!"#$%" $"&! ' "!&(&$)"!! *+,+-. /.001.002
3 4 / * +5* 3 6 7 78 +5 3 8 7 3 7 /8 9 8 8 7 + // 8 4 7 +) 4 : 7 7 8 8 +/ 8 / *+) 7 / +5 +& 7 7 6 383 + )*1 7 7; 33* 3 + / 8 4/ 8 * 7 *8 + 3 7 7 / 8 8 7 4 47 / +.
) 3 3'( = / * ) // = / =3 =3 $ =3 ) * = / ' 73 >? 5 * / 7 // *7 '7 <
) 3 3'( = / *! " # # $#! " % & " # $! " '$ " # % ( )( $ (* +,-.! " #% ",-. - * "! %, " )( $ (* $,-. " # # $ %, # " ), " /* # "%." # " % $ 0 +! # # )., * )( (*% # #$ # %. $,-. # % ) / 3 * / + & 8 * 77 /*/ 7 4 + 3 / + 3 4 / +5 3 *8 /@ 7 / + ) 33 / AB4.002C+!/ / / 4 / 1
/ * -3 4 * * + 3 8 * +5 * -3 83 / 4 8 3 */ 7 8 + // 4 / 648 * / / / * / 3 A64DD.47+;1C+ 6 83 >?8 * * 7 +) 7 7/ /773 84 7 38/ 77 +5 7/ /77 / 7 4 4 3 4 */ 4 / / 4 8+6 E7 6 / 4 F3 / 73 / 3 **9 *3 7 GA64DD.47+;2C+58 / 7 / / 7 43 8+6 / 4 8 7/ /77 3 4/ 8 73 / A64DD.47+;2C+7 / // - / 8 / 4/ 3 A * / C 39 +) / / 3 73 7 -'F / 8 7 3 7 GA64DD.47+;2C+ 5 / / 4 8 / 3 / 3 +6 7 / 7 = /8 / 9 7 4 7 4 3 + 2
3 8 7 A64DD.47+;2C+7 / / / / * */ 7 + / / 7 8 8 /8 7+ 8 3 >67* 6?43 2 * / A)/7 ( 4D:C+6 008 6ADD.47+;HC 77 ** 3 / 7 /8 7 8 8 / +58 / 7 / 3 + 3 3 4 8 3 / * 3+5 8 /= / +! 3 77 4/ 3 77 A3+7= C 33 / * 9 + )/7 ( *D:>67* 6?A! '>5 3?C 8 / * */ 8 / +!"# $# % / 3 )/7 ( >67* 6?7 / 8 > I? / 3 3 * +5 3 * / *// 7 / 3 4/ 7 3 8 7 / 8 A)/7 ( 4D:47+:C+ 1 In het boek Maps of the Mind worden in visuele vorm de verschillende manieren waarop de geest beschouwd kan worden weergegeven, nl. aan de hand van kaarten. Deze kaarten maken naast woorden, ook gebruik van patronen, schetsen en schema s. Deze instrumenten zijn beter dan alleen woorden in staat om het geheel of de samenhang tussen de verschillende delen van de hersenen te benadrukken. H
6 8 8 / ** 7= 4 // / * / 3 +6 8 / / / 3 4/ / )/7 ( 83 8 *+ 8 >? *)/7 ( // H0 7 3 + 5 3 8/ 3 4 )/7 ( * 734 8 / / 77 A)/7 ( 4D:47+:C+ 5 >67* 6? 7 4 8 /8 7 */ 7 8+73 *)/7 ( D + 8 7 / )/7 ( / 7 > 3?*> /? +)/ 9 3 + & 7 * 3 3/ >67* 6?+) / 3 3 )/7 ( >67 * 6? H0/ * 8 4 / * +5 8 7 * *3 / +)/7 ( /// 7/ */ + 5 )/7 ( >67* 6?3 7 8/ 4 3 + * * / +5 3 / 3 >? 8 8 / * / 433 + ( /> )/7 (?3 3 +3// I )/7 ( 7 /4>67* 6?4 3 8J 4 / 3 8+7. -/7 A>"6? >67* 6?C )/7 ( 3 // / / /?+ 5 / + 8 4 3 )/7 ( 4 4 4 8 ;
)/7 ( 4 / )/7 ( /8 *+#3/ + & '( ))* +$, 3 )/7 ( >67* 6?7,/ 6 6 8 = * +58 8 8 * 3. 4)/7 ( E*/ / 77 + 5 /* )/7 ( 7 33 / / 3 + ( >67* 6?3 )/7 ( 3 8 A*> /?C 8 / 7 8 78+5 3/ 3 3 >? 8 /8 + / * )/7 ( '1 )* $ #2! 3 1 # ##! $ " 4%5 " $! 2 A7 // 4.</.002C+5 / / / 8 / 3 + 7 8 8 )/7 ( */ / /? +)/7 ( / >67* 6? 77 8 >? 4 8 8 +& 3 >.$.? / )/7 ( 3 8 * 77 8 //?+ # % 7 / / 3 / ++,+, * 3 8/ $3 +"8 7 5 $ A)/7 ( K (/7 4.00.47+DC+ 2 Deze twee voorafgaande boeken waren zijn thesis Radical Man : about the human development in the workplace en een boek dat wegens ontoereikende financiën niet werd uitgegeven. :
73 )/7 ( *+5 3 7 7 / //?/ 8/ * A7 // 4.</.002C+6 3 //?/ * 43 )/7 ( 3 7 * 8 / / //?78 / / * 4/ + / 7= * 8 / */ ' */ */ = / 4 /7 7 7/4 @7 = / 47-3 4 8A)/7 ( K (/7 4.00.47+DC+)/7 ( 8 / // //?L / +! 8 3 )/7 ( / / 3 //?/ 88 * * +& //? // 4 33 //? 7 / * 8 7 +)/7 ( 3 8 3 7 /7/ //4/ //7 7+ 7 / /7 8 3 = 3 A* ' )/7 ( 4DDDC+&8 3 A> 7 6?4> 8 6 /?4?.$.?4MC73 )/7 ( 4 73 4 >/? //?+ ( 3 3 >67* 6? )/7 ( 4 6 * >?4 )/7 ( 3 +# / 7 8 + )/7 ( 7 >67* 6? 8 / 3 * +8 3 3 48 3 3 7 4 7 >) I?4/3 / / /?+! D
8 * 3 3 )/7 ( / 7 + 6/ 4 + -"* (.%/0 3 /3 < / 3 + * 4 / >( )/?A! '>) 6?CDD: *+6 3 * 8 8 7 4 7// 7 4 8 A * 4DD:47+C+& * 3 8 / / 3 /3 3 4 * 4 /7 4 4 9 7 4 8+ &8 8 3 * / )/7 ( 4 / * 8 3 / A * 4DD:47+<C+)/7 ( /3 3 7 + * 3 78 3 7 > / 7 /? A * 4DD:47+1C+! * " 3 7 / +/ 3 >677 6?A! '>) B?CDD: / / - 6 + ( * / 8 3 * 8 / 73 * +5 / 3 4 8 4 // 83/ 48 @ */ + 34/ *4 74 3 Ik spreek hier niet over de eerder technische literatuur, die voornamelijk voor biomedische studenten die beschikken over de nodige achtergrondkennis geschreven is. 0
8 / 3 * 438 / 3 88 + 7 8' * =/ / / 4 * 3 3 8/ 4 * * 8 7 4 * / /4 8A 4DD:47+0C+ ( 3 3 / 3 >67* 6? )/7 ( + 3 // +5)/7 ( H0 7 / 8 3 *3 *47 -+& 88 / 7 3 6 /+ 3 ; % **5 / 9 * 8 / >3?+5 3 * 4 / +5 / * 3 7 3 E 8 / +6 8 8 * LL 8 * 8+ D / / +53 8 3 7 +# % " / * / 7 & / / 3 +6 3 7 3 +# 4 4 3 / B$ =A:D0D2:C / 8? * >/ **? + 7= 8 * 8+ ( / / / 8-8 * / * / / A 4DD:47+.2C+
1 5 77 4/ 43 +6 7 3 )/7 ( 7/+6 7** 43 8 47 8 77 3 8 /+ / 77 4 * / 3 * + 7 >? 4/ 3 +.
