Complexe post traumatische stress syndroom ontstaat wanneer je als kind niet kunt ontsnappen aan bedreigende omstandigheden. Het kan daarbij gaan om aanhoudend en langdurig misbruik en mishandeling, verwaarlozing en/of het getuige zijn van geweld in het gezin. Maar ook: het verkeren in oorlogsomstandigheden en/of moeten vluchten. Of het moeten ondergaan van veelvuldige pijnlijke medische handelingen. Als handelen en verzet niet baat kunnen kinderen diep ontregeld raken. Op de eerste plaats is er de biologische ontregeling als gevolg van angst en paniek. De traumatische omstandigheden leiden veelal tot onveilige gehechtheid en een gebrekkig besef van (samenhangende) identiteit en persoonlijke competentie. De persoonlijkheid als geheel kan zich niet evenwichtig ontwikkelen. Als volwassene is er moeite met de eigen gevoelens en zijn er vaak problemen in de relatie met anderen. Dissociatieve klachten kunnen voor grote problemen zorgen en er zijn vaak veel fysieke klachten zonder medische verduidelijking. Ook kunnen de problemen zo groot zijn dat de levenszin zoek raakt. Hoe kan haptotherapie helpen? Wat zijn de dilemma s, valkuilen en mogelijkheden? Jan Ligthartlaan 1 3941 BG Doorn 0343 51 51 78 info@haptonomie.nl www.haptonomie.nl KvK 41128684 Voor wie is deze nascholing? (GZ) haptotherapeuten Lesdagen 14 en 15 oktober 2019 Tijd 09.30 tot 17.00 uur Wat is de studiebelasting? Naast de twee lesdagen dien je rekening te houden met het lezen van literatuur en het bekijken van filmmateriaal. Kosten 495,00,- inclusief koffie/thee en lunch. Waar zijn de lessen? Op dé Academie Haptonomie Jan Ligthartlaan 1, Doorn. Goed bereikbaar met eigen en of openbaar vervoer. Accreditatie VVH 35 SBU
Inhoud van de nascholing Werkwijze Leeftijd en ontwikkelingsfase in relatie tot de beleving en verwerking van trauma De invloed van vroegkinderlijk trauma op de vorming van de persoonlijkheid Trauma onveilige gehechtheid en de invloed op de therapeutische relatie Verstoorde verbindingen: wantrouwen, hulpeloosheid, schuld en schaamte Stress, vervreemding en verstoringen in lichaamsbeleving Afweermechanismen en trauma: bescherming tegen en fixatie in? Splitsing en fragmentatie van geheugen en bewustzijn Heden en verleden, een duaal bewustzijn Het werken met procedurele herinneringen in het hier en nu Het terugvinden van het eigen lichaam, de eigen beweging en autonomie De innerlijke gevoelsorganisatie en de reset van patronen: nieuwe ervaringen in beschadigde systemen Zorg voor het persoonlijk welzijn: wat voelt veilig en goed? We onderzoeken hoe de bottum- up werkwijze van het ervaringsleren kan helpen. Richtinggevend daarbij is het herstel van vertrouwen in het eigen lichaam en in relaties. Zó dat de cliënt in het dagelijkse leven meer rust kan ervaren. We putten uit theorie en praktijk en werken met ervaringsoefeningen, die direct bruikbaar zijn in de haptotherapiepraktijk. Mét en zonder aanraking. We kijken naar de specifieke dilemma s waar de haptotherapeut mee geconfronteerd wordt. Waar is terughoudendheid geboden, waar is een meer cognitieve expertise gevraagd en samenwerking met psychotherapie. Er is inbreng van casuïstiek vanuit de docenten en deelnemers. Na het volgen van de nascholing Heb je diepgaand bewustzijn van de invloed van traumatisering in de kindertijd op persoonlijkheid en lichaam: fragmentatie, verstoorde verbindingen en innerlijke desintegratie. Kun je afgestemde haptotherapeutische hulp bieden bij ernstige verstoringen. Ben je je nauwkeuriger bewust van je eigen mogelijkheden en beperkingen.
