Jaarverslag en Jaarrekening 2009 Oikocredit Nederland

Jaarverslag en Jaarrekening 2009 Oikocredit Nederland 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 1 22-04-2010 15:36:46

Voorwoord Inhoud Jaarverslag 2009 Investeringen in Oikocredit zijn waardevast en leveren een stabiel rendement op. Maar wie in Oikocredit investeert, doet dat niet alleen om het financiële rendement; zij/hij wil ook bijdragen aan een betere wereld. Juist door de financiële crisis is duidelijk geworden dat kapitaal ook een ethische dimensie heeft. Geld is er niet alleen maar om zichzelf te vermenigvuldigen. Bezit van kapitaal betekent ook verantwoording nemen voor de wereld, voor de medemens. Onze investeerders hebben dit goed begrepen. Het vanuit Nederland geïnvesteerde kapitaal in Oikocredit groeide in 2009 met 8,6%. Met het ingelegde kapitaal kon het Oikocredit Nederland Fonds bijdragen aan wederom een recordjaar voor Oikocredit International. Nog nooit werd er wereldwijd zoveel kapitaal bij Oikocredit geïnvesteerd. Daardoor konden weer veel nieuwe leningen en financieringen van ontwikkelingsprojecten van en voor arme mensen worden verstrekt. Na de sterke daling van de beurzen in 2008 zette in 2009 herstel in. Maar de beurzen zijn nog lang niet op de oude niveaus terug. Het Oikocredit Nederland Fonds was al die tijd wel waardevast. Dat zorgde voor een rustig gevoel voor onze beleggers. De grootste activiteit in 2009 van de vereniging Oikocredit Nederland was de organisatie van de Oikocredit Debattour. In elf steden debatteerden honderden mensen over microkrediet en ontwikkelingssamenwerking. We hebben veel positieve reacties ontvangen van de deelnemers. Al met al zijn we naar omstandigheden goed door dit moeilijke jaar gekomen. Dat kon vooral dankzij de beleggers en leden, met name de vrijwilligers, van de vereniging en natuurlijk ook dankzij alle andere organisaties en particulieren die hieraan hebben bijgedragen. Heel hartelijk dank daarvoor. Siepie de Jong, voorzitter Oikocredit Nederland 2 1. Personeels- en bestuurszaken 2. Activiteiten 3. Resultaten 4. Jaarrekening Balans per 31 december 2009 Exploitatierekening over 2009 Grondslagen Toelichting op Balans en Exploitatierekening Overige gegevens Accountantsverklaring 5. Kerncijfers 1. Personeels- en bestuurszaken Personeel In 2009 zijn er verschillende mensen als vrijwilliger op het kantoor van Oikocredit Nederland werkzaam geweest. Zij hebben tijdelijk verschillende klussen voor ons gedaan op projectbasis over langere tijd. Mevrouw Van Tol is als vrijwilliger binnengekomen en heeft vanaf juni de Oikocredit Debattour georganiseerd als betaalde kracht. De staf bestaat nu uit mevrouw. G. Röling; mevrouw A. Smitskamp; de heer B. Sweerts; mevrouw D. Timmermans en mevrouw P. Ebing. De heren J. Van de Ven en de heer O. Albrecht vormen het managementteam. Bestuurszaken In 2009 vergaderde het bestuur acht keer, waarvan vier keer met leden van het bestuur van Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds (SBONF). De adviescommissie was aanwezig op de vergaderingen in mei en november ter voorbereiding op de ledenvergadering en ter bespreking van de jaarrekening 2008 respectievelijk de begroting voor 2010. De ledenvergaderingen vonden plaats in Amersfoort op 12 juni en 28 november. Op de vergadering van 28 november trad de heer F. Van Beuningen, conform rooster, af als bestuurslid. Op de vergadering van 12 juni werden de heren E. Buckens en B. Spekman tot bestuurslid benoemd. Op 31 december 2009 was de samenstelling van het bestuur als volgt: mevrouw S. De Jong, voorzitter; mevrouw I. Van Meegen, secretaris; de heer K. Vliegenthart, penningmeester; de heer F. Oostlander; de heer B. Spekman en de heer E. Buckens. Adviescommissie De adviescommissie bestaat na het aftreden van de heren P. Bernouw en F. Krikhaar en het aantreden van de heer E. Woltjer uit twee leden. Naast de heer Woltjer maakt de heer J. Voskamp deel uit van de adviescommissie. Er is een vacature voor de derde positie. Internationaal Mevrouw De Jong is in 2008 eerst tijdelijk en later permanent lid geworden van het SAturn Implementation Committee. De heer Albrecht maakt deel uit van het Capital Inflow Advisory Committee en de heer Van de Ven is lid van het Steering Committee voor een nieuw administratief systeem voor alle aandelenregistraties binnen Oikocredit. 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 2 22-04-2010 15:36:47

2. Activiteiten Oikocredit Debattour Bijzonder in 2009 was de toekenning van een geldbedrag bij een campagnewedstrijd van de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO). Met de 100.000 euro aan toegekende subsidie konden we de Oikocredit Debattour realiseren. In de tweede helft van 2009 vonden in elf steden debatten plaats waarmee we honderden mensen, onder wie veel jongeren, aan het denken en debatteren hebben gezet over microkrediet en Oikocredit. We bereikten nog eens miljoenen mensen via landelijke en regionale media. Kathleen Ferrier, Tweede Kamerlid voor het CDA, was aanwezig bij het startdebat in Utrecht. Bij het slotdebat in Amsterdam debatteerde het publiek met prominenten als Jan Pronk (hoogleraar bij het ISS: Institute of Social Studies), Joris Voorhoeve (voorzitter van de Raad van Toezicht van Oxfam Novib), Ben Simmes (adjunctdirecteur Oikocredit), Willemijn Lammers (programmamanager ICCO), Dirk Elsen (directeur SNV: Nederlandse Ontwikkelingsorganisatie), Louk de la Rive Box (rector ISS) en Nanno Kleiterp (directeur FMO: Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden). Bij dit laatste debat kwam de winnares van een reis naar microkredietprojecten in Uganda uit de bus. Studente Sanne Blauw overtuigde de jury ervan dat zij zich vol enthousiasme zal inzetten om Oikocredit en microkrediet aan een breder publiek bekend te maken. Het Nederlands Debat Instituut begeleidde de debatbijeenkomsten zeer professioneel. Aan het welslagen van de tour werd verder bijgedragen door onder meer: provincies en provinciehuizen, gemeenten, COSsen, ABN AMRO, hogescholen en universiteiten, Worldconnectors en vele vrijwilligers. Campagne Fair finance-fair trade Met deze campagne wil Oikocredit duidelijk maken dat ze naast microfinancieringsinstellingen ook fair trade coöperaties ondersteunt. De chocolade workshops zijn twintig keer op locatie verzorgd. Deelnemers kregen informatie over fair trade en fair finance terwijl ze bonbons maakten. Het aantal deelnemers varieerde van acht tot vijftig. De doelgroepen varieerden van burgerlijke gemeenten tot kerkelijke groepen. Het aantal getrainde workshop-begeleiders is gegroeid van vijf naar elf. In Culemborg en Nuenen zijn twee geslaagde fair dinercafés georganiseerd. Ook zijn er in het kader van deze campagne bij een aantal informatiestands chocoladeproeverijen gehouden van gangbare en fair trade chocolade. Jaarvergadering en Oikocredit Experience In juni was Oikocredit Nederland medegastheer van de internationale jaarvergadering van Oikocredit in Amersfoort en van een bijbehorend publieksevenement Empowering Women The Oikocredit Experience. Boeiende sprekers, onder wie de minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven, entertainment en speed daten maakten dit een geweldige Experience voor honderden mensen. De Oikocredit Experience is mede mogelijk gemaakt door ICCO, Cordaid, ING en de stad Amersfoort. Prinses Máxima was aanwezig op een besloten bijeenkomst over microfinanciering. Oikocredit Nederland was samen met de PKN intensief betrokken bij de organisatie van een bijeenkomst voor directe leden van Oikocredit International tijdens de internationale jaarvergadering. Samenwerking Protestantse Kerk in Nederland Op 12 juni 2009 is er een uitgebreide samenwerkingsovereenkomst voor de komende tien jaar met de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) getekend. Het doel is om gezamenlijk meer voorlichting te geven over het Oikocredit-leenmodel aan de PKNgemeenten en haar leden. Daarnaast wordt de administratie van beleggingen van de PKN-gemeenten in Oikocredit grotendeels overgedragen van Oikocredit Nederland aan de PKN. Stichtingen en fondsen In 2009 zijn we tevens gestart met het benaderen van stichtingen en fondsen voor Oikocredit. Dit leidde tot een eerste investering van 1 miljoen euro door een groot vermogensfonds: Fonds 1818. 3 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 3 22-04-2010 15:36:47

