Actualiteitenoverzicht week 23 Actualiteiten periode 28 mei 2019 tot en met 10 juni 2019 1. Principeakkoord pensioenstelsel bereikt Sociale partners en kabinet hebben op 5 juni jl. een onderhandelingsresultaat bereikt voor de pensioenen. Na jaren overleg lijkt daarmee overeenstemming te zijn bereikt over een nieuw pensioenstelsel. De vakbonden spreken over een principeakkoord en leggen het onderhandelingsresultaat nog voor aan hun leden. In het pensioenakkoord zijn concrete afspraken gemaakt over onder meer de AOW en zware beroepen. Voor het nieuwe pensioencontract en de afschaffing van de doorsneepremiesystematiek zijn de afgesproken doelen en de invulling op hoofdlijnen helder. Een stuurgroep van kabinet en sociale partners, ondersteund door diverse deskundigen, gaat zorgen voor de verdere uitwerking van het nieuwe pensioenstelsel. Hieronder geven wij een samenvatting van de afspraken uit het principeakkoord. AOW-leeftijd De huidige AOW-leeftijd van 66 jaar en 4 maanden wordt bevroren tot eind 2021. Daarna gaat de AOW-leeftijd in stappen omhoog naar 67 in 2024. Op grond van de huidige wetgeving zou de AOW-leeftijd in stappen stijgen tot 67 in 2021. De verhoging wordt dus vertraagd ingevoerd. De huidige wetgeving bepaalt nog een volledige koppeling van de AOW-leeftijd aan de stijgende levensverwachting. In het pensioenakkoord is een gedempte koppeling overeengekomen. Dat wil zeggen dat vanaf 2024 een stijging van de levensverwachting met één jaar leidt tot een stijging van de AOW-leeftijd met 8 maanden (i.p.v. met één jaar). Zware beroepen Voor de mensen met zware beroepen wordt een regeling getroffen om drie jaar eerder te kunnen stoppen met werken. Voor eerdere pensionering kan per
sector/bedrijf een spaarregeling worden getroffen. De boete op vervroegde uittreding (RVU-heffing) wordt vanaf 2021 voor een periode van vijf jaar geschrapt. ZZP ers ZZP ers worden verplicht om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. In het nieuwe stelsel moeten ZZP ers zich eenvoudiger kunnen aansluiten bij bestaande pensioenregelingen in de sector waarin zij werkzaam zijn of in de onderneming waarvoor zij werken. Het kabinet gaat verder nog onderzoeken of ZZP ers pensioen kunnen opbouwen bij een APF, PPI of verzekeraar. Een wettelijke pensioenplicht voor ZZP ers komt er niet. Nieuwe pensioencontracten in tweede pijler Er komen twee nieuwe pensioencontracten: een collectief contract met beperkte risicodeling en een collectief contract met uitgebreide risicodeling. In het collectieve contract met uitgebreide risicodeling wordt een premie direct omgezet in een voorwaardelijk pensioen. De beleggings- en sterfterisico s worden gedeeld. Mee- en tegenvallers mogen worden gespreid over maximaal 10 jaar. In het contract met beperkte risicodeling wordt de leeftijdsonafhankelijke premie toegevoegd aan een persoonlijke pensioenpot. Rendementen worden toegevoegd aan deze pot. Er komt een fiscaal kader voor beide contracten dat uitgaat van een fiscaal gemaximeerde premie op basis van 80% middelloon in 42 jaar. Afschaffing doorsneepremiesystematiek De doorsneepremie wordt afgeschaft. Pensioenopbouw wordt afhankelijk van de leeftijd van de individuele deelnemer (degressieve pensioenopbouw). Aandachtspunt is daarbij de compensatie voor de deelnemers die pensioenopbouw mislopen door de afschaffing van de doorsneepremie. De randvoorwaarden en uniforme kaders worden door het kabinet nog uitgewerkt. Uitgangspunt is dat dat de herverdeling tussen generaties op een faire wijze moet plaatsvinden. Tijdlijnen Voor de zomervakantie wordt de uitkomst van de stemming van de FNV-leden en het advies van de Commissie Parameters nog verwacht. Koolmees heeft toegezegd de Tweede Kamer dit najaar te informeren over de voortgang van de uitwerking. De nadere uitwerking van de bovengenoemde twee pensioencontractvormen wordt niet verwacht voor eind 2020. Het jaar 2021 wordt gebruikt voor het nader formuleren van het wettelijk kader van deze contractvormen. In 2022 moet dan
