Workshop MOTIVATIE Door Stephan Vanhaverbeke Wat motiveert mensen? Daar zijn heel wat antwoorden voor. Algemeen beschouwd kunnen we stellen dat mensen motiveren in elk geval geen rechtlijnig proces is. Integendeel, en is een complexe wisselwerking van diverse variabelen, met name; - de context - de perceptie over de eigen competenties & te leveren inspanningen - de dip - de eigen cognitieve voorkeuren - de emotionele lading - de inspiratie en het sponsorschap 1. De Context Ga even bij jezelf na wanneer je je gemotiveerd voelt en wanneer niet? Wat is het verschil m.b.t. de omgeving en de context. Bespreek dit met de anderen. UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 1 van 10
2. Perceptie over de eigen competenties. @CoachSteff De meeste mensen raken gemotiveerd wanneer ze tot zekere hoogte uitgedaagd worden. De stress-boog illustreert dit: Verveling Motivatie Demotivatie PRESTATIES Activiteit ligt is uitdagend Activiteit ligt beneden mijn peil Activiteit kost mij teveel tijd & moeite STRESS NIVEAU Belangrijk is dat de perceptie over een bepaalde activiteit bepalend zal zijn of iemand al dan niet gemotiveerd zal raken. Wanneer je het idee hebt dat een bepaalde activiteit uitdagend zal zijn raak je makkelijker in beweging. Pas wanneer je tijdens de uitvoering van de activiteit merkt dat er méér inspanning nodig is bestaat het gevaar dat je afhaakt. Ga even bij jezelf na wanneer je eerst gemotiveerd en nadien gedemotiveerd raakte. Wat was de aanleiding hiervan?. Bespreek dit met de anderen. UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 2 van 10
3. De dip. Aansluitend op het voorgaande raken mensen dikwijls in een dip. Ze hebben het gevoel dat een (leer)activiteit teveel inspanning vergt, te lang duurt, te veel tijd in beslag neemt. Naarmate je meer aandacht aan geeft raak je steeds meer in de dip. PRESTATIES Ik ben verder geraakt dan ik eerst had gedacht Het lijkt te lukken Het lukt niet Dip Tijd Nochtans is het doormaken van deze dip essentieel voor de persoonlijke ontwikkeling. Een goede begeleiding en sponsorschap van de leidinggevenden spelen hierbij een cruciale rol. Ga even bij jezelf na wanneer je een dip hebt ervaren. Wat dacht je toen? Wat voelde je toen? Heb je zo n dip overwonnen? Wat dacht je toen? Wat voelde je toen? Bespreek dit met de anderen. UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 3 van 10
4. Cognitieve voorkeuren Elk van ons verwerkt neurologische stimuli op een persoonlijke manier. Net zoals de ene persoon meer aanleg heeft voor wiskunde en iemand anders meer voor beeldende kunsten, heb jij een set van cognitieve voorkeuren die bepaalde processen makkelijker laten verlopen dan iemand anders. Doelgericht of Ontwijkend Deze voorkeur geeft een richting aan de motivatie die ofwel naar plezier gericht is ofwel weg van de pijn. Je kunt dit het best zien als een spectrum met twee aspecten: Doelgericht: naar doel / plezier / beloning Ontwijkend: weg van ongemak / pijn / problemen Waardoor raak jij gemotiveerd? Geef enkele voorbeelden. Hoe herken je dit bij anderen? Hoe kan je daar optimaal op inspelen? Bespreek dit met de anderen Moeten, Mogen, Kunnen, Willen, Deze taalpatronen komen courant voor in ons taalgebruik. Ze worden de Modale Operatoren genoemd en we kunnen die in drie categorieën onderverdelen: Noodzakelijkheid: moeten, zou moeten, Mogelijkheid: kunnen, willen, mogelijks, Toevalligheid: zou kunnen, wellicht, eventueel, waarschijnlijk, Onder andere in self-talk komen sequenties van model operators voor: ik zal ik moet Ik kan niet Ik wil Ik zou moeten Bij bepaalde mensen werken ze motiverend. Bij anderen werken ze net aversie (en demotivatie) in de hand. Bvb. Je moet dat nu doen! Wie zegt dat? UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 4 van 10