Ontwikkeling nieuwe concepten In deze moeilijke marktomstandigheden heeft Oikocredit Nederland zich voorbereid op betere tijden. We hebben hard aan de naamsbekendheid van Oikocredit gewerkt en aan de ontwikkeling van nieuwe marketingconcepten. Zo hebben we de concepten Zakenmaat en High Commitment Program (HCP) verder voorbereid. Zakenmaat is een innovatief online-concept voor werving van kleine MKB-ondernemers en het High Commitment Program is een programma dat gericht is op het werven van grote investeringen bij welvarende mensen. Naar verwachting gaat minimaal een van beide projecten in 2010 officieel van start. Veel vrijwilligersactiviteiten Via haar betrokken vrijwilligers kan Oikocredit Nederland acte de présence geven bij zeer veel lokale en regionale activiteiten. Er zijn meer dan veertig gastlessen verzorgd op basisscholen in het kader van de campagne Day for Change. Deze campagne is uitgebreid naar middelbare scholen. Vandaar dat er ook al tien gastlessen op middelbare scholen zijn verzorgd (vijf VMBO- en vijf VWO-scholen). Ook is er meegewerkt aan een kerkelijk project op een VMBO. Er werden presentaties verzorgd voor studenten van het Kofi Annan College in Utrecht, van de Hogeschool Inholland in Alkmaar, van de Stenden Hogeschool in Leeuwarden en van het CIDIN in Nijmegen. Er is meegewerkt aan een congres over microkrediet van de Katholieke Universiteit Brabant. In de PKN-gemeente in Hoogeveen deed men mee aan een Oikocredit-talentenactie. Via allerlei acties ging men aan de slag met 5 euro en de eigen talenten om dit bedrag te vermenigvuldigen. De Oikocredit-tentoonstelling deed een aantal bibliotheken in Overijssel en Friesland aan. Zowel vrijwilligers als staf waren present met stands op landelijke evenementen: het National Sustainability Congres, Festival Mundial, het Haarlemmer Houtfestival, Contacta en de Afrikadag 2009 van de Evert Vermeer Stichting (EVS). Verder waren we vertegenwoordigd op de Levenskunstbeurs, de Onkruidbeurs, de Landelijke Diaconale Dag en de Luisterend Dienen Dag. Vrijwilligers waren aanwezig met een stand op veertig lokale en regionale informatiemarkten. Een aantal daarvan stonden in het teken van de campagne Millenniumgemeenten. Er is ook meegewerkt aan een interreligieus vredesfeest in Den Haag. In het kader van een samenwerking met Tulipland hebben vrijwilligers een aantal keren daar een stand bemenst. Daarnaast waren vrijwilligers vijftien keer aanwezig met een informatiestand op regionale kerkelijke bijeenkomsten. Er waren meer dan tien presentaties voor serviceclubs. Voor vrouwenorganisaties (inclusief Passage) zijn zeven presentaties gehouden. Verder werd er een presentatie verzorgd om mensen voor te bereiden op hun uitzending via Share People naar de Filippijnen. Ook waren er presentaties voor de ING-seniorenvereniging, een beleggingsclub, enkele wereldwinkels en ouderenbonden. In Breda is een ledencafé georganiseerd. Ook voor bijna dertig protestantse gemeenten, een parochie, een evangelische gemeente en een basisgroep werden presentaties gehouden. Vrijwilligers hielden bijna veertig gesprekken met burgerlijke gemeenten in diverse provincies. Ook was er overleg met de Stichting Culemborg Ontwikkelingssamenwerking en een paar politieke partijen. Er is een presentatie gehouden voor het personeel van gemeente het Bildt gecombineerd met een chocolade workshop. Er werden gesprekken gevoerd met een lokale Raad van Kerken, kerkenraden, diaconieën, kerkrentmeesters, ZWO (zending, werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking)-groepen, een MOV (missie, ontwikkelings, vrede)-groep, PCI-en (parochiële caritasinstellingen) en parochiebesturen. Ook was er een gesprek met een diaconaal classicaal overleg. Ten slotte waren er verkennende gesprekken met twee bisdommen over samenwerking. Jaarverslag 2009 Vrijwilligersorganisatie Per december 2009 zijn 129 contactpersonen actief in negentien werkgroepen. Er zijn provinciale werkgroepen in Zeeland, Utrecht, Zuid-Holland, Noord-Holland, Overijssel, Brabant, Drenthe en Groningen naast regionale werkgroepen in Haaglanden e.o., Leiden, Amstelveen, Apeldoorn/Zutphen, Noord-west Veluwe en Arnhem. Verder zijn er in Friesland vier regiogroepen actief. In Kennemerland is een nieuwe werkgroep gestart. Door zeer succesvolle werving via diverse websites zijn er 22 nieuwe contactpersonen bijgekomen. Negen contactpersonen namen afscheid. Helaas is ons erelid, Piet Riksman, in maart overleden. In 2009 hebben acht vrijwilligers tijdelijk hun medewerking verleend aan landelijke projecten. Ook hebben ongeveer vijftig mensen eenmalig publiciteit verzorgd voor de Oikocredit Debattour. Werkgroep Protestantse relaties: Deze werkgroep heeft vele jaren geijverd voor een nieuwe overeenkomst met de PKN en is nauw betrokken geweest bij de voorbereiding van die overeenkomst. De werkgroep heeft haar activiteiten op een laag pitje gezet omdat een groot aantal leden zitting heeft genomen in het projectteam voor de Oikocreditcampagne. 4 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 4 22-04-2010 15:36:48

