gegeven op 7 maart 2012 Bascule Centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie, Amsterdam Door Dr. K.J. Mulderij 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 1
Een selectie uit : 0. Domtoren 1. Het gemiddelde (zegt niks) 2. Normaal (is niet interessant) 3. Dr Panter is door mijzelf verzonnen, elke gelijkenis met welke hulpverlener dan ook berust in het geheel niet op toeval. 4. Etiketten (krijg je er nooit meer af) 5. Het verhaaltje over Matisse is van Zenda Franssen: www.tot-en-met-z.com 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 2
Een selectie uit (vervolg) : 6. Disability and Democracy: Reconstructing (Special Education for Postmodernity) [Paperback], Thomas M. Skrtic (Editor), Teachers College Press (March 1995). A. DE FUNCTIONALISTISCH, POSITIVISTISCHE OPVATTING: het leven is rationeel en geordend, er bestaat een objectieve werkelijkheid B. DE INTERPRETATIEVE OPVATTING: het leven is een subjectief verhaal, we maken onze eigen werkelijkheid C. DE RADICAAL STRUCTURALISTISCHE, KRITISCHE OPVATTING: het leven wordt geregeerd door invloedrijke macro-systemen D. DE POSTMODERNE, RADICAAL HUMANISTISCHE OPVATTING: wij kunnen ons leven begrijpen door verschillende brillen, wij zijn ons voortdurend bewust van die brillen, wij zijn onze eigen opticiens 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 3
Een selectie uit (vervolg) : 7. Armstrong, T. (2010) Neurodiversity. Discovering the extraordinary gifts of autism, adhd, dyslexia, and other brain differences. Cambridge: Da Capo Press. Een pleidooi voor neurodiversiteit, zoals we ook culturele en biologische diversiteit kennen. Afscheid van stoornisgerelateerd (disease-based) denken. Er is geen standaarddier, geen standaardbloem en ook geen standaardmens en zeker geen standaardbrein (p.3). In 1952 kwam de eerste DSM uit met 100 stoornissen in het jaar 2000 waren het er al 300. In 2012 spreken we van 25% van de mensen die ergens wel eens een te diagnosticeren stoornis heeft gehad. Sommige psychiaters spreken daarnaast nog graag van verborgen stoornissen of van schaduwsyndromen ( net niet genoeg punten volgens de DSM). We leven in een soort stoornissencultuur! Seligman (voorzitter American Psychological Association) stelt dat psychologie nauwelijks aandacht heeft voor wat wel goed gaat bij mensen. 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 4
De acht principes van Neurodiversiteit : 1. Het menselijk brein werkt meer als een ecosysteem dan als een machine. 2. Mensen en mensenhersenen begeven zich langs een continuüm van competenties. 3. Competenties zijn waarde- en cultuurgebonden. 4. Of een mens als gehandicapt of normaal wordt gezien hangt sterk af van waar je wieg heeft gestaan. 5. Succes in het leven is gebaseerd op het aanpassen van je brein aan de behoeften van je omgeving. 6. Succes in het leven hangt ook af van het aanpassen van je omgeving aan jouw unieke brein (= niche constructie). 7. Niche constructie behelst keuzes voor cariëre en leefstijl, ondersteunende technologieën, human resources en andere levensbevorderende strategieën op maat gesneden voor de speciale behoeften van het neurodiverse individu. 8. Positieve niche constructie leidt tot directe verandering van het brein wat op zijn beurt de mogelijkheid tot omgevingsaanpassing vergroot. 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 5
Neurodiversiteit De vreugde van het hyperactieve brein, de positieve kant van autisme, een ander soort leerling (dyslexie), de gave van stemming, de voordelen van angst, de regenboog van intelligenties, denken in een andere code, neurodiversiteit in de klas, de toekomst van neurodiversiteit. Stel je een boek voor met zulke hoofdstuktitels. Dat boek is er dus! 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 6