4 "+ ADD:C+, #% / /' 7 3 +! * 4 ++ ADD:C+, % / /N 7 ' +! )/7 ( 4 + K (/7 4 %+ A.00.C+ 54 54 "% / /N 7 ' +! )/7 ( 4+AD:C+6 #%) /' "/+! B4 )+ A.002C+ 6 (+ 7 7.; /4 7 7'NN/ + +N NN/ 6+/ 64 +ADD.C+ + /'7/+! * ' )/7 ( +ADDDC #! 74;2;H+ 7 7.</4 77'NN+3 = =+/+ 87-=+3++3 '.01:N+7I O3 KO:K7 O;;KO3 <
) // = / Lien Vanbrabant /* 2()# $/ & 3 +6 / * 7 / + 4 *1 / +& * 3 ' > $" *+ // */ 47 7 +3 8 / */ + 3 8 8 ) 3 +/+! 3 * 2+. &) 3 +/ 3 / / I 3 / +/ * 8 7% F&8 8 / 3 /3/ 3 /3 +G A64DD.C) * 73 / 3 ** >3 7? / 47 777 / +&D;: 8 3 /!3 7+ & 3 2)+. / //7 />?+F5/7 8 8 /7 33 7 / * 7 8 G+A/4D1;C5 / 8 8 /8 +5 8 // 3 7 / 3 7 / +5 / 7 3 7 / 3 +6 3 / 8+6 8 / */ 4 / 1
*/ 3 4 */ / 3 +& 8 I!3 /7 /3 3 /3 +) 7 3 /7 + 7 7 / / +5 3 3 /4 * 7 * * 3 +7 33 3 I / 3 I * 7I 8 8 / 3 + *3 7 33 / 33 7 3 +A/4D1;C / 7 +8 + + F 8 /@ / 3 + @ 3 8 3 /8 7 / 3 + 73 / 84/ 3 +G.+ F 77-7 / 3 +G <+ F / / / 7 / 3 +GA/4D1;C / 9 7 3 / / + 9 8 * / 73 +5 / 83 8 9 3 4 / 7 / 4 3 /7 4 /+ 7 8 /+ / 3 8 /7 - / / 3 / 3 +A64DD.C!8 3 / */ / 8 3 7 + 2
- 3 "2$(%. " /7 3 7 / 8 3 4 - A/ C * A C+ 7 4* 8/ /*4 / * 8 / 83 7 8 7 + ) * / 3 7 8*/ 7 * 7 3 /7 8 + // 8/ ' F6 73 */ / 8 +G F6 3 7 */ 8 +G F6 8 / / +GA/4 DD.C 5 8 3 7 / / * 3 * 7 3 /7 +5 8 3 7 / */ 7 * / * / 7 * * +6 / 33 LL3 7 7 / 3 * 3 +3 4 / / // 8 3 * 3 +5 8 * 3 9 / 8 / + &8 /3 9 +6 / */ 7 4/ 8 / + 5 8 / / / / +&4 33 8 3 /+ 1 0) )+2)+ 77 / / 8 3 77 /+5 8 8 3 8+ " 98 3 / / + H
+ F / 3 / 3 / 3 +G.+ F / / +G <+ F / 33 3 / 3 +G 1+ F / 33 38 / 73 / +GA74DD;C 6 73 / P * 4 7 + / / 83 7 33 7 / 3 +6 3 7 4 8 +6 7 4 7* 4 / +A64DD;C 5 948/ 48 8 3 + & 9 3 7 / / 3 / 9/ 3 3 /+A64DD;C 3 / 3 // + 8 7 / 3 + // / 3 3 ** 7 * 73 /4 / 3 84 / / 7 / 4 /7 / 4+++A / 4DDHC = * / / /7-73 / = 3 / +5 8 / / + B/4/ 7 7 ' 8 / 8 I8/ 3 / 8 3 I 6 3 I 3 /+, 33 3 3 7 * 4/ 3 3 + 3 = 37+5 4/ 73 / 3 3 7 / 7/ 3 / +& / ;77 / /3 = +A / 4DDHC ;
=? /' + * 3 4 3 7.+ * / <+3 / 73 / 1+ 3 * 2+ = H+ = I N ;+ 8 * $/5 3 7 3 7+, / 8 33 / +3 I8 I // I /-// I $!/78 9 / 7 + $&/, 73 / 8 8 +) 3 73 / 3 = +, 73 / / 3 3 77 +# 8 3 ** 73 / 3 7 + $-/B 3 * 77 3 + $1/5 = 3 7 >? +3 ' 8 3 8 3 4 8 3 E I $4/6 3 I 8 I5 7 77 + $5/( 7 8 7+ 5 /3 = /LL3 8 +& 9 /? +) / / 3 / /? +) / / 8 +, 77 / 8 / / + / 7 * 4 / 83 4 7 4 +++ :
7 8 / / 8+/ 9 4/ 3 / 33 + 8 / / 9 8 /+ &8 3 77 )" *+5 / 3 / * -3 4 4 /4*/ 7 7 + / / 7 / * / 7 + 8 / 8 / 4 / / * +5 * / / + - 8/ 7* + / 4 +! 87 +5 7/ / + 9 / * + 3 7 / / 4// / 3 / + 8 / 7 8 / 7 * LL / 9 + 3 / 8' 4 * 4 4* 4 4/- 47 / + 1 & */ +) * / / 7 8 / +) 8 8 8 7 7 3 +5 / 3 + 8 +# 3 / */ 7 3 + / 3 7 8 7 * * +&8 7 / / 3 3 +) 7 /7-7 D
4 8 /7 - +! 8 / / +8 8 33 +/ 3 3 +) 8 +.0
/ 4"+(+ A DDHC4 ( #% # 6#! # + 5-3= 64,+ + ADD;C4 8 /4 77 8+/ 3 = 64 + ADD.C+ % /' 7/ + $' 3+! / 4,+"+4)4,+ +K34"+!+A.000C48! - +, =K4&+ 74#+ADD;C48 # +/ 3 = /4)++AD1;C4 +! Q'6/.
=3 3 8 3 / 7 =3 / / * 3 6ADD.C+5 / 3 7=3 3 + 7 7!3 4 =3 /88 +$ 7 3 77 =3 3 3 7 /+ */ / =3 4 3 388 / +(/ 37 3 =3 3 +! * 2()# $ ) 3 F G +6ADD.C // * 7 3 3 + * /6 / *4/ 3 7 * * 3 3 8 + / * 8 / +) 8 */ = /4 8 3 */ 8 7 8 + / / 4 6 77 / =3 +5 8 * 7 + 3 / 3 3 *= /+ 7 3 + & 3 0620. & * / *76 =3 / 7 / + 7 7 /..