Werkgroep Katholieke relaties: De werkgroep heeft in 2009 de ordes en congregaties benaderd over de omzetting van certificaten van aandelen naar participaties in het ONF. De werkgroep is uitgebreid met een nieuw lid. Een deel van de leden heeft zitting genomen in het projectteam voor de Oikocreditcampagne. Projectteam Oikocreditcampagne - Geloven in het kleine: In 2009 is dit team gestart met de voorbereidingen van de Oikocreditcampagne die van september tot en met december 2010 in kerken gaat plaatsvinden. De landelijke Raad van Kerken heeft in juli 2009 aan haar lidkerken een aanbeveling gestuurd om mee te werken aan deze campagne. Media en publiciteit De naamsbekendheid van Oikocredit is in 2009 flink gestegen van 3% tot 12% (gesteunde naamsbekendheid). Dit is vooral te danken aan de uitgebreide publiciteit in diverse media. Er stonden meer dan honderd stopperadvertenties in dagblad Metro en enkele in regionale dagbladen. Er werd weer een radiospotje uitgezonden op radio 1 en 4 gedurende een aantal weken. Er zijn diverse artikelen over Oikocredit verschenen in landelijke en regionale dagbladen, magazines en in huis-aan-huisbladen. Er zijn ongeveer 350 artikelen in diverse kerkbladen opgenomen en enkele keren is er zelfs een artikelenserie verschenen. Er zijn enkele interviews gegeven voor landelijke en regionale omroepen. Via een flink aantal digitale nieuwsbrieven, netwerken en websites is er aandacht aan Oikocredit geschonken. Ook is ervoor gezorgd dat Oikocredit in diverse gemeentegidsen werd opgenomen. Oikocredit Nederland is de uitgever van het kwartaalblad Andersom dat tot stand komt onder een onafhankelijke redactie. Ronald Everts werd benoemd tot nieuwe hoofdredacteur. De oplage bedroeg 13.200 exemplaren. Nieuwe website Begin 2009 is de nieuwe Nederlandstalige website www.oikocredit.org gelanceerd, waarop de Nederlandse, Belgische en internationale informatie met betrekking tot Oikocredit te vinden is. De geïntegreerde website is opgezet met als doel om websitebezoekers beter van informatie te voorzien. Kerstkaarten Via de website van Oikocredit kon men Kerstkaarten van Family Cards bestellen. Een deel van de opbrengst kwam ten goede aan Oikocredit Nederland. Cursussen, trainingen en materialen Vrijwilligers van Oikocredit Nederland hebben verschillende trainingen gekregen. De basiscursus is drie keer georganiseerd voor nieuwe vrijwilligers. De workshop dossierbehandeling werd verzorgd door medewerkers van Oikocredit International. Ervaren trainer Guus Rood verzorgde de presentatietraining. Er is een nieuwe training standbemensing ontwikkeld met een nieuwe trainer en deze is twee keer gegeven. Gekoppeld aan de Algemene Ledenvergadering was er een goed bezochte vrijwilligersochtend met workshops over de voorschriften van de Autoriteit Financiële Markten (AFM); de benadering van burgerlijke gemeenten en de elevator pitch (hoe breng je je boodschap in enkele minuten?). Er zijn diverse folders geactualiseerd. Duurzaamheid Reizen: Oikocredit Nederland stimuleert het gebruik van het openbaar vervoer van zowel de personeelsleden als de vrijwilligers. Voor openbaar vervoer worden de werkelijke kosten vergoed, bij reizen met de auto wordt de vergoeding gemaximeerd op een maximum volgens de belastingwetgeving. Oikocredit Nederland beperkt haar vliegverkeer en heeft de CO2-uitstoot gecompenseerd van de paar vluchten die gemaakt zijn om een vergadering bij te wonen. Papier en kantoorartikelen: Oikocredit Nederland maakt al jaren gebruik van gerecycled papier voor haar drukwerk, magazine Andersom, briefpapier, enveloppen en dergelijke. Onze drukker voldoet aan milieueisen en is hiervoor gecertificeerd. Onze leverancier van kantoorartikelen is gevraagd om groene alternatieven voor gangbare kantoorproducten. Na het uitblijven van een reactie is verder gekeken en nu nemen we een aantal kantoorartikelen af van Lyreco. Catering: Oikocredit Nederland koopt fair trade en biologische producten in voor het dagelijks eigen gebruik op kantoor. In 2009 werd het Kersteten van bestuur en staf verzorgd door een catering-organisatie van het Leger des Heils, die met biologische producten werkt. Duurzaam bankieren: Oikocredit Nederland bankiert duurzaam via de ASN Bank. 5 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 5 22-04-2010 15:36:48

3. Resultaten Oikocredit Nederland en het Oikocredit Nederland Fonds In 2009 bepaalde de kredietcrisis voor Oikocredit Nederland en het Oikocredit Nederland Fonds deels de mate van instroom van kapitaal. Vooral de instroom in de maanden tot en met de zomer was matig. Na de zomer trad herstel in met een uitzonderlijke goede maand december als afsluiting. Het vanuit Nederland geïnvesteerde kapitaal in Oikocredit groeide in 2009 met 8,6%. De bruto-instroom van kapitaal bedroeg 10,1 miljoen euro. 3,2 Miljoen werd teruggevraagd. De netto-instroom van kapitaal bedroeg daarmee 6,9 miljoen euro (tegen 7,0 miljoen in 2008). Het bedrag aan verzoeken om terugkoop daalde licht ten opzichte van 2008. Deze netto groei zien we niet direct terug in de boeken van Oikocredit Nederland; op basis van de overeenkomst tussen de PKN en Oikocredit Nederland is een bedrag van bijna 4,7 miljoen euro in beheer gegeven van de PKN. Eind december 2009 investeerden in totaal 895 PKN-gemeenten en diaconieën via de PKN in Oikocredit, voor een bedrag van 12,2 miljoen euro. Het totale aantal nieuwe investeerders steeg met 336 (een stijging van 3,6% ten opzichte van 2008). Daarnaast heeft Oikocredit een hele trouwe achterban die gedurende het jaar veel vervolgaankopen deed. In 2009 bedroeg de brutoledengroei van Oikocredit Nederland 493. Het ledenaantal groeide netto met 213 (2,6% groei) tot in totaal 8415 leden (in 2008 was de ledengroei 2,3%). De ledengroei is voornamelijk te danken aan de Oikocredit Debattour en de eindejaarsmailing. In totaal bezitten Oikocredit Nederland en het Oikocredit Nederland Fonds nu 82 miljoen euro aandelen Oikocredit. Dit is ongeveer 20% van Oikocredits totale aandelenkapitaal. Oikocredit International Oikocredit heeft nauwelijks last gehad van de kredietcrisis. Het aandeel Oikocredit bleef haar waarde behouden. Het aandelenkapitaal steeg met ruim 55 miljoen euro tot ruim 430 miljoen euro: een stijging van 15%. Deze stijging werd voor een belangrijk deel door de steunverenigingen in Duitsland en Oostenrijk bereikt. Ook in 2009 keerde Oikocredit 2% dividend uit over het voorgaande jaar. Oikocredit International sloot het jaar 2009 succesvol af met bijna 153,5 miljoen euro aan goedgekeurde projecten. Een lichte daling ten opzichte van 2008, maar hoger dan de doelstelling. In de afgelopen vijf jaar werd minder dan 2% van de verstrekte leningen afgeschreven als oninbaar. De portfolio at risk (PAR) steeg licht door de kredietcrisis. Jaarverslag 2009 6 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 6 22-04-2010 15:36:48

