17 Stiens, 13 januari 2015 Raadsvergadering: 22 januari 2015 Voorstelnummer: 2015/9 Portefeuillehouder: R. van der Meulen Behandelend ambtenaar: G. de Vries E-mail: g.devries@leeuwarderadeel.nl Telefoonnr. : 058-2576617 Onderwerp: Zondagopenstelling winkels / aanpassing Verordening Winkeltijden Te nemen besluit: 1. de Verordening Winkeltijden Leeuwarderadeel 2013 aan te passen (artikel 2); 2. de gewijzigde verordening in te laten gaan met ingang van 1 juni 2015. Korte inhoud: In het coalitieprogramma 2014-2018 is bepaald dat de gemeente de zondagopenstelling van winkels, gaat evalueren. Inmiddels heeft het betreffende onderzoek plaatsgevonden en zijn de resultaten daarvan gepresenteerd. Inleiding In het coalitieprogramma 2014-2018 is bepaald dat de gemeente de zondagopenstelling van winkels, feitelijk dus de Winkeltijdenverordening die sinds 1 november 2013 van kracht is, gaat evalueren : Het is de coalitie opgevallen dat er door ondernemers beperkt gebruik van wordt gemaakt. De coalitie is van mening dat ondernemers die om principiële en/of economische redenen hun winkel niet willen openen niet de dupe mogen worden van deze verordening. Aan de andere kant erkent het college dat er ondernemers zijn die wel behoefte hebben aan deze openstelling op zondag. Om de verordening goed te kunnen evalueren draagt de coalitie het college op een onderzoek in te stellen naar de zondagopenstelling van winkels. Aan het bureau BBO uit Leeuwarden is de opdracht verstrekt om het onderzoek naar zondagopenstelling middels een enquête onder de winkeliers uit te voeren. Op 11 december 2014 heeft de onderzoeker de raad en het college mondeling al geïnformeerd over de resultaten. Deze zijn definitief verwoord in het rapport Iepen op Snein? Resultaten van het onderzoek In het rapport komt de onderzoeker tot de volgende conclusies: 1. Er wordt zeer beperkt gebruik gemaakt van de zondagopenstelling. Eigenlijk alleen door drie supermarkten, en af en toe door drie grotere winkels. 2. Motieven voor openstelling zijn vooral extra omzet en meer klanten. Meest genoemde redenen om niet op zondag open te zijn: extra kosten voor personeel, grotere werkdruk, geen grotere omzet, principiële redenen (zondagsrust). 3. Winkels die open zijn op zondag noemen extra omzet en meer klanten als economisch voordeel. Winkels die niet open zijn, geven over het algemeen aan geen negatieve invloed te ondervinden. Een beperkt aantal ervaart wel (beperkte) negatieve invloed, met name een lagere omzet, maar die heeft niet of slechts een beperkte invloed op de totale bedrijfsvoering. Er is ook een beperkt aantal winkels
dat juist een positieve invloed ervaart, vanwege de algemene positieve uitstraling die men verwacht van zondagopenstelling. 4. Enkele winkels die open zijn op zondag noemen de extra kosten voor personeel als nadeel. Andere nadelen worden niet genoemd. 5. De supermarkten zijn de enige winkels die volledig gebruik maken van de zondagopenstelling en daar de voordelen van zien. De winkels die niet open zijn, betreffen grotendeels wat wel de kleine zelfstandige wordt genoemd. Een ruime meerderheid van deze winkels verwacht geen extra omzet en ziet vooral extra kosten en werkdruk als effect van zondagopenstelling. 6. Het draagvlak onder winkeliers vóór zondagopenstelling is redelijk groot: een meerderheid van 71% is voor handhaving. De voorstanders betreffen niet alleen de winkels die open zijn en daadwerkelijk voordeel hebben. Eigenlijk is het aantal voorstanders opvallend groot, aangezien de meeste winkeliers niet veel voordelen verwachten. Twee argumenten kunnen daarbij een rol spelen. Ten eerste ervaart een deel van de winkeliers de openstelling van andere winkels, met name de supermarkten, niet als een probleem, en vinden het kennelijk prima dat anderen wel open zijn. Ten tweede is er een deel van de winkeliers dat eventueel wel open zou gaan als de zondagopenstelling meer samen met andere winkeliers wordt gedaan, en eventueel ook gecombineerd wordt met (gezamenlijke) activiteiten die publiek aantrekken. Tegenover de voorstanders staat een minderheid van 29% die tegen handhaving van de zondagsopenstelling is. Bij deze groep winkeliers speelt met name het principiële argument van zondagsrust een rol. Er is een verschil tussen de algemene mening over zondagsrust meer dan de helft vindt dat er vanwege zondagsrust in het algemeen geen zondagsopenstelling zou moeten zijn - en het specifieke oordeel over de zondagopenstelling in Stiens (29% tegen). Mogelijk is een deel van de winkeliers weliswaar tegen zondagopenstelling in het algemeen, maar gunnen zij anderen wel