Soorten basisscholen Basisscholen onderscheiden zich onder andere door hun levensovertuiging en de onderwijskundige stroming. Voor kinderen die extra begeleiding nodig hebben, zijn er scholen voor speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs. Openbare basisscholen Openbare basisscholen werken niet vanuit een bepaalde godsdienst of levensovertuiging. Deze scholen staan open voor kinderen van alle godsdiensten en levensbeschouwingen. Bijzondere basisscholen Op een bijzondere basisschool krijgt uw kind les vanuit een godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging. Er zijn bijvoorbeeld rooms-katholieke, protestants-christelijke, islamitische en hindoeïstische scholen. Algemeen bijzondere scholen Algemeen bijzondere scholen geven onderwijs vanuit bepaalde opvoedkundige uitgangspunten. Voorbeelden zijn montessorischolen, daltonscholen, jenaplanscholen en vrije scholen. Zo n school kan openbaar zijn of een religieuze grondslag hebben. Dit soort onderwijs heet ook wel vernieuwingsonderwijs.
Brede scholen Brede scholen combineren onderwijs met opvang, zorg, welzijn, sport en cultuur. Hierdoor krijgen kinderen meer kansen om hun talenten te ontwikkelen. Een brede school biedt bijvoorbeeld naschoolse opvang of extra taallessen aan. Scholen voor speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs Speciaal onderwijs is bedoeld voor kinderen met een handicap, chronische ziekte of stoornis. In het speciaal onderwijs krijgen zij meer aandacht en ondersteuning dan in het reguliere onderwijs. Het speciaal basisonderwijs is bedoeld voor: moeilijk lerende kinderen; kinderen met opvoedingsmoeilijkheden; alle andere kinderen die extra ondersteuning en aandacht nodig hebben. Het speciaal basisonderwijs heeft dezelfde kerndoelen als reguliere basisscholen. Kerndoelen (vastgesteld door de overheid) Hard criteria: Nederlandse Taal Rekenen Engels Oriëntatie op jezelf en de wereld aardrijkskunde geschiedenis biologie burgerschapsvorming bewegingsonderwijs kunstzinnige oriëntatie (muziek, tekenen, handvaardigheid)
Afhankelijk van soort onderwijs Godsdienstles Frans Duits Wat leert je kind nog meer (zachte criteria) Goede werkhouding Voor eigen mening opkomen Feiten en meningen van elkaar onderscheiden Met respect luisteren en reageren Zelfvertrouwen ontwikkelen Respectvol en verantwoordelijk met elkaar omgaan Zorg en waardering hebben voor de leefomgeving Wie controleert: - Inspectie onderwijs op de inhoud (dmv inspectierapporten op te maken) - Leerplicht (spijbelen) Wie betaalt school: - Budget per leerling voor schoolmiddelen en personele kosten obv gemiddelden (landelijke overheid) - Schoolgebouw (door gemeente met landelijk budget) - Schoolgeld ten behoeve van feesten, aanschaffen buiten het reguliere kader (niet verplichte bijdrage door ouders) - Doelbesteding bijvoorbeeld kamp, overblijven, e.d. (verplichte bijdrage door ouders) Structuur school: Iedereen kan een school oprichten, mits. Particulier onderwijs: krijgt geen financiering vanuit de overheid. Ouders betalen zelf. Oprichting kan pas na toestemming ministerie. Kwaliteit wordt gemeten.
