Liesbeth Mevissen www.bsl.nl
EMDR bij mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme Liesbeth Mevissen, klinisch psycholoog, EMDR supervisor 27 september 2013 l.mevissen@accare.nl
verstandelijk beperkt, autistisch..trauma??..behandelen??.
Inhoud presentatie EMDR bij Verstandelijke Beperkerking (VB) EMDR bij Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) 3 x trauma en EMDR bij VB/ASS in beeld
Wat is een VB? Algemeen: aantasting vermogen tot leren en onafhankelijk functioneren DSM-5: Beperkte adaptieve vaardigheden op drie domeinen: -Conceptueel (taalgebruik en taalbegrip, lezen, schrijven, rekenen redeneren, kennis, geheugen) -Sociaal (empathie, sociaal inzicht, communicatie, vriendschappen aangaan en onderhouden) -Praktische zelfredzaamheid (zelfzorg, verantwoordelijkheden mbt wonen, school/werk, vrije tijd, omgang met geld) Ontstaan in verloop van ontwikkeling van kind tot volwassene IQ ongeveer 70 of lager:
Niveau s VB IQ Zwakbegaafd 71-85 Ontw. leeft. Licht (85%) Matig (10%) Ernstig (3-4%) Zeer ernstig (1-2%) 51-70 6½ -12 jr 36-50 4-6½ jr 21-35 2-4 jr 20 0-2 jr
EMDR bij jongen met LVB 11jr Totaal IQ=61, cluster 3 school Diagnose: autisme Uit huis geplaatst arts meldt aan voor EMDR na medicatiecontrole (risperdal): *is thuis driftig en agressief, bezoek alleen onder begeleiding *durft niet meer thuis te slapen: hoort stemmetjes die aanzetten tot agressie *traumatische gebeurtenissen in voorgeschiedenis Zijn doel: 3 nachten thuis zonder stemmetjes
Video EMDR bij R Behandeling van één van de traumatische herinneringen Gebruik van kinderprotocol; geen aanpassingen nodig Afleidende taak: buzzers en koptelefoon
EMDR R
Na behandeling met EMDR Binnen 6 weken: zonder problemen thuis slapen Nog eens 6 weken later: medicatie volledig afgebouwd Diagnose aangepast: er is geen sprake van ASS (PTSS is over het hoofd gezien).
VB EMDR protocol ki & jeugd zwakbegaafd licht matig ernstig diep 6;6-12jr 4-6;6jr 2-4jr <2jr (12jr-18jr) 9-12jr 6-8jr 4-5jr 1-3jr
Schatting prevalentie Mensen met lichte verstandelijke beperkingen (IQ 50-85): 1,3 miljoen Nederlanders 10-40% van de totale populatie in de GGZ 50-70% van de totale populatie in forensisch psychiatrische instellingen 30-40% van de LVB-jongeren heeft een psychiatrische stoornis Mensen met ernstige verstandelijke beperkingen (IQ <50): 60.000 Nederlanders psychiatrische stoornissen komen 2 tot 4x zo vaak voor
VB & comorbiditeit Genetische syndromen (Down, Prader Willie, Fragiele X, Marshall Smith ) Fysieke/motorische/communicatieve beperkingen Autisme spectrum stoornissen (ASS) Epilepsie.. VB Beperkte capaciteit werkgeheugen EMDR-protocol & afleidende taak afstemmen op individuele mogelijkheden en beperkingen
VB en ASS VB: ontwikkeling is vertraagd en stopt eerder (ontwikkelingstekort; harmonieus) ASS: ontwikkeling verloopt ánders (ontwikkelingsstoornis; disharmonisch; pervasief) *sociale interactie *communicatie *rigiditeit in gedrag, belangstelling en activiteiten ±50% van de mensen met ASS heeft ook een VB
EMDR bij zwakbegaafde man met ASS 54 jaar IQ 76 Klachten bij aanmelding: *huilbuien; verdrietig en eenzaam sinds dood van vader 6jr geleden *vaak terugdenken aan ingrijpende gebeurtenissen *piekert veel *achterdochtig *snel van slag *verbale agressie
Levensverhaal Welgesteld gezin Als peuter al ernstige gedragsproblemen Met 3 jr diagnose autisme.. genegeerd Op zijn 5e jr uit huis geplaatst Hele leven in instellingen 3 A4-tjes ingrijpende gebeurtenissen
Evaluatie Traumatische herinneringen die zijn behandeld: dood vader vader brengt me naar internaat 1e jr in psychiatrie tussen stervende oude mannen
Evaluatie G
Herinnering aan isoleercel Behandeling van traumatische herinnering: een jaar lang in isoleercel lange sets en hardop laten praten, afleidende taak : koptelefoon en trillers
EMDR G
Effect EMDR Klachtenlijst (SCL-90) Depressiviteit Angst
VB en psychopathologie Prevalentie psychiatrische stoornissen 2 à 4 x hoger dan normale populatie Hele range van stoornissen symptomen vaak a-specifiek te vaak niet gezien (toegeschreven aan VB) te vaak niet behandeld
Verhoogde kwetsbaarheid Beperkt inzicht Hechtingsproces moeizaam Slechte stressregulatie Gevoel van anders zijn (negatief zelfbeeld) Extra afhankelijkheid van omgeving/belangrijke anderen Minder mogelijkheden tot vermijden Beperkte communicatieve vaardigheden (moeilijk om ervaringen te delen)
Specifieke risico s Gemakkelijk slachtoffer (pesten, mishandeling en misbruik ) Meer gezondheidsproblemen (medische onderzoeken, ziekenhuisopnamen) Uithuisplaatsing Agressie in woon-school-werkomgeving Separatie Voedingsdwang Ingrijpende gebeurtenissen die iedereen overkomen kunnen al overweldigend zijn
Kunnen we zijn tandartsangst met EMDR verminderen? Jongen, 5 jaar oud; Genetische afwijking: tetrasomie 18p Ontwikkelingsleeftijd 12 tot 14 maanden; spasticiteit; ernstige voedingsproblemen; excessief braken; sondevoeding Een geschiedenis van pijnlijke, overweldigende medische ingrepen Vaak ziek met frequent braken; steeds opnieuw medische controles en behandelingen
video Verhalenmethode
Observaties in dagelijks leven na 4 sessies Vaker koppig en boos Kan zich beter concentreren Meer interesse in omgeving Meer wederkerigheid in contact, communiceert meer Kruipt uit zichzelf bij ouders op schoot; ontroostbaar bij afscheid nemen Verdraagt harde geluiden Laat haren kammen en nagels knippen toe
Observaties in dagelijks leven na 8 sessies Laat oren schoonmaken toe Medische onderzoeken en behandelingen boven verwachting goed ( hoe zal hij het doen? ipv angst dat t mis gaat) Hechtingsgedrag: ontroostbaar bij afscheid nemen, uit zichzelf knuffelen Taalbegrip neemt toe, voert opdrachten uit
Voor en na behandeling met EMDR video
EMDR en VB EMDR en autisme Dank voor jullie aandacht! Contact: l.mevissen@accare.nl