het wettelijk kader afgerond worden en het overleg met sociale partners over een transitie worden opgestart. Bron: Rijksoverheid, Pensioenfederatie, SER 2. Pensioenfederatie wil uitzondering voor pensioenfondsbestuurders voor UBO-register In Nederland ligt de Implementatiewet over het UBO-register ter behandeling in de Tweede Kamer. Deze Implementatiewet vloeit voort uit de Europese antiwitwasrichtlijn. De Implementatiewet regelt de registratie van de UBO s in een centraal UBO-register. UBO staat voor ultimate beneficial owner ofwel uiteindelijk belanghebbende. Het begrip UBO wordt in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) gebruikt. Volgens de Wwft moeten bepaalde instellingen sinds 25 juli 2018 de identiteit van de UBO van een transactie of relatie vaststellen. Deze instellingen zijn in ieder geval beleggingsinstellingen, beleggingsondernemingen, banken, verzekeraars en notaris- en advocatenkantoren. Pensioenfondsen vallen niet onder de werking van de Wwft en hoeven de UBO(s) van hun transacties of relaties niet vast te stellen. Op grond van de Implementatiewet moeten pensioenfondsen een of meer UBO s aanwijzen. Dit zullen pseudo-ubo s zijn omdat een pensioenfonds geen UBO( s) heeft die voldoet aan de definitie van de wet. De pseudo-ubo kan een persoon zijn behorend tot het hoger leidinggevend personeel. Hogere leidinggevenden zijn onder andere personen die het dagelijks beleid bepalen. Hierbij kan gedacht worden aan een statutair bestuurder van het pensioenfonds. Inmiddels heeft de Pensioenfederatie in een position paper aangegeven dat het aanwijzen van pseudo-ubo s en het opnemen hiervan in een UBO-register niet zinvol is voor pensioenfondsen. Als reden geeft de Pensioenfederatie onder meer aan dat het niet mogelijk is om voor afzonderlijke bestuurders van een pensioenfonds aan te geven wat de aard en omvang is van het (.) economisch belang. Ook geeft de belangenorganisatie aan dat vermogensbeheerders die pensioenfondsen als klant hebben al cliëntenonderzoek doen op grond van de
Wwft. De Pensioenfederatie lobbyt om de verplichting niet op pensioenfondsen van toepassing te laten zijn. Bron: Pensioenfederatie 3. Modernisering pensioenverdeling bij scheiding Minister Koolmees heeft een wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 voor advies naar de Raad van State gezonden. In dit wetsvoorstel wordt geregeld dat de standaardregeling na scheiding is dat beide ex-partners een zelfstandig recht krijgen op het deel van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd (conversie). Deze wetswijziging verbreekt de levenslange afhankelijkheid tussen ex-partners ten aanzien van het ouderdomspensioen. Op verzoek van ex-partners is afwijking van de standaard mogelijk en hebben expartners de keuze tussen een andere verdeling of geen verdeling van het ouderdomspensioen. Bron: Rijksoverheid 4. Gerechtelijke uitspraak: verplichtstelling geldt ook voor werknemers die vanuit buitenland zijn gedetacheerd Een kantonrechter heeft onlangs uitspraak gedaan in een geschil waarbij de vraag is of buitenlandse werknemers, die in Nederland werken en die in dienst zijn van bedrijven uit andere EU-landen, vallen onder de verplichtstelling van het bedrijfstakpensioenfonds in de sector. De rechter heeft bevestigd dat in dit geval inderdaad sprake is van verplichtstelling. Bron: Recht.nl