Schoolvormen: - Vereniging - Stichting Bestaande uit: - Schoolbestuur - MR (ouders en team) (formeel kader), oudercommissie (informeel kader) - Directie - IB (zorgteam) - Team - Onderwijs ondersteunend personeel Soorten onderwijs Klassikale school Kinderen van dezelfde leeftijd zitten bij elkaar in de klas en krijgen op hetzelfde moment dezelfde leerstof. In dit systeem is het voor sommige kinderen onontkoombaar dat het een jaar moet zitten blijven. Daarom zijn er inmiddels allerlei variaties bedacht voor deze organisatievorm bijvoorbeeld kinderen (al of niet van dezelfde leeftijd) worden verdeeld in groepjes van vergelijkbaar leerniveau, waarbij dit ook nog per vak kan variëren. Dalton-school Hier wordt gedeeltelijk klassikaal of groepsgewijs en gedeeltelijk individueel onderwijs gegeven. Groepsgewijs voor het aangeven en uitleggen van de leerstof, individueel om de leerling in staat te stellen de in taken verdeelde leerstof zelf te verwerken, te combineren, te onderzoeken of zich eigen te maken. Daarbij wordt rekening gehouden met werktempo, belangstelling en concentratievermogen. Het systeem wil betere mogelijkheden geven voor de vrije individuele ontwikkeling van de kinderen. Daarom ligt de nadruk op zelfwerkzaamheid en zelfstandigheid, op vorming van persoonlijkheid en karakter, en op het aankweken van verantwoordelijkheidsgevoel en sociaal besef. De grondlegster van dit systeem was Helen Parkhurst (1887-1973). Dalton is de naam van de plaats in Massachusets (VS) waar zij als lerares werkte aan de High School.
Montessori-school Montessorionderwijs is een zorgvuldig opgebouwde onderwijsmethode, die aan het kind de mogelijkheid biedt om zich zo veel mogelijk in zijn eigen tempo, gebruik makend van eigen kunnen te ontwikkelen, onder de leiding van een ervaren montessorileidster en met gebruikmaking van speciaal ontworpen montessorimaterialen. Het is gebaseerd op een soepel evenwicht tussen vrijheid en een systeem van vaste regels, samengevat als vrijheid in gebondenheid. Op deze school wordt geprobeerd voor een soepel voortgaande ontwikkeling van het kind te zorgen door het onderwijs zo in te richten, dat ieder kind - dat aan bepaalde zaken toe is - door de omgeving en materialen die de leerkracht heeft klaargezet daartoe wordt aangespoord. Door de kinderen in vrijheid te laten handelen, ziet de leerkracht wat ze nodig hebben. Spelend leren is een belangrijke leervorm. Dit bij elkaar heeft individuele werkwijzen tot gevolg. Er wordt sterk rekening gehouden met het tempo en aanleg van de kinderen. Dit heeft weer tot gevolg dat kinderen een speciale belangstelling kunnen ontwikkelen voor één onderwerp. Montessori stelde dat in deze gevoelige periode met een minimum aan energie een maximum aan resultaat bereikt kan worden. De taak van de leerkracht ligt vooral in het observeren en begeleiden van kinderen in hun eigen ontwikkelings- en leerproces. Dit systeem kent geen leerstofjaarklassen. Grondlegster was Maria Montessori (1870-1952). Jenaplanschool Op deze school zijn jaarklassen vervangen door verticale groepen: de onderbouw voor de jongsten, de middenbouw voor kinderen van het 3e, 4e en 5e leerjaar, en de bovenbouw voor de drie hoogste leerjaren De kinderen werken in stamgroepen. De onderbouw kenmerkt zich door een leer-speelkarakter. De groepsleider vormt niveaugroepjes waarin de kinderen geplaatst worden voor de vakken lezen, rekenen, schrijven en taal. De bovenbouw kenmerkt zich door zelfwerkzaamheid. Deze niveaugroepen bestaan uit kinderen die ongeveer even ver zijn in een bepaald leerstofonderdeel, ongeacht hun leerjaar en leeftijd. Gebaseerd op het helpen van elkaar (jongste, middelste, oudste). Groepsleider wisselt per bouw in plaats van per jaar. In het algemeen is er vrij veel gelegenheid tot expressie in woord en gebaar. Centraal staan vier pedagogische situaties: gesprek, spel, werk en viering. Als regeringsvorm is de kring hier van bijzonder belang vanwege zijn democratiserende effecten. Grondlegger was Peter Petersen (1884-1952), hoogleraar aan de universiteit van Jena.