4. Jaarrekening 2009 Balans per 31 december 2009 (vóór winstbestemming) 31-12-09 31-12-08 Actief Vaste Activa Materiële vaste activa Kantooruitrusting (1) 9.683 10.724 Financiële vaste activa Aandelen Oikocredit UA (2) 2.645.870 2.038.003 Overige effecten (3) 96.209 99.702 2.742.079 2.137.705 Vlottende Activa Vorderingen Aandelen Oikocredit UA in voorraad (10) 0 278.229 Rekening courant gelieerde organisaties (4) 152.886 133.826 Vorderingen en overlopende activa (5) 65.121 36.152 218.007 448.207 Liquide middelen Spaarrekening (6) 900.000 440.000 Rekening courant (7) 131.438 209.871 1.031.438 649.871 Totaal Actief 4.001.207 3.246.507 Passief Eigen Vermogen Bestemmingsfonds 'Duurzaam belegd' (8) 1.747.511 1.402.875 Algemene reserve (9) 746.758 331.809 Continuiteitsreserve 543.000 543.000 Resultaat boekjaar Bestemmingsfonds 'Duurzaam belegd vermogen' 607.868 344.636 Exploitatieresultaat 80.509 414.949 Subtotaal Eigen Vermogen *) 3.725.646 3.037.269 Kortlopende schulden Vooruit ontvangen contributies 84.818 83.129 Aandelen Oikocredit UA aan te kopen (10) 59.947 0 Rekening courant gelieerde organisaties (4) 0 48.714 Schulden gelieerde organisaties (11) 3.000 0 Schulden en overlopende passiva (12) 127.796 77.395 275.561 209.238 Totaal Passief 4.001.207 3.246.507 *) Van het eigen vermogen per ultimo 2009 is 2.355.379 euro (eind 2008: 1.747.511 euro) niet vrij uitkeerbaar vermogen, duurzaam belegd in aandelen Oikocredit. 7 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 7 22-04-2010 15:36:48

Exploitatierekening over 2009 Baten Realisatie Begroting Realisatie 2009 Contributies en donaties (13) 218.705 207.000 213.273 Dividend op aandelen Oikocredit (14) 38.289 27.000 22.001 Rente op obligaties en liquide middelen 23.346 28.000 26.240 Bijdrage Oikocredit UA (15) 52.066 45.000 23.498 Kostendoorbelasting SBONF (16) 239.000 270.000 270.000 Beheersvergoeding (17) 62.298 70.000 74.686 Totaal baten 633.704 647.000 629.698 Lasten Personeelskosten (18) 313.791 351.000 337.838 Bureaukosten (19) 127.004 137.000 125.254 Verenigingskosten (20) 10.250 15.000 12.357 Periodiek Andersom 29.472 40.000 31.811 Wervingskosten (21) 94.158 280.000 219.955 Overige lasten (22) 31.090 33.000 0 Totaal lasten 605.765 856.000 727.215 Operationeel resultaat 27.939-209.000-97.517 Overige opbrengsten Waardeveranderingen van effecten -3.493 0 7.403 Giften en schenkingen (23) 55.907 250.000 505.032 Overige baten 156 0 31 Som overige opbrengsten 52.570 250.000 512.466 Overige baten en lasten Giften/schenkingen ter duurzame belegging * 557.650 0 314.426 Lijfrenten ter duurzame belegging * 50.218 0 30.210 Som bijzondere baten en lasten 607.868 0 344.636 Resultaat 688.377 41.000 759.585 Resultaat samenstelling * Giften en schenkingen 'duurzaam belegd' 607.868 0 344.636 Exploitatieresultaat 80.509 41.000 414.949 Jaarverslag 2009 8 Totaal Resultaat 688.377 41.000 759.585 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 8 22-04-2010 15:36:49

Kasstroomoverzicht Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankoop aandelen Oikocredit 2.411.277-778.134 Herbelegd dividend 172.776 0 Overdrachten aandelen Oikocredit -4.673.407-282.590-2.089.354-1.060.724 Ontvangen rente 26.035 14.804 Ontvangen dividend 351.458 487.511 Betaald dividend -486.035-465.510 Herbelegd dividend 151.082 166.093-334.953-299.417 Bankkosten/rente -1.816-1.998 Netto kasstroom beleggingsactiviteiten -2.048.630-859.824 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgifte certificaten van aandelen -3.279.909 3.029.711 Overboeking certificaten van aandelen 5.197.644-2.449.021 1.917.735 580.690 Inkoop certificaten van aandelen -160.009-423.828 Beheersvergoeding 62.298 74.686 Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten 1.820.024 231.548 Kasstroom uit operationele activiteiten Contributies en donaties 220.644 234.004 Bijdrage Oikocredit 48.246 40.582 Bijdrage Stichting Beheer ONF 242.254 252.174 Operationele lasten -490.415-687.589 Ontvangen giften en schenkingen 57.941 505.032 Mutatie Rekening courant ONF -71.028 45.224 Overige baten 156 0 Netto kasstroom uit operationele activiteiten 7.798 389.427 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa -5.493-10.557 Investeringen in Duurzaam Belegd 607.868 344.636 Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten 602.375 334.079 Mutatie periode 381.567 95.230 Liquiditeiten Beginstand liquide middelen begin boekjaar 649.871 554.641 Mutatie periode 381.567 95.230 Eindstand liquide middelen einde boekjaar 1.031.438 649.871 9 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 9 22-04-2010 15:36:49