=3 4 3 =3 /6 *+ /8 7=3 4 78 3 + / ' 1##3 9% : ;! <=! # - ###! #%2A 4 +K) /4)+4DD.C ) 8 /=3 R3 JS >/?3 + 8 /= 3 3 ** =3 4/ 3 / 3+ / 377 48 3 >?+5 / 3 * 4 8/ /8 * /7 4 + 3* 48 / 3 +5 * 3 48 3 4 8 73 + 5 3 / / A * 3C 7 8 3 A / C/8 / 3 3 + 5 4 8 4 37 =3 + 5/ */ 7 83 7 A/ 4 4M C 3 8 8 / 7 3 3 A 4D20TDHC+ 5 77 4!3 +) 7 7 7 4 8 8 / + - )0620/23 68* =3 77 7 / >? +) 3 77 =3 4!3 +/ =3 8 3 3 7 4 8/ 7 8 7*+.<
!3 3 / /3:D1 3 83 =3 +&D10 / /,+)+ * +6 8 / / / 3 7 / 3 / +( 8 8 87 / * 4/ >? 8 / >8? 3 E +>&?/ / 8 7 A 7/ * 7 3 /C 7 // A 3 8 C+ 5 >8? 3 * 3 7 4 3// 7 / / + 8 7 8 * * / 4 8** 3 / +) 3 +3 3 3 3 7 79 7 ** 8/+5 3 79 4 8/ + ) 3 3 9 A / C /7*/ / / 4/ 3 * 7 7 / 7 / + 3 = / * 4 3 3 8 3 3 4/ 3 7 +6 / 8 8 74 87 3 7 7 / 3 / 4 * +8 77 3 / / 8 8 / / A4D;0T "=4.000C+ =3 / 4 8 =3 / 6+88 * 8 4* */ 7 4 7 )20(A 77 C+ ) 7 77 3 / / 8 * + 3 = / 4 4 * 3 */ +.1
1 0620/2 $)'( >%4% ) >= /? 3/ 3 A 4DH:C+# 3 / 3 8 = / / +3 37 = / 8 4 LL 33 = / / + 7 = / 7 8/ 3 4 7 3 7 8 =/ / + =3 * = /43 8 / *8 74/ 3 / +( 7 / / = /3A 4DH:C+ 3 7 / = / / 4 8 = / 7 / + 6 7 8 *3 = /784 /73 = /// + * = / 838+5 / * 3 / 4 >? 3 * / 733 = / +& / 8 7 / 4/ /7 4/7-3 /7 -+& / / / / 7333+ /= / = / 7 7 3 8 +33 = / 8= / 4/ 7 8 7 +# 77 / = /4/ 3 8 4/ 733= /+, 4// 7 / / + 5 8 7 8 * = // 8 93 / + 7 8 9 3 34 7 3 >=3 / /?** ADH:C+.2
6+ +$ +$7 0+$7 7 +0 / 7 $ & / 7 B*/ 7 / 8220 ) * - / / 5 8 * = / / 7 =3 73 / 3 +) 3 =3 88 7 >3 /7-733 = /?A 4 DH:C+ >%5% + ) 3 7 =3 4 + = / = /* 8 73 3 +) 4 4/ +5 / 77 * * 3+ >%?% @ $# 5 77 +% 3* 77 8 7 3 8 8+, 8 3 * 7 = / 7 = / 48 7+ 3 * 3+# 7/ 7 * 3+ * 38 73 / 4 8 / * 3 +3.H
+ 9 +54/ / 3 4/ - *3 +5 3 ** +5 3 ** /7 * 3+ /* 3 * 3+5 8 8 7 4 8 / 3 3 +) / 3 /+5 / /7 8.0 8+ /7 8A *C7 /78 /+ /7 3.0 8/ 48 /8 48 /7 8 +7 8 / 7 /A * 3C48 3 3 3 A.0 C A) = 4.00C+ 4 +0620! =3 7 33 / 473 / / 9 // + =3 / 7 3 87 77 48 / = / / 33 / / 7 +5/ 8 */ 8 = / 4* /+) = // 8 * 77 8 8 * 3 7 / + 8 4 7 A64DD.C+ 7 / > 7? >3 7?+ 5 7 7 3 / 7 + 4 = / 73 // / 4 7 +) = /7// / 7 7 7 3 +5 / / / * 3 7 8 / 4 >3 7?+) 3 = / 3-4 7 A64DD.C+.;
5 7 3 7 4/ =3 3 +) 3 / 7 A C 7 / A3 CA64DD.C+5 73 77 43 7 3 + / 3 4 =3 >8? 77 / * 7 3 + 5 2' )06202) B 8 3 =3 77 +) 8 / >8? 77 7 4377 737 3 3 +5 // / 7 8 * = / 3 8 / A * 3C 737 / +) 8L* 8 73 33 / 7+3 ** 3 7 8 3 *4 +6 4 3 7 =3 7 7 / 7 8 7/ + / // / 8 / 3 * / 3 / +) 7/ 7 4 / >8?4A*C 7 3 7 77 +.:
4+ADH:C++# %/ /N ' 4+(+AD;0C++#%, "! " #/ N 7 ' ) 7 /!++ "=4,+ A.000C+, $ +# ##% 7 7./.0027 7'NN7 7/+3++3 N 4 + K ) /4 )+ ADD.C+ 6! " @ % N 7 '5 $ -* + ) = 4%+ A.00C+ +A % + 5BB4-5BB5% ' + 7 7.0 /.002 7 7'NN7 7/+3++3 N$N/7+/ 64 + AD:HC+ % /' 7/ + $' 3+! 4!+AD20C+. $ % +# #+/3 ' 7 + 4!+ADHC++#! # ## #% # +! QN$' 6&(7, =K+.D
=3 9$+ /2 B * 7 / ** 83 8/ 8 7 3 3 3 +5 8 + 8 ' O **9 C AO **9 C I 4%4% C # 6,% 5 **4,$ AH<.U;01C+# * 8 / 1 ## 2 AH:DC+) 73 8 3 8 / 3 7 / +) 9 / T 9 / 8 3 8/8 3 9 7 I 7 / 3 8 I $ 3 77 F3G+ / 3 83 3 / 4 3+) / 7 A" 4.00.C+5 7 48 9A* C 33 + 8 3 8+8 9 94 8 8 9 8 * 9+5 8 8 8 * 88 *+ / 8 9 33 4 / // 33 / + 33 8 8 */ 33 +// 33 / / / / / 7 8 3 +$ / 7/ 4833 3 444/4M / 8 7/ 833 4 4/44M$ / / 7 783 4// <0
33 + 8 73 A / 4.002C+ /7 8** 3 8 7 **5)/ A;;;HC+/ $ /7 AO C 9AO C+ 8 97 /7-9+ 5 8 = / /7 / / 8 3 * 8 / / +" )/ +5 8 3 8/ 48 + / 8 3 3 / / +) 7 8 /+ 77 / 48 / + $ )/ / 3 7/ 78 7 / 77 7A / 4.002C+, / 7 * / 3 4/ 3 * / 3 8 4 8 8 +5 8 83)/ / 7/ +) // / /7 * 3 / *= 3 8 / A 48++C+! $ $( 5 8 77 * 7 /+ 8 /77-3 8 8 +6 7 3 / */ 83 / 4 +A) = 4DD<C+ 33 B = / /7/ +)/ 8 /7 4 4 *4 8$ <
)/ 4/ 8 / 4 *8 33 + B 3 = /7 / + ) / 7 / / 7/ / + 7/ 7 / 3 8 / 7 / / 78 / 8 73 /7 /-/ / +5 / 8 A*8 C7 * 73 /7 / +) / * 73 / 7 +) 8/ 8 /7 7*7 *+A) = 4DD<C+ & 9++0$$' 5 9 / 7 3 7 / + 5 9 / 7 * 47 * +) 8 7 / 73 =3 + /.0 4 77 =3 4 3 7 +) = / 3 AC+ 7 ' / 3 F 9G8AC4/ /7 47 3 / A#<4 3 *3 * * A'$ <+A) = 4.00C+ =3 8 +) = /4 48 * 738 +5 8 73 3 / + 5 / 3 / 8 +* 8 8 7 / 7 ** *8+5 A / C8 8 * / / 7 / 8 3 +5 / * */ = / 8 7 / 3 7 *7 4/ 8 */ 8 +5 8 3 7 7 3 + 7 / = / A) = 4.00C+) / * +) <.