. Doelgroep GZ- Haptotherapeuten die geregeld in aanraking komen met vroegkinderlijke traumatisering en de effecten daarvan in de volwassenheid. De nascholing is interessant voor wie zich wil verdiepen in de behandelingsmogelijkheden die haptotherapie biedt. Om goed te kunnen aansluiten is kennis en ervaring op het niveau van nascholing I / II is gewenst. Zie ook de literatuur. Docenten Marcel van Duursen en Myriam Hoornick, GZ- haptotherapeut en als docent verbonden aan de Academie voor Haptonomie in Doorn. Zij hebben ieder gespecialiseerde ervaring in het werken met trauma en haptotherapie (De uiteindelijke docentenbezetting is afhankelijk van het aantal aanmeldingen). Myriam werkt als psychotherapeute en systeemtherapeute veelvuldig met trauma vanuit haar eigen discipline, gevoed door de haptonomie. Zij werkt daarin nauw samen met Marcel van Duursen. Marcel heeft uitgebreide haptotherapeutische ervaring in de behandeling van trauma. In de samenwerking met Myriam hebben ze samen goed zicht op hoe psychotherapie en haptotherapie elkaar aanvullen en nodig hebben. Thema s In een cyclus van ervaring -vaardigheid- kennis worden de inzichten van de haptonomie tastbaar gemaakt en cognitief verwerkt. Thema s die in het programma aan bod komen zijn: Verschillende aspecten van contact Emoties en gevoelens Voelen en denken Basispresentie Non-verbale communicatie Vermogen om je te openen en sluiten Ruimte en grenzen Gevoelsmatig waarnemen Denken over en vanuit jouw lichamelijkheid SBU Naast de twee lesdagen dien je rekening te houden met het lezen van literatuur (circa 80 pag), het beluisteren van 2 YouTube zendingen (in totaal 7 uur ) en het inbrengen van eigen casuïstiek. Verplichte literatuur Bessel van der Kolk, Traumasporen, het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen, Uitg. Mens, 2016 (***) a. 8. Gevangen in relaties: de prijs van mishandeling en verwaarlozing (pg.175-193) b. 13. Herstellen van de zeggenschap over jezelf(pg.281-315) c. 17. De stukken bijeenvoegen: zelfleiderschap (pg. 377-403) 2. Nelleke Nicolai: vroegkinderlijke traumatisering en het therapeutisch proces, uit: Cogiscop 04-09, 10 pag.(*)
3. Bessel van der Kolk: The body keeps the score; brain mind and body in the healing of trauma https://www.youtube.com/watch?v=53rx2esiqsm (tijd 1.40.27) 4. Ellert Nijenhuis: referaat over dissociatie bij chronische traumatisering. Samenvattende lezing van Het belaagde Zelf structurele dissociatie en de behandeling van chronische traumatisering (auteurs: Onno van der Hart, Elllert Nijenhuis en Kathy Steele). https://www.youtube.com/watch?v=qwebx9icare&spfreload=10 (Tijd: 3:01) Extra literatuur voor diegenen die de voorgaande nascholingen niet hebben gevolgd. Bessel van der Kolk - Traumasporen, het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen. Uitgeverij Mens, 2016 *** Deel twee: Trauma en je brein, pagina 79-147 Hoofdstuk 4: Rennen voor je vege lijf Hoofdstuk 5: Verbinding tussen het lichaam en de hersenen Hoofdstuk 6: Het verlies van je lichaam, het verlies van jezelf. Pat Ogden Sensory Motor Therapie. Uitgevrij Mens, 2017. Hoofdstuk 1: De grondbeginselen van Sensorimotor Psychotherapie; o.a. over trauma, gehechtheid en het lichaam, dissociatie en de complexiteit van het zelf en de therapeutische relatie: veiligheid en risico (pagina 34-49 en pagina. 