Algemeen Oikocredit Nederland (ON) is een vereniging statutair gevestigd in Utrecht, Herculesplein 207a, 3584 AA Utrecht. De statutaire doelstelling van ON is de bekendheid van Oikocredit te vergroten alsmede de deelneming in Oikocredit UA te bevorderen. ON geeft certificaten van aandelen Oikocredit UA uit aan certificaathouders en zorgt voor de promotie van Oikocredit in Nederland. ON is vrijgesteld van de vennootschapsbelasting en de dividendbelasting. Er wordt aan de certificaathouders 0,45% beheersvergoeding in rekening gebracht met een maximum van 500 euro door ON. Er worden geen op- of afslagen berekend en er zijn geen kosten die voortvloeien uit directe of indirecte beleggingen. Oikocredit UA SNS Ov. Directe leden PKN Oikocredit NL (ALV) ING SBONF Pettelaar ASN Advies Cie Dienstverleningsovk. Samenwerking prot. kerken Bestuur MT/staf Redactie AO Distributie ovk. Beheer ONF Bewaring Vermogens beheer WPR Regio s WKR Regio coördinator Vrijwilliger Vrijwilliger Vrijwilliger Vrijwilliger Gelieerde partijen Oikocredit UA Oikocredit Nederland is lid van de coöperatieve vereniging Oikocredit UA en heeft één stem in de Annual General Meeting. Oikocredit UA betaalt een vergoeding voor de promotionele activiteiten en het voeren van de deelnemersadministratie aan ON. Deze vergoeding is in onderlinge overeenkomst afgesproken, deze vergoeding is niet at arm s length (zakelijkheids) basis afgesproken. Jaarverslag 2009 Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds (SBONF) SBONF heeft de administratie en marketing aan ON uitbesteed. Op basis van een kostentoerekening worden de reële kosten die ON maakt voor het ONF doorbelast aan SBONF. De kostentoerekening is gemaximeerd op 270.000 euro. Grote beleggers Er zijn geen certificaathouders die meer dan 25% in het eigen vermogen van ON vertegenwoordigen. Grondslagen a. Algemeen Oikocredit ontwikkelingsvereniging Nederland - hierna te noemen ON of de vereniging - geeft tegenover aandelen in Oikocredit, Ecumenical Development Cooperative Society U.A. certificaten van aandelen Oikocredit uit. Één en ander met inachtneming van de administratievoorwaarden. De jaarrekening is opgesteld volgens de voorschriften die zijn vastgelegd in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en RJ 640. Ten opzichte van voorgaand jaar hebben geen wijzigingen in de grondslag plaatsgevonden. De exploitatierekening bevat een kolom begroting van het boekjaar. De begroting is formeel geen onderdeel van de jaarrekening, maar verbetert het inzicht in de jaarrekening als verantwoordingsverslag voor de vereniging. 10 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 10 22-04-2010 15:36:49

b. Grondslagen voor de waardering 1. Aandelen Oikocredit UA De in bezit zijnde aandelen Oikocredit UA worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, zijnde 200 euro. 2. Overige effecten De overige effecten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, zijnde de beurskoers, ultimo boekjaar. Eventuele ongerealiseerde koersverschillen worden in het resultaat verwerkt. 3. Vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs, onder aftrek van afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. 4. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De kortlopende schulden dienen binnen één jaar te worden afgelost. De liquide middelen zijn direct opvraagbaar. c. Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten Baten worden verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Voor giften en schenkingen betekent dit in de praktijk veelal bij ontvangst. Lasten Lasten worden verantwoord in de periode waarop ze betrekking hebben. Resultaatbepaling ON heeft een dienstverleningsovereenkomst met ONF, waarbij zij de uitvoering van de administratie en de marketing voor haar rekening neemt. Vanaf 2005 worden de werkelijke kosten op basis van een kostenberekening aan de SBONF doorbelast. Voorheen werd het saldo van de SBONF aan ON als compensatie in de kosten uitbetaald. d. Grondslag voor het kasstroomoverzicht. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. Toelichting op de Balans per 31 december 2009 Materiële vaste activa 1. Kantooruitrusting De volgende inventarisonderdelen worden over meerdere jaren afgeschreven: Kantoorinventaris Computers Totaal Aanschafprijs t/m 2008 8.923 38.085 47.008 Cumulatieve afschrijving t/m 2008 8.229 28.055 36.284 Boekwaarde per 31-12-2008 694 10.030 10.724 Aangeschaft in 2009 0 5.493 5.493 Afschrijving in 2009-465 -6.069-6.534 Desinvestering in 2009 0-5.263-5.263 Afschrijving desinvesteringen 0 5.263 5.263 Boekwaarde per 31-12-2009 229 9.454 9.683 Afschrijvingspercentage 20% 33% De afschrijving over 2009 is in de Exploitatierekening opgenomen onder Bureaukosten. 11 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 11 22-04-2010 15:36:50

Financiële vaste activa 2. Aandelen Oikocredit UA 'Duurzaam belegd' inclusief bestemming resultaat 2.355.378 1.747.511 (Eigen) belegging in Oikocredit 290.492 290.492 2.645.870 2.038.003 De aandelen Oikocredit UA zijn in de balans per 31 december 2009 gewaardeerd op de verkrijgingsprijs van 100 procent (200 euro) vanwege het feit dat Oikocredit UA aandelen tegen de nominale waarde uitgeeft en, indien de financiële positie van Oikocredit UA dit toelaat, ook terugkoopt tegen 100 procent. De intrinsieke waarde van de aandelen Oikocredit UA bedraagt per 31 december 2009 219,77 euro. Een deel van het bezit aan aandelen Oikocredit UA is door certificaathouders en participanten ONF aan ON geschonken en de vereniging houdt volgens de wensen van schenkers deze als Duurzaam belegd in bezit: hierover kan niet vrijelijk worden beschikt. Daarnaast heeft de vereniging ook een deel van de eigen reserves belegd in aandelen Oikocredit UA. Het bestuur wil de doelstelling van de vereniging daarmee benadrukken. Risico s Liquiditeitsrisico is het risico dat de rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen. De vereniging heeft als grootste risico dat Oikocredit U.A. niet aan haar verplichtingen kan voldoen indien de vereniging de aandelen wil verkopen. Tevens wordt belegd in overige beleggingen. Doordat Oikocredit UA belegt in liquide beleggingen die dagelijks kunnen worden verhandeld wordt het liquiditeitsrisico beperkt. Kredietrisico is het risico dat de ene contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de rechtspersoon een financieel verlies te verwerken krijgt. Oikocredit UA handelt tegen de nominale waarde van 200 euro, terwijl de intrinsieke waarde van de aandelen tot op heden hoger is dan de nominale waarde. Er bestaat een risico dat de waarde van Oikocredit UA onder de 200 komt. Als bestuur wordt de ontwikkeling van het aandeel nauwlettend in de gaten gehouden. Indien er een risico bestaat dat het aandeel onder de 200 zakt zullen wij maatregelen nemen. Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderingen van valutawisselkoersen. De aandelen Oikocredit UA worden in euro s verhandeld. Derhalve is het valutarisico voor Oikocredit Ontwikkelingsvereniging nihil. 3. Overige effecten Jaarverslag 2009 ASN Mixfonds 3.209 2.942 Obligaties Nederlandse Staat 93.000 96.760 96.209 99.702 De kosten van effectentransacties worden in de Winst- en Verliesrekening verwerkt. De waarderingen van de onderliggende beleggingen heeft plaatsgevonden op basis van de meest recente beschikbare informatie ten tijde van het opmaken van de jaarrekening. 12 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 12 22-04-2010 15:36:50