= / / **98 88 * 7 3 +?%4% ## #-% 7 5+5 377 8 9=3 + 5/ 88 * 7 7+ 5 8 ' 73 3 7 3 7 3/+5 * 78 / 9/ * 3 *8 * 7 + 53 7 *+5 / 3 3 43 = /8 7 / A) = 4.00C+ 5 8 7= / +5 / 78 / 8 +5 5 3 7 / = / / +5 8 7 / 4 - + 3 =3 + 583 3 +6 9/ 73 * *88 7 / + 8+( / / = /8 *8 7 4* / +) = /8 * / 7 73 +5 / 388 *A 3/ C 8 3 / / +5 / 8 73 A) = 4.00C+) / * 88 *AO C4 **9 8 7 + 5 8 - /3 / F7G8 / **9 /3 +B / = /8 * 4 / /3 73 88 * 8 + 5 8 * 4*7 / /7-3 7 = / +5 FG4 8 * / 4 * <<
* 7+ / * 7 8 ' 3 A) = 4.00C+ ) * * * 7 4 / +5 8 / 8 3 7 3 +?%5% " $% / * */ +&*/ 88 * / + */ I = 4LL 3 4F*/ /+5 = /8 8 */ 8 8 N + 5 */ 7 8 * GA 4D:;47+<2C+5 8 */ / * 3 3 8 / 8 7 33 + 3 / 7// + 5 * -3 / / 48/ / 8 7 *83 E A +4.000C+?%?% 8 % / 73 / 3= / / 7/ / 7 +5 / / 48 8 3 8/ F 7 3G4 / * +& 8 * / 8 3 / +5 * 7 / + 5 8 / / +8 3 / F3 G+583 3 / 7 88 * 8 47 73 / +5 */ 7 48 37 / 3 +& 7/ * 3 4*/ / / 7/ 8 / -8 8 / 4 / A +4.000C+ #?/ / 7 AO3 7 C+ / 8 / F 73 G F 7 <1
G+ 73 * +5 7 / 3 + 7 3/ A /4DD;C+ / 7 3 3 / * 8 * / + / 3 4 8 88 *7 +5 / 8 +5 / / 83 7 / / +! / =3 7 / + F / * / 33 / 7 3 * * +) / /7 4 7 * 8 * 8GA +4.00047+.H:C+?%D% % 8 7 =3 / 7*+&*/ 3 3 4/* 8 */ ** 7 * 7 / '7 / 8 */ 7 4/8 / 4/ 8 78?/ /7 / 8 3 +5 8 7*/ +B 7 8 7 8/ 7 ** A +4.000C+5 3 / 7 +) / / 8 3 +5/ 7 3 7 A4 74 4 C8 7A /4DD;C <2
4 +AD:;C+ # $ % ',&+ /46+ADD;C+3 # % /'$7// / 4"+4B 4+4"3 4+4"4"+4"4 +4/4+A.000C+6 3 " % ' / + + ) = 4%+ A.00C+ +A % + 5BB4-5BB5% 7 7.. 64.002477'NN+*8 *+ 3+N) = +7* ) = 4 %+ ADD<C+! #% 7 7 2 64.0024 7 7'NN7 7/+3++3 N&(6&+/ ) = 4 %+ ADD<C+ (-% 7 7 2 64.0024 7 7'NN7 7/+3++3 N&(6&+/ 4 6+ A8++C+ $# % 7 7. 74.0024 7 7'NN+8 3+N/+7I8 7 OKOK&O2<HK&O:1 " 4,+A.00.C+ " C # ;4E?5-4FBD<% 7 7264.00247 7'NN+3 +3 N3N*/ +7I*K / 4 + A.002C+,# # "%,$ D3 ( $$% 7 7 H 64.0024 7 7'NN+ / +3 N NV 8V3 N*V1N / V <H
$ B 3 *83 A( 4DD:C 3 / 73 4 * 8 / 3 + A) =K,/ 4.00.C =ADDHC8 / 7 8 / ' 8 A // 3 * /C // / 3 + *?D0 / / / > / /?+A) =K,/ 4.00.C & * 3 + & */ 7 3 7 3+ 58 *3 7 / 3 7 3 // + &* * / 77 7 3 + 0( 0 " 7>?3 * +5 8 / * 7 77 3 4/ +) / >? >? 7 8 + >? 3 7*/ / 7 8> / /?+# 7 / 7 + <;
>? / >/?4 3 / 7= 7 ' =/ + 5 8 3 7 7 '> *3 8? >7?+A K4.002CA8 3 C. 4' *3 8 / - 3 7 O3 8 7 O 9 7 7 ++ +$ > *3 8?7 7 * *8 3 + A7 4DDHC +++ ) 7 7 * 3 ' - # 3 4 8 8 8 * 7 33 + 3 33 / 4 / 77 ' */ +A K"3 4DD<C <:
- # #A3 =7 * +) 8 8 / +A54DD<C ++.+ 5 3 7 7= *9 +B 8 8/ * 8 7 8/ / +7 7 *8 8 3 + 3 7 7 *' - ' 9 +/8 / 8 4/ / 3 +) / + A K4.002C - ' 8 3 3 7 33 7 +) 9 3+ A K4.002C3 8 / 7 + - " # ' 3!ADD1C+ 9 4/ 8 3 8 + 4%5% # # B 8 9 77 / 7+A K4.002C +.++ 5 3 8 A K 4.002C+) 7 3 3 '/ 3 / + <D
7 7? / 88 *4 7 +A K!4.00.C 5 3 8' - # #' 3 7 +5 7 +A K4.002C - # ##' 4 *= / > / 77 3 7?3 +A K4.002C = A.000C >7 / 77?3 */ 7 7 /+5 8 / 77 / 3 + - #' 7 7 3 3 73 // / 73 +A K4.002C= 7 =A.000C8/ 7 /7 3 3 * / +5 7 / 3 87 = /7 4 3 7 47 / 3 = / 3 /77+ +.+.+ 7 7 7 * / >? >?+5 8 8 4/ /7 / + - ' / 4 8 / 3 8+) 3 ' 3 / 4/ + - #G' A>?C 8 / 9 47 / >?A>?C+5/7 4 7 =/ + AK4DDDC 5 8 4 ' 7 / / + 10
! $2$ 5 7 3 7 8 = + A 4DD:C F 7 //3 * 3 // / +G A=4DDH47+.0C+& 7 7 +6 7 3 7 3 8 8 /7 / 3 // +A=4DDHCA8 *C5 8 3 8 3 * 8 3 73 3 + H 4' 7 3 7 '=4+ADDHC+ +7/' /+ 3 7 78 / 8 * / 4/ 8 + * 4/ +A 4DD:C # 73 7 8 4/8 8 3 + 7 73 / 4 + 53 7 /7 - +A=4DDHC & ++ 2'2$ Bepalende variabelen Acties single loop leren double loop leren Gevolgen overeenstemming geen overeenstemming 53 7 8 *7 33 / / + 3 // 8 * 884 3 7 1
+A=4DDHC <++ ## 5 / */ 7 4 8 / /88 * +/7 */ 4 73 8+A64DD.C <+.+ ## " /88 * 3 / 4 / 8 * *7 + 7 * 8 84 8 4 3 7 +A64DD.C <+<+ $ " " 6 8 8 / 3 88 8 33 +) / / 8 * +A64DD.C - /(+ 5 7 / 3 / +A4.00.C =!?4/ ) =,/ A.00.C / + 1++ 5 7/ 3*/ 8 = + 7/I) 3 * +A) =K,/ 4.00.C) * 7 * +A64DD.C A.00.C 88 *7 = /8 3 / / +5 8 3 77 ' 43 8 = / + 1.