5. DNB Nieuwsbrief pensioenen mei 2019 Guidance sleutelfuncties en functiescheiding DNB heeft een nieuwe guidance gepubliceerd over functiescheiding bij de inrichting van sleutelfuncties. Van belang is dat de houders van de sleutelfuncties onafhankelijk kunnen opereren van de uitvoering. De houders hebben een controlerende en adviserende rol ten opzichte van de uitvoerende werkzaamheden die zij controleren. In de guidance geeft DNB inzicht en voorbeelden van de gewenste scheiding tussen uitvoering en controle, scheiding tussen sleutelfuncties en functiescheiding binnen het bestuur en de commissies. DNB actualiseert Q&A informatie DNB heeft de Q&A DNB Toetsingskader Informatiebeveiliging voor DNBonderzoek geactualiseerd en toegankelijker gemaakt met de Good Practice Informatiebeveiliging. DNB geeft hiermee aan wat zij verstaat onder adequate risicobeheersing op het gebied van Informatiebeveiliging en cybersecurity. Inleveren documenten via DLT Sinds maart is het Digitaal Loket Toezicht (DLT) voor alle pensioenfondsen beschikbaar. DNB geeft aan dat een aantal fondsdocumenten alleen nog via het DLT naar DNB kan worden verstuurd zoals statuten en pensioenreglementen. Oproep netwerk centrale banken om verduurzaming Het Central Banks and Supervisors Network for Greening the Financial System (NGFS) roept centrale banken, toezichthouders en andere stakeholders op om in actie te komen en het financiële systeem te verduurzamen. Het NGFS doet zes aanbevelingen voor het wereldwijd vergroenen van het financiële systeem. Bron: DNB 6. Tekorten bij pensioenfondsen houden aan DNB geeft in het DNB-Bulletin van 3 juni jl. aan dat op basis van de beoordeling van de recente herstelplannen van 143 pensioenfondsen veel pensioenfondsen nog steeds een financieel tekort hebben. Indien de financiële situatie niet verbetert, moeten 3 pensioenfondsen in 2020 en 33 pensioenfondsen in 2021 een
korting doorvoeren. Tegelijkertijd kunnen 121 pensioenfondsen de pensioenen geheel of gedeeltelijk indexeren. Deze beoordeling heeft DNB gemaakt voor bekendmaking van het principe pensioenakkoord. Mogelijk betekent dit een wijziging van de regels waardoor minder fondsen hoeven te korten. Bron: DNB 7. Motie Van Weyenberg over uniformering partnerbegrip Tijdens het Notaoverleg op 27 mei 2019 in de Tweede Kamer heeft het Kamerlid Van Weyenberg een motie ingediend die de regering verzoekt om een wettelijke uniformering van het partnerbegrip uit te werken. Volgens Van Weyenberg bestaat hiertoe noodzaak omdat pensioenfondsen verschillende partnerbegrippen en aanmeldingseisen voor partners hanteren. Dit heeft mogelijk schrijnende situaties tot gevolg. De motie is aangenomen. Het is nog niet bekend of de regering de motie overneemt. Bron: Tweede Kamer 8. Motie Drost en Slootweg over nabestaandenpensioen op UPO Tijdens het Notaoverleg op 27 mei 2019 in de Tweede Kamer hebben Kamerleden Drost en Slootweg een motie ingediend die de regering oproept in overleg te treden met de pensioenkoepels. Dit met het doel om de informatievoorziening over het nabestaandenpensioen op het UPO te verbeteren. Niet op alle UPO s is voldoende duidelijk hoe het nabestaandenpensioen is vormgegeven en of dit al dan niet vervalt bij uitdiensttreden. De motie is aangenomen. Het is nog niet bekend of de regering de motie overneemt. Bron: Tweede Kamer 9. Conferentie Innovatie in
Pensioencommunicatie Op 28 mei jl. organiseerden de Pensioenfederatie, Verbond van Verzekeraars en Netspar samen de conferentie Innovatie in Pensioencommunicatie. Onder andere tijdens deelsessies bespraken de aanwezige pensioenbestuurders en communicatie-experts onderwerpen als framing, beeldgebruik en interactiviteit, met het doel te komen tot een effectievere pensioencommunicatie. Bron: Netspar 10. Aanbieding ontwerpbesluit adequate pensioenregeling payrollwerknemers Op 6 juni 2019 heeft minister Koolmees het bovengenoemde gewijzigde ontwerpbesluit aan de Tweede