Freinet Het onderwijs vindt niet plaats aan de hand van vaste methodes, maar vertrekt vanuit de ervaringen en belevingen van de kinderen. De leraar en de groep zorgen er samen voor dat hier zinvol mee gewerkt kan worden. In plaats van alleen maar boeken, gebruik maken van de omgeving waardoor ervaringen van de kinderen uitgangspunt zijn voor het onderwijs; waarbij de organisatie van het klassenleven meer in handen van de kinderen ligt; waar kinderen leren van de ervaringen van andere kinderen, volwassenen, culturen enz., en waarbij de leraar diepte en structuur aanbrengt. Vrije School Vrije scholen kennen 13 leerjaren. Kenmerk van dit systeem is dat de groepsonderwijzer gedurende het basis-onderwijs (acht leerjaren) dezelfde groep kinderen blijft begeleiden. De leerstof sluit aan bij die belangstelling die kenmerkend is voor een bepaalde kinderleeftijd. Zittenblijven is niet mogelijk. De hoofdvakken: rekenen, taal, aardrijkskunde, algemene geschiedenis, eenvoudige wis- en natuurkunde worden bloksgewijs onderwezen, d.w.z. dat gedurende enkele weken steeds de eerste twee uren van de schooldag aan één en hetzelfde vak zijn gewijd, omdat de kinderen dan nog fris en geconcentreerd zijn. Naast intellectuele vorming ligt een bijzondere nadruk op samenhang met kunstzinnige en sociale vorming van kinderen. Grondlegger was Rudolf Steiner (1861-1925). Steve Jobsschool: Onderwijs voor een nieuwe tijd (O4NT) De Steve JobsSchool wil met een nadruk op de ontwikkeling van de individuele talenten van elke leerling, kinderen in staat stellen goed te functioneren in de wereld van morgen en zet daarvoor de (digitale) mogelijkheden van vandaag ten volle in. 52 weken per jaar geopend van s-ochtends tot s-avonds met gebruik van I-pad. Zo min mogelijk gebruik van fysieke ruimte. Het onderwijs aan een kind is in een o4nt-school een zaak van ouders (of verzorgers) en coaches tesamen. Om het kind heen ontstaat als het ware een minigemeenschap die het kind helpt de vaardigheden en talenten te ontwikkelen. Door al deze minigemeenschappen te verbinden in een groter netwerk, ontstaat de community die de o4nt-school is. De ipad is voor de onderlinge communicatie het meest logische instrument. O4nt.nl werkt samen met pabo's en prominente onderzoekers. Er zijn tal van uitwisselingen tussen de scholen onderling en de school en o4nt.nl: via virtuele platforms, maar ook door fysieke bezoeken.
Waar kun je op letten bij de keuze voor een school? Het kan best lastig zijn om een goede basisschool voor je kind te vinden. Waar moet je op letten bij het zoeken van een basisschool? Deze checklist helpt je een handje. Indruk en faciliteiten van de school Hoe ziet de buitenkant en het plein eruit (genoeg ruimte, speeltoestellen maar ook bomen en bankjes)? Hoe is de bereikbaarheid en verkeersveiligheid? Hoe zien de leslokalen eruit (licht, netjes, voldoende ruimte)? Hoe ziet het lesmateriaal en speelgoed eruit (schoon, niet versleten, uitnodigen en overzichtelijk)? Hoe zijn de sportfaciliteiten (sommige scholen gebruiken gymzaal als noodlokaal)? Hoe zijn de overblijffaciliteiten? Is er een mogelijkheid voor voor- en naschoolse opvang? Onderwijsinhoudelijk Wat is de beoordeling van de onderwijsinspectie? Hoe scoren ze bij de CITO-toets? Wordt er modern lesmateriaal gebruikt? Hoe functioneert het leerlingenvolgsysteem? Halen ze de probleemgevallen er snel uit? Hebben ze remedial teachers en leeraanbod voor snelle kinderen/hoogbegaafden? Hoe groot zijn de klassen, zijn er combinatieklassen? Wat doen ze aan creatieve vakken? Het sociale klimaat Plaats in het lesprogramma voor ontwikkeling sociale vaardigheden Kijk op het plein: hoe gaan de kinderen met elkaar om? Hebben ze pestprotocollen? Hoe gaan groepsleiders met leerlingen om (eigen waarneming verslaggeving, maar ook reacties ouders kinderen)? Hoe is de onderlinge sfeer?