1+.+ # 6 / / +5 77 / 3 /7 4 + 8 / / 3 ' 74 / 4 4M 7 * 3 / / +&&%4! &4 / / 7 * 8 / 7 +) * 3 +A) =K,/ 4.00.C 1+<+ A# 5 8 8*7 + " / 7 * 7//? 43/ / +7 / * / 4// +A) =K,/ 4.00.C 1+1+ $ %/ */ 7 / 7 +5!? 8 33 E 4 8 */ / / = / +A) =K,/ 4.00.C 1+2+ &%F 8 8 8 8 +GA) =K,/ 4.00.47+10<C//!? 33 7 8 * 4 8 / +A) =K,/ 4.00.C D%E% # 5 */ / / 7 = / / 4 3 8 +5 7 / 8 8-7 + / 3 / E*/ 7//?/ 8 +A) =K,/ 4.00.C ) =,/ A.00.C >? * 7 * + F *G A) =,/ 4.00.47+101C 1<
8 487/ 38 / +) *' 7 3 7 / + 5!? 7 9 3 7L 33 +A) =K,/ 4.00.C 1 /$$$ 4/ 3 I/ 9 4/ 7 */ 7 + ) 8 * 84 / / +A.00.C 77 73 7 3 +5 7 3 +A8 *.C H 5'$ Organisatiestructuren en -processen Stap 1: exploreren van concepten Systeem - intelligentie Stap 2: organisatorische analyse Organisatorische waardesystemen Prestatie Doelbewustzijn Robuustheid Alternatieve structuren Documentatie en informatiesystemen Stap 3: prestatiemanagement Alternatieve processen Stap 4: internaliseren Beloningen en correctiemiddelen Alternatieve waarden Training en ontwikkeling 11
' 4 + A.00.C+ 6 ' /=* / / + 6 ##! 45A<K1C47+<.<<;+ 2++ A ( // / 9 7 / -7 +5 3 3 * 8/ 4 8 8 / +) 8-7 8 8 +5 7 * / / / 4/ 8 8 8 3/ / ' 7 4 = / = / +A4.00.C 2+.+ 8# 5 7/ 8 / / + ( 8 * / 3 77 / 7+6 73 3 8A7 C47 /7 / * 7 +A4.00.C 2+<+, ) /7<>?+6 8 7 = / 8 */ 7 +5 / 8 47 7 3 8 7+) 3 7 = / 3 +5 8 7* /7-8 7 +A4.00.C 2+1+ 7<8 / 37= /88/7 / 9 4 3 * +) 3 3 / ' - #- $'/ 8 = 9 3 T - ##'/ 7 3 T 12
- "'8 / 7 / 8 +A4.00.C 57 8 7 / 7 +5 / >?>?/ / 7>?+5 / 7 37/ = /+ / 8 4 / / 3 7 7 487 / 3 +A4.00.C 5 A C 3 7 4 / +( 77/ 8 + 8 77 3 8 + 77 7 8/ + 1H
4,+K4"+A.002C+8 8 +(!?EAC47+1DH:+ =4+ADDHC+ +7/' /+ 4,++K4+5+!+ADDDC+ 7 / ' 3 8 8+8 ##! 4BA1C47+<:10+ = 4,+K7 =4,+A.000C+8 +C $!?FAHC47+:HD::2+ 546+ADD<C+8 ' */ +8! 4DA<C47+<;2<D1+ 4+K!45+A.00.C+$ *& ' 5 IC $!?IA1C47+1D1<H+ 4,+ADD:C+( * * 3 7 +C $ #! 5F47+01:02<+ ) =4,+K,/ 4"+A.00.C+$ +6 ##! 45A<K1C47+<D:10:+ 64 +ADD.C+ +7/' /+!4&+ADD1C+=/ =*8 +8 ##! >AC47+1<;+ 4 + A.00.C+ 6 ' /=* / / + 6 ##! 45A<K1C47+<.<<;+ = 4+K 4+A.000C+// *7 ' 8* +, 0"! F7AC47+<D12+ 1;
7 4,++4ADDHC+8 4 / /=' 7 * =?+C $ #! IAC47+H<;:+ ( 45+(+ADD:C+7 */ ' /=4/ * 3 ++$ "! DBA<C47+22;D+ 4B++K"3 4B+)+ADD<C+ /8' * + ## J!?747+<2;+ 1:
=3 & =3 7 3 7 +5 / 7 3 7 3 +) 3 7 8 / 3 8 / / +6 3 7 3 8 7 * 8 / +5 =3 = / 7 7 *9 3 7 * / +! 8('( 8 7 /8 / 8 / =3 +) */ 8 8 8 A >? * 3 / / C 8 +! / * / / 8 / +B/ / / 3 7 / 3 8 +5 / 3 7 8 7 7 3 / +/ 8 / 73 8 3 / 3 /7 / >? 3 +5 / / / + & 2 3 8,7 / / 48 +5 *3 /7 3 3 / / / 3 1D
3 3 7/ + 3 / / / / 8 8 / * 8 3 // * 3 + 5 / */ 7 8 3 7 / 3 *7 *8/ 7 +B 8 * / 8+ / 3 4/ 3 4/8 7/ 3 7 8 + 5 8 / / 3 3 7 * 8 /*3 / / 3 7 3 4 3 3 7 / +5 7 48 7 + ) / / A3+/ C / / 7 3 7 * 7 / * +5 / 3 84 / 3 /8 / +A64DD.C - 620 $ & 7 / / / 3 + D%4% 6 % & =3 7 * /+ 5 3 7 / / 7 +53 7 8 3 / 8 3 / 7 3 / 3 +5 / 7 +( / /7+ >? +6 4 / 3 *+!*9 3 848 / 3 ' / 4 84 4 /3 / 3 / / / 3 +A5,4DD2C / / 8 / 3 + 20
/ / 3 8 33 / 7 / +5, * >?+ 3 7 3 /+3 / / +) / / + 5 3 / 4/38 /+) 88 48/ 8 / 77 + 3 / 7 +) 8 / / 8 =/ +) / 8 / 78 >?3 3 +" 3 ' >? 3 E + ) * 4/ 8 4 7 8 3 / +5 3 = / 3 /7 +A5,4DD2C 8/ * 3 8 /+ D%5% ( % F) 7 =3 7 8 +L 73 / / 7 /+ 3 / 8 3 8 +# 73 8 7 33 7 8 * 7 8 3 / + / 3 3 E / / / +, / 3 78 8 8 8 +5 8 3 / / + ) * 3 3 3 +5 / 7 78 / 73 / 4 7 + 2
&7 8 * / / 4 / / /+ 3 * 77 +5 8 3 / 7 4 +6 / 7 8 ' / / /8 +) 3 7 8 8 +5 8 8 7 * 7 / */ 3 /7 4 4 4* /? / 3 * 77 +) 7/ / 3 7 / 3 3G+A64DD<47+1H1;C / / 7,7 / / 8,77 / 8+F5,7 / 8 7 / 43 / 3 / >*/?/ 7 3 +& /,7 3 3 >? / 4 3 7 8/ + & 8 / / / 3 4 8 4 7 >* / /7=/? /3 / 3 8 + 7 / / / /?4 9 4 / 3 * 3 / / 7 /+ 7,7 >?+(=7 8 3 / 48 / 73 / * +) 8 / 73 / 8 >? 8 73 / / 7 3 G+A / / 4.0047+..2C D%?% +# $ % 3 =3 = /4 =3 / 77 */ = / +( 3 / 7 + 7 * 8 +% 3/ +5 2.