Totale Financiële vaste Activa Totale Financiële vaste Activa 2.742.079 2.137.705 4. Rekening courant gelieerde organisaties Dit betreft een rekening-courantvordering op ONF van 22.314 euro (2008 schuld van 48.714 euro). De rekening-courantverhoudingen worden in principe maandelijks of gedurende de maand afgerekend. Verder betreft dit een rekening-courantvordering op SBONF van 130.572 euro (2008 133.826 euro), uit hoofde van de vergoeding voor marketing en administratie en de kosten die Oikocredit Nederland voor SBONF betaald heeft. De rekening-courantverhoudingen worden in principe maandelijks of gedurende de maand afgerekend. 5. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen en overlopende activa De specificatie is: Rente 18.821 21.511 Bijdrage Oikocredit UA 9.748 2.928 Bijdrage voor Andersom 0 8.163 ICCO bijdrage marketing activiteit 13.334 0 NCDO afrekening debattour 20.000 0 Borgsommen bij TNT Post 2.780 2.780 Nog te ontvangen contributies 0 250 Diversen 438 520 65.121 36.152 6. Spaarrekening Dit betreft het saldo op een internetspaarrekening bij de ASN Bank. Dit tegoed is per direct opvraagbaar. Er wordt een variabele rente vergoed op de spaarrekening, deze wordt periodiek vastgesteld. 7. Rekening-courant Banken Dit betreft een rekening-courant rekening bij de ING Bank. Het saldo van de rekening-courant rekening is per direct opvraagbaar. Daarnaast is er een rekening-courant rekening ten behoeve van de bankgarantie voor de huurovereenkomst van het pand afgesloten. 13 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 13 22-04-2010 15:36:50

Eigen vermogen 8. Bestemmingsfonds Duurzaam belegd Saldo per 1 januari 1.747.511 1.402.875 Toename uit resultaat bestemming voorgaand boekjaar 607.868 344.636 Saldo per 31 december 2.355.379 1.747.511 Een groot deel van het eigen vermogen bestaat uit ontvangen schenkingen en giften waarbij bepaald is dat deze middelen duurzaam belegd moeten blijven in aandelen Oikocredit UA. Dit deel van het vermogen wordt Duurzaam belegd genoemd en is te beschouwen als een niet-vrij uitkeerbare reserve. Het ontvangen dividend over dit bestemmingsfonds wordt jaarlijks in de exploitatie als opbrengst verantwoord. 9. Algemene reserve Saldo per 1 januari 874.809 607.786 Exploitatieresultaat voorgaand boekjaar 414.949 267.023 Continuiteitsreserve -543.000-543.000 Saldo per 31 december 746.758 331.809 De algemene ledenvergadering van juni 2009 heeft het voorstel van het bestuur geaccepteerd om het exploitatieoverschot van 2008 ten gunste van de algemene reserve te brengen. Jaarverslag 2009 De continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is een deel van de algemene reserves berekend op 75 procent van de lasten in het afgelopen jaar. Voor 2008 was deze 543.000 euro. De lasten zijn vorig jaar afgenomen door minder wervingskosten, hiertegenover zijn personeelskosten wel gestegen. Voor mogelijke toekomstige tekorten of voor ontbinding van de vereniging, acht het bestuur het noodzakelijk de continuïteitsreserve op dezelfde hoogte ook voor 2009 te handhaven. Dit deel van de algemene reserve moet als een gebonden reserve worden gezien. Het restant eind 2009 (ter grootte van 746.758 euro) kan als ongebonden reserve worden gezien. Resultaat boekjaar 14 Bestemmingsfonds 'Duurzaam belegd' 607.868 344.636 Exploitatieresultaat boekjaar 80.509 414.949 Resultaat 688.377 759.585 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 14 22-04-2010 15:36:50

Aan de algemene ledenvergadering van Oikocredit Nederland zal worden voorgesteld het exploitatieresultaat over 2009 ten gunste van de algemene reserve te boeken. Bij de behandeling van de begroting 2010 is aan de ledenvergadering voorgesteld om van de vrije reserves 100.000 euro te besteden aan de kosten voor de marketing voor 2010. Totale Eigen Vermogen 3.725.646 3.037.269 Kortlopende schulden 10. Aandelen Oikocredit UA in voorraad ON houdt in principe een bepaalde voorraad aandelen Oikocredit UA aan om aan verzoeken tot uitgifte van certificaten van aandelen te kunnen voldoen. Waarbij de totale voorraad niet in de balans is verantwoord maar is toegelicht in de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Per 31 december waren er meer bedragen ontvangen dan aandelen in voorraad. Voor 59.947 euro zijn de certificaten begin januari 2010 uitgegeven pas nadat op 7 januari 2010 de voorraad was aangevuld met aandelen Oikocredit UA ter waarde van 70.000 euro. 11. Schuld aan gelieerde organisaties Dit betreft een schuld aan Oikocredit UA van 3.000 euro voor de hoofdprijs van de debatcampagne: een reis met projectbezoek naar Uganda. 12. Schulden en overlopende passiva De specificatie is: Kosten ten behoeve van het kantoor 2.071 1.510 Mailingkosten 4.271 9.248 Debatcampagne 30.304 0 Advertentiekosten 1.779 5.950 Accountantscontrole 18.625 15.440 Te betalen loonheffing en sociale lasten 15.077 11.108 Te betalen overige kosten personeel 10.095 5.988 Reservering vakantietoeslag en -dagen 24.558 24.464 Te betalen declaraties 5.068 2.617 Kosten communicatie, folders 15.948 968 Diversen 0 102 Saldo per 31 december 127.796 77.395 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen I Certificaten a. Certificering aandelen Oikocredit UA ON certificeert aandelen Oikocredit UA voor particulieren en instellingen in Nederland die niet rechtstreeks aandelen Oikocredit UA kunnen kopen. Dit is een van de doelstellingen van ON. De middelen (gelden of dividendrechten) die ON van deze particulieren of instellingen verkrijgt, worden integraal gebruikt voor aankoop van aandelen Oikocredit UA waartegenover ON certificaten van aandelen verstrekt en registreert. Als gevolg van deze certificering heeft ON per ultimo 2009 voor een bedrag van 21.070.977 euro aandelen Oikocredit UA 15 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 15 22-04-2010 15:36:51