Kamer gezonden. Deze aanpassing is het gevolg van een toezegging van de minister tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Arbeidsmarkt in balans. Met het besluit wordt getracht concurrentie op arbeidsvoorwaarden zoveel mogelijk te bestrijden door te voorkomen dat voor payrollkrachten geen (of een veel lagere) pensioenpremie hoeft te worden afgedragen. Terwijl wel premie moet worden afgedragen voor gelijke of gelijkwaardige werknemers die direct in dienst zijn bij de inlener of werkzaam zijn in de betreffende sector. Het ontwerpbesluit beoogt ook te realiseren dat payrollkrachten in meer gevallen een adequaat pensioen opbouwen. Bron: Rijksoverheid Bijeenkomsten, seminars Datum 18 juni 2019 Bijeenkomst Pensioenfederatie: Themabijeenkomst over pensioenakkoord
27 juni 2019 28 juni 2019 25 juni 2019 DNB: jaarlijks TMP-seminar actuele toezichtthema s DNB: jaarlijks TMP-seminar actuele toezichtthema s Verbond van verzekeraars, Pensioenfederatie, Dufas, NVB en Platform voor Duurzame Financiering van DNB: werkconferentie over klimaatimpact in de financiële sector 10 juli 2019 Montae: Educatiesessie Pensioenakkoord 10 september 2019 18 september 2019 23 september 2019 10 oktober 2019 14 november 2019 28 november 2019 10 december 2019 Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Montae: Educatiesessie Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Verantwoordingsorgaan Pensioenfederatie: Jaarcongres Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Pensioenfederatie Themabijeenkomst Verantwoordingsorgaan ALV en Themabijeenkomst Wetsvoorstellen (in parlementaire behandeling) Wetsvoorstel / Besluit Inhoudelijk Status
Wetsvoorstel Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (34491) Met dit voorstel wordt het mogelijk om bij verenigingen en stichtingen een raad van commissarissen in te stellen. Ook kan bij alle rechtspersonen voor een monistisch bestuurssysteem gekozen worden. Voor de vereniging, de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting komt meer duidelijkheid over: de uitgangspunten die bestuurders en commissarissen bij de vervulling van hun taak in acht moeten nemen, de positie van bestuurders en commissarissen met een tegenstrijdig belang en, de regels over aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen. Ook wordt de regeling voor ontslag van een stichtingsbestuurder door de rechter verduidelijkt. Wetsvoorstel is op 8 juni 2016 ingediend bij de Tweede Kamer. Op 19 december 2018 is de Inbreng nader verslag (wetsvoorstel) aangeleverd. Op 8 november 2018 en 15 februari 2019 is een Nota van wijziging ingediend. Op 20 mei jl. heeft de minister van Rechtsbescherming gereageerd op een aantal commentaren op het wetsvoorstel ten behoeve van de plenaire behandeling van het wetsvoorstel.plenaire behandeling in de Tweede Kamer is voorzien in week 24 van 2019. Beoogde datum inwerkingtreding: nog nader te bepalen.
Wetsvoorstel Digitale Overheid (34972) Algemene regels inzake het elektronisch verkeer in het publieke domein en inzake de generieke digitale infrastructuur. Het wetsvoorstel is op 19 juni 2018 ingediend bij de Tweede Kamer. De planning van inwerkingtreding van het wetsvoorstel was 1 januari 2019. Deze datum is niet gehaald. Het wetsvoorstel is nog in behandeling bij de Tweede Kamer. Op 6 februari 2019 heeft de vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken het verslag met haar bevindingen, vragen en opmerkingen vastgesteld. Op 7 mei 2019 heeft de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangegeven dat de beantwoording van het nader verslag vertraagd is. Streven is dat de beantwoording binnen enkele weken volgt. Op dit moment is hierover geen nader bericht te melden. Naar verwachting treedt de wet op 1 juli 2019 in werking.