+5 / ' * 33 // I 7 8 3 / 8 3 7 * / 3 7 48 / 7 A8 3+"C+ 6 * / 77 +5 7 / * 8 7 + 88 * 3 / * +F) / / W6 / WG+*8 * * +5 / 7* 3 + 3 4 7 + / 8 I) / 8 >/?/ I 7 * 38 / I 8+ 8 + 33 8 3 7 */ 7 + / */ + / 77 3 8 / +) 7 /* I& / 8/ 3 3 A3C* * * +# 33 + & 7/ 8* 3 7* / 8/ 8 7 * 3 I * 7 */ / 3 /7 +5 / 3 8 73 / 4 73 / / + 5 7/ = *+5 8 /8 *8 3 7 * +( 3 7 / * 3 7 4 * 3 + & 7/ 8 * + 77 8 7 4 /*/ 8 *+5 /* 8 7 3 8 = +/ / 7 3 + & 33 8 * / +/ * 33 / / >, 8?+, "/ 4 / 8 * 3 +6 / / 3 * 8 2<
+3 3 * 33 3 3 73 3 7 / * 7 + 3 7 / / 33 8 8 / 7 / / + 3 7 4 / / * / 48 8 * N* 3 3 + 6 / 8 / 7 * 7/ / - +8 7 *3 7 / 8 8 4/ 8 / /7 / * / +8 / / /7 8 /* 7 / +!8 / / 8 3 *4// 3 8/ 7 * / 33 */ / + / 33 3/ / - / 3 / / / 88 +5/ 8 / / 7 *8 *3 8 * / 33 + 6 / - * 33 / / * * 8 +#8 / 3 / // * 4 8 7 /* / / 3 7 +A 3 4.00<C 1 &8 / 7 =3 77 + 8 / / 8 * 8 8 + / 4 +5 * 7 +) 88 48/ 8 / 77 +) 21
* 4/ 8 4 7 8 3 / + 7 3 * 77 +5 8 3 / 7 4 +6 / 7 8 ' / / /8 +5 8 8 7* 7 / * / 3 4 / 7 4 4 4* /? / 3 * 77 + / * -3 877 43 / 7 8 / 7 +/ 3 / 8 7 4 / / / + 22
/4 +4K/ 4"+A.00C+ +( '$+ 5,4+,+ADD2C+5 + ' /+ 64 +ADD.C+ + /'7/+$' 3+! 64 +ADD<C+5 / + /'7/+! 3 4,+A.00<C+$ * + '! + 2H
, $# 3 # ) %* 5 7/+ 8 3 / +5 3/ / // / +3 4 3 * */ 3 3 7+ 3 8 8 * 7 8+ * A/ " /C*7; /3.000 7 >3 I?+& 3 6 * *> 3?+! 0 /)$0$ &8 * 8 8 677 3 3 7 7 */ 7 3 A 4.00047+.<C+8 * 77 8 * + 6 3 77 * ' 77 * 4 77 9 4 77 77 // 8 7 * +5 / 8 * / A64DD.C+ 5%4% 0 $# 77 3 687 8 % / =+" / 7 / / 3 / A64DD.C+B/ / 7 2;
* 84 / 8/4 4 * / 8 8 E +, / 8 / / / 8 * 47 + 5%5% G ) 3 9 =3 "3=+) */ 'F& = // /7-8 / 7 GA64DD.47+D;C+ 9 4 4// */ / 8 8 7/ / /7 - =/ / 4 8 /3E *8A 4.00047+.<C+, / 7 / / 3 +) 77 / / 4 8 7 3 7 9 47 + 5%?%, # 577 *7 8 +) 3 3 4 3 4 3 / 73 /7 / +) 7 A 4.00047+.<C+) / 3 3 43 7 4/ 7 / 3 7 7 3 * A64DD.C+ 5%D% # #$# ) 77 7 / / //8 7 * + 8 > */ 8 4 > /?+ / *3 74 / / * -3 A 4.000C+ & ) $ ) 0 ) 7 >$-? 3 7 4 2:
* 8 * 77 7 *+68 * 83 8 * /73 3 / *+! 8 / 8 * /8 * 3 7*/ * / 8 4** // 7*/A64DD.C+6/ 8 * // 3 :'>5 * ' / 7 // *7?& +?%4% & " ) */ 5 / / / >?78 8 / +F! +# 7 3 9 7 +! 8 / 3 A /C/ / N 4 / /3 +# / = /7 N/ 43 A 3 C - / 77 4@ 78 *@ 4 7 9 @ // */ /-/ 8 &(GA( 4A8++C+ & 3 ' 4 4 4 4 3 * 3 / 3 *= * / 7 + 6 / 7 3 7+) 3 7/ / / A 4.000C+5 / */ 7 +) 3 8 / 3 * / - 8 * / 7 / A 4.000C+ F5 8 8 / 4/ 8 / 4/ * -3 7 3 / >? /7 GA 4.00C+ 8 9+ 7 3 3 33 +& 8 7 7 / / 7 3 7 374/* * + / 3 * 4 */ 78 /+) 3 2D
>/? / 8 7478 3' / 8 7 8 8 * 7 + * + 8 / 7A 4.000C+ * 8 34/ 3 >? > 3?+ / > 7?*++,+,+6+ +?%5%, $# 6 73 4 + 8 * 8 * 7+) + / 3 4 3 77 4/3 8 +) 7 >?48 /+ 9 A5 B DDHC+ 5 8 4 * 77 4/ 4 8 8 7//? 8 8 / +6 > /?+ ) * 8 * 8 * * / 3/ */ / +A 4.000C?%?%, - ) 8 / 4/ * 8 / + 7 / + A.000C ' ()2' 4/ * 3 + 5 8 3 8 4 3+ * 4 /7 4M6 / 3 / / */ 4// + $)' / / / 3 // / + H0
: / 3 /* /9 8+ : ' 3 8 * 4 8 4 / 8 * 4 / 7 88 * + ) / 4 8 7 / 77 / + - 7)2) 0 $- 3 7///7 +5 3 DD3. % $(4 */ ) + )78 3 7//8 /7 +5 7 // 9 7 7+723 DD (8 0+0.$-7 + 7 7// /3 3 + / +& / 4/ 43 * * +&DD2 / 2000/ D0 3 +# / / 3 6*!(3 7//8 AB33 4.00C+ " 8 % 3 / 77 3 8+ B / / 3 8 / +5/7 / +" 8 ( $-8// 7 3 +(8 'F) 7 / 4/ / 7 GAB33 4.00C+ $-8 8 3 3 3 + 3 * 7 7*/ 7// 4 >/? 3 88/ 3 7 * 7// * 3 7//+ ) 77 /7 '/ 48 / * +5 7// H
4 7 7 * * A 4.000C+ ) / 77 > 9?+/ / 7// / 8 4 73 /7 / +) 77 >?+/ -7 / 4 9+* * / / 87 / ' 4 4 E +5 8 >// 7 *?+5 4/ / -7 / + * 3 8 7 7 A 4.000C+ 77 7 8 $-+ / 3 *7 7 * + / 4 * 4// / 4 73 /4 8 * / 8 * 3 8 A 4.000C+ $( 8/*>$-?4 ** 3 8 * 9 + ) / 8 8 * // 7 +(@ 3 / +# @ 8 8 8 +) 8 I ) 8 74/3/7 *7 + @ 7/ // 8 + 5/7 7 / +5 /3 84// * 7 3 7 +( 7 7 7 8 / +A 4.000C+ / + $- / 4/ 8 3 >7 *?4 3 7 +5 8 ** > H.
