat je kennis is opgefrist over psychische functies (psychopathologie) Verplegen van cliënten met schizofrenie en andere psychotische stoornissen Psychopathologie: psychische functies lokaal, thuis, OLC Bespreek je antwoorden met maximaal 3 andere studiegenoten 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) Verplicht Activiteit 1 Bekijk de eerste 20 minuten van de DVD Waan of werkelijkheid. Deze DVD gaat over 2 schizofrene jongens, Reinier en Carlos Noteer welke psychische verstoord zijn of waren bij Reinier en Carlos. Motiveer je antwoord. Gebruik bij deze activiteit de theorie over psychische functies. 1. Expressie en psychomotoriek 2. Denken 3. Waarneming 4. Bewustzijn 5. Zelfbeleving 6. Gevoelsleven 7. Willen en verlangen 33

3.4 Kennistest aan de hand van casus: John heeft een schizofrene stoornis Praktische voorbereiding Competentie De student heeft zijn kennis over cliënten met schizofrenie getest aan de hand van een casus met vragen Zorg dat je beschikt over het boek verplegen in de GGZ. Verplegen van cliënten met schizofrenie of andere psychotische stoornissen School of thuis, internetaansluiting Kijk deze activiteit na met behulp van je boek 1.1 Stelt een verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op (K) Keuze Activiteit 1: Test aan de hand van een casus je kennis over mensen met schizofrenie of andere psychotische stoornissen John is 24 jaar en sinds vier weken opgenomen op een afdeling voor langdurige behandeling vanwege ernstige verwardheid in denken, ernstige zelfverwaarlozing en ontwrichting van het ouderlijke gezin. Hij woonde in een caravan in de tuin van zijn ouders en rookte grote hoeveelheden hash. John heeft al een paar opnames achter de rug, waarbij sprake was van hallucinaties en wanen. John is een wat tengere man die met grote passen loopt, met hoofd en schouders voorover gebogen. Hij loopt vaak in zichzelf mompelend, niet te verstaan, door de huiskamer naar de gang en terug en gaat dan weer zitten. Ook zit hij vaak op een ingehouden manier in zichzelf te lachen. Waarom hij lacht is onduidelijk. John heeft een geheel eigen gedachtewereld die nagenoeg niet te volgen is voor een buitenstaander. Hij geeft vreemde en onsamenhangende antwoorden als hem iets gevraagd wordt. Hij heeft het gevoel dat hij door artsen en verpleegkundigen vergiftigd wordt, daarom weigert hij eten en medicijnen. Hij denkt dat hij vreemde stoffen in zijn bloed heeft en dat hij zijn hart deelt met zijn broer. John heeft lange ongekamde haar, bijna tot op zijn schouders. Hij zit vaak ongewassen aan de ontbijttafel en draagt vaak dezelfde kleding. Aan het eind van middag heeft John zich veelal toch gewassen en eenmaal per week stapt hij onder de douche. Kleding verschonen schiet er echter vaak bij in. John slaapt s nachts vaak in bed met zijn kleding aan. Ook overdag ligt hij graag in bed. Hij wil dan met rust gelaten worden en zegt het niet op te kunnen brengen om uit bed te komen en/of aan therapie deel te nemen. Het is dan moeilijk om hem te stimuleren tot activiteiten. Toch gebeurt het regelmatig dat John klaagt over verveling. Vraag 1 Verpleegplannen opstellen Werk aan de hand van de gezondheidspatronen van GORDON één verpleegplan uit mbt het lichamelijk, sociaal en psychisch functioneren. (Je stelt dus in totaal drie verpleegplannen op) 34