Informatie samenvatting project verlengde leertijd Basisonderwijs en VMBO Schiedam - Nieuwland Sinds augustus 2009 werken 3 basisscholen en 2 VMBO scholen in de wijk Nieuwland aan het vierjarige project Verlengde Leertijd (VLT). Ook onze school neemt eraan deel. In deze notitie geven we een korte samenvatting ven het project, de resultaten en hoe we aan het bereiken van deze resultaten gaan werken. Eerst enkele feiten Het project VLT is een samenwerking tussen 3 basisscholen en 2 VMBO scholen: t Meesterwerk De Taaltuin De wieken, locatie Nieuwland OSG Schiedam Life College (voorheen Holland accent) De gemeente Schiedam heeft het initiatief voor het project VLT genomen en participeert in de projectgroep. Het project VLT is gericht op alle leerlingen van de scholen van groep 7 en 8 (PO) en klas 1 en 2 van het VMBO. Het project heeft een looptijd van 4 jaar: 1 augustus 2009 tot en met juli 2013. Financiering vindt plaats door het ministerie van OCW. Aanleiding voor het instellen van deze subsidieregeling kwam voort uit: Verandering / bijstelling van de financiering OAB / onderwijsachterstandenbeleid De ervaring en bewezen onderzoek dat het bieden van extra leertijd werkt bij kinderen met onderwijsachterstanden. Er worden de komende 4 jaar 25 projecten VLT uitgevoerd in Nederland, Deze worden gevolgd: omdat het Ministerie natuurlijk wil weten of VLT werkt effect scoort. Kans voor Schiedam Dit project biedt kansen voor leerlingen, ouders en leerkracht (= school) in Schiedam Extra kansen in: - Verbetering leerresultaten - Uitbouwen van talentontwikkeling - Intensieve samenwerking ouder (gezin) + school + wijk - Inzicht doorgaande leerlijnen VLT is een project dat - Kinderen in een kansrijkere positie zet, wat betreft statbekwaamheid VO - Kennis, kunde en vaardigheden van rekenen taal en wereldoriëntatie bevordert - Ouderbetrokkenheid vergroten + onderwijsondersteunend gedag stimuleren - Project moet leiden tot integrale aanpak onderwijstijd groep 1 t/m 8 = optimale kansen - VLT is noodzaak om gelijkwaardige kansen voor kinderen te creëren. 6 uur langer naar school Het project VLT bouwt voor op de Schiedamse Brede school waarin activiteiten na schooltijd aangeboden worden. Deze zijn vrijblijvend van aard en gericht op de Brede ontwikkeling van kinderen. In de VLT wordt groep 7 en 8 (PO) en klas 1 en 2 van de VMBO scholen extra lestijd aangeboden: vanaf het schooljaar 2010-2011 gaan alle kinderen uit deze klassen 6 uur langer per week naar school. 1
In deze VLT worden activiteiten (met name toepassingsvaardigheden) op het gebied van taal, rekenen en wereldoriëntatie aangeboden, begeleid door bevoegde leerkrachten. Doel en doelgroep VLT Het doel is om in deze groepen structureel, niet vrijblijvend een kwalitatief aanbod van onderwijstijdverlenging aan te bieden. Door meer tijd aan taal, rekenen en wereldoriëntatie te besteden willen we de basis voor verder leren en werken verstevigen. Het gaat specifiek om het versterken van toepassingsvaardigheden in de genoemde leergebieden. Het project onderwijstijdverlenging richt zich op de volgende doelgroep: - Alle leerlingen van groep 7 en 8 van de betrokken PO scholen - Alle onderbouw leerlingen van betrokken vmbo scholen Wij kiezen voor het bestempelen van totale groep leerlingen als doelgroep: de vrijblijvendheid om deel te nemen aan extra onderwijstijd wordt zo vermeden, net als enige vorm van stigmatisering. Kenmerk van deze doelgroep is: - Het zijn taalzwakke leerlingen - Het zijn kinderen uit sociaal en economisch zwakke gezinnen. Vanzelfsprekend maken