Wetsvoorstel arbeidsmarkt in balans (35074) Wetsvoorstel tot wijziging van verschillende wetten om de balans tussen vaste en flexibele arbeidsovereenkomsten te verbeteren. Tot 16 maart jl. was het mogelijk te reageren op een ontwerpbesluit voor een adequaat pensioen van payrollers. Hierin staan de voorwaarden waaraan de pensioenregeling moet voldoen indien de werknemer niet deelneemt aan de regeling van de inlener. Het ontwerpbesluit hoort bij de Wet Arbeidsmarkt in balans waarmee de Kamer eerder heeft ingestemd.o.a. de Pensioenfederatie en VNO-NCW hebben gereageerd op de consultatie. Belangrijke maatregelen in het wetsvoorstel zijn: versoepeling van de voorwaarden voor het ontslag van werknemers in vaste dienst; differentiatie van de WWpremie naar de aard van het arbeidscontract; de WW-premie voor vaste contracten wordt lager vastgesteld dan voor tijdelijke contracten wijziging van de berekening van de transitievergoeding; aanpassing van de definitie voor payrolling; deze krijgen vrijwel dezelfde status als eigen werknemers; verruiming van de regeling voor opeenvolgende tijdelijke contracten (de ketenbepaling). Ingediend op 7 november 2018. Het wetsvoorstel is op 5 februari 2019 door de Tweede Kamer aangenomen en ligt nu voor in de Eerste Kamer. Op initiatief van de Eerste Kamercommissie voor SZW heeft op 12 maart 2019 een deskundigen-bijeenkomst over het wetsvoorstel plaatsgevonden. Algemene strekking van die bijeenkomst was dat de invoering van het wetsvoorstel te snel gaat. Zo heeft een aantal aanwezigen ervoor gepleit om eerst de evaluatie van de Wet werk en zekerheid af te wachten. De Eerste Kamer-commissie voor SZW heeft op 30 april 2019 het nader voorlopig verslag uitgebracht. Op 7 mei 2019 heeft de minister van SZW de nadere memorie van antwoord ingediend De plenaire behandeling van het voorstel door de Eerste Kamer vond plaats op 20 mei 2019. Tijdens het debat werden de motie- Schalk (SGP) c.s. over ontslag als gevolg van werkweigering in verband met gewetensbezwaar (EK, H) en de motie-van de Ven (VVD) en Oomen-Ruijten (CDA) c.s. over voorstellen voor nieuw ZZP-beleid (EK, I) ingediend. Koolmees heeft toegezegd dat het recht op een adequate pensioenregeling voor payrollers pas gaat gelden per 1 januari 2021. Op 28 mei 2019 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel, inclusief de 2 bovengenoemde moties, aangenomen. Datum inwerkingtreding: 1 januari 2020 en 1 januari 2021 voor pensioenregeling payrollers.
Initiatiefnemer Kamerlid Smeulders (GroenLinks) wil dat pensioenfondsen twee jaar extra de tijd krijgen voor het opbouwen Initiatiefwetsvoorstel van genoeg vermogen om Voorkomen van pensioenkortingen op korte pensioenkortingen termijn te voorkomen. De op de korte termijn Pensioenwet en de Wet verplichte (35096) beroepspensioenregeling moeten daarvoor worden gewijzigd. Ingediend op 28 november 2018. Het wetsvoorstel is nagenoeg gelijk aan het inmiddels ingetrokken initiatief-wetsvoorstel Verlenging periode dekkingstekort pensioenfondsen (35113). Op 18 maart jl. heeft Kamerlid Smeulders de Tweede Kamer laten weten dat Kamerlid Van Rooijen (50Plus) de verdediging van het initiatiefwetsvoorstel op zich neemt. Op 21 maart jl. heeft de Raad van State een negatief advies uitgebracht op het wetsvoorstel. Op 25 april jl. heeft de vaste Tweede Kamercommissie voor SZW het verslag met haar bevindingen, vragen en opmerkingen vastgesteld. De commissie acht de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid, onder het voorbehoud dat de initiatiefnemers de vragen en opmerkingen van de Kamercommissie afdoende hebben beantwoord. Op dit moment is hierover geen nader bericht te melden. Initiatiefwetsvoorstel advies-recht voor maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid en goedkeuringsrecht voor uitsluitingenbeleid aan organen bij pensioenfondsen (35101) Dit wetsvoorstel regelt dat het verantwoordingsorgaan en het belanghebbendenorgaan bij pensioenfondsen: een goedkeuringsrecht krijgen op het uitsluitingenbeleid van het pensioenfonds en een adviesrecht krijgen op het maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid van het pensioenfonds. Ingediend op 3 december 2018 door D66 bij de Tweede Kamer. De Tweede Kamercommissie SZW neemt dit wetsvoorstel in behandeling na ontvangst van het advies van de Raad van State en de reactie van de initiatiefnemer. Op dit moment is hierover geen nader bericht te melden.