Proactief of Reactief Veelal worden deze twee termen beladen met heel wat betekenis. Alsof reactief altijd slecht is en proactief altijd goed. De twee uitersten zijn echter allerminst werkzaam in gelijk welke situatie. Een proactieve voorkeur stelt je in staat om te anticiperen, visies en dromen op te verkennen en acties te ondernemen om gewenste uitkomsten te verwezelijken. Een reactieve voorkeur stelt je in staat om bedachtzaam te zijn, gerichte acties te ondernemen en risico s te vermijden. Wanneer is het nuttig om proactief te zijn? Wanneer is het nuttig op reactief te zijn? Hoe speel je het best in op een bepaalde houding (té proactief of té reactief)? Bespreek dit met de anderen UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 5 van 10
5. De emotionele lading Om een volledige beschrijving te hebben over een bepaalde ervaring of belevenis, heb je een bepaalde ideeën en gedachten (denken) die gepaard gaan met bepaalde emoties en gevoelens (voelen) en beslissingen en acties (doen). Denken: bestaat uit: interne visuele en/of auditieve weergave, praten met jezelf, vergelijken, visualiseren, Doen: bestaat uit: lichaamshouding, gedrag, handelingen, acties, Voelen: bestaat uit: emoties, gevoel, gemoedstoestand, stemmingen, DENKEN DOEN VOELEN De combinatie ven denken en beslissen resulteert in een intentie. Maar een intentie is nog geen actie. Het is de combinatie met emotie (gevoel) die je de energie geeft om tot actie te komen. Actie ontstaat wanneer een intentie wordt gevoed door een emotionele energie. De emotionele krachtbronnen zijn: - - - Goed gevoel Zelfvertrouwen Liefde & Mededogen E Motivatie komt tot stand wanneer we een netwerk opbouwen van al onze intellectuele en emotionele krachtbronnen. Motivatie ontstaat uit geloven in jezelf, een goed gevoel hebben, beschikken over de nodige empathie en over alle intellectuele capaciteiten die je nodig hebt om je doel te bereiken. Denk even aan een moment waarop je heel sterk gemotiveerd was. Wat kan je op zo n moment voelen? UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 6 van 10
6. Inspiratie en Sponsorschap Wanneer je mensen wil motiveren dan is het belangrijk om ze te inspireren. Niemand loopt warm voor iets waar ze geen geloof of belang aan hechten. Om mensen te inspireren is het goed om een beeld op te hangen, dat goed te beschrijven en te onderbouwen met verhalen en metaforen. Inspireren betekent letterlijk: begeesteren. De spirit in het team te brengen. De spirit moet aanstekelijk zijn. Als je gewend bent om koude instructies te geven is het goed om ook een warme relatie op te bouwen. Dat kan je makkelijk doen door de principes van Actief Sponsorschap te hanteren. Actief Sponsorschap is een attitude naar je medemens waarbij je hem of haar erkent in zijn/haar totaliteit op alle niveaus. Actief Sponsorschap gaat het over het (h)erkennen van iemands talenten en potentieel door: Aanwezig te zijn voor de persoon Het promoten van de persoon Als Actieve Sponsor: Geloof je in de persoon Ben je aanwezig voor de persoon Zorg je dat de ander erkend en herkend wordt Geloof je dat hij/zij het verschil kan en zal maken De (non) verbale signalen die je als sponsor uitstuurt zijn: Je bestaat Ik zie jou Je bent waardevol Je bent belangrijk, bijzonder, uniek Je hebt iets belangrijks bij te dragen Je bent hier welkom Je hoort hier thuis Je kan deze boodschappen of signalen nog aanvullen met de volgende vermogende overtuigingen of affirmaties: Het is mogelijk voor jou om succesvol te zijn Je bent in staat om succesvol te zijn Je verdient het om succesvol te zijn Ga in groepjes van twee plaatsnemen en spreek naar elkaar bovenstaande boodschappen uit. Wat merk je wanneer je de boodschappen uitspreekt? Wat merk je wanneer je de boodschappen ontvangt? UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 7 van 10