ouders van leerlingen onderdeel uit van de doelgroep. Aan de slag met 9 onderdelen Ons project VLT hebben we verdeeld in 9 onderdelen, te weten A. Onderwijstijdverlenging met 6 uur voor bovenbouw PO gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie B. Onderwijstijdverlenging met 6 uur voor onderbouw VO / vmbo: gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie C. Ouders betrekken bij verlengde leertijd (PO en VO) D. Onderwijsondersteunend gedrag van ouders algemeen en specifiek in overgang PO VO versterken E. Extra verdieping na CITO op PO en warme overdracht naar vmbo / VO F. Deelname VSD in onder en middenbouw (PO) verhogen en groei naar niet vrijblijvend G. Brede schoolactiviteiten middenbouw (PO) meer richten op taal en rekenen H. Scholing vakkrachten / begeleiders VSD (onder en middenbouw / PO) I. Ouders betrekken c.q. voorbereiden op onderwijstijdverlenging (onder en middenbouw / PO) Deze 9 onderdelen vormen voor ons een hulpmiddel om het project te organiseren (wat moeten we allemaal doen, wanneer etc.) en om af te bakenen wanneer we met wat aan de slag gaan. In het schooljaar 2009-2010 ligt het accent op A en B: VLT ontwikkelen per school Integraal aanbod groep 7 en 8 / klas 1 en 2 ontwikkelen Vanaf jan 2010 pilots draaien Ouders informeren betrekken (onderdeel C) Instemming MR met andere schooltijden voor deze groepen Om VLT goed te kunnen ontwikkelen betrekken we ook de ouders (hun rol in onderwijsondersteunend gedag onderdeel D) en streven we naar een integrale aanpak in het project alle 5 scholen tesamen) Onderdelen A en B vormen dus de hoofdmoot Om dit doel te bereiken, worden C, D en E betrokken. Onderdelen F t/m I werken aan de voorzijde of achterkant van VLT en komen aan de orde zodat de VLT gestart is (vanaf aug. 2010). 2
Korte toelichting van de afzonderlijke delen A. Onderwijstijdverlenging met 6 uur voor bovenbouw PO gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie Voor alle kinderen van de betrokken scholen in groep 7 en 8 onderwijstijdverlenging realiseren: - aangeboden door bevoegde krachten - niet vrijblijvend, sturen naar in het reguliere onderwijs ingebedde deelname (je bent er gewoon) - gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie - het in de onderwijstijdverlenging aangeboden onderwijs kenmerkt zich door toepassing. Voor alle kinderen van de betrokken scholen in groep 7 en 8 onderwijstijdverlenging gerealiseerd met 6 uur per week. Elke school kiest voor een eigen vorm van invulling VSD (wo mi / 2 a 3 maal per week, biologisch ritme etc.) Het gaat in alle situaties om en VSD-variant. Het aanbod in onderwijstijdverlenging bouwt voor op / is verrijking (plus) op curriculum. Dit betekent dat onderwijs in groep 7 en 8 wordt benaderd vanuit Uitgebreid Onderwijs: school, verlenging leertijd, bestaande Brede schoolaanbod wordt integraal aangeboden. Verlengde leertijd wordt verzorgd door bevoegde krachten. B. Onderwijstijdverlenging met 6 uur voor onderbouw VO / vmbo: gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie Voor alle kinderen van de betrokken scholen in klas 1 en 2 onderwijstijdverlenging realiseren: - aangeboden door bevoegde krachten - niet vrijblijvend, sturen naar in het reguliere onderwijs ingebedde deelname (je bent er gewoon) - gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie - het in de onderwijstijdverlenging aangeboden onderwijs kenmerkt zich door toepassing. Voor alle leerlingen van de betrokken scholen in klas 1 en 2 onderwijstijdverlenging gerealiseerd met 6 uur per week. Elke school kiest voor een eigen vorm van VSD. Het gaat in alle situaties om en VSD-variant. Het aanbod in onderwijstijdverlenging bouwt voor op / is verrijking (plus) op curriculum. Dit betekent dat onderwijs wordt benaderd vanuit Uitgebreid Onderwijs: school, verlenging leertijd, bestaande Brede schoolaanbod wordt integraal aangeboden. Verlengde leertijd wordt verzorgd door bevoegde krachten. 3