55-58 * Barbara van Ruitenbeek: *(pdf) Trauma, stress en het lichaam, artikel. 17 pagina s * (pdf) Haptotherapie, een bottum-up benadering bij trauma. 17 pag. *** zelf aanschaffen *wordt door de academie toegezonden. Aanbevolen literatuur De aanbevolen literatuur biedt een overzicht van vooraanstaande onderzoekers en therapeuten, die bijzondere aandacht hebben voor trauma en lichamelijkheid. 1. Onno van der Hart, Ellert Nijenhuis, Katy Steele, Het belaagde Zelf, structurele dissociatie bij traumatisering,, Uitg. Boom Amsterdam, 2013 2. Suzette Boon, Kathy Steele, Onno van der Hart, Omgaan met traumagerelateerde dissociatie, vaardigheidstraining voor patienten en hun therapeuten. Pearson, Amsterdam 2013 3. Steele K., Boon S., van der Hart O. (2018). Behandeling van traumagerelateerde dissociatie. Mens: Eesserveen 4. Peter A. Levine, De stem van je Lichaam, trauma s helen met je lichaam als gids, Uitgeverij Alta Mira Haarlem, 2017 ( zie ook You- Tube) 5. Peter.A. Levine, Trauma en geheugen, hoe brein en lichaam
traumatische ervaringen vasthouden. Mens, Eesserveen, 2018 6. Pat Ogden/ Janina Fisher: Sensorimotor Psychotherapie, interventies voor traumaverwerking en het herstel van gehechtheid, Uitg. Mens, 2017 7. Stephen Porges, The polyvagal theory: neurophysiological foundations of emotions, attachement, communication and self regulation, WW Norton& Company, 2011 (zie ook YouTube) 8. Janina Fisher, innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma, het onderscheiden en verenigen van persoonlijkheid delen, Mens, Eesserveen, 2018 9. Miriam Taylor, Trauma Therapy and Clinical Practice, Neuroscience, Gestalt and the body, University Press, 2014 10. Frans Rupert, Vroegkinderlijk trauma, zwangerschap en eerste levensjaren, Uitg. Akasha, Eeserveen, 2014 11. Veronique van der Wouden, Trauma breekt bij je binnen (warm aanbevolen) http://docplayer.nl/10593977-veronique-van-derwoude.html 12. Nelleke Nicolai, de dader zit van binnen, over innerlijke daders en slachtoffers. http://www.emptymemories.nl/nicolai/dader_vanbinnen.pdf 13. Martine Delfos, Trauma vanuit een ontwikkelingsperspectief, Uitg. S.W.P.B.V., 2014 14. Lindsay C. Gibson, Adult children of emotionally immature parents, how to heal from distant, rejecting or self-involved parents. 15. Marijke Baljon en Grieteke Pool, empathie en onveilige gehechtheid, een narratieve benadering, Tijdschrift voor Clientgerichte Psychotherapie, 53 (2015) 1, pdf internet 16. Marinus van IJzendoorn, Marian Bakermans-Kranenburg, Gehechtheid en Trauma, Uitg. Hogrefe BV, 2010 17. Martijn Stöfsel, Trudy Mooren, Trauma en persoonlijkheidsproblematiek,uitg. Bohn Stafleu, van Loghum, Houten 2017 18. Suzette Boon en Nel Draijer: Screening en diagnostiek van dissociatieve stoornissen, Swets en Zeitlinger, Lisse, 1995 Specialisatie Binnen het thema Trauma en Haptotherapie biedt de Academie voor Haptonomie in totaal 3 nascholingen aan: Trauma en Haptotherapie. Haptotherapie, diagnostiek en passende hulp PTSS: Trauma en de stille taal van het lichaam: voelen in veiligheid. Chronische posttraumatische stresssyndroom en de woordeloze erfenis van langdurig trauma (Voor deze nascholing is het aan te raden in ieder geval de nascholing PTSS te hebben gevolgd). Wanneer je alle drie de themanascholingen volgt ontvang je van de academie het certificaat Specialisatie Trauma en Haptotherapie.