7. Mensen activeren Doelen vs. Uitkomsten Doel en uitkomst zijn termen die vaak door elkaar worden gebruikt. Om duidelijk te maken waarover het gaat, benadrukken we wel het onderscheid. Voorbeeld: je wil een bepaald vraagstuk oplossen. Het doel is om een oplossing te vinden. Misschien is er ook een secundair doel (bv. iets leren van het proces, het analytisch vermogen aanscherpen, bepaalde formules leren toepassen, ). De doelstelling hoeft niet concreet en tastbaar te zijn. Wat is dan de uitkomst? Het resultaat. De oplossing. De uitkomst is concreet, tastbaar en bewijsbaar. Mensen voelen zich doorgaans sneller aangesproken wanneer je het hebt over concrete uitkomsten in plaats van abstracte doelstellingen. De uitkomst ligt immers onder eigen controle terwijl een doelstelling veraf lijkt onderhevig is aan verandering. Het formuleren van gewenste uitkomsten zorgt voor actie en resultaten. Uitkomsten kunnen ook makkelijk gekoppeld worden aan deadlines. Vormvoorwaarden voor Goed Geformuleerde Uitkomsten Om effectief te zijn, dient een uitkomst goed te worden geformuleerd. Dit is te vergelijken met de S.M.A.R.T.-methode. De vormvoorwaarden voor het formuleren van uitkomsten zijn als volgt: Het realiseren van een uitkomst ligt binnen de eigen controle. De uitkomst is positief geformuleerd. De uitkomst is specifiek geformuleerd (= zintuiglijk waarneembaar). De context is welomschreven. De uikomst is ecologisch verantwoord (= er wordt rekening gehouden met de persoonlijke leefomgeving). De uikomst is gekoppeld aan een hoge motivatiewaarde (= emotionele energie). Een goed geformuleerde uitkomst leidt tot motivatie en acties. Daardoor is het belangrijk om een uitkomst te koppelen aan een positieve intentie: Waarom doe ik het?, Wat levert het me op? en Waarom is dit belangrijk? Waarden bezitten een emotionele lading. Je hebt deze emotionele energie nodig om tot actie te komen! Wanneer je een uitkomst formuleert, denk dan aan de motivatiewaarde. Een goed geformuleerde uitkomst kan je bereiken door jezelf de volgende vragen te stellen: Wat wil je bereiken? Wat zijn de verschillende acties die je gaat ondernemen? Waar, met wie en wanneer ga je de uitkomst realiseren? Wat levert het op? UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 8 van 10
Wat is er zo belangrijk? Hoe zal je weten dat de uitkomst is bereikt? Hoe zal je omgeving reageren? Wat houdt je tegen? Wat is de eerste stap? UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 9 van 10
Stephan Vanhaverbeke heeft een uitgebreide ervaring in de marketing- en communicatiesector en richtte in 2004 ubeon op. ubeon helpt ondernemers en bedrijven bij het realiseren van hun ambities. Stephan is ondernemer, auteur en gecertificeerd NLP trainer. stephan.vanhaverbeke@ubeon.com +32 497 532 920 www.ubeon.be www.stephanvanhaverbeke.be COPYRIGHT 2013 STEPHAN VANHAVERBEKE. ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. DE INHOUD VAN DIT DOCUMENT EN EVENTUELE BIJLAGEN ZIJN STRIKT VERTROUWELIJK EN UITSLUITEND BESTEMD VOOR EEN LEZING. HET IS ENKEL TOEGESTAAN OM DIT DOCUMENT IN HAAR GEHEEL TE VERSPREIDEN BINNEN DE CONTEXT VAN DE OPLEIDING. DAARBUITEN WORDT ELK GEBRUIK, VERVEELVOUDIGING OF VERSPREIDING VAN DIT DOCUMENT EN HAAR INHOUD TEN STRENGSTE VERBODEN. UBEON BELGIUM C.V.B.A. Cederdreef 9 bus 1 B-9230 Wetteren - T +32 9 324 16 16. F +32 9 324 16 17 Pagina 10 van 10