C. Ouders betrekken bij verlengde leertijd (PO en VO) Ouders zijn op de hoogte van de doelstelling van onderwijstijdverlenging. Zij dragen bij aan het realiseren van de doelen (c.q. stimuleren kind betrokkenheid tonen bij presentatie komen etc.) Ouders zijn geïnformeerd zij worden periodiek op de hoogte gehouden van de aanpak en voortgang (in schoolnieuwsbrieven). MR heeft inspraak gehad in de gezette stappen / aanpak ontwikkelen. Onderwijstijdverlening is een vast onderdeel van deze basisschool: gaat je kind naar groep 1 dan weet een ouder al dat ik groep 7 en 8 het kind vast 6 uur langer naar school gaat. Doorstoom naar de betroken VO scholen is gestegen (dit geldt tav vmbo keuze). De doorgaande lijn PO VO wordt zo versterkt. D. Onderwijsondersteunend gedrag van ouders algemeen en specifiek in overgang PO VO versterken Ouders dragen bij aan het realiseren van de doelen (c.q. stimuleren kind betrokkenheid tonen bij presentatie komen etc.) Ouders worden gesteund in onderwijsondersteunend gedrag bieden aan het kind thuis: zowel voor de periode op de basisschool als de veranderingen met de overgang naar VO. Ouders dragen hun steentje bij aan het slagen van de onderwijstijdverlenging: thuis vertonen zij onderwijsondersteunend gedrag. Zij zijn op de hoogte van de wijze waarop zij het kind kunnen steunen (kennis) en passen dit ook toe (vaardigheden). E. Extra verdieping na CITO op PO en warme overdracht naar vmbo / VO Leerlingen in groep 8 werken op basis van een individuele analyse door PO en VO gericht aan voorbereiding op het voortgezet onderwijs. Dit kan in verschillende vormen plaatsvinden (pre-teaching, talentaanpak, kennismaken en volgen lessen VO school, mentor-maatjes project etc). Leerlingen maken in deze periode gericht kennis met aanpak het VO en spijkeren hun vaardigheden bij. Tevens is de zorgstructuur op het PO en VO met elkaar verbonden zodat er geen leerlingen uitvallen tijdens de overstap van PO naar VO. In juli 2013 is het gewoon dat leerlingen van groep 8 enkele uren / dagen per week les hebben op het VO. Docenten VO verzorgen lessen op het PO. De kennismaking en introductie op het VO start een maand voor de zomervakantie, waarbij tevens warme overdracht van de leerling en ouders plaatsvindt. De leerkracht en IB er van de basisschool zijn tot de herfstvakantie betrokken bij het zorgteam (mentoren brugklas) van de VO school. Tevens is de zorgstructuur op het PO en VO met elkaar verbonden zodat er geen leerlingen uitvallen tijdens de overstap van PO naar VO. Overwogen wordt de LVS op elkaar af te stemmen / uit te wisselen. 4
F. Deelname VSD in onder en middenbouw (PO)verhogen en groei naar niet vrijblijvend (gewoon) Groei van deelname aan de bestaande Brede school / VSD tot 50% in de onderbouw en 75% in groep 5 en 6. Deelname aan de bestaande Brede school / VSD tot 50% in de onderbouw en 75% in groep 5 en 6. Deze deelname geldt voor de onderbouw voor minimaal 30 van de 40 schoolweken gedurende 1 middag per week. Voor de middenbouw (groep 5 en 6) geldt dit voor minimaal voor minimaal 30 van de 40 schoolweken gedurende 1 middag per week. Van deze 30 weken geldt minimaal 10 weken deelname aan VSD 2 maal per week. G. Brede