Voorstel machtigingswet oprichting Invest-NL (35123) Voorstel registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten (35179) Dit voorstel regelt de oprichting van de Nederlandse financierings- en ontwikkelingsinstelling Invest-NL N.V. Invest-NL heeft als kerntaken: het ondersteunen van ondernemingen bij risicovolle activiteiten op het gebied van grote transitieopgaven en het helpen doorgroeien van start-ups en scale-ups naar grotere ondernemingen door middel van ontwikkelingsdiensten en financiering. Invest-NL is specifiek bedoeld voor de financiering van ondernemingen die maatschappelijk verantwoord ondernemen en daarmee bijdragen aan de realisatie van maatschappelijke transitieopgaven. De vierde EU anti-witwasrichtlijn verplicht lidstaten een register bij te houden waarin de natuurlijke personen zijn opgenomen die de uiteindelijk belanghebbenden zijn in een onderneming of rechtspersoon. Dit is het Ultimate Beneficial Owner-register (UBOregister). Dit wetsvoorstel regelt de implementatie van het UBOregister. Wetsvoorstel is ingediend op 18 januari 2019. Op 26 maart 2019 is een Nota van wijziging verschenen. In april 2019 zijn diverse amendementen ingediend. In afwachting van verdere behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer is reeds begonnen met voorbereidende oprichtingswerkzaamheden. Het plenair debat vond plaats op 15 mei 2019. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel op 21 mei 2019 aangenomen. De Eerste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat / Landbouw, Natuur en Voedsel-kwaliteit heeft op 28 mei 2019 de procedure besproken. Besloten is om een voorbereidend onderzoek te houden op 25 juni 2019. Ingediend op 4 april 2019 bij de Tweede Kamer. Het UBO-register moet uiterlijk op 10 januari 2020 zijn gerealiseerd. Op 22 mei 2019 heeft op initiatief van de vaste Kamercommissie voor Financiën een rondetafelgesprek plaatsgevonden. Hierin zijn position papers van diverse organisaties over het UBOregister behandeld. Van het rondetafelgesprek is nog geen verslag beschikbaar. Op 29 mei heeft de vaste commissie voor Financiën het wetsvoorstel besproken. Belanghebbenden hebben daarbij kritische vragen en opmerkingen gemaakt. Het wetsvoorstel zal in de plenaire vergadering van de Tweede Kamer worden besproken (zie dit actualiteitenoverzicht).
Ontwerpbesluit adequate pensioenregeling payrollwerknemers Dit besluit regelt het bestrijden van een ongelijkheid in pensioenpremiebetaling tussen werknemers en payrollers. Bovendien zorgt het ervoor dat payrollers ook een adequate pensioenregeling krijgen. Ingediend bij de Tweede Kamer op 6 juni 2019. Overige pensioenonderwerpen / aangekondigde wet- en regelgeving Thema Onderzoek naar verschillen in pensioenopbouw tussen werknemers die werken met loondispensatie en werknemers voor wie de werkgever een loonkostensubsidie ontvangt Evaluatie Wet Pensioencommunicatie Evaluatie van de Wet werken na de AOWgerechtigde leeftijd Stand van zaken/planning Gestart in 2017. SZW heeft op 25 april 2018 aanvullende informatie verschaft aan de Tweede Kamer over (cao-)lonen van mensen die werken met loonkostensubsidie en over de gevolgen voor de opbouw van aanvullend pensioen. Op dit moment is geen nadere informatie beschikbaar. Deze staat gepland voor de eerste helft van 2019. De uitkomsten werden verwacht in het vierde kwartaal van 2018. Dit is niet haalbaar gebleken. Wanneer de uitkomsten wel beschikbaar zijn is niet bekend.
Wetsvoorstel homologatie onderhands akkoord ter voorkoming van faillissement Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 Dit voorstel is een onderdeel van het Programma Herijking Faillissementsrecht. Internetconsultatie over wetsvoorstel is gesloten. De Ministerraad is op 12 oktober 2018 akkoord gegaan met het wetsvoorstel. Vervolgens heeft de Raad van State op 27 maart 2019 zijn advies over het wetsvoorstel vastgesteld. Dit advies is nog niet gepubliceerd. Het is nog niet bekend wanneer het wetsvoorstel wordt ingediend. Koolmees heeft een wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 voor advies naar de Raad van State gezonden. In dit wetsvoorstel wordt geregeld dat na scheiding als default wordt gehanteerd dat beide expartners een zelfstandig recht krijgen op het deel van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd (conversie).