de ruimte om open te zijn. Interpretatie en conclusies De gegevens uit het onderzoek zijn wat ons betreft aanleiding om de huidige verordening winkeltijden op onderdelen aan te passen. Geconstateerd kan worden dat de animo voor zondagopenstelling zeer beperkt is. Drie supermarkten zijn structureel open op zondag en slechts een paar winkels incidenteel op koopzondagen. De overgrote meerderheid blijkt geen behoefte te hebben aan zondagopenstelling. Het gemeentelijk beleid inzake zondagopenstelling van winkels, de Verordening Winkeltijden Leeuwarderadeel 2013, is vastgesteld met het motief dat winkels in Stiens de concurrentie met winkels in de buurgemeenten Leeuwarden en het Bildt moeten aankunnen. Oneerlijke concurrentie moet worden voorkomen. De dreigende verzwakking van de concurrentiepositie van Stiens ten opzichte van Leeuwarden en St. Annaparochie is als argument voor de huidige regeling echter niet langer steekhoudend. Immers, 80% van de ondernemers maakt geen gebruik van de mogelijkheid om op zondag open te zijn. Van de negen bedrijven in de foodsector zijn er drie open op zondag en zes zijn er dicht, waaronder de kleinere zelfstandige ondernemers. Het onderzoek geeft ook aan dat rond 85% van de ondernemers het eens is met de stelling dat koopzondagen voor een kleine zel fstandige niet zijn op te brengen. Het rapport geeft aan: Een beperkt aantal van de winkels die niet open zijn op zondag ervaart wel (beperkte) negatieve invloed, met name een lagere omzet. Aangezien alleen drie supermarkten open zijn kan dat in feite alleen op de kleinere bedrijven in de foodsector slaan. Het merendeel van de ondernemers is tegen zondagopenstelling in het algemeen.
Weliswaar heeft 71% van de ondervraagden geen problemen met zondagopenstelling in Leeuwarderadeel, maar van alle bedrijven onderneemt 80 % in de non-food sector. Die heeft kennelijk geen bezwaar tegen voortzetting van de huidige zondagopenstelling, waar in de praktijk alleen drie supermarkten gebruik van maken. Diezelfde non-food sector gaat echter zelf niet open op zondag. Van de koopzondagen wordt slechts incidenteel gebruik gemaakt. Het aanwijzen van koopzondagen kan wat ons betreft dan ook beperkt worden tot de drukke maanden, november en december. Het gros van de bedrijven realiseert dan de meeste omzet en in die maanden is de weglekkende omzet naar buurgemeenten dan ook het grootst. Gelet op de huidige situatie qua zondagopenstelling van winkels en de voorgestelde aanpassing van de verordening worden beleid en praktijk meer in overeenstemming met elkaar gebracht. In het kader van het zorgvuldigheidsbeginsel achten wij een overgangstermijn voor de supermarkten die nu structureel open zijn op zondag gewenst. Met de ingangangsdatum van 1 juni a.s. van de gewijzigde verordening wordt een redelijke termijn bewerkstelligd. Kanttekening Het wijzigen van de verordening, zoals voorgesteld, brengt juridische risico s met zich mee. Deze zijn verwoord in een vertrouwelijke memo die voor u ter inzage ligt. Uitvoering / afhandeling: Publicatie inzake de gewijzigde verordening. Evaluatie: n.v.t. Conclusies Raad 1e behandeling: n.v.t. Bijlagen: - Verordening Winkeltijden Leeuwarderadeel 2013 Ter inzage gelegde stukken: 1. Rapport Iepen op snein 2. Memo inzake juridische risico s (vertrouwelijk) 3. B&W-advies 13 januari 2015 4. Huidige verordening
Burgemeester en wethouders van Leeuwarderadeel, de secretaris de burgemeester HARRIE SIEGERSMA drs. JOOP R.A. BOERTJENS
17 Nr. 2015/9 De raad van de gemeente Leeuwarderadeel; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van Leeuwarderadeel d.d. 13 januari 2015; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; B E S L U I T: vast te stellen de volgende verordening tot wijziging van de Verordening Winkeltijden Leeuwarderadeel 2013 Artikel I De Verordening Winkeltijden Leeuwarderadeel 2013 wordt als volgt gewijzigd: In artikel 2 worden de volgende wijzigingen aangebracht: a. In het eerste lid wordt Per kalenderjaar kunnen ten hoogste 23 zon- en feestdagen worden aangewezen en een dergelijke aanwijzing kan nimmer plaatsvinden op Nieuwjaarsdag, eerste Paasdag, eerste Pinksterdag en eerste Kerstdag vervangen door Per kalenderjaar kunnen ten hoogste 9 zon- en feestdagen worden aangewezen in november en december en een dergelijke aanwijzing kan nimmer plaatsvinden op eerste Kerstdag. b. Het tweede lid vervalt. Artikel II Deze verordening treedt in werking op 1 juni 2015. Aldus besloten door de raad voornoemd in zijn openbare vergadering van 22 januari 2015, de griffier, de voorzitter, (mw. mr. G.J. Olthof) (drs. J.R.A. Boertjens)