schoolactiviteiten middenbouw (PO) meer richten op taal en rekenen Brede school / VSD activiteiten gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie vergroten. Activiteiten zijn gericht op taalsituaties herkennen en versterken. In juli 2013 bestaat het Brede school / VSD aanbod voor de groepen 5 en 6 voor 75% uit activiteiten gericht op taal, rekenen en wereldoriëntatie. H. Scholing vakkrachten / begeleiders VSD (onder en middenbouw PO) Vakkrachten / Brede schoolbegeleiders zijn in staat om kansrijke situaties op gebied van taal en rekenen in hun activiteiten in te bouwen, te herkennen en voort te bouwen op de didactische uitgangspunten van het taal- en rekenonderwijs van de scholen. Tevens is er een herkenbare pedagogische didactische aanpak in de Brede school (school en VSD). 75% van de Brede school begeleiders / vakkrachten heeft deelgenomen aan bijscholing op gebied van sociale competenties en taal. In alle betrokken scholen is een pedagogische klimaat voor binnen en buitenschool geformuleerd: ontwikkeld in dialoog met de belangrijkste aanbieders / bondgenoten. I. Ouders betrekken c.q. voorbereiden op onderwijstijdverlenging (onder en middenbouw / po) Ouders zijn op de hoogte van de doelstelling van onderwijstijdverlenging. Zij dragen bij aan het realiseren van de doelen (c.q. stimuleren kind betrokkenheid tonen bij presentatie komen etc.) Ouders zijn geïnformeerd zij worden periodiek op de hoogte gehouden van de aanpak en voortgang (in schoolnieuwsbrieven). MR heeft inspraak gehad in de gezette stappen / aanpak ontwikkelen. Onderwijstijdverlening is een vast onderdeel van deze basisschool: gaat je kind naar groep 1 dan weet een ouder al dat ik groep 7 en 8 het kind vast 6 uur langer naar school gaat. 5
Hoe gaan we de VLT invoeren / werken aan invoering? VLT is een groot project dat in samenhang tussen de 5 scholen ontwikkeld wordt, met ruimte voor eigenheid - eigen invoering eigen keuzes per school. Concreet houdt dit is: Samen ontwikkelen met ruimte voor schooleigen uitwerking. Per school is een coördinator VLT aangesteld. Deze vormt de spilt het geheel. Taken: Per school verantwoordelijk voor ontwikkeling invoering VLT (alle deelprojecten) Maakt PvA daarvoor realiseert dit (analyse huidige situatie school in kaart brengen wat nodig is) Interne afstemming en verbinding Verantwoording schuldig directie Betrekt maatjes op deelonderwerpen Communicatie team / ouders / MR Op deelprojecten teamleden betrekken en concretiseren taken etc. Neemt deel / werkt mee aan werkbijeenkomsten projectbreed olv PL Periodieke ondersteuning en advies door PL / schoolspecifieke realisatie VLT Naast de coördinator VLT is de schooldirecteur een belangrijke persoon in de ontwikkeling van de VLT. De samenwerkende schooldirecteuren (5) en de beleidsambtenaar vormen met elkaar de projectgroep. Alle besluiten worden in dit overleg genomen. Tevens wordt bekeken of de schoolspecifieke uitwerking voldoet aan de subsidieaanvraag en de met elkaar afgesproken kwalitatieve criteria (bv bevoegde leerkrachten). De coördinator VLT en schooldirecteur worden in de ontwikkeling realisatie VLT geadviseerd bijgestaan door de projectleider van het project. Deze taak is uitbesteed aan JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding te Gouda en wordt vervuld door Jeanne van Berkel. Haar taak is: Schoolspecifieke ondersteuning en advies (en waar mogelijk samen met andere scholen) Procesondersteuning van realisatie project Projectleiding: bewaking tijdpad resultaten verantwoording Jeanne van Berkel 3 oktober 2009. 6