(ultimo 2008 24.359.812 euro) en heeft zij voor eenzelfde bedrag certificaten van aandelen Oikocredit UA verstrekt. Dit bedrag is lager dan in 2008 omdat er voor meer dan 4,6 miljoen euro aan certificaten overgegaan is naar de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Leden van de PKN hebben er voor gekozen hun certificaten via de PKN te laten registreren. b. Terugkoop uitgegeven certificaten ON verleent haar medewerking bij terugkoop van uitgegeven certificaten wanneer zij de ingekochte certificaten weer aan anderen kan uitgeven of, indien dit niet het geval is, wanneer Oikocredit UA bereid is de aandelen in te kopen. ON en Oikocredit UA zijn niet verplicht tot terugkoop van uitgegeven certificaten respectievelijk uitgegeven aandelen, maar beide organisaties hebben wel een inspanningsverplichting op zich genomen. Tot op heden konden alle ter terugkoop aangeboden certificaten tegen de nominale waarde van de certificaathouders worden ingenomen. II Dividend a. Dividend Oikocredit UA ON heeft in 2009 485.945 euro dividend ontvangen op de aandelen Oikocredit UA die zij houdt voor de certificaathouders. Dit bedrag is doorbetaald aan de certificaathouders of op aanwijzing van de certificaathouder gebruikt voor herbelegging in aandelen Oikocredit UA of verrekend als contributie dan wel als gift geboekt. Dit dividend was een bestemming van het resultaat van Oikocredit UA over 2008. Oikocredit UA zal naar verwachting over 2009 dividend uitkeren, dat in de jaarstukken van Oikocredit UA 2009 als uit te betalen dividend zal worden opgenomen. De certificaathouders hebben eind 2009 nog geen recht op dit mogelijk vast te stellen dividend dat op kasbasis wordt verwerkt. Door het bestuur van Oikocredit UA zal waarschijnlijk aan de algemene ledenvergadering van Oikocredit UA worden voorgesteld over 2009 een dividend van 2 procent uit te keren, hetzelfde als over 2008. In juni 2010 zal hierover een beslissing worden genomen. Dit betekent dan, onder voorbehoud van het besluit van de algemene ledenvergadering van Oikocredit UA in juni 2010, rekening houdend met deze 2 procent: Een te ontvangen dividend Oikocredit UA over gecertificeerde aandelen van de vereniging na dat besluit; Een verplichting van dezelfde omvang van ON tot doorbetaling aan de certificaathouders; Een verwacht dividend voor ON over de eigen aandelen van 41.000 euro. b. De wijze van dividendberekening is met ingang van 2003 door Oikocredit UA als volgt vastgesteld: Over het bezit van aandelen Oikocredit UA per ultimo boekjaar wordt 100 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 31 december van het voorgaande jaar ook aanwezig was. Over het bezit van aandelen Oikocredit UA per ultimo boekjaar wordt 50 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 juni van dat boekjaar ook aanwezig was, maar nog niet per einde van het voorgaande jaar. Over het bezit van aandelen Oikocredit UA per ultimo boekjaar wordt 25 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 juni van het boekjaar nog niet aanwezig was. Over het bezit van aandelen Oikocredit UA per 30 juni van dat boekjaar wordt 50 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 31 december van het voorgaande jaar wel aanwezig was maar niet meer per ultimo boekjaar. Oikocredit Nederland maakt op bovenstaande dividendberekening één uitzondering: Over het bezit aan certificaten van aandelen Oikocredit UA per ultimo boekjaar wordt 0 procent van het dividend uitgekeerd, voorzover dat aantal aandelen op 30 november van het boekjaar nog niet aanwezig was. Jaarverslag 2009 III Lijfrentes Er zijn verschillende mensen die aan ON een periodieke schenking hebben gedaan in de vorm van een lijfrente. Op basis daarvan mag ON over 2010 verwachten: een bedrag van 49.018 euro met als bestemming Duurzaam Belegd, en 3.800 euro met vrije bestemming. Aan toegezegde bedragen is in totaal nog een bedrag van 118.037 euro te verwachten afhankelijk van de looptijd van de lijfrente. IV Huur Vanaf 1 oktober 2004 is een huurcontract gesloten voor de huidige locatie, Herculesplein 207a, met een looptijd van 5 jaar en een jaarlijkse huur van ongeveer 30.000 euro. Het huurcontract is niet tussentijds opzegbaar. Er is een bankgarantie afgegeven door ING voor dit huurcontract. Per 1 oktober 2009 is dit contract met 5 jaar verlengd. V Contract Oikocredit Nederland Fonds ON heeft met SBONF een overeenkomst gesloten op grond waarvan de vereniging de administratie en de promotionele activiteiten voor ONF verzorgt. Daarmee wordt de bestaande situatie van voor de oprichting van ONF in grote lijnen gecontinueerd. Tot 2004 stond de vereniging garant voor eventuele tekorten van ONF. Met ingang van 2005 is er een andere kostentoedeling tussen ON en SBONF afgesproken, waardoor de vereniging niet langer garant staat voor het Fonds. 16 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 16 22-04-2010 15:36:51

Toelichting op de Exploitatierekening over 2009 Baten 13. Contributies en donaties Het aantal leden is licht gegroeid in 2009 ten opzichte van 2008, de licht stijgende lijn in ledengroei zet zich door. In 2009 was de debatcampagne als activiteit gericht op ledengroei. Daarnaast leidde ook dit jaar de eindejaarsmailing opnieuw tot ledengroei. Het netto aantal leden is in 2009 gestegen met 213 tot 8415, dit was duidelijk hoger dan voorzien. Een relatief groot aantal opzeggingen in 2009 werd veroorzaakt doordat een groot deel van onze achterban op leeftijd is. De minimum contributie over 2009 bedroeg 20 euro. Een aantal leden en donateurs draagt meer bij dan de minimum contributie, zodat de ontvangen bedragen boven de begroting lagen in 2009. 14. Dividend op aandelen Oikocredit UA Een aantal certificaathouders bestemt zijn dividend als gift of als lidmaatschapscontributie aan Oikocredit Nederland. Deze bedragen zijn bij giften respectievelijk contributie verantwoord. Het ontvangen dividend is hoger dan begroot door stijging in eigen aandelen Oikocredit UA en aandelen duurzaam belegd de laatste jaren. Dit zet zich ook voor 2010 door. De dividenduitkering van Oikocredit UA aan ON heeft vooral betrekking op: de aandelen Oikocredit Duurzaam belegd en eigen aandelen Oikocredit UA gehouden uit de reserves; de teruggekochte certificaten; de werkvoorraad in bezit van ON. 15. Bijdrage Oikocredit UA Oikocredit UA vergoedt jaarlijks een bijdrage aan de steunverenigingen op basis van het aantal beleggers en het bestaande uitstaande vermogen (bestandsfee) en de netto instroom in het boekjaar (plaatsingsfee). Deze inkomsten waren voor 2009 voorzichtig begroot. De werkelijk ontvangen bedragen liggen daarom boven de begroting. 16. Bijdrage Stichting Beheer ONF SBONF heeft de werkzaamheden van administratie en marketing uitbesteed aan ON. Sinds 2005 vindt er een kostenallocatie plaats tussen ON en ONF. Deze kosten zijn doorberekend aan SBONF conform de afspraken tussen ON en SBONF. De doorbelasting is in 2009 lager dan begroot vanwege de beperkte kosten voor werving in 2009. 17. Beheersvergoeding Iedere certificaathouder betaalt een jaarlijkse beheersvergoeding van 0,45 procent over het tegoed per 30 juni van het jaar, met een maximum van 500 euro. De beheersvergoeding is gedaald ten opzichte van 2008 doordat in 2008 een aantal certificaathouders zijn certificaten omgezet heeft in participaties ONF. Lasten 18. Personeelskosten Salarissen 273.175 247.050 Sociale lasten 36.450 34.838 Pensioenlasten 20.211 28.613 Overige personeelskosten 10.468 27.337 Kosten ten laste van de debatcampagne -26.513 0 313.791 337.838 Omgerekend naar voltijds dienstverband waren eind 2009 4,6 betaalde werknemers in dienst (eind 2008 4,8fte). De personeelskosten zijn gestegen door salarisaanpassingen in de CAO. Naast de normale groei in salaris door middel van periodieken zijn de salarissen in 2009 met 2% gestegen en is de eindejaarsuitkering verhoogd van 4 naar 5,4%. Daarnaast is het personeelsbestand in de tweede helft van 2009 uitgebreid met een medewerker voor de debatcampagne. De pensioenlasten zijn lager dan in voorgaand jaar omdat in 2008 een afrekening over 2006 niet als schuld opgenomen was en er in 2009 een positieve correctie over 2008 gekomen is. 17 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 17 22-04-2010 15:36:51