Pleidooi van Thomas Armstrong tegen Darling Dummy s 1. In een neurodiverse schoolklas zitten kinderen met een grote verschillen en verscheidenheid aan kwaliteiten. 2. In een neurodiverse schoolklas wordt gewerkt met leerstrategieën en leerontwerpen die gebaseerd zijn op het begeleiden van meervoudige intelligenties. 3. In een neurodiverse schoolklas zitten kinderen met en zonder etiketten betreffende cognitieve, emotionele, gedragsmatige en leertechnische kwaliteiten. 4. In een neurodiverse klas wordt diversiteit gevierd en onderwezen. 5. De neurodiverse schoolklas bevat een rijke collectie aan geavanceerde ondersteunende technologie om kinderen met speciale behoeften in de gelegenheid te stellen te leren en informatie te verzamelen opdat zij zichzelf cognitief, emotioneel, artistiek, creatief en spiritueel kunnen uitdrukken. 6. In de neurodiverse klas is aandacht voor de omgeving, voor ruimtegebruik en de totale ecologische omgeving. 7. In een neurodiverse klas is een royaal netwerk aan personeel en vrijwilligers aanwezig om kinderen te helpenzich te ontwikkelen en te leren. 8. Neurodiversiteitsdenken behelst een geloof in een natuurlijke organische ontwikkeling van elk uniek individu. 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 7
Meer informatie : Temper Dysregulation Disorder with Dysphoria, zie American Psychiatric Association DSM-5 Development: http://www.dsm5.org/proposedrevisions/pages/proposedrevi sion.aspx?rid=397 The Discovery of "Aspie" Criteria by Tony Attwood and Carol Gray, 1999, http://www.aspiesforfreedom.com/showthread.php?tid=10468 en http://www.tonyattwood.com.au/pdfs/attwood10.pdf Thomas A, Chess S: An approach to the study of sources of individual difference in child behavior. J Clin Exp Psychopathol 1957; 18:347 357 Chess S, Thomas A, Birch HG, Hertzig M: Implications of a longitudinal study of child development for child psychiatry. Am J Psychiatry 1960; 117:434 441 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 8
De temperamentskenmerken van Thomas and Chess Afleidbaarheid Aanpassingsvermogen Activiteitsniveau Sociabiliteit Impulscontrole Stressdrempel Gestemdheid Stimulusdrempel Expressiviteit Regelmaat 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 9
Informatie (vervolg) : Sinnema, G. (2008) Het kind als verteller, Oratie, in Tijdschrift voor Orthopedagogiek. Jrg 47, nr 1 Durrant, M.(2006) Oplossingsgericht werken met jongeren en hun gezin. Een creatieve benadering van de residentiële hulpverlening. Garant, Antwerpen/Apeldoorn Durrant, M. (2007) Creatieve oplossingen bij gedragsproblemen op school. Garant, Antwerpen/Apeldoorn Duncan, B.L., Miller, S.D. and Sparks, J.A. (2004) The heroic client. A revolutionary way to improve effectiveness through client-directed outcome-informed therapy. San Francisco: Jossey-Bass Verhaeghe, P. (2010) Het einde van de psychotherapie. Amsterdam: De Bezige Bij Breeuwsma, G. (2009) Het vreemde kind. De kindertijd als sleutel tot onszelf. Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker Doreleijers, T. e.a. (2006) Leerboek Psychiatrie. Kinderen en adolescenten. Utrecht: de Tijdstroom Land, van t H. e.a. (2008) Trimbos zakboek psychische stoornissen. Utrecht: de Tijdstroom A.P.A. (2007) Beknopte handleiding bij de Diagnostische Criteria van de DSM-IV-TR Lisse: Swets & Zeitlinger David Toole http://www.youtube.com/watch?v=gtx7cwgjbu8&feature=fvwrel 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 10
Bedankt en tot ziens! Bezoek dagelijks deze leuke site als tegenwicht voor al ons ontmoedigende stoornisdenken: http://www.neurodiversity.com/main.html En als je het dan toch niet laten kunt, oriënteer je dan goed en rommel niet maar wat aan op internet. Hier vind je de betere feiten: http://www.trimbos.nl/onderwerpen/psychischegezondheid/adhd/feiten-en-cijfers 7 maart 2012 Communicatie met kinderen K.J. Mulderij www.kidpartners.nl 11