3 *?+& / / 7 3 7 4/>= =?A 4.000C+ H<
4 +,+,+6+ A.00C+ #4 ' 6 / K */ 4.004+1477+:.:+ 4+,+,+6+A.000C+ % 8 G! # 4 "4 45 )4.000+ 7 7.:/.00277'NN 7+ +N3 /N;H2N:;;N.NB.0000+7* B33 4 + A.00C+ 8 # $"% ## 8 # $"% 7 + 7 7. 7.002 7 7'NN/ + +N3+33 N7 X.0 X.0* X.0+003X.0 X.0++,+B33 X.0X.0X.0.00+7* 64 + ADD.C+ + /' 7/ + $' 3+! ( 4A8++C+# ;$#!! $# %%<%5 3 (= 6 / + 7 7</.0027 7'NN+= 3+N*+/IOH< H1
5 * '/ 7 // *7 ) * 7 8 / 4 73 8 / / 7 / 7 8 * + 3 =7 7 3 77 ' * 4 9 4 //8 7 * A64DD.C+5 * 7 / / *8 * 3 3 4 / >* 7? 3 + 7 4 8 / 7 7 = /AD;DC+#3 >77 */ /? >/ 7?/ // / / / 7 48 * / // *7 3 / + * :0: 8 */ 3 LL 7 3 / 7 4 8 8 + 5 3 8 // /7 - + 3 / 77 =7 7 83 /*+) /* 8 / 7 + 7 3 8 8 3 3 7 7 7 * 7 4 / -+5 / 7+) ## 3 7 3 / / E/7 / +5 3 /8 7 7 +A/4D;DC 1 K %! - $ # ".# $, 0 " # " $ H2
%. # " L # $ #% ## $ # $-# # $ "# # # " " $ ## $# M $ A! # # )# #* # # #% $ $ - - #$# " # " # " $ # " " %2 ;! 4IFI! % FF< 5 7 3 7 Y/+ / )# *3 4 3 4 4 + 77 8 / / 7+ / = ( / #A +5 * 3 8 / +5 8 / / 8 3 + - / / 7 +!/ 7 33 3 / 8 / 3 3 +A/4D;DC ) 74@ 7 7 +5 / 8 G## +5 // 7 3 433 8 +3 3 7// 8/ 7 */ 73 7 77 3 7 /+5 / A33 4 C A*+3 C7 / */ * 74 / 8 +& /7 @ 7 3 + ) /7-4 / 7 ** * @ +7 8 / >#?+5 78// 3 7 3 3 3 7 7 * 3 +7 7 8 3 / 9 = /3 7 +A/4D;DC HH
788 *8 /7 /7 -= / 1 8+ // 3 3 7 3 * 4 /7 -= /+ /7 = /4 8 7 /A 8 /LL7 3 C+ 3 7 7 3 */ * 4/ 7 / 3 +) 8 7 /+A/4 D;DC 7 7 3 / / / 4/ * 8 * 8 + ( 8 / * / / / +7 7 * * 7 / 8/ 7 / 3 8 * +5 7 3 8 * + ) 3 7 7 / 3 7 +6 7 8 / 77 / 77 7/ / + 5 3 8 7 7 77 * 7+* 3 74* * 4 3* 8 * ' / 8 / /7 4/ 7 * +A/4D;DC 8 8/ / * 7 / +5 7 / / / / 8 7/ 7 48 * /* // *7 + 4 Een systeem is volgens Ackhoff elke entiteit, conceptueel of fysiek, die bestaat uit delen die met elkaar in verband staan. (Susman, 1979, p. 85) H;
! * +)+( $ 1..# " #-# #-! " " #%.! " $! $ ## "; $-# " -N- < "# " " # $#% K " #! # A#% " )# "*! "# $ # # $ "# " " $ # ##! $A # $ %2 ;! 4IFI! %A< ) / 7 ## / / **9 ** 8 = / 3 " " / + 7 8// 8 3 / / 7 8 8 //7 7 * +/8 3 4 * 7 9 2 4/7-8 / 3 / +5 3 3 7 / / 7 73 /74 34 7 *7 * +5 / 3 3 / 4 + 3 7/ / + A/4D;DC 5 / 7/ 7 8 / 3 +# 3 3 8 = / 3 7 +) / 8 3 4 / 7 7// +) 3 8 8 7 ' /73 / 7 7 7A*+3=C / / 77 7 * 7 A*+ C+) / 8 8 3 E 5 De variëteit die wordt bedoeld, heeft te maken met het productieproces en niet met de vereiste variëteit zoals omschreven door Morgan (1992). Hij heeft het immers over de praktische richtlijnen voor het ontwerp van de relaties tussen het totaal en de delen door precies aan te geven hoeveel van het totaal er moet worden ingebouwd in een bepaald gedeelte. (Morgan, 1992, p. 95) H:
3 /3 +# 8 3 / */ 7 3 / /7 7 7 + 3 3*4 = /+5= / N*7/ 7 + *8 73 8 / 7// 8 / 8 / +5 3 7 3 / *7 37// 7 8 8 7 / 7 3 +A/4D;DC 7 8 7 $# / * A64DD.C+5 =7 3 8 * 7 7 / 4 / 3 / 4/ 3/6 * + 7 =7 3 / + 8 3 8 7 7 8 * 7 / / + =7 * / / 7 8 78 3 7 + H 5 3 =7 33 88 7 7 * * 7 8 3 / +5 8 3 7 78 * U + ; 5 / 8 3 / 4 8 >3?8 / 7 + 3 3 7 // 8 * + @ 3 / 4 7 / /8 + 3 3 ** 7 / 47 7 8 8+58 3 / /7 7+A/4D;DC =7 3 / 7 / 4 / * + 7 88 ** -3 7 8 7 / 7 7 *4/ 7 3 +5 8 / * / 6 Bijvoorbeeld: de vrijheid die een werknemer van een olieraffinaderij ervaart omdat hij zijn lunch kan eten wanneer hij wil of rondes kan maken op de tankboerderij. (Susman, 1979) 7 Bijvoorbeeld: Wie zal welke taak op zich nemen? Heeft de groep nood aan slechts één leider? (Susman, 1979) HD