Ten behoeve van de medewerkers is een pensioenregeling getroffen bij PGGM. Dit betreft een bedrijfstakpensioenfonds en er is derhalve geen verplichting ten aanzien van RJ 271 opgenomen conform de geldende wet- en regelgeving. Het betreft een middelloonregeling. 19. Bureaukosten Hieronder zijn de volgende bedragen geboekt: Huisvestingskosten 35.714 35.411 Administratiekosten 89.474 87.845 Rente en bankkosten 1.816 1.998 127.004 125.254 De administratiekosten zijn als volgt onder te verdelen: Accountantscontrole en advisering 13.625 12.614 Prospectus - Juridisch advies 1.428 3.345 Porti 6.288 6.471 Kantoorbenodigdheden 4.799 8.986 Automatiseringswerkzaamheden 10.815 15.967 Kopiëren 3.994 4.140 Telefoon 2.352 2.079 Afschrijvingen 6.534 6.448 Verzekeringen 935 1.326 Kosten mailings 23.198 24.543 Diversen 1.700 1.926 Aanvraag subsidie 16.660 0 Doorbelasting kosten debatcampagne -2.854 0 89.474 87.845 Jaarverslag 2009 De jaarrekening wordt gecontroleerd door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.. Op basis van een offerte worden de kosten in rekening gebracht bij ON. Alle kosten worden zoveel mogelijk aan de verschillende projecten toegerekend, maar dat is niet altijd mogelijk. Vanaf oktober 2008 wordt er gebruik gemaakt van een vrijstelling van het prospectus in de Wft, daardoor zijn er in 2009 geen kosten meer geweest ten behoeve van het prospectus. De automatiseringskosten en mailingkosten zijn in het verleden extra gegroeid, maar in 2009 gestabiliseerd en gedaald. Voor het project debatcampagne is een externe adviseur betrokken geweest bij de aanvraag van de subsidie bij NCDO. 18 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 18 22-04-2010 15:36:51

20. Verenigingskosten Hieronder vallen de volgende posten: Bestuurskosten 4.526 5.871 Algemene ledenvergadering 2.706 1.762 Kosten relaties 3.018 4.724 10.250 12.357 Onder de post Bestuurskosten vallen alle kosten voor de vergaderingen van bestuur en de commissies die direct aan het bestuur rapporteren. Onder de post Kosten relaties vallen de kosten voor het bijwonen van de jaarlijkse algemene ledenvergadering van Oikocredit UA. In 2009 vond deze vergadering plaats in Amersfoort Soesterberg (2008 Hyderabad in India). Daarnaast vallen hieronder de kosten voor het bijwonen van de lentevergadering (spring meeting) van de steunverenigingen. In 2009 was de vergadering in Wenen. 21. Wervingskosten Hieronder vallen de volgende posten: Training vrijwilligers 3.811 1.807 Public Relations 3.953 0 Educatie 373 6.671 Contactpersonen-organisatie 12.771 16.908 Doelgroepen 1.869 12.466 Acties ledenwerving 4.964 19.328 Fondsenwerving 5.514 0 Acties kapitaalwerven 11.154 18.930 Betaalde radioreclame 0 52.299 Betaalde advertenties vakbladen 5.762 47.747 Betaalde advertenties in kranten 17.641 22.808 Mediabeleid en internet 4.830 5.043 Communicatiematerialen 8.114 13.728 Marktonderzoek 12.034 106 Diversen 1.368 2.114 94.158 219.955 In de begroting was een raming op basis van 4% van de netto inflow conform het strategisch plan aangehouden. De wervingskosten zijn lager dan begroot doordat de instroom vooral in het begin van 2009 te leiden had onder de kredietcrisis. Training Vrijwilligers: de kosten waren in 2009 hoger doordat er meer trainingen waren dan in 2008 met deels externe trainers. Het aantal nieuwe vrijwilligers nam toe in 2009. Communicatiematerialen: In 2009 zijn er minder materialen gedrukt dan in 2008. Educatie: een belangrijke rol voor de vereniging is de educatieve rol. Ook in 2009 zijn hiervoor vergelijkbare kosten gemaakt voor lesmaterialen et cetera voor diverse doelgroepen. 19 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 19 22-04-2010 15:36:51

Onder de kosten van de Doelgroepen is in 2008 de doelgroep jongeren toegevoegd. Er zijn in dat jaar een paar specifieke acties gericht op deze doelgroep. In 2009 is hierop sterk bezuinigd. De kosten van Contactpersonen zijn gedaald ten opzichte van 2008 doordat er in 2008 nieuwe laptops ter beschikking gesteld zijn aan de regio s. De kosten van Ledenwerving zijn gedaald omdat er minder activiteiten plaatsvonden op dit gebied. De kosten van de Debatcampagne worden separaat verantwoord. De Acties voor kapitaalwerving zijn in 2009 beperkt ten opzichte van 2008. De kosten voor Marktonderzoek zijn gestegen in 2009 door de bijdrage van Oikocredit Nederland in een marktonderzoek van Oikocredit UA dat zich voor een belangrijk deel richtte op Nederland. De activiteiten op gebied van reclame betreffen een belangrijke verschuiving in de richting van gratis stoppers. Daarnaast zijn er wel advertenties verschenen in het kader van de debatcampagne. Door deze gerichte reclame willen we de naamsbekendheid van Oikocredit vergroten. 22. Overige lasten Hieronder vallen de kosten van de debatcampagne die mede door subsidie van de NCDO mogelijk is geworden. Overzicht kosten Debatcampagne Werkelijk Begroot Organisatiekosten 44.841 49.100 Personeelskosten 29.424 26.618 Activiteitenkosten 58.859 94.143 133.124 169.861 Subsidie NCDO 100.000 100.000 Bijdrage derden 2.034 14.078 Kosten Oikocredit Nederland 31.090 55.783 Overige opbrengsten 23. Giften en schenkingen Jaarverslag 2009 Ontvangen aan giften 51.857 501.182 Ontvangen aan lijfrentes 4.050 3.850 55.907 505.032 De giften en schenkingen wisselen jaarlijks sterk en zijn nauwelijks voorspelbaar. Afwijkingen van de begroting zijn onvermijdbaar. Vooral door deze giften en schenkingen was het mogelijk het begrote en structurele negatieve resultaat uit activiteiten om te zetten in een positief saldo en zo een reserve op te bouwen voor de vereniging. Een onderdeel bij de post Giften en schenkingen, ook van certificaten, zijn de schenkingen door middel van lijfrentes, waarbij iemand zich door middel van notariële akte verbindt gedurende minimaal 5 jaar een bepaald bedrag aan ON te schenken. Bezoldiging bestuurders Het bestuur van Oikocredit Nederland bestaat uit vrijwilligers. Er hebben geen betalingen anders dan vergoeding voor gemaakte kosten aan bestuurders van de vereniging plaatsgevonden. De bestuurders van ON hebben geen certificaten van aandelen Oikocredit UA. Het bestuur bestond in 2009 uit 6 personen. De gedeclareerde bestuurskosten bedroegen 2.657 euro. 20 4551 OCN Jaarverslag 2009 v06.indd 20 22-04-2010 15:36:52