=> = /?+) 88 *7 73 7+& 7 7 8/ +6 7/ A*+ C 7 4 */ 3 // / / / / 77 7 3 / +53 / 3 3 7 4 7 7/8 7 / + A/4D;DC56ADD.C G /+ // =/ / 3 /4 748 8 33 / 7 3 7 / + 7 8 / / ** / => = = /?+ 8 = / 7 / * / / 7 3 +A/4 D;DC & ;+/+(+ 10 )" *,, # @ >BO% "! # " $! " $## %. $! % 6 " % @ #%, " # %, # ## "% P #! "! ",%2;0! 4IIF! % EB< 5 / 7 U8/AD;DC/ U 33 3 * 7 78 3 +# * / 7 3 / 8 74 4/33 7 / 3 +# * /8 3 / 788 *+! 83/ 7 3 / 8 * /87 +) / ;0
/ 8 3 3 +5 3 8 7 ## + 5 3 * // / 4 / /7 7/ 7 + = 7 8 3 + / 7 34/* -3 7 7 +# * / 3 7 8 +A" 4DD;C 57 / 7 7 +)/ / 8 3 * ' B"!$6!(!! 5 )%(!! 5 "$((!&!5"B(&,B %!(& "!$$5! 1. 3 / 2. 3/ 3. 3 7 4. 8 * 8/ 5. 77 8 7 7 % / 43 * A" 4DD;47+12C 5 8 * /3 7 7 / +5 7 / / +# 4 7/ 7 4/ 7 A/ / 9 C7 8 * /+5 7 7 ' 78 / /4/ /8 * /48 * /3 / 3 / / /+A" 4 DD;C 5 7 3/ 7 + 7/ / / 73 // 8 488 * / / * /48 * 48 * 3 ;
8 * / 3 / +5 * 6ADD.C8 / +, / A8++C8 /7 / 8 * / 7 / 3' 73 38 8 3 33 3 37+) / / + 8 / / 7/ 7 E/7 / +/AD;DC // 7 8 // 8 U8 U / + 5 8 * / 3 / / "&' = 3 /3 7 3 / / A/ 44/ 44M C */ 3 */ 3= 7 387 A K 48++C 3 / * -3 +( / // / 78 / 3 7 7 AC 7 8 / 7A/C+ 88 * / / 3/ / 33 +A K 48++C 5 * 8 * / 3 4 / 3 / * 7/ + # $ +) 77 U 3 8 3 4/ / 3 7 7 A*+ 9 6 C+) / 4 4 3 4 4 4 +(8 / * / / / 3 7 + ;.
5 * / 7 +# / 3 * / / A*+ 7C+) / 3 3 8 * 8 / 7 +) 7 8 * / / / 7 4 3 4 /+ 5 7 734 7 / 4 / 4 3 /7 +# 8 *3 8 + 8 3 8 * / +A" 4DD;C A.00C/* * / 84 8 * / ** * **98+5 8 / 33 7 U E -7 / U 8 8 7 + 7 8 / 8 * /+! / 3 4 7 7 * +5 7/ / 4/8 / / 7 + 5 * 7 3 * 3 = / +5/ / / 3 4 3 / 8 * +5 * * / / 74 / + - * 22'/0++$00 1. + + # C! " QA% C ) # * M ## $!! ## # # $ $% ;R< & $ $ $ #% # " "3 # " # $ ## $ S # # $" #% & " " $ " " # 3 $!! " % + # # # $ " " $ #%. * " $ %2 ;" T! 5BBD! % >< ;<
33 * 8 8 * // /8 7 /AD;DC+6 8 /3 7 8 +6 / // 8 / 33 /*/ / 8 E +5 / 9 3 / 7 * / / +7 / 73 / 3 3 / +5 3 3 3 7 7 7 +5 /7 9 84 8 / 7 8 7 +A65 /4DDDC // *7 73 8 7 / + // *7 8 7 / 3 +5 8 / 77 * 87 - / 7+) // // / 4 / 78 * / /+) 8// * 7 */ 8 * = / + >7 / 7? 873 / ' / 8/ /8 8 3 7 T * 8 / / T 7 7 / 77 3 A 4 4 * 4 4 4 C+A 4DD:C 5 8 // 8 7 3 + # 8 / 3 7 4 3 / 7 8 * *9 7+) 88 / * -3 77 3 +5 / 77 8 7 * 4 / + 7 / 7 8 3 8 / +) / " * / 77 +! 3 + ;1
6 3 // *7 88 3 +& / 8 +& /3 8 7 * 8 +& 7 / 7 8 / 8 +5 8 */ / 77 7 / ** +A 4DD:C ) // *7 */ 33 4 8 / **9 + 3 * 8+ "$(& 5%&!&(& &(5 &!! 83 / 8 * 3 * 3 8 8 */ 83 / 3 4/7 3 3 " ** 34 / / 4 # 3 /4 4-4 8 * $$ 3 // / 7 3/ 4 3 4// 8 *9 " / **9 A 4DD:C 5 7 / 77 * / / // +& 8 4 8 7 4 7 +// *7 8 >33?3 */ E 7 + 3 3 4 8 /*/ 7 > /? : + 7 / 77 >7 7?4/8 /7 3 +# 93 4 / / 7 73 / / 3 3 7 +5 8 / 77 8 >?/ / 3 4 /+A 4DD:C ) 377 * 73 // *7 / 848 8 / 77 /8 8 Bijvoorbeeld: de techniekers van Xerox hebben naast de handleidingen die bestaan voor het gebruik van printers, een eigen methodiek ontwikkeld voor de reparatie van toestellen. (Brown & Gray, 2004) ;2
8 ** 8 73 / 7 3 / 7 8 * / 8 */ 7 8 78 + ;H
46+A.00C+& $ 3 " / 7 72/.002477'NN+3 +N N8 *+/ 4,++K =4++A.001C+. #+ 7 7.</.00247 7'NN7*+*/7=+/N/8 N0N7 7 +/ 65 /4"+ADDDC+ # 3 $ # $ ## + 7 7.</.002477'NN++/N N7N +/ 64 +ADD.C+ + /'7/+$' 3+! " 4(+ADD;C+" $ %! +' )+! ++ /4 +&+AD;DC+ "% ### $ # +! Q' 3, 4,+K/ 4+A8++C+ $ + 7 72/.002477'NN+ 7+N7N73N& X.0X.08 * X.0 /+7* 4+K 4+A8++C+P$ % 7 72/.00247 7'NN+/+N# * X0 /+ 4+ADD:C++ $ ##% # % 7 7.</.002477'NN++/N N7N+/ ;;
' 80) & 3 7 33 7 / + / 747.. * 3.0024 33 7 4& +( 3 /7.1* 3 33 73 33* 3 64 7 8 + 7 3 *8 78 3 4 7/ 3 + & 8 87 7 3 +! 74 7 7 + 8 / / 7 A/ 47 4MC 8/ / 7 +7 8 7 8 48 7 7 / + / *7/ 8 / / / 48 8 / /H747 8 3 / N* 7 */ + 7H7.0028 3 /4 8 7 4 / 7 77 77 + ;: